Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 lutego 2016 r.

Sąd Rejonowy Poznań – Stare Miasto w P., Wydział I Cywilny

w składzie

Przewodniczący: SSR Michał Grześkowiak

Protokolant: st. sekr. sąd. Joanna Maik

po rozpoznaniu w dniu 23 lutego 2016 r.

na rozprawie sprawy z powództwa: P. K.

• przeciwko: K. K.

  o: zapłatę

1.  oddala powództwo

2.  zasądza od powoda na rzecz pozwanej kwotę 2400,00 tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

SSR Michał Grześkowiak

UZASADNIENIE

P. K., reprezentowany przez radcę prawnego, wniósł o zasądzenie od K. E. (...) Ryzykiem (...) z siedzibą we W. 38.767,00 zł tytułem nienależytego wykonania usługi (umowy) pośrednictwa doradcy finansowego wraz z odsetkami oraz o zasądzenie na swoją rzecz kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazano, że powód zawarł w listopadzie 2013 r. z pozwaną w P. umowę doradztwa finansowego i pośrednictwa w zarządzaniu kredytem, której treścią było uzyskanie na rzecz powoda kredytu oraz jego konsolidacja w taki sposób, aby spłata kredytu uwzględniała realne dochody i majątek powoda, a zatem wysokość miesięcznych rat nie mogła przekraczać możliwości finansowych powoda, który na żądanie pozwanego przedstawił zaświadczenie o wysokości uzyskiwanych dochodów. Treścią umowy było profesjonalne doradztwo finansowe, zarządzanie kredytem, negocjowanie warunków uzyskania kredytu z bankiem oraz analiza treści umowy kredytowej w taki sposób, aby powód nie podpisał niekorzystnej umowy kredytowej (przewidującej m.in. zbyt wysokie odsetki, niekorzystny okres spłaty).

Wzorzec należytej staranności działania przedsiębiorcy zawiera art. 355 § 2 k.c., który stanowi: „należytą staranność dłużnika w zakresie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej określa się przy uwzględnieniu zawodowego charakteru tej działalności”. Pozwany, w imieniu którego działała pracownik J. Z. złożył powodowi zapewnienia, iż na podstawie zawartej z nim umowy wynegocjuje korzystny dla powoda kredyt, uwzgledniający jego dochody. Zgodnie z zapewnieniami spłata kredytu miała zostać rozłożona na 30 lat, z miesięczną ratą w wysokości nieprzekraczającej 1.500 zł.

W dalszej części uzasadnienia wskazano, że pozwany dopuścił się rażącego niedbalstwa, albowiem w wyniku jego działań powód został doprowadzony do „ruiny finansowej”. Pozwana nie doradziła mu, że podpisywana umowa kredytowa przekracza jego możliwości finansowe oraz że należy spróbować uzyskać inny, bardziej korzystny kredyt.

Pozwana wymusiła na powodzie zapłatę 38.767 zł tytułem wynagrodzenia za pośrednictwo w zawarciu umowy kredytowej, która okazała się dla niego finansowo niekorzystna i doprowadziła powoda do utraty zdrowia. Powód wskazuje, iż podjęcie się przez dłużnika – przedsiębiorcę działań, które przerastają jego kwalifikacje lub siły nosi zawsze znamiona winy. Pozwana w istocie nie wykonała żadnych czynności polegających na wynegocjowaniu korzystnej dla powoda treści umowy oraz nie dokonała analizy jej treści. Jej ograniczyły się jedynie do telefonicznego zaproszenia przedstawicieli banków do podpisania umowy kredytowej, której treść była narzucona przez bank oraz na wmówieniu powodowi, że umowy te są korzystne i zostaną skonsolidowane. Powód zamiast jednej, ostatecznie zawarł trzy umowy kredytowe z obowiązkiem spłaty miesięcznych rat kredytu w łącznej wysokości 5.138,25 zł, co stanowi sumę przekraczającą dwukrotnie możliwości powoda uzyskującego miesięcznie dochód 2.500 zł. Do zawarcia umów doszło 30 października 2013 r. w siedzibie pozwanej, przy udziale pozwanej i przedstawicieli banków. Pozwana nie sprawdziła, czy przedstawiciele banków posiadają stosowne pełnomocnictwa.

Działanie pozwanego naruszyło art. 472 k.c., art. 355 k.c. oraz art. 471 k.c. Żądanie pozwanego zapłaty 38.767 zł tytułem wynagrodzenia należy uznać za nienależne w rozumieniu art. 471 k.c. Wynagrodzenie to powód przelał 7 listopada 2013 r. na konto (...) E. G..

