Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 stycznia 2017 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Marcin Graczyk

Protokolant: st. sekr. sądowy Dominika Kołpa

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 31 stycznia 2017 r. w Warszawie

sprawy B. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W.

o emeryturę pomostową

na skutek odwołania B. W.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W.

z dnia 19 sierpnia 2016 r. znak: (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje B. W. prawo do emerytury pomostowej od dnia 1 lipca 2016 r.

UZASADNIENIE

B. W. w dniu 12 września 2016 r. złożył za pośrednictwem organu rentowego do Sądu Okręgowego Warszawa – Praga w Warszawie odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. z dnia 19 sierpnia 2016 r. Odwołujący wskazał, że nie zgadza się z powyższą decyzją uznając ją za bezpodstawną i krzywdzącą. Zaskarżając ją w całości ubezpieczony wniósł o uznanie, iż w okresie zatrudnienia od 3 września 1974 r. do 21 kwietnia 1975 r. oraz od 4 maja 1977 r. do 25 marca 1992 r. wykonywał pracę m. in. na stanowiskach zestawiacza mieszanek i roztworów, laboranta, mistrza, technologa i wykonywał ją w szczególnych warunkach, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Ubezpieczony wskazał, że udowodnił wymagany ustawą okres co najmniej 10 letni okres pracy w szczególnych warunkach, jednocześnie wniósł o uchylenie skarżonej decyzji i przyznanie prawa do emerytury pomostowej w związku z pracą w szczególnych warunkach

(odwołanie z dnia 12 września 2016 r., k. 2 – 4 a.s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. wniósł o oddalenie odwołania B. W. na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.

W uzasadnieniu odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych wskazał, że na podstawie art. 4 w zw. z art. 8 odmówił ubezpieczonemu prawa do emerytury pomostowej, gdyż nie udowodnił on dziesięcioletniego okresu pracy w szczególnych warunkach wymienionej w pkt 20,22 i 32 załącznika nr 1 do ustawy o emeryturach pomostowych. Organ rentowy wskazał, że nie zaliczył odwołującemu B. W. okresów od 3 września 1974 r. do 21 kwietnia 1975 r. i od 4 maja 1977 r. do 25 marca 1992 r.

(odpowiedź na odwołanie z dnia 28 września 2016 r. k. 5 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

B. W. urodzony (...) z wykształcenia technik – chemik, w okresie od 3 września 1974 r. do 25 marca 1992 r. był zatrudniony w Fabryce (...) Spółka Akcyjna w M.. W trakcie zatrudnienia u powyższego pracodawcy B. W. w okresie od 3 września 1974 r. do 21 kwietnia 1975 r. na stanowisku zestawiacza, od 4 maja 1977 r. do 31 października 1986 r. na stanowisku laboranta, a od 1 listopada 1986 r. do 31 grudnia 1987 na stanowisku technologa, zaś od 1 stycznia 1988 r. do 25 marca 1992 r. na stanowisku specjalisty technologa. W całym okresie zatrudnienia u tego pracodawcy odwołujący wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu, pracę w zakładzie przetwarzającym azbest. W powyższych okresach wykonywał pracę na stanowiskach – zestawiacz mieszanek i roztworów, laborant, mistrz, technolog i specjalista technolog oraz pracę na stanowisku bezpośredniego dozoru inżynieryjno – technicznego (świadectwo z dnia 25 marca 1992 r. potwierdzające okres zatrudnienia w Fabryce (...) Spółka Akcyjna w M., świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze z dnia 25 marca 1992 r. a.e.).

W okresie zatrudnienia odwołujący odbywał zasadniczą służbę wojskową od dnia 22 kwietnia 1975 r. do 6 kwietnia 1977 r. Przed rozpoczęciem służby wojskowej pracował bezpośrednio przy przetwórstwie azbestu jako zestawiacz. Odwołujący wrócił do pracy w ciągu 30 dni od zakończenia służby wojskowej. Od 4 maja 1975 r. podjął pracę przy przetwórstwie azbestu na stanowisku laboranta (akta osobowe odwołującego się).

