Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 października 2016 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach, Wydział VI Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący SSO Agata Gawron-Sambura

Sędziowie SSO Bożena Żywioł

SSO Grzegorz Kiepura (spr.)

Protokolant Barbara Szkabarnicka

przy udziale Beaty Huras

Prokuratora Prokuratury Rejonowej w T.

po rozpoznaniu w dniu 18 października 2016 r.

sprawy D. D. ur. (...) w T.

syna B. i M.

oskarżonego z art. 284§2 kk w zw. z art. 64§1 kk, art. 279§1 kk i art. 288§1 kk w zw. z art. 11§2 kk w zw. z art. 64§1 kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Tarnowskich Górach

z dnia 23 maja 2016 r. sygnatura akt II K 477/15

na mocy art. 437 § 1 kpk, art. 624 § 1 kpk

1. utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;

2. zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. A. P. kwotę 516,60 zł (pięćset szesnaście złotych i sześćdziesiąt groszy) obejmującą kwotę 96,60 zł (dziewięćdziesiąt sześć złotych i sześćdziesiąt groszy) podatku VAT, tytułem zwrotu nieuiszczonych kosztów obrony oskarżonego z urzędu w postępowaniu odwoławczym;

3. zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, wydatkami obciążając Skarb Państwa.

VI Ka 1023/16

UZASADNIENIE

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Tarnowskich Górach w dniu 23.05.2016 r. D. D. został uznany za winnego tego, że:

1)  w dniu 8.07.2014 r. w T. przy ul. (...), dokonał przywłaszczenia powierzonych mu rzeczy ruchomych w postaci pralki marki B., lodówki marki B., tunera telewizji(...), dwóch karniszy, dwóch kompletów kluczy o łącznej wartości strat w wysokości 1000 zł na szkodę A. R., przy czym czynu tego dopuścił się w warunkach powrotu do przestępstwa w ciągu 5 lat po odbyciu
w okresie od 1.04.2010 r. do 22.06.2011 r. oraz od 14.08.2013 r. do 24.11.2013 r. kary 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności, orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Tarnowskich Górach z dnia 5.02.2007 r., sygn. akt II K 1069/05, za umyślne przestępstwo podobne z art. 279 § 1 kk, tj. przestępstwa z art. 284 § 2 kk w zw. z art. 64 § 1kk i na to na mocy art. 284 § 2 kk skazany został na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności,

2)  w dniu 21.07.2014 r. w T. przy ul. (...), na terenie ROD „Z.” działając wspólnie i w porozumieniu z A. S., włamał się do altany znajdującej się na ternie działki o nr (...), poprzez wybicie szyby w oknie, skąd następnie dokonał kradzieży pieca metalowego o wartości 250 zł na szkodę B. B., przy czym czynu tego dopuścił się po odbyciu w okresach od 1.04.2010 r. do 22.06.2011 r. i od 14.08.2013 r. do 24.11.2013 r. kary 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności, orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Tarnowskich Górach z dnia 5.02.2007 r., sygn. akt II K 1069/05, na podobne przestępstwo umyślne z art. 279 § 1 kk, tj. przestępstwa z art. 279 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk i za to na mocy art. 279 § 1 kk skazany został na karę 1 roku pozbawienia wolności.

Na podstawie art. 85 § 1 kk i art. 86 § 1 kk wymierzono oskarżonemu karę łączną 1 roku pozbawienia wolności.

Na podstawie art. 46 § 1 kk zobowiązano oskarżonego do naprawienia w całości szkody poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonego A. R. kwoty 1000 zł.

Na podstawie art. 63 § 1 kk zaliczono oskarżonemu na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności okres rzeczywistego pozbawienia wolności w dniu 21.07.2014 r.

Na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy Prawo o adwokaturze zasądzono od Skarbu Państwa na rzecz adw. A. P. kwotę 826,56 zł tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu.

Na podstawie art. 624 § 1 kpk i art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 23.06.1973 r. o opłatach w sprawach karnych zwolniono oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych, którymi obciążono Skarb Państwa.

