Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 grudnia 2016 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie – I Wydział Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 15 grudnia 2016 r. w Krakowie na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Banku (...) S.A. w W.

przeciwko M. W. (1) i D. W. (1)

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanych

od wyroku Sądu Okręgowego w Kielcach

z dnia 15 stycznia 2016 r. sygn. akt I C 523/15

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od pozwanych na rzecz strony powodowej solidarnie kwotę 5.400 zł (pięć tysięcy czterysta złotych) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

SSA Barbara Baran SSA Grzegorz Krężołek SSA Marek Boniecki

Sygn. akt : I ACa 1039 / 16

UZASADNIENIE

(...) Bank (...) S.A. w W. , w pozwie wniesionym w postępowaniu upominawczym wniosła o zasądzenie od pozwanych D. W. (1) i M. W. (1), solidarnie , kwoty 172.920,66 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu oraz obciążenia pozwanych kosztami postępowania.

W uzasadnieniu bank wskazał , iż odpowiedzialność D. W. (1) wynika z faktu niespłaconego zadłużenia wynikającego z umowy odnawialnego kredytu obrotowego , w walucie polskiej z dnia 2 lipca 2010 roku , zmienionej Aneksem nr (...) z dnia dniu 5 sierpnia 2010 roku.

Zabezpieczeniem jego spłaty był wystawiony przez pozwanego weksel własny in blanco , który strona powodowa miała prawo wypełnić zgodnie z warunkami wskazanymi w deklaracji złożonej wraz z samym wekslem , w sytuacji powstania zadłużenia, którego kredytobiorca nie spłacał.

Jako podstawę roszczenia , dochodzonego od D. W. (1) , bank wskazał właśnie wypełniony przez siebie w taki sposób dokument weksla , zobowiązania z którego pozwany nie wykonał , mimo wezwania dokonanego przez stronę powodową przed wszczęciem postępowania.

Za wykonanie zobowiązania wekslowego męża , poręczyła pozwana M. W. (1) i to poręczenie jest podstawą jej , solidarnej z wystawcą weksla , odpowiedzialności wobec banku - kredytodawcy. Także i ona była wzywana przez stronę powodową do zapłaty długu ale okazało się ono bezskuteczne.

Nakazem zapłaty, w postępowaniu upominawczym, z dnia 27 stycznia 2015 roku, Sąd Okręgowy w Kielcach, uwzględnił żądanie pozwu w całości.

W sprzeciwie od tego orzeczenia , negując je w całości , małżonkowie W. , domagali się oddalenia powództwa oraz obciążenia strony przeciwnej kosztami postępowania.

W swoim stanowisku procesowym zaprzeczali, aby mieli jakiekolwiek zadłużenie wobec (...) SA.

Przyznali , że udzielali poręczenia wekslowego jako zabezpieczenia wierzytelności powoda z tytułu kredytu obrotowego odnawialnego udzielonego D. W. (2) , prowadzącemu wówczas działalność pod nazwą Przedsiębiorstwo (...) D. W. (1) z siedzibą w P..

Jednakże po zmianie treści umowy kredytowej ,na podstawie aneksu do niej , podpisanego w dniu 5 sierpnia 2010 roku, kredytobiorcą stał się inny podmiot gospodarczy, (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością - w organizacji - z siedzibą w M..

Na tę podmiotową zmianę obydwoje pozwani wyrazili zgodę , tym nie mniej nie udzielili spółce , jako nowemu kredytobiorcy analogicznego do poprzedniego zabezpieczenia jego spłaty, w formie weksla gwarancyjnego i awalu.

Nie uczynili tego nawet wówczas, gdy strona powodowa , w późniejszym czasie, domagała się udzielenia takiego zabezpieczenia , uzależniając od niego zawarcie ugody, na podstawie której miało dojść do zmiany warunków umowy kredytowej , w odniesieniu do sposobu spłaty zobowiązań z niej wynikających.

W tych okolicznościach , w ocenie pozwanych, powództwo banku skierowane przeciwko nim nie jest usprawiedliwione w jakimkolwiek zakresie.

W reakcji na to stanowisko strona powodowa , podtrzymując żądanie w całości, wskazywała w pierwszej kolejności , iż aneks do umowy kredytowej, zawartej z D. W. jako jednoosobowym przedsiębiorcą , do którego treści odwołują się pozwani, nie korygował w żaden sposób tych jej postanowień , które dotyczyły sposobu zabezpieczenia spłaty zobowiązań z niej wynikających. W tym w szczególności, nie zmieniał pozycji D. W. (1) jako wystawcy weksla o charakterze gwarancyjnym ani pozwanej jego żony jako avalisty.

Bank zwrócił także uwagę , iż pozwani w sprzeciwie , nie podnosili żadnych zarzutów odnoszących się do sposobu wypełnienia weksla , co tym bardziej upewnia zasadność dochodzenia roszczenia określonego w żądaniu pozwu.

