Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 01.02.2017r.

Sąd Okręgowy wS.Wydział III Penitencjarny w składzie:

Przewodniczący Sędzia SO wS. Witold Galewski

Protokolant st. sekretarz sądowy Katarzyna Kołpacka

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej wS.– Dariusza Iwanowicza

po rozpoznaniu na posiedzeniu w Zakładzie Karnym w C. wniosku obrońcy o udzielenie skazanemu przerwy w odbywaniu kary pozbawienia wolności oraz po wysłuchaniu Prokuratora, który wnosił o nie uwzględnienie wniosku

na podstawie art.153§1kkw w zw. z art.150§1 i 2kkw

oraz

na podstawie art.153§2kkw

p o s t a n o w i ł:

1.  odmówić skazanemu A. H. (H.) s. E. udzielenia przerwy w odbywaniu kary 2 lat pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w O.z dnia 03.02.2004r., sygn. akt VII K 101/04;

2.  zwolnić skazanego od kosztów sądowych w części dotyczącej wydatków i obciążyć nimi Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Obrońca złożył wniosek o udzielenie A. H. przerwy w karze, ze względów zdrowotnych. Jednocześnie dodał, że skazany wymaga stałej kontroli stanu zdrowia, a jednostki chorobowe na które cierpi są chorobami przewlekłymi, wątpliwie rokującymi na przyszłość i trudnymi do wyleczenia w warunkach izolacji więziennej. Nadto, skazany przedłożył obrońcy zaświadczenie o stanie zdrowia swojej matki. Z tego więc względu, na posiedzeniu Sądu w dniu 4.01.2017r. obrońca wniósł również o przerwę w odbywaniu kary dla skazanego, celem sprawowania przez niego opieki nad matką.

Wniosek nie jest zasadny.

W pierwszej kolejności, odnosząc się do sytuacji zdrowotnej skazanego to, zgodnie z art.153§1kkw Sąd penitencjarny udziela przerwy w wykonaniu kary w wypadku określonym w art.150§1kkw. W świetle tego przepisu wykonanie kary pozbawienia wolności w wypadku choroby psychicznej lub innej ciężkiej choroby uniemożliwiającej wykonywanie tej kary sąd odracza do czasu ustania przeszkody.

Stwierdzenie u skazanego ciężkiej choroby nie stanowi samoistnej przesłanki do udzielenia skazanemu przerwy w odbywaniu kary. Wystąpienie u skazanego ciężkiej choroby musi być powiązane ze stwierdzeniem kolejnej niezbędnej przesłanki. Sąd musi także ustalić, że nie jest możliwe wykonanie wobec skazanego kary pozbawienia wolności w zakładzie karnym czy też w warunkach więziennej służby zdrowia, bowiem pobyt taki może zagrozić życiu skazanego lub spowodować dla jego zdrowia poważne niebezpieczeństwo. Zagrożenie, o którym mowa nie dość, że nie może być abstrakcyjne to musi być ustalona bezpośrednia możliwość wystąpienia takiego skutku.

Przechodząc, do realiów niniejszej sprawy zauważyć trzeba, że skazany przebywając w zakładzie karnym nie jest pozbawiony opieki lekarskiej ze strony pracowników więziennej służby zdrowia.

Wskazać należy, że z dokumentacji medycznej oraz opinii biegłych z zakresu medycyny załączonych do akt spraw VII K 101/04 wynika, że skazany od 2001r. przebywał w Zakładzie (...) i leczył się z powodu (...) i połowicznego niedowładu wywołanego ropniem mózgu. Miał przyznaną I grupę inwalidzką na stałe,( k.221, 222 - tom II akt ). Z wywiadu kuratora z dnia 19.12.2008r. wynika iż skazany od 1989r. w związku ze stwierdzonym (...) przyjmuje leki retrowirusowe. Był leczony psychiatrycznie z uwagi na uzależnienie od narkotyków amfetaminy. W tej sprawie o stanie zdrowia skazanego wielokrotnie wypowiadał się biegły z zakresu medycyny który w opiniach z dnia 19.03.2011r., z dnia 4.09.2012r., 5.04.2014r. wskazywał, że skazany z uwagi na stan zdrowia nie może odbywać kary pozbawienia wolności, nawet z zapleczem szpitalnym gdyż może to skutkować istotnym pogorszeniem stanu zdrowia. Opinie te były podstawą do odraczania wykonania kary i zawieszenia postępowania wykonawczego.