Apelację od tego wyroku wywiodła obrońca oskarżonego, która zaskarżyła orzeczenie w pkt 1 w całości, natomiast w pkt 2 w zakresie rozstrzygnięcia co do kary. Apelująca zarzuciła wyrokowi:

1)  naruszenie prawa procesowego, a to:

- art. 410 kpk w zw. z art. 7 kpk i art. 5 § 2 kpk, polegające na oparciu orzeczenia wyłącznie na dowodach obciążających oskarżonego – zeznaniach pokrzywdzonego oraz zeznaniach świadków ze słuchu, nie rozważeniu
w sposób wszechstronny okoliczności sprawy, zgodnie z zasadami logiki
i doświadczenia życiowego, z pominięciem okoliczności ujawnionych w toku procesu, takich jak chociażby ujawnionego w toku postępowania hobby pokrzywdzonego do częstej zmiany wyposażenia mieszkania, oświadczeń złomowisk przeczącym, ażeby oskarżony składował w tych placówkach określone przedmioty, wspólnej znajomości oskarżonego z pokrzywdzonym
i ich wspólnego pomieszkiwania po zdarzeniu oraz pełnych i logicznych wyjaśnień oskarżonego, złożonych w toku postępowania przed sądem, a także oceny zeznań świadków w sprawie i tego jak ich treść zmieniała się z biegiem postępowania;

- art. 7 kpk w zw. z art. 410 kpk, polegające na przekroczeniu granicy swobodnej oceny dowodów poprzez ich dowolną ocenę z pominięciem zasad doświadczenia życiowego i logiki, a to dając wiarę częściowo obciążającym zeznaniom złożonym przez pokrzywdzonego, podczas gdy świadek w dniu 18.12.2015 r. zeznał na rozprawie, że „To ten T. wyszedł z taką inicjatywą, żeby wywieźć te rzeczy”, oraz licznych sprzeczności w zeznaniach pokrzywdzonego złożonych w toku postępowania przygotowawczego a contrario do tych z postępowania sądowego, które to rozbieżności wykluczają wiarygodność świadka;

- art. 7 kpk w zw. z art. 410 kpk, poprzez ocenę materiału dowodowego
w sposób dowolny a nie wszechstronny i uznanie, że nie przyznanie się oskarżonego do popełnienia czynu na szkodę A. R. stanowi przyjętą linię obrony, podczas gdy oskarżony pragnął w sposób pełny wyjaśnić okoliczności sprawy, zaś przyjęta rzekomo linia obrony pozbawiona byłaby waloru racjonalności, gdyż przyznał się on do cięższego gatunkowo czynu przestępczego;

- art. 7 kpk w zw. z art. 410 kpk i art. 5 § 2 kpk, poprzez dowolną a nie swobodną ocenę materiału dowodowego, oceniając go na niekorzyść oskarżonego, podczas gdy całość oskarżenia opiera się na zeznaniach pokrzywdzonego A. R. oraz świadków ze słuchu, którzy de facto nic nie widzieli, a pokrzywdzony jako osoba częściowo upośledzona z uwagi na to, iż znał personalnie jedynie osobę oskarżonego mógł z tego powodu wskazać jego dane organowi prowadzącemu postępowanie przygotowawcze;

- art. 366 § 1 kpk, poprzez zaniechanie wyjaśnienia wszelkich istotnych okoliczności w sprawie, a to rzeczywistego udziału wskazywanego przez świadków T. w sprawie, wartości rzekomo przywłaszczonego mienia i całkowicie dowolne ustalenie tej wartości na kwotę 1000 zł.

2)  błędy w ustaleniach faktycznych polegające na:

- uznaniu, iż oskarżony dokonał przywłaszczenia powierzonych mu rzeczy
ruchomych w postaci pralki marki B., lodówki marki B., Tunera TV (...), dwóch karniszy oraz dwóch kompletów kluczy na szkodę A. R., podczas gdy ta okoliczność nie wynika z przeprowadzonego postępowania w sprawie, a jedynym z obciążających zeznań pokrzywdzonego i pośrednio zeznań świadków ze słuchu;

- uznaniu, iż oskarżony po rzekomym wywiezieniu i sprzedaży na złomowisku ruchomości pokrzywdzonego, nie przychodził już do mieszkania pokrzywdzonego A. R., podczas gdy z zeznań pokrzywdzonego złożonych na rozprawie w dniu 18.12.2015 r. pokrzywdzony zeznał do protokołu, iż po tym zdarzeniu „3 miesiące u mnie mieszkali”, co pozostaje
w całkowitej opozycji do ustaleń sądu, a istotne jest dla sprawy o tyle, iż nie wskazuje na fakt ukrywania się przed pokrzywdzonym;

3)  rażącą niewspółmierność wymierzonych oskarżonemu kar.

W oparciu o podniesione zarzuty obrońca wnosiła o:

1)  uniewinnienie oskarżonego od czynu opisanego w pkt 1 wyroku,

2)  wymierzenie oskarżonemu kary 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby wynoszący 2 lata za czyn opisany w pkt 2 wyroku ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.

Apelacja nie była zasadna. Wbrew jej wywodom sąd rejonowy nie naruszył przepisów procesowych, ani nie popełnił błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, który mógł mieć wpływ na jego treść. Sąd dokonał prawdziwych ustaleń faktycznych w oparciu o wszystkie przeprowadzone dowody, ocenione swobodnie, z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, wskazując jakie fakty uznawał za udowodnione, na jakich w tej mierze oparł się dowodach i dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych.

