Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I ACa 922/11

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 października 2011 r.

Sąd Apelacyjny w Gdańsku – Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:

SSA Małgorzata Idasiak-Grodzińska

Sędziowie:

SA Barbara Lewandowska

SO del. Przemysław Banasik (spr.)

Protokolant:

sekretarz sądowy Żaneta Dombrowska

po rozpoznaniu w dniu 31 października 2011 r. w Gdańsku na rozprawie

sprawy z powództwa W. K.

przeciwko Skarbowi Państwa - Wojewodzie (...)

o zapłatę

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Okręgowego w Słupsku

z dnia 26 maja 2011 r. sygn. akt I C 63/11

I.  oddala apelację;

II.  nie obciąża powódki kosztami postępowania apelacyjnego.

Na oryginale właściwe podpisy

Sygn. akt IACa 922/11

UZASADNIENIE

(w zakresie pkt II wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 31.10.2011 r.)

Wyrokiem z dnia 31 października 2011r. Sąd Apelacyjny w Gdańsku oddalił apelację powódki oraz nie obciążył jej kosztami postępowania apelacyjnego.

Zgodnie z treścią art. 102 k.p.c. w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami.

Wskazany wyżej przepis nie konkretyzuje pojęcia wypadków szczególnie uzasadnionych. Ocena czy taki przypadek rzeczywiście wystąpił pozostawiona została przez ustawodawcę uznaniu sądu. Musi ona mieć na względzie całokształt okoliczności sprawy. Chodzi tu nie tylko o okoliczności związane z przebiegiem procesu, ale również pozostające poza jego obszarem (np. stan majątkowy stron, sytuacja życiowa). Okoliczności te powinny zostać ocenione przede wszystkim z punktu widzenia zasad współżycia społecznego.

W przedmiotowej sprawie powódka domagała się zasądzenia od Skarbu Państwa odszkodowania w wysokości 500 000 zł. za to, że zrzekła się prawa własności mieszkania w D. by uzyskać spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego.

Pozwany prawidłowo zawiadomiony o terminie rozprawy nie stawił się, nie nadesłał odpowiedzi na pozew i w żaden inny sposób nie zajął stanowiska w sprawie.

Tym samym Sąd Okręgowy w Słupsku w dniu 26 maja 2011r. wydał wyrok zaoczny, którym powództwo oddalił i nie obciążył powódki kosztami procesu.

Sąd Okręgowy uznał, iż w jego ocenie zachodzi sytuacja wyjątkowa uprawniająca do skorzystania z dyspozycji art. 102 k.p.c.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego sytuacja ta nie uległa zmianie również na etapie orzekania przed Sądem II instancji.

Powódka ukończyła 60 lat, jest bezrobotna i korzysta z pomocy opieki społecznej otrzymując z tego tytułu zasiłek w wysokości 150 zł.

miesięcznie. Jej mąż otrzymuje rentę w wysokości 561 zł. miesięcznie, a syn ma status bezrobotnego bez prawa do zasiłku.

Łączne bezwzględne wydatki z tytułu opłat za mieszkanie i media wynoszą 498, 59 zł. Do tego dochodzą koszty utrzymania i wyżywienia trojga dorosłych osób tworzących wspólne gospodarstwo domowe. Bez wątpienia z otrzymanej kwoty nie są oni w stanie utrzymać się nawet na skrajnie ubogim poziomie.

Z tej też przyczyny Sąd Okręgowy postanowieniem z dnia 12 kwietnia 2011r. zwolnił powódkę od kosztów sądowych w sprawie w całości.

Mając na względzie całokształt okoliczności uznać należało, że zasady współżycia społecznego powinny przemawiać za odstąpieniem od odciążenia powódki kosztami postępowania apelacyjnego.

Dodatkowo wskazać wypada, że powódka próbowała uzyskać odszkodowanie za nieruchomość, której zrzekła się wraz z pierwszym mężem jeszcze w 1987r. w zamian za uzyskanie spółdzielczego prawa do lokalu spółdzielczego.

Przepis art. 179 k.c. w późniejszym czasie wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 15 marca 2005r. K 9/04 OTK-A 2005/3/24 został uznany za niezgodny z konstytucją i utracił moc z dniem 15.07.2006 r. I co prawda żądanie powódki okazało się bezzasadne z przyczyn wskazanych przez Sąd Okręgowy, to ocena tego żądania przez Sąd nastąpiła bez żadnego udziału ze strony pozwanego.

Zarzuty apelacji - wobec niezmiernie lakonicznej treści środka zaskarżenia - również musiały okazać się bezzasadne i to bez względu na fakt, czy pozwany złożyłby odpowiedź na apelację. Zwraca uwagę także szybkość postępowania. Sprawa została rozpoznana na jednej rozprawie przed Sądem I instancji i na jednej przed Sądem Apelacyjnym.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego wszystkie wskazane wyżej przyczyny uzasadniały twierdzenie, że zaistniała przesłanka w postaci szczególnie uzasadnionego wypadku.

Z tych też przyczyn Sąd Apelacyjny na podstawie analizowanego art. 102 k.p.c. orzekł jak w pkt II sentencji wyroku.