Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I C 5/16

UZASADNIENIE

(...) W. (...)i (...) N. (...)y S. (...) F. (...)z I. (...) Zamknięty w W. wniósł w dniu 8 października 2015r. przeciwko J. M. pozew o zapłatę kwoty 67.846,02 zł z odsetkami umownymi od kwoty 37.779,40 zł od dnia od złożenia pozwu oraz o zasądzenie kosztów postępowania .

W uzasadnieniu podał, iż drogą umowy cesji wierzytelności nabył od G. Bank będącego poprzednikiem prawnym G. (...) Bank w W. przysługującą mu wobec pozwanego wierzytelność z tytułu umowy bankowej, na podstawie której pozwany otrzymał określoną kwotę pieniężną. Podał, że na dochodzoną pozwem kwotę składa się należność główna – 37.779,40 zł, skapitalizowane odsetki oraz kwota 39,15 zł tytułem kosztów poniesionych przez poprzedniego wierzyciela.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa podnosząc zarzut przedawnienia roszczenia oraz braku legitymacji procesowej po stronie powoda oraz wniósł o zasądzenie kosztów postępowania. Dodatkowo podniósł zarzut niewłaściwości miejscowej.

Postanowieniem z dnia 3 listopada 2015r. Sąd Rejonowy w Kozienicach stwierdził swoją niewłaściwość miejscową i sprawę przekazał do Sądu Rejonowego w Bytomiu .

Sąd ustalił:

W dniu 15 lutego 2008r. J. M. zawarł z (...) Bank S.A. W. umowę konsolidacyjnego kredytu gotówkowego nr (...) ( umowa kredytu k. 40 - 44 , dyspozycja uruchomienia kredytu gotówkowego k. 45 )

W dniu 28 sierpnia 2014r. (...) Bank S.A w W. zawarł z A. (...) W. (...) (...) N. (...)y S. (...) F. (...)z I. (...) Zamknięty w W. umowę przelewu wierzytelności nr (...), której przedmiotem jest sprzedaż portfela wierzytelności przysługującego zbywcy z tytułu umów kredytu na rzecz nabywcy. Zbywca sprzedaje na rzecz nabywcy wierzytelności wymienione w załączniku nr 1 do umowy. ( wyciąg z umowy przelewu k. 11 -14, wydruk automatycznie wygenerowanego wyciągu z elektronicznego załącznika k. 15)

Pismem z dnia 28 sierpnia 2014r. (...) Bank S.A w W. zawiadomił pozwanego o przelewie wierzytelności (...) Bank S.A z tytułu umowy nr (...) na rzecz A. (...) W. (...) (...) N. (...)y S. (...) F. (...)z I. (...) Zamknięty w W. ( zawiadomienie o cesji k. 23) .

Wezwaniem z dnia 9 października 2014r. powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 63.873,49 zł, w tym z tytułu odsetek umownych i karnych ( wezwanie k. 24 , wyliczenie odsetek k. 26)

Sąd zważył:

Powództwo było bezzasadne, wobec czego podlegało oddaleniu.

W sprawie pozwany kwestionował legitymację powoda, a także zasadność dochodzonego roszczenia z uwagi na podniesiony zarzut przedawnienia

Zasadą postępowania cywilnego jest kontradyktoryjność tego postępowania, która wyraża się w tym, że proces cywilny toczy się w formie sporu dwóch przeciwstawnych stron przed niezawisłym i bezstronnym sądem, a strony przedstawiają swoje twierdzenia i zarzuty o faktach mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie w związku z żądaniem i podstawą faktyczną oznaczoną w pozwie przez powoda, a na potwierdzenie faktów przedstawiają dowody ( art. 187 kpc 210 kpc, 217 kpc-234 kpc w zw. z art. 6). Oznacza to również, iż rzeczą Sądu nie jest wyręczanie strony powodowej w poszukiwaniu podstawy faktycznej i prawnej jej żądania, a rola Sądu w postępowaniu kontradyktoryjnym sprowadza się wyłącznie do oceny zasadności twierdzeń stron, przy uwzględnieniu określonego przez powoda przedmiotu sprawy i przedstawionych przez niego dowodów.