W końcowej części uzasadnienia powód wskazuje, iż Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów decyzją (...) 61-4/13/ZK z dnia 09.12.2013 r. uznał działania pozwanej za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów. Powód wezwał pozwaną do zwrotu nienależnie pobranego wynagrodzenia w kwocie 38.767 zł pismem z dnia 11 marca 2015 r.

W odpowiedzi na pozew, pozwana, działająca przez radcę prawnego, wniosła o oddalenie powództwa oraz zasądzenie zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przypisanych.

W uzasadnieniu podniesiono, iż powód nie przedstawił pełnego stanu faktycznego sprawy. Pozwana nie była w stanie wykonać zobowiązania i nie podjęła się jego wykonania na rzecz powoda oraz przekazała jego obsługę firmie współpracującej – (...) E. G.. Powód zawarł z E. G. umowy nr P.K. 02/10/2013/Po oraz nr P.K.01/10/2013/Po, na podstawie których miał zapłacić jej ustalone wynagrodzenie.

Pozwana wskazuje, że powód zapłacił wynagrodzenia na rzecz innego podmiotu na podstawie zawartej z nim umowy. Tym samym kierowanie roszczenia do pozwanej jest pozbawione jakiejkolwiek podstawy prawnej i faktycznej.

Pismem z dnia 15 grudnia 2015 r. pozwana dodatkowo wskazała, że E. G. udzielała pracownikom pozwanej pełnomocnictw do jej reprezentowania w sprawach dotyczących zawierania umów pośrednictwa kredytowego i ich wykonywania.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

T. B. i D. K. w związku z planami nabycia mieszkania poszukiwali korzystnego kredytu. W związku z tym zdecydował się na skorzystanie z usług doradztwa finansowego i udał się do przedsiębiorstwa ”Ei G.” K. K. w P. mieszczącego się przy ul. (...)-3. Okazało się jednakże, że T. B. nie ma zdolności kredytowej, wobec czego powód zgodził się zaciągnąć w swoim imieniu zobowiązania kredytowe, które następnie miałby zostać skonsolidowane, przy czym kredyt konsolidacyjny miał opiewać na nazwisko T. B..

W siedzibie firmy (...) pracowały osoby pośredniczące w dokonywaniu czynności z klientami zarówno na rzecz pozwanej jak i E. G.. Pozwana K. K. zawarła bowiem w dniu 21 lutego 2012 r. umowę o współpracy gospodarczej w zakresie pośrednictwa finansowego (Nr. W.G.P.01/01/2012) z E. G. prowadzącą działalność gospodarczą pod nazwą (...) E. G..

Dowód: zeznanie T. B., umowa o współpracy gospodarczej nr W.G.P.01/01/2012 – k.139-141.

Dnia 31 października 2013 r. P. K. zawarł z E. G. prowadzącą działalność gospodarczą pod nazwą (...) E. G.: - umowę o świadczenie optymalizacji finansowej/ analizy BIK nr P.K.02/10/2013/Po z wynagrodzeniem zleceniobiorcy w kwocie 18.557 zł powiększoną o podatek VAT (§2 pkt 1 i 2 umowy) oraz umowę o świadczenie usług optymalizacji finansowej/analizy /BIK nr P.K.01/10/2013/Po z wynagrodzeniem zleceniobiorcy w kwocie 17.000,00 zł powiększoną o podatek VAT (§ 2 pkt 1 i 2 umowy).

Dowód: umowa nr P.K.02/10/2013/Po – k. 106-107,umowa nr P.K.01/10/2013/Po – k. 108-109.

Dnia 30 października 2013 r. powód zawarł z Bankiem (...) S.A. z siedzibą w B. umowę o kredyt gotówkowy (...) nr (...)- (...) na kwotę 103.092,78 zł oraz z (...) Bank S.A. z siedzibą w W. umowę konsolidacyjną kredytu gotówkowego nr (...) na łączną kwotę 79.562,00 zł.

Następnie 22 listopada 2013 r. powód zawarł trzecią umowę – umowę kredytu gotówkowego na kwotę 107.005,49 zł. z (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w G. nr (...), przeznaczonego częściowo na spłatę zobowiązań finansowych.

Umowa z (...) Bank została zawarta w siedzibie firmy (...) w P. wobecności córki powoda.

Dowód: zeznania powoda – k. 144-145, zeznania T. B. – k. 142-144, zeznania D. K. - k. 114-115, umowa nr (...) – k. 20-25, umowa nr (...) – k.26-33, umowa nr (...) – k. 34-36.

