Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powód (...) S.A. w W. w pozwie wniesionym w dniu 5 marca 2015r. wniósł o zasądzenie od pozwanej O. B. kwoty 5.167,44 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu wskazano, że strony zawarły umowę pożyczki w dniu 16.11.2012r. Pozwana zobowiązała się do spłaty zobowiązania w wysokości 9.026,70 zł, wobec zmniejszenia rocznej stopy oprocentowania kwota należna do spłaty tytułem odsetek została pomniejszona o 31,26 zł. Pozwana dokonała wpłat w kwocie 3.828 zł, z czego kwota 2167,11 zł stanowi spłacony kapitał, 654,72 zł spłacone odsetki umowne, 1006,17 zł. spłaconą opłatę za obsługę pożyczki w domu. Na żądaną pozwem kwotę składają się: kapitał w kwocie 3809,21 zł, opłata za obsługę pożyczki w domu w kwocie 1358,23 zł.

Pozwana O. B. w sprzeciwie od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym wniosła o oddalenie powództwa. Zarzuciła, że postanowienia umowne dotyczące kosztów obsługi pożyczki w domu, dotyczące niemożności zaliczenia nadpłaty raty odsetkowej na poczet należności głównej są niedozwolone. Zdaniem pozwanej jest ona zobowiązana do zwrotu powodowi wyłącznie tej kwoty, którą otrzymała tj. 4.600 zł., nie licząc odsetek.

Wniosła o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego celem dokonywania wpłat dokonywanych przez pozwaną i ich rozksięgowania na poczet spłaty odsetek i kapitału.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Pozwana O. B. zawarła w dniu 16 listopada 2012r. z powodem (...) S.A. w W. umowę pożyczki na kwotę 9026,10 zł, na którą składały się:

-

kwota pożyczki w wysokości 4.600 zł,

-

koszt ubezpieczenie w wysokości 736 zł,

-

opłata przygotowawcza – 480,24 zł,

-

dodatkowa opłata przygotowawcza – 160,08 zł,

-

łączna kwota odsetek – 685,98 zł,

-

opłata za obsługę pożyczki w domu – 2.364,40 zł.

Całkowity koszt pożyczki został ustalony na kwotę 1902,22 zł a rzeczywista roczna stopa oprocentowania – 87,2 %. Pożyczka miała być spłacana w ratach. Pozwana otrzymała w gotówce kwotę 4600 zł., spłata miała być dokonywana gotówką w miejscu zamieszkania pozwanej.

(dowód: umowa pożyczki, k. 3-4)

Pozwana O. B. wpłaciła powodowi kwotę 3.828 zł. Wobec zmniejszenia rocznej stopy oprocentowania, kwota należna do spłaty z tytułu odsetek została pomniejszona o 31,26 zł. (niesporne)

Powód pismem z dnia 2.01.2015r. wezwał pozwaną do zapłaty kwoty 5167,44 zł. (dowód: pismo, k. 5)

Sąd ustalił stan faktyczny na podstawie powołanych wyżej dokumentów przedstawionych przez powoda, których prawdziwość nie została zakwestionowana przez pozwaną. Sąd oddalił wniosek pozwanej o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego. Dowód ten nie był przydatny dla rozstrzygnięcia gdyż rachunkowe wyliczenie należności pozwanej nie wymagało wiadomości specjalnych.

Sąd zważył, co następuje:

W ocenie Sądu powództwo okazało się częściowo zasadne.

Umowa łącząca strony w istocie stanowiła umowę o kredyt konsumencki. Pozwana zawarła umowę pożyczki jako konsument, zatem w niniejszej sprawie zastosowanie mają przepisy ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim (Dz. U. 2011, nr 126, poz. 715). Zgodnie z art. 3 ust. 2 tej ustawy za umowę o kredyt konsumencki uważa się również umowę pożyczki.

Zgodnie z art. 29 ustawy, umowa o kredyt konsumencki powinna być zawarta w formie pisemnej, chyba że odrębne przepisy przewidują inną szczególną formę. Kredytodawca lub pośrednik kredytowy jest zobowiązany niezwłocznie doręczyć umowę konsumentowi. Umowa powinna być sformułowana w sposób jednoznaczny i zrozumiały.

Powód jest przedsiębiorcą zajmującym się prowadzeniem działalności gospodarczej w zakresie udzielania pożyczek gotówkowych i przy zawieraniu umów posługuje się wzorcami umownymi. Dlatego też należało ustalić, czy postanowienia umowy zawartej były dla jej stron wiążące. Sąd bowiem może, a nawet powinien dokonywać oceny postanowień zawartych umów, a także postanowień samych wzorców umów, co do ich zgodności z prawem. Zgodnie z art. 385 ¹ § 1 k.c. postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nie uzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. W rozumieniu art. 385 ¹ § 1 k.c. „rażące naruszenie interesów konsumenta” oznacza nieusprawiedliwioną dysproporcję praw i obowiązków na jego niekorzyść w określonym stosunku obligacyjnym, natomiast „działanie wbrew dobrym obyczajom” w zakresie kształtowania treści stosunku obligacyjnego wyraża się w tworzeniu przez partnera konsumenta takich klauzul umownych, które godzą w równowagę kontraktową tego stosunku.