Zgodnie z treścią art. 6 kc, ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne. Z powołanego przepisu wynika jedna z naczelnych zasad procesu sądowego polegająca na tym, że dowód wykazania prawdziwości określonego faktu obciąża tego, kto się na dany fakt powołuje dla uzasadnienia dochodzonego przed sądem prawa. Ciężar udowodnienia okoliczności przytoczonych przez powoda w uzasadnieniu treści pozwu spoczywał więc na powodzie. Strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Nierealizowanie przez stronę wspomnianego „obowiązku” naraża ją na niekorzystne skutki procesowe swoich działań, w postaci przegrania procesu sądowego. Podkreślić bowiem należy, iż nie jest dowodem samo twierdzenie, że pozwana winna spełnić na rzecz powoda określone świadczenie pieniężne. Twierdzenie dotyczące istotnej dla sprawy okoliczności w rozumieniu art. 227 kpc, którą bezspornie jest żądanie zapłaty, powinno być udowodnione przez stronę zgłaszającą to twierdzenie / patrz wyrok Sądu najwyższego z dnia 22.11.2001 r. l PKN 660/00, Wokanda 2002/7 - 8/44/. Ponadto zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem Sądu Najwyższego, rzeczą Sądu nie jest zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie, ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zamierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, których wykazanie obciąża strony procesu, stosownie do treści art. 232 kpc ( orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 17.12.1996 r., (...) 45/96, OSNC 1997r. nr 6–71) .

Legitymacja procesowa oznacza uprawnienie do występowania w procesie w charakterze powoda (legitymacja czynna) lub pozwanego (legitymacja bierna). Rozróżnia się przy tym legitymację materialną - wynikającą z posiadania prawa podmiotowego lub interesu prawnego podlegającego ochronie na drodze sądowej oraz legitymację formalną - oznaczającą uprawnienie do wytoczenia powództwa i popierania go w celu ochrony praw podmiotowych własnych bądź cudzych.

Zgodnie ze stanowiskiem wyrażonym w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 13 stycznia 2010 roku, sygn. akt II CSK 323/09, opubl. Lex nr 602680, tylko przepis prawa materialnego, stanowiącego podstawę interesu prawnego, stwarza dla określonego podmiotu legitymację procesową strony. Strona jest zatem pojęciem materialnoprawnym, a nie procesowym, a przeto o tym czy dany podmiot jest stroną postępowania cywilnego, tj., czy ma uprawnienie do wystąpienia z roszczeniem, przesądzają przepisy prawa materialnego, mające zastosowanie w konkretnym stanie faktycznym, nie zaś przepisy procesowe.

Ponadto przed oceną merytoryczną sprawy Sąd zawsze z urzędu ustala czy strony występujące w procesie posiadają legitymację, jej brak zawsze skutkuje oddaleniem powództwa bez potrzeby, a dokładniej bez możliwości merytorycznej oceny roszczenia (wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 2 kwietnia 2009 roku, opubl. Lex nr 503250).

Wbrew zarzutom pozwanego powód wykazał następstwo prawne pomiędzy (...) Bank SA, z którym pozwany zawarł umowę kredytu a G. (...) Bank, od którego powód miał nabyć wierzytelność dołączając odpis pełny z Krajowego Rejestru Sądowego.

Niemniej jednak w ocenie Sądu, w okolicznościach niniejszej sprawy, powód mimo wszystko nie wykazał w sposób skuteczny swojej legitymacji procesowej czynnej. W pierwszej kolejności należy przytoczyć art. 509 § 1 kc, zgodnie z którym wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki (§ 2 art. 509 kc).