Za wykonaną w dniu 25 listopada 2013 r. usługę pośrednictwa finansowego zostały wystawione na rzecz powoda przez (...) E. G. dwa rachunki: rachunek nr (...) na kwotę 3.210,00 zł oraz rachunek nr (...) na kwotę 35.557,00 zł.

Kwota 38.767,00 zł została uiszczona z rachunku T. B. przez przelanie na rachunek (...) E. G.: kwoty 17.000 zł w dniu 05.11.2013, tytułem (...) nr P.K.01/10/2013/PO, kwoty 18.557 zł w dniu 07.11.2013 r. tytułem (...) nr P.K.02/10/2013/PO oraz kwoty 3.210 zł w dniu 03.12.2013 r. tytułem (...) nr P.K.01/11/2013/Po.

Dowód: rachunek nr (...) – k. 10, rachunek nr (...) – k. 11, potwierdzenia transakcji z rachunku bankowego T. B.

Za wiarygodne i przydatne Sąd uznał dokumenty prywatne zebrane w sprawie bacząc jednak, iż zgodnie z art. 245 k.p.c. stanowią one jedynie dowód tego, iż osoby, które je podpisały złożyły oświadczenia o treści zawartej w dokumentach. W niniejszej sprawie powód jest reprezentowany przez fachowego pełnomocnika – radcę prawnego, przez którego zostały uwierzytelnione wszystkie dokumenty złożone przez powoda do akt sprawy, stąd w ocenie Sądu, nie było potrzeby przedkładania rzeczonych dokumentów w oryginale. Podzielić należy pogląd Sądu Najwyższego w wyroku z dnia 20 stycznia 2010 r. (pkt 3), sygn. akt III CSK 119/09, zgodnie z którym z zaniechaniem złożenia oryginału dokumentu nie można automatycznie wiązać utraty przez odpis dokumentu waloru dokumentu i dowodu w sprawie.

Pełnomocnik pozwanego zakwestionował na rozprawie w dniu 8 grudnia 2015 r. prawdziwość podpisu P. K. pod umową zawartą między powodem a przedsiębiorcą (...) E. G.. W toku procesu nie zostały jednakże przedstawione żadne dowody na tę okoliczność. Jeżeli strona zaprzecza prawdziwości dokumentu prywatnego albo twierdzi, że zawarte w nim oświadczenie osoby, która je podpisała, od niej nie pochodzi, obowiązana jest okoliczności te udowodnić. Jeżeli jednak spór dotyczy dokumentu prywatnego pochodzącego od innej osoby niż strona zaprzeczająca, prawdziwość dokumentu powinna udowodnić strona, która chce z niego skorzystać ( art. 253 k.p.c. ).

Niezasadnym był zarzut, że przedstawione przez pozwaną umowy nie są podpisane („ do odpowiedzi na pozew dołączono fałszywe , niepodpisane umowy (…) – k. 113 ).

Umowa pomiędzy powodem a E. G. jest podpisana jedynie przez powoda, co jest wystarczające. Zgodnie bowiem z art. 78. § 1 k.c. do zachowania pisemnej formy czynności prawnej wystarcza złożenie własnoręcznego podpisu na dokumencie obejmującym treść oświadczenia woli. Do zawarcia umowy wystarcza wymiana dokumentów obejmujących treść oświadczeń woli, z których każdy jest podpisany przez jedną ze stron, lub dokumentów, z których każdy obejmuje treść oświadczenia woli jednej ze stron i jest przez nią podpisany.

Zeznania powoda oraz świadków D. K. i T. B. przeprowadzone na okoliczność ustalenia stron i treści umowy zawartej pomiędzy powodem a pozwaną nie zasługują na wiarę.

Niewątpliwie powód jako strona postępowania miał interes w tym, aby fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy przedstawić w korzystnym dla siebie świetle. Zeznania powoda nie są spójne, ani logiczne, w szczególności nie korespondują z treścią dowodów z dokumentów. Dowody te mają natomiast dla postępowania największą wartość dowodową, albowiem powstały przed procesem i w związku z tym nie na jego potrzeby. Dowody te nie potwierdzają wersji powoda, ani świadków. Należy zaznaczyć, że zarówno powód jak i świadkowie zeznawali w sposób bardzo ogólny, zwłaszcza na okoliczność kto był drugą stroną umowy ( o świadczenie usług pośrednictwa finansowego ) oraz jaka była treść tej umowy, powtarzali twierdzenia pozwu ( np. o zapewnieniach, że są w firmie profesjonalnej, która nie działa na niekorzyść klienta ) oraz wskazywali na swoją niewiedzę w tym zakresie. Świadek D. K. była obecna jedynie przy pierwszej wizycie powoda w EI G., kiedy to powód jedynie przedstawił swoje oczekiwania oraz przy podpisywaniu jednej z umów kredytowych. Nie była natomiast świadkiem zawarcia umowy pomiędzy powodem a pozwaną, ani inną osobą ( k. 114 ). D. K. jest córką powoda. Nie była ona bezpośrednim świadkiem wszystkich spotkań powoda w siedzibie (...). Można więc z dużym prawdopodobieństwem przypuszczać, iż jej wiedza co do okoliczności faktycznych sprawy pochodzi wyłącznie z relacji powoda.

