Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 03 lutego 2017 roku

Sąd Rejonowy dla W. M.w W., XVI Wydział Cywilny

W składzie następującym:

Przewodniczący : SSR Ewa Suchecka- Bartnik

Protokolant : Iwona Serwicka

Po rozpoznaniu w dniu 16 stycznia 2017 roku w W.

Na rozprawie

sprawy z powództwa D. W.

przeciwko (...) W.

z udziałem interwenienta ubocznego po stronie pozwanego Skarbu Państwa reprezentowanego przez (...)

o ustalenie istnienia stosunku najmu lokalu mieszkalnego

1.  Oddala powództwo;

2.  Nie obciąża powódki kosztami procesu na rzecz pozwanego i interwenienta ubocznego.

Sygn. akt XVI C 838/16

UZASADNIENIE

W pozwie wniesionym w dniu 02 marca 2016 r. (data stempla pocztowego) powódka D. W. wniosła o ustalenie, że pomiędzy nią a pozwanym (...) W. istnieje stosunek najmu lokalu mieszkalnego usytuowanego w kamienicy przy ul. (...) najmowanego dotychczas przez powódkę. Powódka wniosła również o zasądzenie od pozwanego kosztów procesu. W uzasadnieniu powódka wskazała, iż mieszka w W. przy ul. (...) od 1970 r. Mieszkanie składa się z dwóch pokoi, łazienki z wc, kuchni oraz przedpokoju i ma powierzchnię 38,25m2. Powódka wyjaśniła, iż przedmiotowy lokal został przydzielony jej byłemu mężowi J. W. funkcjonariuszowi ówczesnej milicji obywatelskiej. Powódka zamieszkiwała w przedmiotowym lokalu wraz z mężem oraz dziećmi. Jej były mąż wyprowadził się z lokalu w 1977 r. Następnie w roku 1985 Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy orzekł rozwód powódki i J. W.. Dalej powódka oświadczyła, iż była przekonana, o byciu głównym najemcą lokalu, gdyż wszelkie aneksy przychodziły na jej nazwisko chociaż powódka nie zawierała z gminą umowy najmu oraz Zarząd Gospodarowania (...) naliczał powódce czynsz w normalnej wysokości tj. bez tzw. odszkodowania za zajmowanie lokalu bez tytułu prawnego. Obecnie powódka zamieszkuje w przedmiotowym mieszkaniu razem z synem A. W.. Odnosząc się do kwestii prawnym powódka jako podstawę prawną swojego żądania wskazała art. 30 ust. 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmiennie Kodeksu cywilnego (dalej również jako ustawa o ochronie praw lokatorów). Do wejścia w życie powyższej ustawy powódka zamieszkiwała w przedmiotowym lokalu przez okres dłuższy niż 10 lat a pozwany nie zainicjował przeciwko niej postępowania sądowego. Dlatego zdaniem powódki wstąpiła z mocy prawa z dniem 10 lipca 2002 r. w stosunek najmu. Wyjaśniając kwestie interesu prawnego powódka podniosła, iż uzyskuje niską emeryturę i nie jest w stanie zaspokoić swoich potrzeb mieszkaniowych w inny sposób. (pozew k. 1-4)

