Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV U 1386/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 grudnia 2015 roku

Sąd Okręgowy w Tarnowie – Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Kazimierz Kostrzewa

Protokolant: protokolant sądowy Marta Bartusiak

po rozpoznaniu w dniu 15 grudnia 2015 roku w Tarnowie na rozprawie

sprawy z odwołania M. Ł.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 17 września 2014 roku nr (...)

w sprawie M. Ł.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy

oddala odwołanie.

Sygn. akt IVU 1386/14

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 15 grudnia 2015 r.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. decyzją z dnia 17.09.2014 r. odmówił M. Ł. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu swej decyzji organ rentowy powołując się na art. 57 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U. 2013 r. poz. 1440 z póź. zm.) wskazał, iż komisja lekarska ZUS - orzeczeniem z dnia 12.09.2014 r. stwierdziła, że odwołujący nie jest niezdolny do pracy.

M. Ł. wniósł odwołanie od powyższej decyzji, wskazując, że nie oddaje ona jego rzeczywistego stanu zdrowia. Nie zgadza się z rozstrzygnięciem, bowiem wbrew stanowisku organu rentowego, schorzenia na które choruje nie ustąpiły, a stan zdrowia nie uległ poprawie. Odwołujący domagał się zmiany zaskarżonej decyzji organu rentowego poprzez przyznanie renty z tytułu niezdolności do pracy.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniósł o jego oddalenie podtrzymując argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny sprawy:

M. Ł. urodzony w dniu (...) r. ma wykształcenie podstawowe, pracował jako oczyszczacz ogniowy, palowy, pracownik ochrony . Odwołujący w okresie od 16.01.2012 r. do 31.01.2013 r. pobierał rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy.

/okoliczności bezsporne/

W dniu 11.12.2012 r. odwołujący złożył do organu rentowego wniosek o ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Decyzją z dnia 4 lutego 2013 r. organ rentowy odmówił odwołującemu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. M. Ł. wniósł odwołanie od tej decyzji. Sąd Okręgowy w Tarnowie postanowieniem z dnia 15 maja 2014 r. sygn. akt IV U 257/13 wydanym na podstawie art. 477 14 § 4 k.p.c. uchylił zaskarżoną decyzję i przekazał sprawę do ZUS do ponownego rozpoznania (pkt. I postanowienia) oraz umorzył postępowanie (pkt. II) uznając, że pojawiły się nowe okoliczności co do stanu zdrowia odwołującego.

dowód: wniosek z dnia 11.12.2012 r. –k. 82 ar czIII

decyzja ZUS z dnia 04.02.2013 r. -k. 94 ar czIII,

postanowienie Sądu z dnia 15.05.2014 r. z uzasadnieniem –k. 115 ar czIII,

Celem wyjaśnienia istoty sporu tj. istnienia u M. Ł. niezdolności do pracy zarobkowej w rozumieniu art. 12, art. 13 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 162 poz. 1118 z późń zm.) Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego specjalisty z zakresu kardiologii, interny, neurologii i psychiatrii.

Na podstawie wyników badań, w tym osobistego badania odwołującej i zebranej w aktach sprawy dokumentacji lekarskiej biegły kardiolog, neurolog i internista, w zbiorczej opinii pisemnej, rozpoznali u odwołującego:

- nadciśnienie tętnicze pierwotne,

- chorobę niedokrwienną serca,

- cukrzycę typu 2,

-przewlekły zespół bólowy kręgosłupa,,

- chorobę zwyrodnieniową kręgosłupa,

- zawroty głowy w wywiadzie.

Odwołujący z uwagi na schorzenia reprezentowane przez biegłych jest zdolny do pracy zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami od 01.02.2013 r.