Wskazać trzeba, że w opinii z dnia 11.01.2016r. ten sam biegły wskazał, że u skazanego nadal występują schorzenia : zespołu nabytego niedoboru odporności ( (...) ), wirusowe zapalenie wątroby typu C, guz prawej komory bocznej mózgu (aktualnie bez dynamiki wzrostu ), niedowład połowiczny i afazja ruchowa, będąca skutkiem przebytej toksoplazmozy, cukrzycę, nadciśnienie tętnicze. U skazanego wstępują także okresowe trudności poruszania się i lipodysforia.

Biegły uznał, że stan zdrowia skazanego jest stabilny i zadawalający a jego leczenie ogranicza się do okresowych wizyt kontrolnych i terapii farmakologicznych. Skazany może odbywać karę pozbawienia wolności w zakładzie karnym z zapleczem szpitalnym umożliwiającym okresowe konsultacje z zakresu chorób zakaźnych i wewnętrznych oraz neurologii. Na tej podstawie Sąd Rejonowy w O.postanowieniem z dnia 15.01.2016r. podjął zawieszone postępowanie wykonawcze wobec skazanego.

Wskazać należy, że skazany został osadzony w izolacji więziennej i przetransportowany do Zakładu Karnego w C.. Podczas pobytu w tej jednostce penitencjarnej skazany pozostaje pod opieką więziennej służby zdrowia zgodnie z wnioskami wynikającymi z opinii biegłego z dnia 11.01.2016r.

Z opinii o stanie zdrowia skazanego z dnia 23.11.2016r. wynika, że rozpoznano u A. H. B24: chorobę wywołaną przez ludzki wirus upośledzenia odporności (...)nie określona, wirusowe zapalenie wątroby t.C, cukrzycę insulinozależną oraz nadciśnienie tętnicze.

Skazany od początku odbywania kary tj. do 13.03.2016r. jest poddawany specjalistycznym konsultacjom. A mianowicie, w dniach, tj. 7.04.2016r., 5.07.2016r., 12.07.2016r., 11.10.2016r. odbył konsultacje w Poradni Chorób Zakaźnych.

Z kolei, w dniach, tj. 30.05.2016r., 4.07.2016r. i 11.10.2016r. skazany miał przeprowadzone konsultacje w Poradni Diabetologicznej,

W dniach 21.05.2016r., 24.06.2016r. i 29.07.2016r. skazany odbył specjalistyczne konsultacje w Poradni Neurologicznej. Na podstawie wykonanych badań oraz przeprowadzonych konsultacji medycznych, lekarz więzienny jednoznacznie stwierdził, że stan choroby skazanego jest stabilny.

Na posiedzeniu Sądu w dniu 4.01.2017r. lekarz więzienny stwierdził, że stan zdrowia skazanego nie uległ pogorszeniu, a on jest konsultowany na bieżąco. Ostatnia konsultacja diabetologa odbyła się w dniu 5.12.2016r., w jej wyniku lekarz przepisała insulinę i zaleciła kontrolę za 6 miesięcy. Nadto, konsultacje dotyczące chorób zakaźnych skazany odbywa co 3 miesiące. Kolejna zaplanowana jest w styczniu. Jeśli chodzi o guza, w czerwcu 2016r. skazany miał wykonany rezonans i zgodnie z wynikiem od 6 lat nie zachodzi progresja. Również, w dniu 29.07.2016r. skazany odbył konsultację neurologiczną z której wynika, że nie zaszły zmiany w porównaniu z rokiem 2010. Nie zalecono dodatkowego leczenia. W ocenie lekarza, stan zdrowia skazanego jest stabilny a leczenie w warunkach wolnościowych byłoby takie samo jak w izolacji więziennej. Skazany jest pod kontrolą lekarzy specjalistów a w sytuacji kiedy stan jego zdrowia ulegnie pogorszeniu, może zostać przeniesiony na oddział dla przewlekle chorych.