W odpowiedzi na pozew z dnia 22 czerwca 2016 r. (data stempla pocztowego) pozwany (...) W. Zakład (...) w D. M. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów procesu. Pozwany stwierdził, iż nie zachodzi interes prawny do ustalenia istnienia stosunku najmu przedmiotowego lokalu, gdyż nie jest zagrożona sfera prawa powódki w odniesieniu do zajmowanego przez nią lokalu. W chwili obecnej powódka zajmuje przedmiotowy lokal na podstawie § 8 ust. 1 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 17 października 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad przydziału, opróżnienia i norm zaludnienia lokali mieszkalnych oraz przydziału i opróżnienia tymczasowych kwater przeznaczonych dla policjantów. Przedmiotowy przepis stanowi, iż ,,były małżonek policjanta rozwiedzionego zachowuje prawo do zamieszkiwania w przydzielonym lokalu mieszkalnym do czasu uzyskania (nabycia) przez niego innego lokalu mieszkalnego (domu)”. Pozwany podniósł, iż powódka nie zajmuje przedmiotowego lokalu na podstawie przepisów prawa cywilnego, tylko na podstawie przepisów resortowych umożliwiających Komendantowi Stołecznemu Policji, jako dysponującemu zasobem lokalowym, oddawanie w użytkowanie funkcjonariuszom, a w wyjątkowych przypadkach również pracownikom cywilnym, poszczególnych lokali. Przedmiotowy lokal pozostaje w dyspozycji Komendanta Stołecznego Policji. Pozwany stwierdził, iż na podstawie przytoczonych powyżej przepisów powódka po rozwodzie z mężem zachowała prawo do lokalu. Pozwany zauważył, iż art. 30 ustawy o ochronie praw lokatorów nie może był zastosowany w niniejszej sprawie gdyż, mając na względzie art. 1 w zw. z art. 3 ust. 2 ustawy o ochronie praw lokatorów, przepisy dot. przydziału ww. lokalu zawierają normy odrębne w stosunku do przepisów ustawy o ochronie praw lokatorów. W niniejszej sprawie przepisy resortowe m.in. ustawy o Policji i wydane na ich podstawie przepisy wykonawcze są to przepisy szczególne, które wyłączają w zakresie swojej regulacji unormowania zawarte w ustawie o ochronie praw lokatorów. Pozwany wyjaśnił, iż mimo prawa własność do przedmiotowego lokalu nie może wykonywać najważniejszych praw właścicielskich, gdyż występuje jedynie w charakterze administratora. Na koniec pozwany zauważył, iż przychylenie się do pozwu spowodowałoby powstanie dualizmu obowiązujących reżimów prawnych. Gdyż pozwany byłby wynajmującym i administratorem lokalu a powódka korzystałaby z ochrony prawnej regulowanej przez przepisy prawa cywilnego. Z kolej Komendant Stołecznej Policji, jako dysponent przedmiotowego lokalu, mógłby rościć sobie prawo do decydowania o zakwaterowaniu/opróżnieniu lokalu na podstawie przepisów administracyjnych. Powódka mogłaby się powoływać w zależności od sytuacji na przepisy prawa cywilnego lub przepisy prawa administracyjnego. (odpowiedź na pozew k. 18-21)

W piśmie procesowym datowanym na dzień 23 września 2016 r. (data stempla pocztowego) powódka odniosła się do powyższego pisma. Stwierdziła, iż ma interes prawny w niniejszej sprawie, ponieważ istnieje stan swoistego zagrożenia. Powódka wyjaśniła, iż występuje stan niepewności co do statusu najemcy lokalu mieszkalnego, które stanowi centrum życiowe powódki od 1970 r. Ponadto, w stosunku do budynku przy ul. (...) toczy się postępowanie o przyznanie własności czasowej nieruchomości byłym jej właścicielom co pogłębia stan niepewności powódki co do statusu najemcy przedmiotowego lokalu. (pismo procesowe k. 42-44)

W piśmie procesowym z dnia 23 listopada 2016 r. (data stempla pocztowego) pozwany wniósł o wezwanie do udziału w sprawie w charakterze interwenienta ubocznego po stronie pozwanej Skarbu Państwa-Komendanta Stołecznego Policji. (pismo procesowe k. 64-66)

Pismem procesowym złożonym na rozprawie w dniu 16 stycznia 2017 r. Skarb Państwa-Komendant Stołeczny Policji zgłosił interwencję uboczną po stronie pozwanego i zajął stanowisko w sprawie. Podniósł zarzut braku interesu prawnego po stronie powódki w wytoczeniu powództwa o ustalenie w niniejszej sprawie. W uzasadnieniu interwenient uboczny podniósł, iż przepisy ustawy o policji stanowią lex specialis w stosunku do przepisów prawa cywilnego. Dalej interwent uboczny wskazał, iż powódce na podstawie § 8 rozporządzenia z dnia 18 maja 2005 r. Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji przysługuje uprawnienie do zamieszkiwania w lokalu nr (...) przy ul. (...) w W.. (pismo procesowe k. 78-82)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Na podstawie przydziału nr Kb-242/70 wydanego w dniu 17 sierpnia 1970 r. J. W., ówczesnemu funkcjonariuszowi milicji obywatelskiej, został przydzielony lokal nr (...) w nieruchomość posadowionej przy ul. (...).

(dowód: przydział k. 5, wniosek k. 87-88)

W przedmiotowym lokalu razem z J. W. zamieszkała jego ówczesna żona D. W. oraz ich syn A. W.. Następnie grono osób zamieszkujących przedmiotowy lokal powiększyło się o kolejne dzieci małżonków W.: A. oraz S.. Około roku 1977 r. z przedmiotowego mieszkania wyprowadził się J. W..

(dowód: zeznania świadka A. Z. od 00:13:06 do 00:15:19, zeznania świadka Z. S. od 00:16:36 do 00:19:17, zeznania świadka A. W. od 00:20:00 do 00:25:18, zeznania powódki D. W. od 00:27:00 do 00:35:00 – wszystkie złożone w trakcie rozprawy z dnia 09 listopada 2016 roku - protokół rozprawy nagranie płyta DVD k. 62, wnioski k. 90-91, oświadczenia k.92-93)

Wyrokiem wydanym w dniu 26 września 1985 r. w sprawie (...) C 162/85 Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy orzekł rozwód związku małżeńskiego zawartego w dniu 22 grudnia 1967 r. pomiędzy J. W. a D. W..