Jak wynika z uzasadnienia opinii, odwołujący z przewlekłą stabilną choroba niedokrwienną serca inaczej dławicą piersiową, nadciśnieniem tętniczym pierwotnym wydolny krążeniowo. W kwietniu 2015 r. hospitalizowany w oddziale chorób wewnętrznych w B.. Wykonana w czasie hospitalizacji próba wysiłkowa EKG została oceniona jako ujemna elektrokardiograficznie i dodatnia klinicznie, z dobrą tolerancją wysiłku fizycznego na poziomie 10 MET. W badaniu elektrokardiograficznym stwierdzono łagodny przerost przegrody międzykomorowej, bez powiększenia i zaburzeń kurczliwości lewej komory. Całodobowe monitorowanie EKG met holterowską nie wykazało zaburzeń rytmu serca. Badania te wskazują na stabilny przebieg choroby niedokrwiennej serca bez obiektywnych dowodów niedokrwienia mięśnia sercowego w badaniu obciążeniowym i bez wskazań do diagnostyki inwazyjnej. Cukrzyca typu 2 leczona doustnymi lekami p-cukrzycowymi jest wyrównana metabolicznie. Przewlekły zespół bólowy kręgosłupa przebiega bez objawów uszkodzenia obwodowego układu nerwowego i istotnego upośledzenia funkcji w badaniu neurologicznym. Tomografia komputerowa kręgosłupa lędźwiowego wykonana w 2012 r. nie wykazała cech kolizji z korzeniami nerwowymi. Schorzenia te nie naruszają sprawności organizmu odwołującego w stopniu powodującym całkowitą niezdolność do pracy. Istniejące poprzednio ograniczenia ruchomości odcinka piersiowo-lędźwiowego kręgosłupa i zawroty głowy do diagnostyki były podstawą do orzeczenia częściowej niezdolności do pracy okresowo. kolejne lata po marcu 2012 r/. nie przyniosły jednak żadnych nowych okoliczności dotyczących zawrotów głowy. Już w kolejnym badaniu przeprowadzonym przez biegłych sądowych w czerwcu 2013 r. biegły neurolog wskazał na subiektywny charakter dolegliwości niepotwierdzony obiektywnymi objawami oraz brak istotnego upośledzenia sprawności organizmu.

/dowód : opinia sądowo-lekarska – k. 60-61 as,

uzupełniająca opinia sądowo-lekarska -k. 80 as/.

Biegły sądowy psychiatra na podstawie wyników badań, w tym osobistego badania i zebranej w aktach sprawy dokumentacji lekarskiej rozpoznał u odwołującego:

- zaburzenia adaptacyjne, których nasilenie nie powoduje niezdolności do pracy.

Odwołujący z uwagi na stan psychiczny nie jest od dnia 01.02.2013 r. niezdolny do pracy.

Jak wynika z uzasadnienia opinii, odwołujący poprzednio miał przyznane świadczenia rentowe z powodu chorób somatycznych. U odwołującego występują zaburzenia adaptacyjne, których nasilenie nie powoduje aktualnie niezdolności do pracy. Leczenie psychiatryczne przyniosło poprawę stanu psychicznego i funkcjonowanie. Zaburzenia psychiczne wystąpiły u odwołującego jako reakcja na trudną sytuacje finansową, dlatego podjął leczenie psychiatryczne które przyniosło poprawę. Zaburzenia adaptacyjne obejmują grupę zaburzeń, powstałych w wyniku istotnych zmian życiowych lub wystąpienia stresującego wydarzenia życiowego, nazwa „adaptacyjne” wskazuje zatem na etiologię, genezę powstania zaburzeń. Objawy kliniczne zaburzeń adaptacyjnych mogą być rozmaite: depresyjne, lękowe, depresyjno-lękowe, mogą dotyczyć innych emocji lub mieć obraz zaburzeń zachowania. W chwili badania żaden typ kliniczny zaburzeń nie był dominujący, stąd postawiono rozpoznanie ogólne - zaburzenia adaptacyjne, co nie wyklucza sytuacji, że wcześniej były stwierdzane przez lekarza prowadzącego i biegłego zaburzenia reaktywne depresyjno-lękowe. Celem leczenia psychiatrycznego jest uzyskanie poprawy stanu psychicznego. W opinii nie zawarto wniosku jakoby leczenie psychiatryczne było zbędne lub wadliwe. Fakt pozostawania w leczeniu psychiatrycznym nie jest równoznaczny z niezdolnością do pracy - przy uwzględnieniu poziomu kwalifikacji. W ocenie stanu psychicznego oceniono wszystkie ważniejsze sfery życia psychicznego - świadomość, orientację, napęd, zaburzenia psychotyczne.