Uczestniczący w posiedzeniu w dniu 1.02.2017r. lekarz więzienny stwierdził że ogólny stan zdrowia skazanego jest stabilny. Bez pogorszenia chorób podstawowych. Skazany ma zapewnioną opiekę specjalistyczną w zakresie chorób zakaźnych, cukrzycy, schorzeń neurologicznych jak również chorób wewnętrznych. Zakład Karny posiada zaplecze szpitalne z oddziałem wewnętrznym z opieką całodobową. Wszystkie wymagania, które zaproponował biegły sądowy są spełnione. W okresie siedmiu miesięcy od momentu pobytu w naszym zakładzie skazany miał cztery konsultacje w poradni chorób zakaźnych, trzy konsultacje w poradni diabetologicznej, czwarta została przeprowadzona po wydaniu opinii o stanie zdrowia w miesiącu grudniu 2016r., trzy konsultacje neurologiczne. Uważam, że skazany ma zapewnioną należytą opiekę medyczną. Lekarze konsultujący nie są lekarzami więziennej służby zdrowia. Część konsultacji odbywa się w zakładzie karnym, jak również poza zakładem karnym w Poradni Chorób Zakaźnych w G.. Skazany otrzymuje leki według zaleceń specjalisty. Wykonywane są okresowe badania. Skazany otrzymuje leki, zalecenie są realizowane. Leczenie wirusowego zapalenia wątroby typu C jest realizowane. Guz jest kontrolowany. Były wykonywane badania głowy. Nie stwierdzono różnic z poprzednim badaniem z roku 2010. Stan jest stabilny. Niedowład połowiczny i afazja ruchowa w stopniu nieznacznym. Jest możliwość rehabilitacji ruchowej jeśli lekarz zaleci. Potrzeby takiej neurolog nie stwierdził. Na cukrzycę skazany otrzymuje leki. Ostatnia konsultacja diabetologa odbyła się w dniu 5.12.2016r. Nadciśnienie tętnicze jest pod kontrolą, skazany otrzymuje leki. Dodał, że skazany ma zapewnioną należytą opiekę medyczną a pobyt w zakładzie karnym nie stanowi zagrożenia dla jego życia i nie stanowi poważnego niebezpieczeństwa dla jego zdrowia.

Podnieść należy, że z przedmiotowych opinii o stanie zdrowia wynika, że skazany A. H. może być leczony w warunkach więziennej służby zdrowia, a schorzenia jakie u niego rozpoznano nie stanowią ciężkiej choroby uniemożliwiającej wykonanie wobec niego kary i obecnie nie spowodują zagrożenia dla jego zdrowia i życia. Istotnym w sprawie jest również fakt, że skazany przebywa w jednostce penitencjarnej która zapewnia całodobową opieką medyczną oraz ma zapewniony, w razie potrzeby, dostęp do specjalistycznych konsultacji, m.in. neurologicznej, diabetologicznej. Jednak, w sytuacji zagrożenia życia, bądź zdrowia może w każdej chwili zostać skierowany do szpitala w warunkach powszechnej służby zdrowia.

