Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 listopada 2013 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział IV Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący SSO Krzysztof Głowacki (spr.)

Sędziowie SSO Dorota Kropiewnicka

SSO Grzegorz Szepelak

Protokolant Artur Łukiańczyk

przy udziale L. K. Prokuratora Prokuratury Okręgowej

po rozpoznaniu w dniu 21 listopada 2013 r.

sprawy D. B.

oskarżonego o przestępstwo z art.178a§1 kk.

na skutek apelacji wniesionej przez prokuratora

od wyroku Sądu Rejonowego w Oleśnicy

z dnia 27 czerwca 2013 roku sygn. akt II K 425/13

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu w Oleśnicy do ponownego rozpoznania.

UZASADNIENIE

Prokurator Rejonowy w Oleśnicy oskarżył D. B. o to, że:

w dniu 29 kwietnia 2013 r. w D. kierował samochodem m-ki O. (...) o nr rej. (...) znajdując się w stanie nietrzeźwości – przy zawartości 1,25 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu, co odpowiada stężeniu alkoholu we krwi, tj. o czyn z art.178a§1 kk.

Sąd Rejonowy w Oleśnicy wyrokiem z dnia 27 czerwca 2013 r. w sprawie o sygn. II K 425/13:

I.  uznał oskarżonego D. B. za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu, opisanego w części wstępnej wyroku, stanowiącego przestępstwo z art.178a§1 kk. i za to na podstawie art.178a§1 kk. wymierzył mu karę grzywny w wymiarze 104 (stu czterech) stawek dziennych, przyjmując wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 20 (dwudziestu) złotych;

II.  na podstawie art.42§2 kk. orzekł wobec oskarżonego środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres 1 (jednego) roku;

III.  na podstawie art.63§2 kk. na poczet orzeczonego środka karnego zaliczył oskarżonemu okres zatrzymania prawa jazdy od dnia 28 maja 2013 r.;

IV.  na podstawie art.63§1 kk. na poczet orzeczonej kary grzywny zaliczył oskarżonemu okres zatrzymania od dnia 29.04.2013 r. do dnia 30.04.2013 r., przyjmując jeden dzień rzeczywistego pozbawienia wolności za równoważny dwóm dziennym stawkom grzywny;

V.  na podstawie art.624§1 k.p.k. zwolnił oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych, zaliczając je na rachunek Skarbu Państwa.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł Prokurator zaskarżając orzeczenie Sądu I instancji w części dotyczącej orzeczenia o karze na niekorzyść oskarżonego i zarzucił rażącą niewspółmierność wymierzonej D. B. kary za czyn z art.178a§1 kk. w postaci samoistnej grzywny w wysokości 104 stawek dziennych po 20 zł oraz środka karnego w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 1 roku, w stosunku do wysokiego stopnia winy i wysokiego stopnia społecznej szkodliwości zarzucanego mu czynu, przy nadaniu nadmiernego znaczenia okolicznościom łagodzącym i równoczesnym niedostatecznym uwzględnieniu szeregu okoliczności obciążających, co doprowadziło do wymierzenia kary rażąco niskiej i nie spełniającej należycie wymogów oddziaływania prewencyjnego, zarówno w aspekcie ogólnym jak i indywidualnym.

Podnosząc powyższy zarzut Prokurator wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenie oskarżonemu D. B. za czyn z art.178a§1 kk. kary 10 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres lat 3, grzywny w wysokości 100 stawek dziennych po 10 zł, środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres 2 lat.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Sąd Odwoławczy przystępując do rozpoznania apelacji Oskarżyciela Publicznego, nie odniósł się merytorycznie do zasadności podnoszonych w niej zarzutów, z uwagi na stwierdzone uchybienia, których dopuścił się Sąd Rejonowy.

Sąd I instancji dopuścił się bowiem naruszenia przepisów art.413§2 pkt.1 kpk. i art.424§1 i §2 kpk., które to uchybienie proceduralne, dostrzeżone z urzędu w ocenie Sądu Odwoławczego, miało niewątpliwie wpływ na treść orzeczenia. Wydając zaskarżone rozstrzygnięcie sąd meriti doprowadził do takiej rozbieżności między treścią wyroku a jego uzasadnieniem, czyli do tak zasadniczej kolizji między nimi, iż zaskarżony wyrok nie mógł się ostać.

Sąd Rejonowy uznając D. B. winnym popełnienia zarzucanego mu czynu wymierzył mu, w punkcie I zaskarżonego wyroku, karę grzywny w wymiarze 104 (stu czterech) stawek dziennych, przyjmując wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 20 (dwudziestu) złotych.

Uzasadniając wymierzoną za przestępstwo karę Sąd ten argumentował m.in. w następujący sposób : „Dodatkowo należało wskazać, iż oskarżony nie był wcześniej karany sądownie, co łącznie pozwalało na stwierdzenie, iż kara orzeczona w wymiarze zaproponowanym przez oskarżonego w jego wniosku o dobrowolne poddanie się karze, tj. samoistna kara grzywny w wysokości 1.000 złotych, była karą współmierną do stopnia szkodliwości społecznej czynu i stopnia jego zawinienia. (…) Określając jej wymiar oraz wysokość jednej stawki na kwotę 10 złotych, Sąd miał na uwadze stosunki majątkowe i możliwości zarobkowe oskarżonego oraz fakt, iż oskarżony był zatrzymany przez dwa dni po zdarzeniu, wobec czego łącznie wymierzona kara grzywny wyniosła 104 stawki dzienne, na poczet której to kary Sąd zaliczył oskarżonemu okres jego zatrzymania.” (str. 2 uzasadnienia, k. 74).