Na skutek przelewu wierzytelność cedenta (dotychczasowego wierzyciela) przechodzi na cesjonariusza (nabywcę wierzytelności) w takim stanie, w jakim dotychczas istniała. Zasadniczo cesja nie wpływa na kształt wierzytelności, zmienia się jedynie podmiot uprawniony do żądania świadczenia.

Powód wywodził swoją legitymację z zawartej z (...) Bank S.A w W. umowy cesji wierzytelności wynikającej z umowy bankowej zawartej przez pozwanego, na podstawie której otrzymał środki pieniężne.

Na wykazanie cesji powód przedłożył wyciąg z umowy sprzedaży wierzytelności z dnia 28.08.2014r, z której wynikało, że przedmiotem sprzedaży był tzw. portfel wierzytelności przysługujących bankowi wobec osób fizycznych. Bank oświadczył, że w ramach portfela wierzytelności przysługiwało mu (...) bezspornych i wymagalnych wierzytelności wynikających z różnych tytułów. Wobec tego, że umowa sprzedaży wierzytelności obejmowała szereg wierzytelności, pkt 3 paragrafu 3 umowy precyzuje przedmiot umowy, wskazując, że są nim wierzytelności wymienione w załączniku nr 1 do umowy.

Z samej umowy nie wynikało zatem jakie wierzytelności zostały objęte umową cesji. Celem wykazania, że zawarta umowa cesji obejmuje wierzytelność będącą przedmiotem sprawy powód przedłożył wydruk wyciągu z elektronicznego załącznika do umowy cesji. Wyciąg nie był opatrzony żadnym podpisem. (k. 15 as)

W myśl art. 511 kc jeżeli wierzytelność jest stwierdzona pismem, przelew tej wierzytelności powinien być również pismem stwierdzony. Zapis ten nie oznacza nic innego jak formę pisemną zastrzeżoną dla celów dowodowych. Zawiadomienie o dokonaniu cesji wysłane do dłużnika nie stanowi pisemnego stwierdzenia przelewu wierzytelności. Kodeks cywilny posługuje się zwrotem „stwierdzenie pismem” w art. 77 § 2 i 3 kc (rozwiązanie, odstąpienie, wypowiedzenie umowy zawartej na piśmie), 590 § 1 kc (zastrzeżenie własności), 606 kc (umowa dostawy), 648 § 1 kc (umowa o roboty budowlane), 720 § 2 kc (umowa pożyczki, której wartość przenosi 500 zł), 860 § 2 kc (umowa spółki) i zarówno w orzecznictwie jak i doktrynie nie ma sporu, iż wymienione czynności winny być dla celów dowodowych sporządzone w formie pisemnej. Złożony wydruk z elektronicznego załącznika do umowy sprzedaży wierzytelności opisujący wierzytelność przysługującą bankowi względem pozwanego nie jest również dokumentem w rozumieniu art. 245 k.p.c., ponieważ nie jest podpisany przez obie strony umowy. Jest to pismo sporządzone jednostronnie przez stronę powodową, nie podpisane przez zbywcę wierzytelności, a więc stanowi jedynie dowód tego, że zostało sporządzone o treści w nim podanej.

Dlatego też Sąd uznał, iż przedstawiona przez powoda umowa cesji, z pustymi stronami oraz wyciąg z elektronicznego załącznika, nie są wystarczające do uznania, że powód nabył od banku wierzytelność, której dotyczy jego powództwo. Strona powodowa nie udowodniła w sposób nie budzący wątpliwości, że służy jej wierzytelność wobec pozwanego w określonej w pozwie wysokości, a w szczególności, że doszło do skutecznych czynności przenoszących wierzytelność z pierwotnego kontrahenta pozwanego na stronę powodową.

W takiej sytuacji zbędnym było ustosunkowanie się do podniesionego przez pozwanego zarzutu przedawnienia roszczenia.

Wobec zatem niewykazania istnienia po stronie powoda legitymacji czynnej powództwo podlegało oddaleniu w całości.

Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji wyroku.