W ocenie Sądu postanowienia umowy łączącej strony są niedozwolone w zakresie, w jakim przewidują obowiązek uiszczenia przez pożyczkobiorcę dodatkowej opłaty przygotowawczej oraz opłaty za obsługę pożyczki w domu. Postanowienia umowy w tym zakresie naruszają interesy konsumenta oraz kształtują jego prawa w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, a tym samym stanowią klauzule niedozwolone. Obecnie obowiązująca ustawa o kredycie konsumenckim nie przewiduje ograniczenia kosztów związanych z zawarciem umowy do 5% wartości pożyczki. Ale nie jest tajemnicą, że stosowanie przez pożyczkodawców profesjonalnie zajmujących się tego rodzaju usługami, dodatkowych wygórowanych kosztów związanych z udzieleniem pożyczki stanowi sposób na obejście przepisów o odsetkach maksymalnych.

Zdaniem Sądu naliczanie przez powoda bardzo wysokich opłat, których zasadności poniesienia powód nie wykazuje, można oceniać jako niedozwolone postanowienia umowne. P. jest profesjonalistą, który narzuca konsumentowi określone wzorce umowne, nie podlegające negocjacji (co potwierdza choćby sporządzenie umowy na gotowym formularzu) a nakładające na konsumenta dodatkowe obowiązki, będące w istocie zwielokrotnieniem kwoty pożyczki mu udzielonej. Powód każdorazowo wylicza koszty obsługi klienta w domu, których wielkość uzależniona jest od liczby przewidzianych wizyt pracownika powoda u pożyczkobiorcy w celu odbioru kolejnych rat. Wysokość ta nie jest korygowana w sytuacji gdy wizyty te nie są realizowane, lub w sytuacji gdy w trakcie jednej wizyty obsługiwane są dwie lub więcej pożyczek. Działanie takie kształtuje obowiązki konsumenta będącego pożyczkobiorcą w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami i rażąco narusza jego interesy (art. 385 ¹ k.c. oraz uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie w sprawie VI A Ca 1188/11 z 20.12.2012r. oraz wyroku Sądu Okręgowego w W-wie, Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w sprawie XVII AmC 1327/09 z 29.04.2011r.).

Ponadto zgodnie z zasadą kontradyktoryjności, wyrażoną m.in. w art. 6 k.c. i 232 k.p.c., ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Rzeczą powoda było wykazanie, że wszystkie kwoty, których zapłaty domaga się od pozwanej zostały faktycznie wydatkowane, a ich wysokość nie budzi wątpliwości. Powód więc powinien był wykazać, że wydatki na ubezpieczenie umowy zostały poniesione, a ponadto powinien był wykazać zasadność wydatków na obsługę klienta w domu.

Okoliczności tych powód nie wykazał.

Bezspornie kwota pożyczki udzielonej faktycznie pozwanej wynosiła 4.600 zł.

Powód wraz z umową naliczył pozwanej składkę na ubezpieczenie pożyczki w wysokości 736 zł. Nie wykazał jednak żadnym dowodem, by takie ubezpieczenie zostało faktycznie ustanowione i by wierzyciel poniósł z tego tytułu wskazane w umowie koszty. Nie przedstawił umowy ubezpieczenia, która miałaby być związana z umową pożyczki. W związku z tym żądanie zapłaty z tego tytułu jest niezasadne.

Rolą Sądu nie jest zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie, ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy.

Nie wiadomo też dlaczego powód nalicza dodatkową opłatę przygotowawczą skoro ustalona została już opłata przygotowawcza w wysokości 480,24 zł. Zdaniem Sądu nie ma podstaw do kwestionowania zasadności ustalenia podstawowej opłaty przygotowawczej i uznania jej za niedozwolone postanowienie umowne.

Z przytoczonych wyżej względów nie ma podstaw do żądania od pozwanej zwrotu wydatków związanych z obsługą pożyczki w domu oraz umową ubezpieczenia i dodatkowej opłaty przygotowawczej. Wobec tego Sąd nie zaakceptował również sposobu zaliczania wpłacanych kwot na poszczególne należności, według zasady jaką przyjął powód.

W związku z powyższym, Sąd ponownie przeliczył należność do zapłaty i zaliczył uiszczone kwoty na poczet spłaty uznanych za zasadne należności.

Słuszne roszczenie powoda stanowi sumę kwoty pożyczki – 4.600 zł i opłaty przygotowawczej – 480,24 zł, tj. 5080,24 zł. Od tej kwoty należy odjąć kwotę 31,26 zł (wobec zmniejszenia o tę kwotę oprocentowania pożyczki) i kwotę 3828 zł – tytułem spłaty dokonanej przez pozwaną, pozostaje do zapłaty kwota 1906,96 zł

Za zasadne należało uznać także żądanie w zakresie odsetek ustawowych od tej kwoty naliczonych od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, na mocy art. 481 § 1 k.c.

W pozostałym zakresie powództwo podlegało oddaleniu.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c., rozdzielając je między stronami stosownie do wyniku postępowania.

Z.

(...)

(...)