Już tylko pobieżna analiza treści sentencji zaskarżonego wyroku i jego uzasadnienia wskazuje jednoznacznie, że w przedmiotowej sprawie doszło do ewidentnej i istotnej sprzeczności pomiędzy treścią wyroku a jego częścią motywacyjną.

Treść wyroku wskazuje na to, że Sąd wymierzył oskarżonemu grzywnę w wysokości 104 stawek, ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 20 złotych, natomiast treść uzasadnienia na coś zupełnie przeciwnego. Sąd Rejonowy stwierdza bowiem w uzasadnieniu nie tylko, że wysokość jednej stawki dziennej określił na kwotę 10 złotych, a więc na kwotę o 10 złotych mniejszą niż przyjęta w wyroku, ale także argumentuje, że orzekł wobec oskarżonego karę w wymiarze zaproponowanym przez oskarżonego w jego wniosku o dobrowolne poddanie się karze, tj. w wysokości 1000 złotych, a zatem o połowę mniejszą niż orzeczona w wyroku (104 stawki x 20 zł = 2008 złotych).

Na marginesie wskazać należy, iż oskarżony we wniosku o wydanie wyroku skazującego bez przeprowadzania postępowania dowodowego a także na rozprawie wniósł o orzeczenie wobec niego kary grzywny wysokości 2000 zł, a nie jak to wskazał Sąd I instancji w uzasadnieniu w wysokości 1000 zł (k.60-61, 65).

Opisana wyżej sprzeczność nie jest wprawdzie bezwzględnym powodem odwoławczym (art.439§1 pkt.7 kpk.) określonym w ustawie karnej procesowej jako „sprzeczność w treści orzeczenia, uniemożliwiająca jego wykonanie”. Bezwzględną przyczyną odwoławczą nie jest bowiem każda sprzeczność w treści orzeczenia, lecz tylko taka, która in concreto prowadzi do niemożliwości jego wykonania (por. wyrok SN z dnia 5 marca 1984 roku, I KR 6/84, OSNKW 1984/11-12/128). W przedmiotowej sprawie tak nie jest, bowiem treść dyspozytywnej części orzeczenia jest na tyle jasna, że pozwala na jego wykonanie.

O ile nie można zatem mówić w niniejszej sprawie o uchybieniu będącym bezwzględną przyczyną odwoławczą, to jednak istniejąca w sprawie sprzeczność pomiędzy treścią wyroku a jego uzasadnieniem budzi wątpliwości co do rzeczywistych intencji sądu orzekającego w kwestii wymiaru orzeczonej wobec oskarżonego kary grzywny. Umotywowanie kary niższej, niż orzeczona w wyroku powoduje niepewność co do tego, czy do błędu doszło istotnie przy sporządzaniu uzasadnienia, czy też nie doszło doń przy wyrokowaniu. Nie jest przy tym możliwe odtworzenie rzeczywistego stanowiska sądu orzekającego.

Obarczone zaś tego rodzaju niepewnością rozstrzygnięcie ostać się nie może (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 stycznia 2000 r. V KKN 531/99 LEX nr 50936).

Taka sprzeczność musi prowadzić do uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania, gdyż narusza podstawowe zasady prawidłowego wyrokowania.

Trafne jest utrwalone już stanowisko Sądu Najwyższego, że gdy dochodzi do zasadniczej rozbieżności między dyspozycją wyroku i jego uzasadnieniem na piśmie, przyjmować należy, że jest to wypadek tak rażącego uchybienia, iż zaskarżony wyrok z tego powodu ostać się rzeczywiście nie może (por. wyrok SN z dnia 28 grudnia 1979 r., V KRN 301/79).

Nie może budzić wątpliwości, że uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na treść orzeczenia, skoro rozważania dotyczą wysokości kary grzywny a rozpatrywana różnica między karą orzeczoną wyrokiem a uzasadnioną w jego motywacyjnej części jest oczywiście znacząca.

W tej sytuacji koniecznym było uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji. Przeprowadzona ponownie rozprawa główna ma służyć przede wszystkim wyświetleniu i zbadaniu wszelkich istotnych okoliczności, jakie mogą mieć wpływ na wymiar kary względem oskarżonego stosownie do ogólnych i szczegółowych dyrektyw, o których mowa w regulujących te kwestie przepisach. Pozwoli to na usunięcie wskazanej niniejszym wyrokiem sprzeczności między rozstrzygnięciem o karze zawartym w wyroku Sądu Rejonowego a motywacyjną jego częścią i wydanie jednoznacznego w tej kwestii orzeczenia, a ewentualne uzasadnienie ponownego wyroku zredagowane zgodnie z dyspozycją określoną art.424 kpk.