Zgodnie z poglądem wyrażonym przez Sąd Apelacyjny w Lublinie w postanowieniu z dnia 18.01.2006r. w sprawie II AKzw 871/05, ciężka choroba w rozumieniu art.150§1 i 2 k.k.w. przepisu to "taka ciężka choroba, która uniemożliwia wykonanie kary, to znaczy może zagrozić życiu skazanego lub spowodować dla jego zdrowia poważne niebezpieczeństwo w wypadku osadzenia go w zakładzie karnym".

Zdaniem Sądu, w rozpoznawanej sprawie taka sytuacja nie występuje, a co za tym idzie pobyt skazanego na wolności poza obrębem zakładu karnego, celem podjęcia specjalistycznego leczenia, nie jest zasadny.

Zgodnie z art.115§1 a kkw skazanemu odbywającemu karę pozbawienia wolności nie przysługuje prawo wyboru lekarza i pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej, świadczeniodawcy udzielającego ambulatoryjnych świadczeń opieki zdrowotnej, lekarza dentysty oraz szpitala. Tylko w wypadku szczególnym, gdy służba ta nie jest w stanie zapewnić właściwej opieki medycznej – świadczenia zdrowotne mogą być wykonywane w innych zakładach opieki zdrowotnej.

Nadmienić trzeba, że w przypadku zaistnienia okoliczności uzasadniających udzielenie skazanemu przerwy ze wglądów zdrowotnych Sąd penitencjarny może w każdym czasie udzielić przerwy z urzędu po otrzymaniu stosownego świadectwa lekarskiego lub wniosku dyrektora zakładu karnego o udzielenie skazanemu przerwy w karze.

Nawiązując zaś do sytuacji rodzinnej skazanego, to jak wynika wywiadu środowiskowego z dnia 16.01.2017r. jest ona stabilna, co nie pozwala uznać, iż jedynie obecność skazanego w miejscu zamieszkania i jego osobista pomoc umożliwi należyte funkcjonowanie matce.

Jak ustaliła kurator, skazany przed osadzeniem w zakładzie karnym zamieszkiwał z matką M. H. (l.78) w O. przy ulicy (...). Ojciec nie żyje. Obecnie wymieniona mieszka sama, zajmując dwupokojowe mieszkanie, standardowo urządzone i wyposażone i niezbędny sprzęt gospodarstwa domowego, a przy tym utrzymane w czystości. Warunki socjalno-bytowe panujące w domu są na tyle wystarczające, że umożliwiają matce prawidłowe funkcjonowanie. W tym więc zakresie, osobista pomoc ze strony skazanego nie jest konieczna. Nadto, matka skazanego z rodziną męża utrzymuje sporadyczne kontakty.

Matka skazanego jest emerytką. Z tego tytułu osiąga dochód w wysokości (...). To oznacza, że M. H. ma zapewnione środki finansowe na zaspokajanie swoich podstawowych potrzeb życiowych. Również i w tej sytuacji osobista pomoc skazanego nie jest celowa, tym bardziej że skazany przed osadzeniem pozostawał na utrzymaniu matki i co istotne sam wymaga opieki pomocy i tej opieki powinna udzielić mu matka.

Kurator ustalił, że M. H. jest osobą schorowaną. Choruje na nadciśnienie tętnicze, łuszczycę i zakrzepowe zapalenie żył oraz półpasiec. Jednak, stan jej zdrowia jest w chwili obecnej stabilny i umożliwia jej samodzielnie wykonywanie niezbędnych czynności związanych z prowadzeniem gospodarstwa domowego oraz tych, związanych z samoobsługą.

Nie można pominąć również tego, że matka skazanego może w każdym czasie zwrócić o pomoc do miejscowej opieki społecznej. Pomoc może być udzielona w postaci zasiłku stałego, okresowego, celowego lub usług opiekuńczych. Usługi opiekuńcze obejmują pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych, opiekę higieniczną, zaleconą przez lekarza, pielęgnację oraz, w miarę możliwości, zapewnienie kontaktów z otoczeniem. Realizacja tej pomocy może nastąpić w postaci wizyt np. pielęgniarki środowiskowej lub odpowiedniego pracownika socjalnego. Należy w skazać, że z pisma z dnia 10.01.2017r. MOPS w O. wynika, że matka skazanego nie korzysta z pomocy Ośrodka.