(dowód: wyrok . 7-7v.)

Po orzeczeniu rozwodu D. W. razem z trójką dzieci nadal nieprzerwanie zamieszkiwała w przedmiotowym lokalu. (okoliczność bezsporna)

Do D. W. kierowane były przez administrującego lokalem nr (...) przy ul. (...) w W. – Przedsiębiorstwo (...) następnie przez Zakład (...) „aneksy do umowy najmu lokalu mieszkalnego nr (...) przy ul. (...)” i zawiadomienia zmieniające wymiar opłat za lokal.

(dowód: aneksy k. 20-33, zawiadomienia k. 37, 4, 61, 69, 73, 81 97, 98, 109 w aktach lokalu nr 2 przy ul. (...))

W dniu 21 listopada 2002 r. D. W. zwróciła się do Komendanta Stołecznej Policji z prośbą o pisemne potwierdzenie uprawnienia do lok. 2 przy ul. (...) w W..

(dowód: pismo k. 94)

W odpowiedzi na powyższą prośbę Zastępca Naczelnika Wydziału Inwestycji i Remontów (...) stwierdził, iż brak jest podstaw prawnych do uregulowania stanu prawnego przedmiotowego lokalu. Wskazano również, iż D. W. w przedmiotowym lokalu może zamieszkiwać na podstawie umowy najmu zawartej z właściwą administracją, zgodnie z § 8 ust. 1 rozporządzenia (...) z dnia 17 października 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad przydziału, opróżnienia i norm zaludnienia lokali mieszkalnych oraz przydziału i opróżnienia tymczasowych kwater przeznaczonych dla policjantów.

(dowód: pismo k. 43 w aktach lokalu nr 2 przy ul. (...))

W pismach kierowanych przez Wydział (...) Komendy Stołecznej Policji do Kierownika (...) (...) dot. przedmiotowego lokalu wskazano, iż na podstawie § 8 rozporządzenia (...) z dnia 18 maja 2005 r. w sprawie szczegółowych zasad przydziału, opróżnienia i norm zaludnienia lokali mieszkalnych oraz przydziału i opróżniania tymczasowych kwater przeznaczonych dla policjantów D. W. ma prawo pozostać w przydzielonym lokalu mieszkalnym do czasu uzyskania lub nabycia innego lokalu mieszkalnego albo domu. Ponadto, D. W. została skierowana do zawarcia umowy najmu zajmowanego lokalu.

(dowód: pisma k. 52,54 w aktach lokalu nr 2 przy ul. (...))

W piśmie z dnia 23 stycznia 2006 r. skierowanym do (...) (...) Radca prawny B. Ś. działająca w imieniu Zakładu (...) w D. M. (...) W. poinformowała, iż należy zawrzeć umowę najmu przedmiotowego lokalu z D. W., gdyż Zastępca Naczelnika Wydziału (...) w piśmie z dnia 23 grudnia 2005 r. wyraził na to zgodę.

(dowód: pismo k. 57 w aktach lokalu nr 2 przy ul. (...))

Pomimo treści powyższej korespondencji do zawarcia umowy najmu między (...) W. a D. W., która do chwili obecnej nieprzerwanie w lokalu zamieszkuje, do chwili obecnej nie doszło.

(okoliczność bezsporna)

Obecnie w lokalu mieszkalnym nr (...) przy ul. (...) mieszka D. W. razem z dorosłym synem A. W.. W związku z zajmowanym lokalem D. W. płaci czynsz w wysokości 547,71 zł, w którym wliczone jest: centralne ogrzewanie, opłaty za lokal oraz woda i kanalizacja. W zawiadomieniu o wysokości czynszu kierowanym do D. W. jej prawo do lokalu jest określane jako ,,inna własność”. D. W. ma 68 lat. Utrzymuje się emerytury, którą otrzymuje w wysokości 1 198,02 zł netto.

(dowód: zawiadomienie k. 8, decyzja k. 10, zeznania świadka A. Z. od 00:13:06 do 00:15:19, zeznania świadka Z. S. od 00:16:36 do 00:19:17, zeznania świadka A. W. od 00:20:00 do 00:25:18, zeznania powódki D. W. od 00:27:00 do 00:35:00 – wszystkie złożone w trakcie rozprawy z dnia 09 listopada 2016 roku - protokół rozprawy nagranie płyta DVD k. 62)

Przedmiotowy lokal mieszkalny stanowi własność (...) W. i znajduje się w dyspozycji Komendanta Stołecznego Policji. Lokal ten pozostaje w dyspozycji organów Policji a wcześniej Milicji Obywatelskiej od dnia 15 września 1960 r. W tym dniu lokal ten został przydzielony funkcjonariuszowi MO J. J.. Następnie był przydział na rzecz J. W. z dnia 17 sierpnia 1970 roku.