/dowód : opinia sądowo-lekarska – k. 42-44 as,

uzupełniająca opinia sądowo-lekarska -k. 80 as/.

Odwołujący wniósł zarzuty do opinii biegłych i domagał się przeprowadzenia dowodu z opinii innych biegłych tych samych specjalności. Sąd oddalił wniosek dowodowy o przeprowadzenie dowodu z opinii innych biegłych sadowych, dopuścił natomiast dowód z opinii uzupełniających tych samych biegłych celem ustosunkowania się do zarzutów odwołującego. Odwołujący kwestionował również opinie uzupełniające i wnosił ponownie o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego psychiatry tych samych specjalności. organ rentowy wnosił o oddalenie tego wniosku. Sąd nie podzielił zastrzeżeń do opinii biegłych podniesionych przez odwołującego uznając, iż opinie te w pełni zasługują na uwzględnienie jako prawidłowo przeprowadzony dowód sądowo lekarski zwłaszcza, iż zastrzeżenia odwołującego nie miały merytorycznego charakteru ograniczając się do negacji wniosków biegłych. W przekonaniu Sądu zastrzeżenia zgłoszone przez odwołującego nie znajdują potwierdzenia w świetle analizy przedmiotowych opinii. W opiniowaniu sądowo lekarskim zdaniem Sądu istotne znaczenie ma bowiem stopień naruszenia funkcji organizmu spowodowany stanem lub procesem chorobowym w odniesieniu do zdolności bądź niezdolności do pracy. Natomiast mnogość rozpoznanych schorzeń, stałe leczenie – nie przekładają się automatycznie na stopień zdolności do pracy. Subiektywne odczucia odwołującego muszą być oceniane w toku badania klinicznego i obiektywnie zweryfikowane. Obiektywna weryfikacja nie zawsze jednak spełnia oczekiwania stron zwłaszcza w postępowaniu w sprawach rentowych - co jednakże nie przesądza automatycznie, że opinia wydana jest z naruszeniem obiektywizmu i bezstronności. Sąd oddalił wniosek dowodowy odwołującego o dopuszczenie dowodów z opinii innego biegłego psychiatry uznając, że zmierza on jedynie do przewłoki postępowania. W orzecznictwie wskazuje się słusznie, że nie uzasadnia potrzeby powołania innego biegłego jedynie ta okoliczność, że opinia powołanego już biegłego jest dla strony – w jej odczuciu niekorzystna (por. orzeczenie Sądu Najwyższego z 22.07.1997 r., I CKN 174/97, nie publ.).

Wydane w tym zakresie opinie biegłych sądowych Sąd uznał za trafne i dostatecznie wyjaśniające przedmiot sporu, gdyż zostały wydane przez specjalistów z tego rodzaju schorzeń na jakie choruje odwołujący, po wnikliwej analizie aktualnych wyników badań oraz zebranej aktach sprawy dokumentacji lekarskiej.

Opinie biegłych w ocenie Sądu spełniają ponadto wymogi przewidziane dla tego rodzaju środków dowodowych w art. 278 kpc i art. 285 kpc, a także w Rozporządzeniu Ministra Polityki Społecznej z dnia 14 grudnia 2004 r. w sprawie orzekania o niezdolności do pracy w związku z art. 12-14 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS.

Organ rentowy nie kwestionował opinii.

Dowody z dokumentów zalegających w aktach Zakładu Ubezpieczeń Społecznych nie budziły wątpliwości Sądu co do ich autentyczności, a ponadto ich nie były kwestionowane przez strony postępowania.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie M. Ł. od zaskarżonej decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. z dnia 17.09.2014 r. w świetle ustalonego stanu faktycznego i obowiązujących przepisów prawa nie zasługuje na uwzględnienie.