Wyrokiem z dnia 15 stycznia 2016r , Sąd Okręgowy w Kielcach :

- zasądził od powodów , na rzecz strony pozwanej , solidarnie , kwotę 172 920,66 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 25 czerwca 2014r oraz sumę 12 264 zł , tytułem zwrotu kosztów procesu [ pkt I i II sentencji orzeczenia ].

Sąd Okręgowy , ustalił następujące fakty , istotne dla rozstrzygnięcia :

Pozwani D. W. (1) i M. W. (1) są małżeństwem.

W dniu 2 lipca 2010 roku pozwany, prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą pod nazwą Przedsiębiorstwo (...) D. W. (1), w P., zawarł ze stroną powodową umowę odnawialnego kredytu obrotowego , w walucie polskiej nr (...).

Na jej podstawie bank udzielił D. W. (2) kredytu , w formie limitu kredytowego w kwocie 200.000 zł. Środki z kredytu miały służyć kredytobiorcy do finansowania bieżących zobowiązań jego firmy związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Zgodnie z postanowieniami § (...) umowy kredyt został udzielony pozwanemu na okres od dnia 2 lipca 2010 roku do dnia 1 lipca 2011 roku . Okres wykorzystania środków i okres spłaty zaciągniętego zobowiązania, upływał z dniem zakończenia okresu kredytowania, tj. z dniem 1 lipca 2011 roku.

Spłacone, w ramach zobowiązania kwoty mogły być, w okresie obowiązywania umowy wykorzystywane ponownie, łącznie z pozostałą częścią dostępnych środków, pozostawionych przez bank do dyspozycji pozwanego z tym, że łącznie nie mogły one przekroczyć sumy 200.000 zł.

Zgodnie z postanowieniem §(...) umowy, kredyt miał być wykorzystany zgodnie z przeznaczeniem i do wskazanej wyżej wysokości , w formie bezgotówkowej, poprzez realizację dyspozycji kredytobiorcy, w ciężar rachunku kredytowego nr (...) .

Zgodnie z §(...)umowy , spłata ta została zabezpieczona m.in. wekslem własnym in blanco wystawionym przez kredytobiorcę i wręczonym bankowi , a warunki jego ewentualnego wypełnienia przez bank - kredytodawcę - określała podpisana przez pozwanego deklaracja wekslowa.

Małżonka dłużnika wekslowego , M. W. (1), poręczyła wykonanie przez męża , w ten sposób zaciągniętego zobowiązania jako poręczycielka wekslowa.

W dniu 5 sierpnia 2010 roku doszło między D. W. (2) i stroną pozwaną do zmiany, wskazanej wyżej , umowy kredytowej , w drodze zawarcia aneksu nr (...).

Został on podpisany , wobec wniesienia dotychczasowego mienia jednoosobowego przedsiębiorstwa (...) , jako aportu do tworzonej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (...) - w organizacji , z siedzibą w M..

W §(...) aneksu, dokonano zmiany określenia podmiotu zaciągającego zobowiązanie kredytowe , wskazując , w preambule umowy , iż jest nim spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (...) - w organizacji- z siedzibą w M., którą reprezentuje prezes zarządu, D. W. (1).

W § (...) dokumentu zmieniającego umowę , strony zawarły uregulowanie następującej treści : „W razie rejestracji spółki z o. o. (...), postanowienia tego aneksu będą skuteczne tak w odniesieniu do spółki, jak i w odniesieniu do Pana D. W. (1) , bez potrzeby sporządzania odrębnego aneksu. Natomiast w razie prawomocnej odmowy rejestracji spółki aneks ten traci moc, zaś zobowiązanym i uprawnionym wobec Banku z tytułu umowy, aneksem tym zmienianej, staje się powrotnie D. W. (1).”

Zgodnie z treścią §(...) aneksu , postanowienia umowy kredytowej z dnia 2 lipca 2010r nie uległy zmianie .

Opisane zmiany zostały zaaprobowane zarówno przez kredytobiorcę i wystawcę weksla D. W. (1) jak i poręczyciela wekslowego - M. W. (1) , zgode taka wyrazili poprzez podpisanie dokumentu aneksu .

W dniu 13 września 2010 roku dokonano wpisu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (...) z siedzibą w M. do Krajowego (...)

D. W. (1) został prezesem jej zarządu, zaś M. W. (1) członkiem tego organu.

W dniu 30 czerwca 2011 roku, pozwany D. W. (1) , w imieniu spółki (...) zawarł ze stroną powodową aneks nr(...) do umowy kredytu nr (...) z dnia 2 lipca 2010 roku, mocą którego zmieniono datę zakończenia okresu kredytowania z dnia 1 lipca 2011 roku na dzień 31 lipca 2011 roku.

Z powodów kłopotów finansowych spółki kredyt nie został spłacony w uzgodnionym terminie.

W 2012 roku doszło do sprzedaży spółki (...), natomiast pozwani zostali odwołani z pełnionych dotąd funkcji.

Pozwani ubiegali się o dokonanie restrukturyzacji ich zadłużenia wobec strony powodowej , spłata którego była zabezpieczona wekslem wystawionym przez D. W. (1) i poręczeniem wekslowym jego żony.