Wykonując pracę na stanowisku – zestawiacz roztworów i mieszanek na Wydziale PS (Przygotowania Surowców) odwołujący B. W. przygotowywał odpowiednią porcję wsadu do młyna. Była to mieszanka , składająca się z różnych surowców, przede wszystkim w około 90% z azbestu. Pozostałymi składnikami były żywice, tlenek ołowiu, tlenek mosiądzu, siarka, sadza oraz kauczuk. Azbest znajdował się w workach około 30 – 40 kilogramowych, z których część azbestu odwołujący wybierał i układał na paletach. Dodatkowo odwołujący musiał przesypywać azbest z worków do plastikowych pojemników, zaś pozostałe składniki były wsypywane do silosów, z których następnie odwołujący pobierał potrzebną miarę. Składniki te w szczególności sadza były pylące. Składniki, które odwołujący w odpowiednich proporcjach odmierzał były przesypywane do palety, następnie były one układane na wózku widłowym i w dalszej kolejności wysypywane do mieszalnika. Odwołujący procował 7 godzin dziennie, podczas których musiał wykonać dzienną normę, polegającą na ułożeniu 18 – 20 palet. Każda mieszanka składała się z około 20 składników, w tym z azbestu. Był on dodawany do mieszanki, gdyż dodawał odporności na temperaturę oraz wzmacniał materiał cierny. Odwołujący B. W. przy wykonywaniu powyższych czynności korzystał z maski przeciwpyłowej, którą zapewniał pracodawca. Następnie ubezpieczony pracował na stanowisku laboranta. Jego obowiązki wykonywał w pomieszczeniu o powierzchni około 25 metrów kwadratowych, na tej samej hali, na której pracował w charakterze zestawiacza roztworów i mieszanek. Pobierał on składniki surowcowe i tworzył nowe mieszanki. Dokonywał ich analizy pod kątem zastosowania oraz większej żywotności. Następnie nowo wytworzone mieszanki trafiały do mieszania, po czym trafiała ona do odpowiedniej formy, gdzie była prasowana pod ciśnieniem i w temperaturze około 180°C, wygrzewał, szlifował oraz polerował. Powyższe czynności wykonywali za pomocą maszyn udostępnianych przez kierownika działu. Na stanowisku mistrza do obowiązków odwołującego należało w głównej mierze dozorowanie pracowników, którzy wykonywali mieszanki na hali produkcyjnej. W dalszej kolejności odwołujący sprawował obowiązki na stanowisku technologa, która to praca wymagała od niego stałej obecności na hali produkcyjnej razem z innymi pracownikami, nadzorując stale proces produkcyjny począwszy od odważania składników do mieszanki, aż do prasowania i szlifowania. Zadaniem ubezpieczonego było sprawowanie kontroli tak, aby powstały produkt był wykonany właściwie. W razie potrzeby odwołujący udzielał instrukcji pracownikom na temat zmiany proporcji składników przy wytwarzaniu mieszanek, czy też ustawiał odpowiednie parametry na prasach. Ponadto B. W. tworzył nowe zestawy mieszanek, których skład zapisywał na odpowiednich dokumentach, tzw. Przewodnikach Produkcyjnych, z których późniejszym okresie korzystali inni pracownicy, na nich się wzorując. Na stanowisku specjalisty technologa odwołujący odpowiedzialny był w głównej mierze za proces produkcyjny i podobnie jak na stanowisku technologa musiał stale przebywać na hali produkcyjnej, będąc narażonym na szkodliwe dla zdrowia czynniki (zeznania świadka W. K., protokół z rozprawy z dnia 21 listopada 2016 r., k. 27 - 29 a.s., zeznania świadka Z. G., protokół z rozprawy z dnia 21 listopada 2016 r., k. 29 a.s., zeznania odwołującego protokół z rozprawy z dnia 21 listopada 2016 r., k. 30 a.s, opinia biegłego sądowego J. C., k. 32 - 50 a.s.). W okresie od 1 kwietnia 1992 r. do 31 stycznia 1997 r. odwołujący świadczył pracę na rzecz (...) w W. na stanowisku technologa (świadectwo pracy z dnia 31 stycznia 1997 r., k. 5 a.e.). W okresie od dnia 27 marca 1997 r. do 27 sierpnia 1998 r. ubezpieczony był zarejestrowany w Powiatowym Urzędzie Pracy w W. jako bezrobotny i z tego tytułu pobierał zasiłek dla bezrobotnych (zaświadczenie z dnia 24 listopada 2008 r., a.e.). W okresie od 1 sierpnia 1998 r. do 31 grudnia 1998 r. odwołujący prowadził jednoosobową działalność