Zeznania świadka T. B., także w ocenie Sądu nie zasługują na przymiot pełnej wiarygodności. Nakreślił on motywy stron ubiegania się o kredyt i chronologię wydarzeń i w tym zakresie zeznania te są wiarygodne, ale z jego zeznań nie wynika, że drugą stroną umowy z powodem była pozwana.

Nie jest zresztą przekonujące twierdzenie, że powód i świadkowie „nie mieli wiedzy” kto wykonuje zlecenie dla powoda, skoro zapłacili niemałą kwotę wynagrodzenia E. G.. Nie ma jakiegokolwiek śladu, żeby dochodzili oni przed zapłatą, z jakich powodów mają kwotę tę uiścić właśnie na jej rzecz, a nie na rachunek pozwanej, z którą umowę miał rzekomo zawrzeć powód.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo było bezzasadne. Zostało ono oparte na twierdzeniu, że strony były związane umową o świadczenie usług, której pozwana nie wykonała należycie. Reprezentujący powoda pełnomocnik (radca prawny ) wskazał, że roszczenie dochodzone pozwem jest roszczeniem z art. 471 k.c. , który stanowi, że dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Tymczasem z ustalonego stanu faktycznego wynika, iż powód nie zawarł z pozwaną żadnej umowy, w szczególności umowy o świadczenie usług doradztwa finansowego. Umowę taką zawarł z innym podmiotem - E. G.. Pozwana nie miała zatem legitymacji biernej w niniejszym procesie – nie była dłużnikiem powoda z tytułu zawartej umowy.

W myśl ogólnych zasad na powodzie spoczywał ciężar udowodnienia okoliczności uzasadniających jego roszczenie, natomiast na pozwanym obowiązek udowodnienia okoliczności uzasadniających jego wniosek o oddalenie powództwa.

Wszystkie okoliczności faktyczne doniosłe dla rozstrzygnięcia sprawy i składające się na podstawę faktyczną rozstrzygnięcia muszą mieć oparcie w dowodach przeprowadzonych w toku postępowania, o ile nie są objęte zakresem faktów przyznanych przez stronę przeciwną, jeżeli przyznanie nie budzi wątpliwości (art. 229 k.p.c.) oraz co do faktów niezaprzeczonych (art. 230 k.p.c.).

Skoro zatem strona powodowa wywodziła żądanie zasądzenia kwoty 38.767,00 zł tytułem nienależytego wykonania umowy, a pozwany zakwestionował fakt zawarcia umowy, to na powodzie spoczywał ciężar wykazania, że umowa pomiędzy pozwanym i powodem została zawarta. Powód nie sprostał powyższemu obowiązkowi. W niniejszej sprawie pozwana udowodniła zarzut, iż umowa o świadczenie usług nie została – jak twierdzi powód – zawarta z pozwaną, ale z innym podmiotem. Na tę okoliczność pozwana przedstawiła zawartą umowę pomiędzy powodem a E. G.. Fakt ten potwierdzają również niektóre z dokumentów przedstawionych przez powoda, a mianowicie, że za świadczone usługi wynagrodzenie uiszczono na rzecz E. G., a nie pozwanej. Zupełnie nieprzekonujące są twierdzenia powoda i świadków powoda, którzy przeczyli, aby inny podmiot niż pozwana była stroną zawartej umowy.

Z uwagi na powyższe powództwo należało oddalić na podstawie art. 471 k.c.

Powód podnosił w toku postępowania, że pozwana uznała powództwo, co nie miało miejsca. Pozwana zaprzeczała bowiem okolicznościom faktycznym podanym w pozwie i konsekwentnie wnosiła o oddalenie powództwa.

Mając powyższe na uwadze, orzeczono jak w punkcie 1 wyroku.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. Powód przegrał proces w całości, stąd winien zwrócić koszty procesu poniesione przez pozwanego. Składa się na wynagrodzenie radcy prawnego w kwocie 2.400 zł. Wysokość wynagrodzenia pełnomocnika procesowego wynika z § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu. (Dz. U. z 2002 r. Nr 163, poz. 1349 z późn. zm.).

SSR Michał Grześkowiak