W myśl art. 57 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. 2013 r. poz. 1440, z późn. zm. ) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie warunki:

- jest niezdolny do pracy,

- ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,

- niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2, pkt 3 lit. b), pkt 4,6,7,9, ust. 2 pkt 1, 3-8 i 9 lit. a), pkt. 10 lit. a), pkt. 11-12, 13, lit. a), pkt. 14 lit. a) i pkt 15-17 oraz art. 7 pkt 1-4, lit. a), pkt 6 i 12, albo nie później niż wciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Stosownie do dyspozycji art. 12 powołanej ustawy, niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy (ustęp 2).W myśl dyspozycji ustępu 3 powołanego artykułu, częściowo niezdolną jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z dotychczasowym poziomem kwalifikacji.

Równocześnie zgodnie z treścią art. 13 powołanej ustawy, przy ocenie stopnia i trwałości niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwość przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia, jak też możność wykonywania dotychczasowej pracy, względnie możność przekwalifikowania zawodowego. Dalej w myśl ustępu 3 cytowanego artykułu, trwałą niezdolność do pracy orzeka się, jeżeli według wiedzy medycznej nie ma rokowań odzyskania zdolności do pracy, zaś gdy rokowania takie istnieją, orzeka się okresową niezdolność do pracy.

W myśl art. 107 powołanej ustawy prawo do świadczeń uzależnionych od niezdolności do pracy oraz wysokość tych świadczeń ulega zmianie, jeżeli w wyniku badania lekarskiego, przeprowadzonego na wniosek lub z urzędu, ustalono zmianę stopnia niezdolności do pracy, brak tej niezdolności lub jej ponowne powstanie.

Przedmiotem postępowania było ustalenie czy ubezpieczony, ze względu na stan zdrowia był niezdolny do pracy, czy też jest zdolny do pracy, jak to wynika z zakwestionowanej opinii komisji lekarskiej i wydanej na jej podstawie decyzji ZUS. W toku postępowania sądowego ubezpieczony został poddany badaniu przez biegłych, którzy wydali opinię na podstawie osobistego badania odwołującego, dokumentacji medycznej zgromadzonej w aktach rentowych i w aktach sprawy. Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 13 maja 1999 r. II UZ 52/99 wskazał, że w sprawie z odwołania od decyzji organu rentowego, jej treść wyznacza przedmiot i zakres rozpoznania oraz orzeczenia sądu pracy i ubezpieczeń społecznych. (OSNP 2000/15/601). W uzasadnieniu tego postanowienia wyjaśnił, że w „postępowaniu, wywołanym odwołaniem do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych, zgodnie z systemem orzekania w sprawach z tego zakresu, sąd nie rozstrzyga o zasadności wniosku, lecz o prawidłowości zaskarżonej decyzji. Sąd nie działa w zastępstwie organu rentowego, w związku z czym nie ustala prawa do świadczeń, i choć samodzielnie oraz we własnym zakresie rozstrzyga wszelkie kwestie związane z prawem lub wysokością świadczenia objętego decyzją, to jego rozstrzygnięcie odnosi się do zaskarżonej decyzji (art. 477 § 2, art. 477 14 § 2 i art. 477 14a KPC).”