(dowód: pismo k. 23, przydział kwatery stałej k. 85, akt zdawczo-odbiorczy k. 86-86v. przydział k. 5, wniosek k. 87-88, przydział k. 89, wniosek k. 90, , 91, oświadczenia k. 91-93pisma k. 52,54 w aktach lokalu nr 2 przy ul. (...))

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wskazanych w jego opisie, złożonych przez stronę powodową dokumentów, których prawdziwość nie budziła wątpliwości. Sąd badając te dokumenty z urzędu, nie dopatrzył się w nich niczego, co uzasadniałoby powzięcie jakichkolwiek wątpliwości, co do ich wiarygodności i mocy dowodowej.

Sąd oparł się również na zeznaniach świadków oraz powódki, które był spójne, logiczne oraz wzajemnie się uzupełniały. Znalazły one potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym. Dlatego też Sąd dał im wiarę w pełni.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie powódka wniosła o ustalenie istnienia stosunku najmu pomiędzy nią a pozwanym. Powództwo o ustalenie ma oparcie w art. 189 k.p.c., który stanowi, iż powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny.

Sąd musiał w pierwszej kolejności ustalić, czy powódka ma interes prawny, gdyż jego brak skutkowałby oddaleniem powództwa. Ponadto, strona pozwana oraz interwenient uboczny podnieśli zarzut braku interesu prawnego po stronie powodowej.

Interes prawny zachodzi, jeżeli sam skutek, jaki wywoła uprawomocnienie się wyroku ustalającego, zapewni powodowi ochronę jego prawnie chronionych interesów, czyli definitywnie zakończy spór istniejący lub prewencyjnie zapobiegnie powstaniu takiego sporu w przyszłości. Powyższe określenie interesu prawnego in extenso znalazło aprobatę w judykaturze (por. m.in. wyrok SA w Poznaniu z dnia 5 kwietnia 2007 r., III AUa 1518/05, LEX nr 257445; wyrok SA w Białymstoku z dnia 7 lutego 2014 r., I ACa 408/13, LEX nr 1437870) Zasada ta nie powinna jednak być pojmowana abstrakcyjnie, w celu zawężającej interpretacji tej przesłanki do wytoczenia powództwa o ustalenie, lecz ze względu na konstytucyjnie gwarantowane prawo do sądu zawsze konieczna jest ocena istnienia interesu prawnego do wytoczenia tego powództwa na tle okoliczności faktycznych konkretnych spraw. Wobec tego należy także dodać, że przyjmuje się istnienie interesu prawnego zawsze, "gdy istnieje niepewność stanu prawnego" (E. W.) lub "gdy stronie nie stoi otworem droga procesu o świadczenie, a strona przeciwna kwestionuje jej prawo lub stosunek prawny (tak M. W.). (T. P., Komentarz aktualizowany do ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego, LEX 2016)

Odnosząc powyższe do niniejszej sprawy, w ocenie Sądu powódka posiada interes prawny ze względu swoisty stan niepewność, który zaistniał w niniejszej sprawie. Stan tej niepewność wynika z zachowania strony pozwanej, który kwestionuje istnienie między nią a powódką stosunku najmu, ale także z zachowania pozwanego jak i interwenienta ubocznego po stronie pozwanej na etapie przedprocesowym związanego z rozpoznaniem wniosku D. W. z 2002 roku o ustalenie prawa do lokalu. Przytoczona w stanie faktycznym korespondencja z lat 2005 i 2006 wskazuje bowiem, iż w tamtym okresie powódka mogła się spodziewać zawarcia umowy najmu z stroną pozwaną ze względu na deklarowaną w tym zakresie wolę interwenienta ubocznego oraz samego pozwanego. Obecnie pozwany jak i interwenient uboczny zajmują odmienne stanowisko. Strona pozwana konsekwentnie kwestionuje istnienie między nią a powódką stosunku najmu dotyczącego spornego lokalu. Takie postępowanie musiało wywołać uzasadnioną obawę u powódki o status prawny mieszkania, które ona zajmuje, w kontekście źródła jej uprawnień do zajmowania go. Należy zauważyć, iż wyrok wydany w niniejszej sprawie ten niepożądany stan niepewność prawnej kończy a spór stron postępowania co do istnienia stosunku najmu między powódką a pozwanym ulega rozwiązaniu. Względy opisane powyżej przesądzają, iż w niniejszym postępowaniu powódka legitymuje się interesem prawnym. Dlatego powództwo o ustalenie stosunku najmu musiało zostać podane weryfikacji z perspektywy właściwych przepisów prawa.