Istotnym w sprawie jest fakt, że na wolności przebywają członkowie rodziny męża z którymi matka skazanego utrzymuje sporadyczne kontakty. Oni to mogliby zapewnić jej w miarę możliwości niezbędną pomoc. Okoliczność ta potwierdza, że skazany nie jest jedyną osobą która ma możliwość udzielenia matce pomocy. Zważyć trzeba, że pomoc nie musi przecież polegać jedynie na świadczeniu osobistej opieki ale także może być w formie finansowej która umożliwi matce skazanego wynajęcie pomocy opiekuńczej.

W świetle zatem powyższych ustaleń, należy stwierdzić, że M. H. aktualnie jest osobą samodzielną, która radzi sobie w codziennych sprawach. Zatem, pobyt skazanego na wolności, celem zapewnienia matce osobistej opieki, nie jest obecnie konieczny.

Rozważając możliwość udzielenia skazanemu przerwy w karze pozbawienia wolności, Sąd penitencjarny powinien ocenić, czy skazany wykorzysta przerwę zgodnie z jej celem (vide: postanowienie S.A. w Lublinie z dnia 27.05.2009r. w sprawie II AKzw 446/09).

Z opinii Dyrektora Zakładu Karnego w C. z dnia 22.11.2016r. wynika, że skazany odbywa karę 2 lat pozbawienia wolności orzeczoną za czyn z art.278§1kk, w sprawie VII K 101/04. Początkowo, karę w tej sprawie Sąd Rejonowy w O. wymierzył mu z warunkowym zawieszeniem, na okres próby. Skazany jednak nie sprawdził się na wolności, co skutkowało wydaniem przez Sąd w dniu 5.01.2009r. postanowienia w przedmiocie zarządzenia wobec niego wykonania uprzednio orzeczonej kary pozbawienia wolności. To oznacza, że skazany jest sprawcą niepoprawnym, który nie potrafił docenić zastosowanego wobec niego środka związanego z poddaniem go próbie.

Nadto, u skazanego rozpoznano zespół uzależnienia od kilku środków odurzających. Skazany wyraził zgodę na podjęcie leczenia odwykowego dla skazanych uzależnionych od środków odurzających lub substancji psychotropowych. Termin przyjęcia skazanego do Oddziału Terapeutycznego w AŚ E. wyznaczono na dzień 25.05.2017r.

W tej sytuacji zdaniem Sądu penitencjarnego brak jest zatem podstaw do przyjęcia, że skazany podczas pobytu na wolności będzie przestrzegał porządku prawnego a w szczególności nie dopuści się kolejnego przestępstwa, a udzieloną mu przerwę w karze wykorzysta w sposób zgodny z przeznaczeniem, tym bardziej jeśli uwzględni się wniosek wypływający z opinii psychologa więziennego, że rokowania odnośnie prawidłowego funkcjonowania skazanego na wolności, w tym życia zgodnego z prawem, nie są pewne z uwagi na nierozwiązany u skazanego problem narkotykowy.

Mając na uwadze powyższe okoliczności należy uznać, że nie została spełniona przesłanka wynikająca z treści art.150§1 i 2kkw, a dotycząca ciężkiej choroby uniemożliwiającej wykonywanie kary oraz przesłanka określona w treści art.153§2kkw - w zakresie ważnych względów rodzinnych uzasadniająca udzielenie skazanemu przerwy w karze. Z tego też względu, uznając wniosek za bezzasadny, należało postanowić jak wyżej.

O kosztach postępowania przed sądem orzeczono na podstawie przepisu art. 626§1kpk w zw. z art.624§1kpk w zw. z art. 1§2kkw.