Sąd w oparciu o opinie biegłych kardiologa, internisty, neurologa i psychiatry stwierdził u odwołującego brak niezdolności do pracy od dnia 01.02.2013 r. Stwierdzone schorzenia tj. nadciśnienie tętnicze pierwotne, choroba niedokrwienna serca, cukrzyca typu 2, przewlekły zespół bólowy kręgosłupa, choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa, zawroty głowy w wywiadzie i zaburzenia adaptacyjne, nie powodują w obecnym ich nasileniu niezdolności do pracy. Schorzenia układu krążenia tj. przewlekła stabilna choroba niedokrwienną serca inaczej dławica piersiowa i nadciśnienie tętnicze pierwotne nie powodują niewydolności krążeniowej. Wykonana w kwietniu 2015 r. w czasie hospitalizacji próba wysiłkowa EKG została oceniona jako ujemna elektrokardiograficznie i dodatnia klinicznie, z dobrą tolerancją wysiłku fizycznego na poziomie 10 MET. W badaniu elektrokardiograficznym stwierdzono łagodny przerost przegrody międzykomorowej, bez powiększenia i zaburzeń kurczliwości lewej komory. Całodobowe monitorowanie EKG met holterowską nie wykazało zaburzeń rytmu serca. Badania te wskazują na stabilny przebieg choroby niedokrwiennej serca bez obiektywnych dowodów niedokrwienia mięśnia sercowego w badaniu obciążeniowym i bez wskazań do diagnostyki inwazyjnej. Cukrzyca typu 2 leczona doustnymi lekami p-cukrzycowymi jest wyrównana metabolicznie. Przewlekły zespół bólowy kręgosłupa przebiega bez objawów uszkodzenia obwodowego układu nerwowego i istotnego upośledzenia funkcji w badaniu neurologicznym. Tomografia komputerowa kręgosłupa lędźwiowego wykonana w 2012 r. nie wykazała cech kolizji z korzeniami nerwowymi. Schorzenia te nie naruszają sprawności organizmu odwołującego w stopniu powodującym całkowitą niezdolność do pracy. Istniejące poprzednio ograniczenia ruchomości odcinka piersiowo-lędźwiowego kręgosłupa i zawroty głowy do diagnostyki były podstawą do orzeczenia częściowej niezdolności do pracy okresowo. Kolejne lata po marcu 2012 r. nie przyniosły jednak żadnych nowych okoliczności dotyczących zawrotów głowy. Już w kolejnym badaniu przeprowadzonym przez biegłych sądowych w czerwcu 2013 r. biegły neurolog wskazał na subiektywny charakter dolegliwości niepotwierdzony obiektywnymi objawami oraz brak istotnego upośledzenia sprawności organizmu. Odwołujący także z uwagi na stan psychiczny nie jest od dnia 01.02.2013 r. niezdolny do pracy. U odwołującego występują zaburzenia adaptacyjne, których nasilenie nie powoduje aktualnie niezdolności do pracy. Leczenie psychiatryczne przyniosło poprawę stanu psychicznego i funkcjonowania. Zaburzenia psychiczne wystąpiły u odwołującego jako reakcja na trudną sytuacje finansową, dlatego podjął leczenie psychiatryczne, które przyniosło poprawę. Zaburzenia adaptacyjne obejmują grupę zaburzeń, powstałych w wyniku istotnych zmian życiowych lub wystąpienia stresującego wydarzenia życiowego, nazwa „adaptacyjne” wskazuje zatem na etiologię, genezę powstania zaburzeń. Objawy kliniczne zaburzeń adaptacyjnych mogą być rozmaite: depresyjne, lękowe, depresyjno-lękowe, mogą dotyczyć innych emocji lub mieć obraz zaburzeń zachowania. W chwili badania żaden typ kliniczny zaburzeń nie był dominujący, stąd postawiono rozpoznanie ogólne - zaburzenia adaptacyjne, co nie wyklucza sytuacji, że wcześniej były stwierdzane przez lekarza prowadzącego i biegłego zaburzenia reaktywne depresyjno-lękowe. Celem leczenia psychiatrycznego jest uzyskanie poprawy stanu psychicznego. Fakt pozostawania w leczeniu psychiatrycznym nie jest równoznaczny z niezdolnością do pracy - przy uwzględnieniu poziomu kwalifikacji. Schorzenia opisane powyżej nie naruszają sprawności organizmu odwołującego w stopniu powodującym niezdolność do pracy. Z uwagi na aktualny stopnień zaawansowania rozpoznanych schorzeń brak podstaw do stwierdzenia u odwołującego niezdolności do pracy od dnia 01.02.2013 r. Poprawa stanu zdrowia wynika ze stosowanego systematycznego leczenia specjalistycznego. odwołujący jest zdolny do pracy od dnia 01.02.2013 r. zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami.

Pozostałych warunków z art. 57 ust. 1 ustawy organ rentowy nie kwestionował.

W niniejszym przypadku odwołujący nie spełnia przesłanek z art. 12 ust.2 w zw. z art. 57 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 162, poz. 1118 z późn. zm.) oraz art. 477 14 §1 k.p.c. należało orzec jak w sentencji wyroku.