W niniejszej sprawie ze zgromadzonych dowodów niespornie wynika, iż przedmiotowy lokal jest własnością pozwanego, ale pozostaje w obecnie dyspozycji interwenta ubocznego a wcześniej organów podległych Ministrowi Spraw Wewnętrznych. Wskazania wymaga, że samo „pozostawianie w dyspozycji” nie zostało zdefiniowane przez ustawodawcę. Jednak w judykaturze przyjmuje się, iż ,,lokalem będącym w dyspozycji Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w rozumieniu art. 90 ust. 1 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji jest lokal, co do którego decyzja o jego przydziale lub jego opróżnieniu należy do kompetencji jednostek podległych temu organowi" (v. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie I CKN 683/00, legalis nr 55986). Z kolei Naczelny Sad Administracyjny stwierdził, że ,,zrzeczenie się przez organ prawa do dysponowania lokalem nie następuje w drodze decyzji administracyjnej lub postanowienia. W przepisach prawa powszechnie obowiązującego brak również umocowania do rozstrzygania tego rodzaju kwestii w drodze innego aktu lub czynności z zakresu administracji publicznej” (postanowienie z dnia 3 lipca 2009 r. w sprawie I OSK 834/09, legalis nr 1254867). Biorąc pod uwagę zaprezentowaną wyżej linię orzeczniczą zauważyć trzeba, iż pozostawanie przedmiotowego lokalu w dyspozycji organów podległych MSW- w tym wypadku Komendy Stołecznej Policji jest nie tylko bezsporne, ale także zostało potwierdzone zebranym materiałem dowodowym. Już w 1960 r. na podstawie przydziału Kw-62/60 w przedmiotowym lokalu zamieszkał funkcjonariusz MO J. J.. Następnie na podstawie przydziału nr Kb-242/70 wydanego w dniu 17 sierpnia 1970 r. w przedmiotowym mieszkaniu zamieszkał funkcjonariusz MO J. W. a wraz z nim powódka jako ówczesna jego żona oraz ich syn. O ciągłym pozostawianiu w dyspozycji świadczy korespondencja z lat 2005/2006. Pozwany mimo przysługującej mu własności, a więc najpełniejszej władztwa nad rzeczą nie podejmuje żadnych istotnych decyzji co do przedmiotowego lokalu- w przedmiocie rozporządzania nim, pozostawiając je interwenientowi ubocznemu. Pozwany z kolei ogranicza się jedynie do administrowania przedmiotowym lokalem, ustalania opłat i ich pobierania jako właściciel.

Podnieść kolejno należy, iż zamieszkiwanie lokali pozostających w dyspozycji organów podległych MSW reguluje ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (t.j. Dz.U. 2016 poz. 1782) oraz ustawa z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Urzędu Ochrony Państwa, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (t.j. Dz.U. 2016 nr 0 poz. 708,) dalej również jako ustawa o zaopatrzeniu emerytalnym. Zgodnie z art. 88 ust. 1 ustawy o Policji policjantowi w służbie stałej przysługuje prawo do lokalu mieszkalnego w miejscowości, w której pełni służbę, lub w miejscowości pobliskiej, z uwzględnieniem liczby członków rodziny oraz ich uprawnień wynikających z przepisów odrębnych. Jak wyjaśnia art. 89 ustawy o Policji członkami rodziny policjanta, których uwzględnia się przy przydziale lokalu mieszkalnego, są pozostający z policjantem we wspólnym gospodarstwie domowym: małżonek, dzieci (własne lub małżonka, przysposobione lub przyjęte na wychowanie w ramach rodziny zastępczej) pozostające na jego utrzymaniu, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez nie 25 lat życia, rodzice policjanta i jego małżonka będący na jego wyłącznym utrzymaniu lub jeżeli ze względu na wiek albo inwalidztwo, albo inne okoliczności są niezdolni do wykonywania zatrudnienia; za rodziców uważa się również ojczyma i macochę oraz osoby przysposabiające. Na mocy art. 29 ust. 1 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariusze zwolnieni ze służby, uprawnieni do policyjnej emerytury lub renty, mają prawo do lokalu mieszkalnego będącego w dyspozycji odpowiednio ministra właściwego do spraw wewnętrznych, Ministra Sprawiedliwości lub podległych im organów, albo Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Szefa Agencji Wywiadu, Szefa Służby Kontrwywiadu Wojskowego i Szefa Służby Wywiadu Wojskowego w rozmiarze przysługującym im w dniu zwolnienia ze służby. Do mieszkań tych stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące lokali mieszkalnych dla funkcjonariuszy.