gospodarczą pod firmą (...) (wniosek potwierdzający okres zatrudnienia z dnia 17 maja 2010 r., a.e.). Ubezpieczony B. W. w dniu 13 lipca 2016 roku złożył do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. wniosek o przyznanie prawa do emerytury pomostowej. Do wniosku dołączył informację o okresach składkowych i nieskładkowych (wniosek o emeryturę pomostową wraz z informacją o okresach składkowych i nieskładkowych, k. 1 - 30 a.e.). W oparciu o złożoną dokumentację organ rentowy przeprowadził postępowanie administracyjne, a następnie w dniu 19 sierpnia 2016 roku wydał decyzję, znak: (...), którą odmówił ubezpieczonemu prawa do świadczenia. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy podniósł, że odmówił przyznania emerytury pomostowej, ponieważ ubezpieczony nie udowodnił wymaganego okresu pracy w szczególnych warunkach, wymienionej w pkt 20, 22 i 32 załącznika nr 1 do ustawy, wynoszącego co najmniej 10 lat. Organ rentowy do pracy w warunkach szczególnych w myśl art. 4 w związku z art. 8 ustawy pomostowej nie zostały zaliczone okresy zatrudnienia od 3 września 1974 r. do 21 kwietnia 1975 r. oraz od 4 maja 1977 r. do 25 marca 1992 r. (15 lat, 6 miesięcy i 12 dni), ponieważ pracodawca nie potwierdził, że w/w okresach B. W. wykonywał pracę wymienioną w załączniku nr 1 pkt. 32 do ustawy o emeryturach pomostowych z dnia 19 grudnia 2008 r. (Dz. U. z 2015, poz. 965 ze zm.) (decyzja z dnia 19 sierpnia 2016 r., k. 49 a.e.). Ubezpieczony odwołał się od powyższej decyzji inicjując niniejsze postępowanie sądowe (odwołanie z dnia 12 września 2016 roku, k.2 - 4 a.s.). Stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie materiału dowodowego z akt sprawy, z akt emerytalnych oraz z akt osobowych ubezpieczonego, dowodu z przesłuchania ubezpieczonego w charakterze strony, dowodu z zeznań świadka W. K. oraz świadka Z. G., jak też na podstawie dowodu z opinii biegłego sądowego z zakresu BHP J. C.. Zeznania świadków Sąd uznał za wiarygodne, gdyż zeznania te są spójne, logiczne, konsekwentne i przekonujące, a nadto wzajemnie się uzupełniają. Osoby te bowiem w sporym okresie pracowały razem z odwołującym w Fabryce (...) w M., a więc opisały charakter i rodzaj wykonywanych przez odwołującego obowiązków. W celu uzyskania wiadomości specjalnych związanych z charakterem prac wykonywanych przez ubezpieczonego w Fabryce (...) w M. oraz ich kwalifikacją w świetle ustawy o emeryturach pomostowych, Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego BHP J. C. i w oparciu o złożoną przez biegłego opinię jednoznacznie ustalił charakter tego zatrudnienia. Sąd Okręgowy uznał przedstawione przez biegłego argumenty i wnioski za spójne, jednoznaczne oraz odnoszące się w sposób wnikliwy do spornej kwestii niniejszego postępowania. Dlatego też, przedstawioną przez biegłego argumentację, w zakresie dotyczącym ustalenia czy praca wnioskodawcy odpowiadała którejś pozycji wykazu stanowiącego załącznik do ustawy o emeryturach pomostowych. Sąd zważył, że w niniejszej sprawie strony postępowania co do zasady nie kwestionowały materiału dowodowego zgromadzonego w toku postępowania, a w szczególności nie kwestionowały dowodu z przesłuchania ubezpieczonego oraz świadków. Zdaniem Sądu zgromadzony materiał dowodowy nie budził wątpliwości i był wystarczający do wydania orzeczenia w kończącego w sprawie.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Odwołanie B. W. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. z dnia 19 sierpnia 2016 roku, znak: (...) jest uzasadnione i podlega uwzględnieniu. W niniejszej sprawie spór pomiędzy stronami dotyczy stwierdzenia, czy organ rentowy na gruncie spornej decyzji zasadnie odmówił ubezpieczonemu prawa do emerytury pomostowej. Zgodnie z treścią art. 4 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych (Dz.U. z 2015 r. poz. 965 ze zm.) prawo do emerytury pomostowej, z uwzględnieniem art. 5-12, przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1. urodził się po dniu 31 grudnia 1948 roku;

2. ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat;

3. osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;

4. ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5-9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn;

5. przed dniem 1 stycznia 1999 roku wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych;

6. po dniu 31 grudnia 2008 roku wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

7. nastąpiło z nim rozwiązanie stosunku pracy.

Zgodnie z art. 8 niniejszej ustawy pracownik wykonujący prace w szczególnych warunkach wymienione w pkt 20, 22 i 32 załącznika nr 1 do ustawy, który spełnia warunki określone w art. 4 pkt 1, 4-7, nabywa prawo do emerytury pomostowej, jeżeli:

1) osiągnął wiek wynoszący co najmniej 50 lat dla kobiet i co najmniej 55 lat dla mężczyzn;

2) ma okres pracy w szczególnych warunkach wymienionej w pkt 20, 22 i 32 załącznika nr 1 do ustawy, wynoszący co najmniej 10 lat.

Istota sporu w sprawie sprowadzała się do ustalenia, czy wnioskodawca posiada wymagany okres pracy w warunkach szczególnych w wymiarze co najmniej 10 lat. W zakresie niespełnienia przez ubezpieczonego warunku, o którym mowa w art. 4 w zw. z art. 8 ustawy pomostowej Sąd Okręgowy zważył, iż decyzja organu rentowego była błędna. Sąd Okręgowy na podstawie zebranego materiału dowodowego w sprawie ustalił, że należy uznać, iż ubezpieczony udowodnił że wykonywał pracę stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w warunkach szczególnych na stanowiskach zestawiacza i laboranta, a ponadto odbywał służbę wojskową, której okres należy wliczyć do okresu zaliczanego do pracy w warunkach szczególnych. Łącznie te okresy przewyższają okres dziesięciu lat. Odwołujący udokumentował okres 9 lat 2 miesięcy i 4 dni pracy na stanowiskach zestawiacza i laboranta oraz okres dwóch lat zasadniczej służby zawodowej.