Zeznania świadków co do szczegółów zajścia jakie rozegrało się w mieszkaniu pokrzywdzonego A. R. częściowo były rozbieżne, niemniej jednak na podstawie ich relacji udało się odtworzyć przebieg zdarzenia. Sąd przekonująco wyjaśnił w pisemnych motywacjach wyroku w jakiej części i z jakich powodów uwzględnił relacje świadków oraz wyjaśnienia oskarżonego, a w jakim zakresie odmówił ich relacjom waloru wiarygodności.

Oceniając wyjaśnienia oskarżonego D. D. sąd słusznie za częściowo wiarygodne uznał jego wypowiedzi złożone w postępowaniu przygotowawczym. Przesłuchiwany w dniu 31.07.2014 r. oskarżony oświadczył, iż do popełnienia zarzucanych mu czynów przyznaje się w całości. Wyjaśnił, iż lodówkę, pralkę, tuner i inne rzeczy wyniósł z mieszkania pokrzywdzonego razem z L. K., a następnie przekazał je znanemu jedynie z widzenia bezdomnemu, który miał je ukryć w jakimś garażu bądź szopie. Podkreślił, iż nikomu nie mówił, że nie ma zamiaru oddawać tych rzeczy. Dodał, iż chciał je sprzedać na złomowisku, ale nie zrobił tego. Treść tych wyjaśnień jednoznacznie wskazuje, iż przyjmując od pokrzywdzonego wymienione rzeczy, oskarżony działał z zamiarem ich przywłaszczenia. Na rozprawie oskarżony nie przyznał się do zarzucanego mu czynu. Złożył częściowo odmienne wyjaśnienia, podtrzymując jednocześnie wyjaśnienia złożone w postępowaniu przygotowawczym. Zaprzeczył, aby sprzedał wywiezione rzeczy w punkcie skupu złomu. Nie potrafił rzeczowo i logicznie wytłumaczyć, dlaczego w dochodzeniu powiedział, iż zamierzał sprzedać otrzymane od pokrzywdzonego rzeczy. Sąd rejonowy, wskazując na sprzeczności w wyjaśnieniach oskarżonego, złożonych na rozprawie, słusznie uznał je jedynie za wyraz przyjętej linii obrony, zmierzającej do uniknięcia odpowiedzialności karnej.

Zeznania pokrzywdzonego A. R. rzeczywiście częściowo były zmienne. Nie można jednak zapominać, iż jest on osobą upośledzoną, dlatego składając zeznania na rozprawie, mógł pomylić zarówno imiona i nazwiska osób przebywających w jego mieszkaniu, jak i chronologię wydarzeń, a także niewłaściwie ocenić rolę jaką poszczególne osoby w zdarzeniu odegrały. Składając zawiadomienie o przestępstwie pokrzywdzony oświadczył, iż D. D. i mężczyzna o imieniu L. wynieśli rzeczy z domu za jego zgodą, natomiast na rozprawie stwierdził, iż takiej zgody nie było. Sąd słusznie za wiarygodne uznał zeznania pokrzywdzonego z postępowania przygotowawczego, gdyż zostały złożone zaledwie dwa dni po zdarzeniu, świadek miał zatem większą możliwość zapamiętania jego przebiegu. Zeznania pokrzywdzonego z postępowania przygotowawczego korelowały z zeznaniami jego kuratora D. T., któremu podopieczny niezwłocznie opowiedział o okolicznościach związanych z wyniesieniem rzeczy. D. T. potwierdził, iż na wyniesienie rzeczy na czas remontu mieszkania, była zgoda właściciela. Bezspornym natomiast było, iż pokrzywdzony nie upoważnił oskarżonego do sprzedaży tych rzeczy.

Wyniesienie przez oskarżonego rzeczy z mieszkania potwierdzone zostało przez L. K., który pomagał przy tych czynnościach oskarżonemu. W postępowaniu przygotowawczym L. K. zeznał, iż oskarżony powiedział mu, iż rzeczy wyniesione z mieszkania sprzedał na złomowisku. Wprawdzie na rozprawie świadek próbował zmienić sens i znaczenie swoich słów, podnosząc, iż oskarżony nie informował go, że osobiście dokonał sprzedaży, jednak sąd właściwie ocenił tę zmianę w relacjach świadka, uznając, iż stanowi ona nieudolną próbę osłaniania kolegi.