Powódka do katalogu osób wymienionych w wyżej cytowanych przepisach nie należy, ponieważ w 1985 r. rozwiodła się z ówczesnym funkcjonariuszem MO J. W., Nie oznacza to jednak, iż zajmuje przedmiotowy lokal w sposób bezprawny. Na podstawie przepisów wykonawczych przysługuje jej uprawnienie do zamieszkiwania w przedmiotowym lokalu. Obecnie zgodnie z § 8 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 18 maja 2005 r. w sprawie szczegółowych zasad przydziału, opróżniania i norm zaludnienia lokali mieszkalnych oraz przydziału i opróżniania kwater przeznaczonych dla policjantów (Dz.U. 2005 nr 105 poz. 884) ,,były małżonek policjanta rozwiedzionego pozostaje w przydzielonym lokalu mieszkalnym do czasu uzyskania lub nabycia przez niego innego lokalu mieszkalnego albo domu”. Wcześniej niemal identyczną regulacje zawierał § 8 ust. 1 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 17 października 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad przydziału, opróżniania i norm zaludnienia lokali mieszkalnych oraz przydziału i opróżniania tymczasowych kwater przeznaczonych dla policjantów (Dz.U. 2001 nr 131 poz. 1469). Przed powyższym rozporządzeniem obowiązywało zarządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 30 września 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad przydziału, opróżniania i norm zaludnienia lokali mieszkalnych oraz tymczasowych kwater przeznaczonych dla policjantów (M.P. 1997 nr 76 poz. 707), które w § 12 ust. 1 stanowiło, iż były małżonek policjanta rozwiedzionego pozostaje w przydzielonym lokalu mieszkalnym do czasu uzyskania (nabycia) przez niego innego lokalu mieszkalnego (domu)”, podobnie jak wcześniej zarządzenie nr 82 Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 15 listopada 1974 r. (Dz. Urz. MSW Nr 6, poz. 20 ze zm.) i następnie zarządzenie nr 10 Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 22 lutego 1988 r. w sprawie szczegółowych zasad przydziału i opróżniania lokali mieszkalnych i tymczasowych kwater będących w dyspozycji Ministra Spraw Wewnętrznych lub podległych mu organów oraz norm zaludnienia i wysokości czynszu najmu tych lokali (Dz. Urz. MSW Nr 2, poz. 7) wydane w wykonaniu ustawy z dnia o służbie funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa i Milicji Obywatelskiej PRL (Dz. U. Nr 38, poz. 181) i wcześniej ustawy o służbie Milicji Obywatelskiej (Dz. U. 1959, Nr 12, poz. 69)

Sąd podziela stanowisko zaprezentowane przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 11 lutego 2014 roku, iż ,,członkowie rodziny policjanta korzystają jedynie z pochodnego prawa do współzamieszkiwania, wynikającego z powiązań rodzinnych z policjantem - najemcą. Ze względów społecznych prawo współzamieszkiwania zostało zastrzeżone także dla rozwiedzionego małżonka policjanta, mimo, że rodzinnoprawne podstawy do zajmowania przez niego policyjnego lokalu służbowego odpadły. Bez wątpienia uprawnienia małżonka, a tym bardziej byłego małżonka policjanta, do lokalu są znacznie słabsze niż policjanta, ale jest to skutkiem charakteru i przeznaczenia lokalu” (wyrok z dnia 11 lutego 2004 r., sygn. akt I CK 200/03, legalis nr 66903)

Reasumując pozwany jest właścicielem przedmiotowego lokalu, ale prawo do jego dysponowania przysługuje od 1960 r. organom podległym MSW. Obecnie jest to Komendant Stołecznej Policji. Powódka nie ma tytułu prawnego do przedmiotowego lokalu o charakterze administracyjno czy cywilnoprawny a ma jedynie uprawnienie, zakorzenione w przepisach wykonawczych do ustawy o Policji.

Do powyższego stanu należało odnieść żądanie powódki, iż na podstawie art. 30 ust. 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz.U. 2001 nr 71 poz. 733 dalej jako ustawa o ochronie praw lokatorów) istnienie stosunek najmu między nią a pozwanym. Na mocy powyższego przepisu osoba zajmująca lokal bez tytułu prawnego do dnia wejścia w życie ustawy przez okres nie krótszy niż 10 lat wstępuje z mocy prawa w stosunek najmu tego lokalu po upływie 12 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, jeżeli właściciel nie wniesie w tym okresie powództwa o nakazanie tej osobie przez sąd opróżnienia lokalu lub jeżeli w tym samym terminie nie wniesiono powództwa o ustalenie nieistnienia stosunku najmu.

Spór w niniejszej sprawie koncertował się wokół tego, czy w niniejszej sprawie doszło do nawiązania stosunku najmu między stroną powodową a pozwaną niezależnie od uprawnienia przysługującego powódce w oparciu o wyżej wskazane przepisy resortowe, w tym przede wszystkim czy doszło do nawiązania stosunku najmu w oparciu o art. 30 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 roku o ochronie praw lokatorów mieszkaniowym zasobie gminy i zamianie kodeksu cywilnego (Dz. U. 2016, 1610 t.j, zwana w dalszej części uzasadnienia ustawą o ochronie praw lokatorów).