Prawo do emerytury w wieku niższym od powszechnego z tytułu wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest ściśle związane z szybszą utratą zdolności do zarobkowania z uwagi na szczególne warunki lub szczególny charakter pracy. Praca taka, świadczona stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy, przyczynia się do szybszego obniżenia wydolności organizmu, stąd też wykonująca ją osoba ma prawo do emerytury wcześniej niż pozostali ubezpieczeni. Dla oceny, czy pracownik pracował w szczególnych warunkach nie ma znaczenia nazwa zajmowanego przez niego stanowiska, tylko rodzaj wykonywanej pracy. Wobec powyższego Sąd Okręgowy na podstawie zebranego materiału dokonał oceny faktycznie wykonywanych czynności pracowniczych i warunków wykonywanej przez ubezpieczonego pracy w spornych okresach. Zdaniem Sądu Okręgowego, dla oceny, czy pracownik pracował w szczególnych warunkach, nie ma istotnego znaczenia nazwa zajmowanego przez niego stanowiska tylko rodzaj powierzonej mu pracy. W postępowaniu sądowym dopuszczalne jest przeprowadzenie wszelkich dowodów dla wykazania okoliczności mających wpływ na prawo ubezpieczonego do świadczenia i to zarówno wtedy, gdy pracodawca wystawił świadectwo pracy, a organ rentowy kwestionuje jego treść co miało miejsce w niniejszej sprawie. Sąd Okręgowy w oparciu o zeznania ubezpieczonego, zeznania świadków oraz opinię biegłego sądowego J. C. przyjął, że B. W. wykonywał w spornych okresach pracę zestawiacza mieszanek i roztworów, laboranta, mistrza, technologa oraz specjalisty technologa. Zeznania świadków zasługują na uwzględnienie, gdyż są logiczne i spójne. Praca na powyższych stanowiskach jest wymieniona w wykazie prac w szczególnych warunkach ujętej w wykazie A dział VII w przemyśle lekkim pod pozycją 9 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r., nr 8, poz. 43 ze zm.).

Sąd Okręgowy uznał, że możliwe jest zaliczenie okresu służby wojskowej odwołującego do okresu, który wpływa na uprawnienia emerytalne odwołującego się, zwłaszcza zaś umożliwia odwołującemu nabycie prawa do emerytury pomostowej. W okresie od 1 stycznia 1975 r. do 5 sierpnia 1979 r. przepisy art. 108 ust.1-4 ustawy o powszechnym obowiązku obrony miały następujące brzmienie: „1. Czas odbywania zasadniczej lub okresowej służby wojskowej wlicza się pracownikowi do okresu zatrudnienia w zakresie wszelkich uprawnień związanych z tym zatrudnieniem, jeżeli po odbyciu tej służby podjął on zatrudnienie w tym samym zakładzie pracy, w którym był zatrudniony przed powołaniem do służby. 2. Rada Ministrów po porozumieniu z Centralną Radą Związków Zawodowych ustali w drodze rozporządzenia, w jakim zakresie czas odbywania zasadniczej lub okresowej służby wojskowej wlicza się do okresu zatrudnienia również pracownikom, którzy przed powołaniem do tej służby nie byli zatrudnieni albo którzy po jej odbyciu podjęli zatrudnienie w innym zakładzie pracy. 3. Warunkiem wliczenia służby wojskowej do okresu zatrudnienia jest zachowanie terminów, o których mowa w art. 106 ust. 1 lub w art. 107 ust. 1. 4. Rada Ministrów po porozumieniu z Centralną Radą Związków Zawodowych określa w drodze rozporządzenia szczegółowe zasady wliczania czasu odbywania służby wojskowej do okresu zatrudnienia.” Art. 106 ust. 1 ustawy o powszechnym obowiązku obrony (w brzmieniu obowiązującym w okresie od 1stycznia 1975 r. do 5 sierpnia 1979 r.) stanowił, że zakład pracy, który zatrudniał pracownika w dniu powołania do zasadniczej lub okresowej służby wojskowej, jest obowiązany zatrudnić go na poprzednio zajmowanym stanowisku lub na stanowisku równorzędnym pod względem rodzaju pracy oraz zaszeregowania osobistego, jeżeli w ciągu 30 dni od dnia zwolnienia z tej służby pracownik zgłosił swój powrót do zakładu pracy w celu podjęcia zatrudnienia. Niezachowanie tego terminu powoduje wygaśnięcie stosunku pracy, chyba że niezachowanie terminu nastąpiło z przyczyn niezależnych od pracownika. Zgodnie z § 2 ust. 1 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 22 listopada 1968 r. w sprawie szczególnych uprawnień żołnierzy i ich rodzin (Dz.U. Nr 44, poz.318 ze zm.; wydanego na podstawie upoważnienia ustawowego - art.108 ust.4 ustawy o powszechnym obowiązku obrony ) zakład pracy, który zatrudniał żołnierza w dniu powołania do służby wojskowej, jest obowiązany niezwłocznie zatrudnić go na stanowisku poprzednio zajmowanym lub równorzędnym pod względem rodzaju pracy oraz zaszeregowania osobistego, jeżeli w ciągu 30 dni od dnia zwolnienia z tej służby żołnierz zgłosi powrót do zakładu pracy. Zgodnie natomiast z § 5 ust.1 w/w rozporządzenia żołnierzowi, który podjął zatrudnienie stosownie do zasad określonych w § 2-4, wlicza się czas odbywania służby wojskowej do okresu zatrudnienia w zakładzie pracy, w którym podjął zatrudnienie, w zakresie wszelkich uprawnień związanych z zatrudnieniem w tym zakładzie oraz w zakresie szczególnych uprawnień uzależnionych od wykonywania pracy na określonym stanowisku lub w określonym zawodzie.