Oskarżony, jak sam wyjaśnił, wynosząc z mieszkania przedmioty należące do pokrzywdzonego, miał zamiar sprzedać je na złomowisku. Zestawienie tej wypowiedzi D. D. z zeznaniami L. K. uprawniało do wniosku, iż to właśnie oskarżony dokonał sprzedaży powierzonych mu przez pokrzywdzonego przedmiotów,
a zatem rozporządził nimi bez zgody właściciela. Nie jest więc tak jak wywodzi autorka apelacji, iż ustalenia faktyczne dokonane przez sąd pierwszej instancji „nie wynikały z przeprowadzonego postępowania”. Sąd dokonał ustaleń faktycznych na podstawie wszystkich okoliczności ujawnionych w toku rozprawy w ich wzajemnym powiązaniu, a ustalenia te były wynikiem swobodnej, uwzględniającej kryteria określone w art. 7 kpk, oceny dowodów. Podnoszone w apelacji argumenty dotyczące m.in. upodobania pokrzywdzonego do częstej zmiany wyposażenia mieszkania, czy też wspólnego zamieszkiwania oskarżonego i pokrzywdzonego, nie pozwalały na skuteczne podważenie ustaleń sądu. Podejmując się przestępczych działań w stosunku do mienia pokrzywdzonego oskarżony wykorzystał jego naiwność i nieporadność związaną z częściowym upośledzeniem.

Z faktu, iż w dwóch punktach skupu złomu na terenie T. nie odnotowano przyjęcia od oskarżonego przedmiotów odpowiadających rzeczom, które wyniesiono z mieszkania pokrzywdzonego, nie wynika, że oskarżony nie sprzedawał ich na innym złomowisku. Okoliczność, iż w dniu zdarzenia w mieszkaniu pokrzywdzonego przebywał również mężczyzna o imieniu T., który brał udział w rozmowach dotyczących wywiezienia rzeczy, nie dowodzi, że oskarżony nie przywłaszczył tych rzeczy. Z pierwotnych zeznań pokrzywdzonego wynikało jednoznacznie, iż przedmioty wymienione w zarzucie aktu oskarżenia wyniesione zostały przez oskarżonego i L. K.. Wersja ta odpowiadała wyjaśnieniom oskarżonego złożonym w postępowaniu przygotowawczym. Odrzucić więc należało tezę zawartą w apelacji, iż to nie oskarżonemu pokrzywdzony powierzył swoje rzeczy. Podnoszone przez obrońcę okoliczności takie jak znajomość oskarżonego z pokrzywdzonym, wskazywanie przez świadków, że T. był osobą, która ich okradła, nie mogły mieć wpływu na prawidłowość dokonanych ustaleń faktycznych. Brak było też podstaw, aby skutecznie kwestionować podaną przez pokrzywdzonego wartość przywłaszczonych rzeczy, która została przez niego oszacowana na 1000 zł.

Mając powyższe na uwadze, należało uznać, iż materiał dowodowy zgromadzony w sprawie pozwolił sądowi na przypisanie oskarżonemu sprawstwa i winy w zakresie postawionego mu zarzutu popełnienia występku z art. 284 § 2 kk (pkt 1 wyroku). Wymierzona za ten czyn kara 6 miesięcy pozbawienia wolności nie razi nadmierną surowością, jeżeli zważyć na fakt, iż oskarżony dopuścił się go w warunkach powrotu do przestępstwa określonych w art. 64 § 1 kk i to w niespełna 8 miesięcy od odbycia aktualnej kary.

Kara 1 roku pozbawienia wolności za czyn przypisany oskarżonemu w pkt 2 wyroku, tj. za przestępstwo z art. 279 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk, co do którego oskarżony nie negował swojego sprawstwa, również nie może uchodzić za nadmiernie surową, w sytuacji, gdy orzeczona została w wymiarze minimum ustawowego zagrożenia, przewidzianego za to przestępstwo.

Z kolei kara łączna 1 roku pozbawienia wolności orzeczona została przy zastosowaniu przez sąd najkorzystniejszej dla oskarżonego zasady absorpcji, a więc nie sposób jej uznać za nadmiernie surową. Brak było podstaw do warunkowego zawieszenia wykonania tak ukształtowanej kary łącznej. Oskarżony był bowiem uprzednio wielokrotnie karany, w tym za umyślne przestępstwa podobne, a przypisanych mu czynów dopuścił się w warunkach recydywy specjalnej. Wskazane okoliczności dowodzą, że jest on sprawcą niepoprawnym, wymagającym oddziaływań wychowawczo – penitencjarnych w warunkach izolacji penitencjarnej. Z tych powodów za chybiony należało uznać zarzut rażącej niewspółmierności orzeczonej kary.

Mając powyższe na uwadze, nie znajdując podstaw do uwzględnienia wniosków i zarzutów apelacji zaskarżony wyrok jako słuszny utrzymano w mocy. Na podstawie art. 624 § 1 kpk zwolniono oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.