W ocenie Sądu rację trzeba przyznać stronie pozwanej, iż wskazany przepis nie może mieć zastosowania w niniejszej sprawie do lokalu objętego sporem z uwagi na pozostawanie go w dyspozycji komendy Stołecznej Policji. W pierwszej kolejności wskazać trzeba na art. 3 ust. 1 ustawy o ochronie praw lokatorów, który stanowi, że ,,do lokali będących w dyspozycji ministra właściwego do spraw wewnętrznych lub podległych mu organów, do lokali będących w dyspozycji jednostek organizacyjnych Służby Więziennej oraz do lokali pozostających i przekazanych do dyspozycji Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego lub Szefa Agencji Wywiadu, przepisy ustawy stosuje się, jeżeli przepisy odrębne dotyczące tych lokali nie stanowią inaczej”.

Zawarcie powyższej regulacji wynika z odmiennego celu przeznaczenia mieszkań pozostających w dyspozycji MSW lub organów jego podległych. Uzasadnione jest to potrzebami służby poszczególnych formacji mundurowych, które muszą dysponować odpowiednią liczbą lokali służbowych w przypadku przeniesień służbowych funkcjonariuszy.

Powyższa odrębność lokali pozostających w dyspozycji MSW i organów podległych była dostrzegana przez orzecznictwo również w czasie obowiązywania ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. Prawo lokalowe. Jak wskazał Sąd Najwyższy ,,przepis art. 9 ust. 3 pr. lok., z mocy którego oboje małżonkowie są najemcami mieszkania, chociażby przydział lokalu nastąpił na rzecz jednego z nich, ma zastosowanie w razie przydziału mieszkania "pozostającego w dyspozycji terenowych organów administracji państwowej", a zatem należącego do kategorii prawnej lokali podlegających szczególnemu trybowi najmu, w której decyzję o przydziale wydają wskazane organy. Wymieniony przepis nie dotyczy zatem kategorii mieszkań przydzielonych dla funkcjonariuszy MO, w której decyzję o przydziale mieszkania wydają organy spraw wewnętrznych wskazane w § 11 zarządzenia nr 82 MSW i która obejmuje lokale pozostające w dyspozycji jednostek tego resortu (§ 3 zarządzenia)” (uchwała z dnia 16 listopada 1979 r., sygn. akt III CZP 25/79, legalis nr 21741, wyrok Naczelnego Sadu Administracyjnego z dnia 28 stycznia 2009 roku I OSK 81/08)

Obecnie kwestia stosowania przepisów ustawy o ochronie praw lokatorów do lokali pozostających w dyspozycji MSW i organów podległych została rozstrzygnięta w orzecznictwie administracyjnym. Naczelny Sąd Administracyjny wskazał, iż ,,zasady przydziału i opróżniania lokali mieszkalnych pozostających w dyspozycji organów Policji regulują przepisy ustawy o Policji oraz rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 18 maja 2005 r., które mają charakter przepisów odrębnych w rozumieniu art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. Przepisy te w sposób odrębny, uzasadniony potrzebami służby, regulują powstanie uprawienia do zajmowania lokalu mieszkalnego pozostającego w dyspozycji organów Policji i nie przewidują możliwości wstąpienia z mocy prawa w stosunek najmu przez osoby zajmujące taki lokal bez tytułu prawnego”. . Do spraw związanych lokalami mieszkalnymi przeznaczonymi do dyspozycji ministra spraw wewnętrznych lub podległych mu organów nie stosuje się przepisów Kodeksu cywilnego oraz ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (t.j. Dz.U. z 2007 r. Nr 43, poz. 277 ze zm.). (wyr. z dnia 23 listopada 2010 r., sygn. akt I OSK 837/10, legalis nr 325520)

W ocenie Sądu w świetle powyższego do lokali mieszkalnych pozostającego w dyspozycji organów Policji nie ma zastosowania art. 30 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, co znajduje potwierdzenie także w orzecznictwie. (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w K. z dnia 26 stycznia 2011 r., sygn. akt III SA/Kr 343/10, legalis nr 459096, wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w K. z dnia 4 lipca 2012 roku , (...) SA.KR (...))

Sąd orzekający w niniejszej sprawie w pełni podziela poglądy wyrażone w powyższych orzeczeniach. Zgodnie z nim przyjąć należy, iż ustawa o Policji w zakresie uregulowania kwestii mieszkań służbowych jest lex specialis w rozumieniu art. 3 ust. 2 ustawy o ochronie praw lokatorów w stosunku do ustawy o ochronie praw lokatorów i tym samym wyłącza możliwość zastosowania art. 30 tejże ustawy.