Sąd Okręgowy - mając na względzie treść wyżej cytowanych przepisów, w szczególności art. 108 ust. 1 ustawy o powszechnym obowiązku obrony (w brzmieniu obowiązującym do dnia 5 sierpnia 1979 r.) i § 5 rozporządzenia w sprawie szczególnych uprawnień żołnierzy i ich rodzin, a także art. 3 ust.1, art.49 i art.8 ustawy o emeryturach pomostowych - uznał, że okres odbytej przez ubezpieczonego zasadniczej służby wojskowej od 22 kwietnia 1975 r. do 6 kwietnia 1977 r. powinien zostać zaliczony do okresu pracy w rozumieniu art.3 ust.1 ustawy o emeryturach pomostowych w związku z pkt 32 Załącznika Nr 1 do tej ustawy, wymaganego do nabycia prawa do emerytury pomostowej.

Dla uzasadnienia powyższego stanowiska należy przywołać argumentację Sądu Najwyższego podniesioną w uzasadnieniu uchwały 7 sędziów z dnia 16 października 2013r., w sprawie sygn. II UZP 6/13, stanowiącej, że czas zasadniczej służby wojskowej odbytej w okresie obowiązywania art. 108 ust. 1 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (Dz.U. Nr 44, poz. 220, w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 1974 r.) zalicza się - na warunkach wynikających z tego przepisu - do okresu pracy wymaganego do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym (art. 184 w związku z art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, jedn. tekst: Dz.U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.) (OSNP 2014/3/42, LEX nr 1385939, OSP 2014/12/110, Biul.SN 2013/10/24, M.P.Pr. 2014/2/94-101). Uchwała ta – jak wynika z jej brzmienia – odnosi się wprawdzie do prawa do emerytury w wieku obniżonym w rozumieniu w/w ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (dalej także jako: ustawa o emeryturach i rentach z FUS), to zdaniem Sądu Okręgowego, znajduje zastosowanie również w odniesieniu do prawa do emerytury pomostowej określonej w ustawie o emeryturach pomostowych. W szczególności należy powołać się na podniesioną przez Sąd Najwyższy zasadę zakazu ustanawiania takich regulacji ustawowych lub dokonywania takiej wykładni przepisów prawa powszechnie obowiązującego, które dopuszczałyby jakiekolwiek pokrzywdzenie obywatela z powodu wykonywania publicznego obowiązku obrony ojczyzny (art.85 ust.1 Konstytucji RP). W uzasadnieniu w/w uchwały 7 sędziów z dnia 16 października 2013 r., II UZP 6/13, Sąd Najwyższy w pierwszej kolejności podkreślił, że podstawy zaliczenia okresu służby wojskowej do okresu pracy (w tym wypadku) w warunkach szczególnych (szczególnym charakterze), należy poszukiwać nie tylko w przepisach normujących prawo do świadczeń, ale również – a może przede wszystkim – w przepisach normujących służbę wojskową. Sąd Najwyższy zwrócił także uwagę, że pomimo kolejnych, licznych zmian redakcyjnych ustawy z 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony, w dalszym ciągu obowiązywało „wliczanie" okresu odbywania zasadniczej służby wojskowej do okresu zatrudnienia w zakresie uprawnień emerytalno-rentowych. Zostało ono usunięte dopiero z dniem 21 października 2005 r. Wówczas wszedł w życie art. 1 pkt 39 