Podkreślić należy również, iż nie sposób uznać, by powódka jako osoba uprawniona do zamieszkiwania w lokalu z mocy prawa- § 8 cytowanego wyżej rozporządzenia MSW jak również uprzednio obowiązujących w tym zakresie rozporządzeń stanowiących przepisy wykonawcze do ustawy o Policji i zarządzeń wydanych w oparciu o przepisy ustawy o służbie funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa i Milicji Obywatelskiej PRL (Dz. U. Nr 38, poz. 181), była osobą zajmującą lokal bez tytułu prawnego w rozumieniu art. 30 ustawy o ochronie praw lokatorów, co również wykluczało uznanie, iż wstąpiła w stosunek najmu tego lokalu w terminie w tym przepisie przewidzianym.

Niezależnie od powyższego, jako że Sąd nie jest związany podstawą prawną wskazaną przez powódkę, lecz faktyczną poddał pod rozwagę czy nie doszło do zawarcia umowy najmu lokalu między stronami w sposób dorozumiany i uznał, że brak było podstaw do przyjęcia, by doszło do nawiązania między powódka a pozwanym umowy najmu lokalu mieszkalnego w sposób konkludentny. Takiemu ustaleniu przeczy przede wszystkim treść korespondencji pochodzącej z 2002-2006 roku między stronami procesu i interwenientem ubocznym z której wynika jedynie sugestia zawarcia z powódką umowy najmu. Do zawarcia takiej umowy między stronami procesu w efekcie wymiany tych pism jednak nigdy nie doszło. Oceny tej nie zmienia treść kierowanej przez powoda do powódki korespondencji związanej ze zmianą wysokości opłat za lokal- zarówno przed jak i po 2005/2006 roku - co prawda jest w nim mowa o czynszu najmu jednak w ocenie Sądu li tylko ta okoliczność nie mogła przesądzać o nawiązaniu stosunku najmu między stronami w sposób dorozumiany. Co istotne zawiadomienia te sporządzane były przez właściwą jednostkę (...) W. zajmującą się administrowaniem i rozliczaniem świadczeń za lokale stanowiące własność pozwanego z wykorzystaniem pewnego wzoru o czym świadczy porównanie ich treści sporządzanej na przestrzeni czasu i których treść po wymianie korespondencji z 2005/2006 roku nie uległa zmianie. Jednocześnie w ich treści zaznaczano, iż dotyczą one „innej własności” co świadczy to o traktowaniu w sposób odmienny przedmiotowego lokalu w stosunku do innych lokali, potwierdzając tym samym, że dotyczą lokalu resortowego. Wszystko to świadczy o tym, iż powódka była cały czas zamieszkiwania w lokalu w taki sam sposób traktowana przez powoda- jako uprawniona do zamieszkiwania, lecz nie najemca lokalu w oparciu o umowę zawartą z pozwanym. Ponownie wskazać należy, iż sama powódka występując w 2002 roku o uregulowanie jej tytułu prawnego do lokalu do Komendanta Stołecznego Policji uznawała, ze umowa taka jej i (...) W. nie wiąże. Podobnie stanowisko (...) W. zawarte w pismach z 2005 i 2006 roku wskazywało, iż nie uznawało istnienia umowy najmu między nim a powódką, a niespornie w następstwie tych pism do zawarcia tej umowy ostatecznie nie doszło. W efekcie brak było podstaw do uznania, że między stronami doszło do zawarcia w sposób konkludentny umowy najmu.

Mając powyższe na uwadze, Sąd orzekł jak w pkt 1 sentencji wyroku.

W pkt 2 sentencji wyroku Sąd na podstawie art. 102 k.p.c. odstąpił od obciążania powódki, która przegrała niniejszy proces, kosztami procesu. Sąd miał na uwadze sytuację materialną powódki. Utrzymuje się ona z niewielkiej emerytury wynoszącej niecałe 1 200 zł miesięcznie. Poza tym między nią a pozwanym oraz interwenientem ubocznym występują znaczące dysproporcje majątkowe na niekorzyść powódki. Wreszcie o tym że zasady słuszności sprzeciwiały się obciążeniu powódki kosztami procesu zadecydował fakt, że to zachowanie tak pozwanego jak i interwenienta ubocznego po stronie powoda wyrażone w pismach z 2005 i 2006 roku mogło wytworzyć w powódce, mylne jak się okazało, przekonanie o mogącym przysługiwać jej tytule cywilnoprawnym w postaci istnienia stosunku najmu lokalu mieszkalnego objętego sporem. Całokształt tych okoliczności zadecydował o tym, by powódki kosztami niniejszego procesu nie obciążać.

(...)

(...).