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz o zmianie ustawy o służbie zastępczej (Dz.U. Nr 180, poz. 1496), który nadał nową treść między innymi art. 120 ust. 3 ustawy (do 6 sierpnia 1979 r. - art.108 ust.1). Sąd Najwyższy w przedmiotowych rozważaniach powołał się na utrwalony w judykaturze pogląd, że do oceny określonego stanu faktycznego, w tym zrealizowanego przed wejściem w życie ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wywołującego określony skutek prawny, należy stosować przepisy obowiązujące w czasie realizacji tego stanu faktycznego (por. wyrok z dnia 20 marca 2013 r., I UK 544/12). Zdaniem Sądu Najwyższego, ustawa z dnia 30 stycznia 1959 r. o powszechnym obowiązku wojskowym i ustawa z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej regulowała zasadniczą służbę wojskową, a jej przepisy gwarancyjne (odpowiednio art. 125 tej pierwszej oraz art. 108 ust. 1 tej drugiej) miały znaczenie dla uprawnień pracowniczych, zaliczając okres służby wojskowej do okresu zatrudnienia w zakresie wszelkich uprawnień uzależnionych od ilości lat pracy albo od ciągłości pracy w danym zawodzie lub służbie bądź w szczególnych warunkach, od których zależy nabycie tych uprawnień (art. 125 ustawy z 1959 r.) oraz w zakresie wszelkich uprawnień związanych z tym zatrudnieniem, jeżeli po odbyciu tej służby podjął on zatrudnienie w tym samym zakładzie pracy, w którym był zatrudniony przed powołaniem do służby (art. 108 ustawy z 1967 r.). Zdaniem Sądu Najwyższego, nie może również budzić wątpliwości, że znajdą one zastosowanie także w zakresie kwalifikowania takiej służby do okresów ubezpieczenia społecznego. Sąd Najwyższy podniósł, że zasadnicza służba wojskowa, była traktowana jako okres zaliczany do okresów zatrudnienia (w przepisach dekretu z 1954 r., w ustawie o p.z.e. - także w ustawach szczególnych z dnia 28 maja 1957 r. o zaopatrzeniu emerytalnym górników i ich rodzin oraz z dnia 23 stycznia 1968 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników kolejowych i ich rodzin), a więc jako taka nie dawała samoistnie prawa do emerytury, podlegając doliczeniu do okresów zatrudnienia (pracy) i okresów z nimi równorzędnych. W ustawie o z.e.p. okres służby wojskowej został już potraktowany jako okres równorzędny z okresem zatrudnienia, a następnie jako okres składkowy na podstawie ustawy o rewaloryzacji. Generalnie jednak w czasie, w którym przypadała poborowa („przymusowa") służba wojskowa - poza wymienionymi wyżej przepisami ubezpieczeniowymi - obowiązywała ustawa z 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony, gwarantująca pracownikowi, po spełnieniu warunków w niej wskazanych, wliczenie okresu służby wojskowej do okresu zatrudnienia w zakresie wszelkich uprawnień związanych z tym zatrudnieniem, jeżeli po odbyciu tej służby podjął on zatrudnienie w tym samym zakładzie pracy, w którym był zatrudniony przed powołaniem do służby, oraz - rozporządzenie wykonawcze z 1968 r., według którego pracownikowi, który podjął zatrudnienie (stosownie do zasad określonych w § 1 lub 2), zalicza się okres odbytej służby wojskowej do okresu zatrudnienia w zakresie uprawnień uzależnionych od ilości lat pracy w danym zakładzie lub gałęzi pracy oraz w zakresie szczególnych uprawnień uzależnionych od wykonywania pracy na określonym stanowisku lub w określonym zawodzie. Tak więc, Jak podkreślił Sąd Najwyższy w swoich rozważaniach, z językowej wykładni tego przepisu, w sposób niebudzący wątpliwości wynika, że pod rządem ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej i wydanego na jej podstawie (art. 108 ust. 4) rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 22 listopada 1968 r. w sprawie szczególnych uprawnień żołnierzy żołnierzowi zatrudnionemu przed powołaniem do czynnej służby wojskowej w warunkach szczególnych (I kategorii zatrudnienia – w omawianym wypadku), który po zakończeniu tej służby podjął zatrudnienie w tych samych warunkach czas odbywania służby wojskowej wliczał się do okresu zatrudnienia w zakresie wszelkich uprawnień związanych z zatrudnieniem przed powołaniem do służby wojskowej oraz w zakresie szczególnych uprawnień uzależnionych od wykonywania pracy na określonym stanowisku lub w określonym zawodzie. Powyższe oznacza, że w powyższych okolicznościach taki okres służby wojskowej jest nie tylko okresem służby w rozumieniu art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, ale także okresem pracy w szczególnych warunkach w rozumieniu § 3 i 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r.. Tak należy również uznać, gdy się dodatkowo uwzględni wartości konstytucyjne w ślad za rozważaniami Sądu Najwyższego zawartymi w wyroku z dnia 6 kwietnia 2006 r., III UK 5/06, w którym trafnie wskazano, na wynikający z art. 85 ust. 1 Konstytucji, obowiązek obywatela polskiego obrony ojczyzny, stwierdzając nadto, że z art. 2 i 32 ust. 1 i 2 Konstytucji, wynika zakaz ustanawiania takich regulacji ustawowych lub dokonywania takiej wykładni przepisów prawa powszechnie obowiązującego, które dopuszczałyby jakiekolwiek pokrzywdzenie obywatela z powodu wykonywania publicznego obowiązku obrony ojczyzny. Innymi słowy, jeżeli zostały spełnione przez pracownika wskazane wyżej warunki powrotu do poprzedniego zatrudnienia, zostaje zachowana tzw. ciągłość pracy, a okres zasadniczej służby wojskowej jest okresem zatrudnienia na takich samych warunkach, jak przed powołaniem do tej służby.

Powyższy pogląd wyraził Sąd Apelacyjny w Warszawie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w sprawie o sygn. akt III AUa 881/15 z dnia 14 czerwca 2016 r. Z poglądem tym Sąd Okręgowy zgadza się w całości.

Ustalenia Sądu Okręgowego pozwalają stwierdzić ze odwołujący legitymuje się okresem 10 lat pracy w warunkach szczególnych co powoduje, że odwołujący spełnia warunek wymagany przez przepisy zawarte pkt 20, 22 i 32 załącznika nr 1 do ustawy pomostowej, wynoszącego co najmniej 10 lat. Mając na względzie całokształt materiału dowodowego, Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji wyroku na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c.

ZARZĄDZENIE

(...)