W dniu 27 sierpnia 2012 roku, w wyniku wydania pozytywnej decyzji co do zawarcia z pozwanymi ugody , która określałaby na nowo warunki spłaty zadłużenia, strona powodowa sporządziła jej projekt , który przewidywał rozłożenie długu na dwanaście rat, płatnych w okresie od września 2012 roku do sierpnia 2013 roku. Jednocześnie zadłużenie zostałoby przeniesione przez stronę powodową na nowo utworzony rachunek nr (...).

Paragraf(...)tego projektu przewidywał , iż zabezpieczeniem spłaty zadłużenia będzie weksel własny in blanco wystawiony przez D. W. (1) i M. W. (1) wraz z deklaracją wekslową oraz oświadczeniami o poddaniu się egzekucji. W ust. (...) tego paragrafu zobowiązano pozwanych do ustanowienia wymaganego zabezpieczenia.

Wierzytelność strony powodowej z tytułu umowy z dnia 2 lipca 2010r , na datę sporządzenia projektu ugody , wynosiła łącznie 138.967,88 zł.

Do zawarcia ugody ostatecznie jednak nie doszło. Pozwani stanęli bowiem na stanowisku , że nie są już związani w żaden sposób ze spółką (...) , a zobowiązanie z umowy kredytowej z 2 lipca 2010r na podstawie aneksu nr (...) do niej , w dacie jego podpisania , zaczęło stanowić zobowiązanie spółki , a nie takim , które mogłoby obciąża ich osobiście.

Wobec bezskutecznego upływu terminu wyznaczonego do zapłaty należności wynikających z umowy, wierzytelności z której zabezpieczał weksel , wystawiony przez pozwanego i poręcznie wekslowe jego żony , bank wypełnił weksel , zgodnie z warunkami wskazanymi w deklaracji wekslowej.

Pismem z dnia 9 kwietnia 2014 roku, wezwał pozwanych do zapłaty zobowiązania z weksla opiewającego na kwotę 170.282,33 zł, złożoną z kwot:

- 111.457,53 zł niespłaconego kapitału,

- 58.794,80 zł naliczonych odsetek oraz

- 30 zł kosztów.

Datę płatności weksla ustalono na 30 kwietnia 2014 roku, zaś jako miejsce płatności weksla wskazano (...) S.A. Oddział (...)w K..

Wezwanie okazało się nieskuteczne.

W ramach rozważań prawnych , Sąd Okręgowy ocenił , że roszczenie banku , skierowane przeciwko obydwojgu pozwanym jest, w całości, uzasadnione.

Wskazując, w pierwszej kolejności, na ustalone w sprawie fakty dotyczące zaciągnięcia przez małżonków W. zobowiązań , których podstawą był - w przypadku D. W. (1) - weksel on blanco o charakterze gwarancyjnym oraz - w odniesieniu do M. W. (1) - poręczenie wekslowe oraz na ich charakter , Sąd Okręgowy zwrócił uwagę , że pozwani nie kwestionowali w postępowaniu ani rozmiaru ilościowego żądania strony powodowej ani tego , że bank poprawnie , w zgodzie z deklaracją wekslową , wypełnił weksel , w chwili wystawienia go i wręczenia kredytodawcy przez D. W. (1) , niezupełny.

Zdaniem Sądu I instancji, zarzuty jakimi bronili się pozwani , a mianowicie ten, zgodnie z którym dług , w ten sposób zabezpieczony , po podpisaniu w dniu 5 sierpnia 2010r , aneksu numer (...) do umowy , która stanowiła jego podstawę, nie był już zobowiązaniem małżonków W. , a spółki z o. o. (...) w M. , oraz zarzut przedawnienia roszczenia dochodzonego pozwem, nie są uzasadnione.

Rozważając pierwszy z nich ,Sąd wskazywał , iż zgodnie z brzmieniem tego aneksu zabezpieczenia spłaty zobowiązania wynikającego z niej, nie uległy jakiejkolwiek zmianie .

Tym samym podstawa odpowiedzialności obydwojga pozwanych , będącej odpowiedzialnością wekslową , pozostała niezmienna.

Oceny tej nie zmienia fakt wezwania pozwanych przez bank- pismem z dnia 3 października 2012 do aktualizacji udzielonego uprzednio zabezpieczenia , albowiem było ono związane i wynikało z propozycji ugodowej ze strony kredytodawcy do zawarcia której to ugody , ostatecznie nie doszło.

Chybiony jest także , zdaniem Sądu I instancji, podniesiony przez małżonków W. zarzut przedawnienia. Dla jego oceny istotne jest brzmienie art. 70 Prawa wekslowego, zgodnie z którym roszczenia wekslowe przeciw akceptantowi ulegają przedawnieniu z upływem trzech lat, licząc od dnia płatności. Z art. 103 i 104 ust. 1 Prawa wekslowego z upływem trzech lat od dnia płatności przedawniają się także roszczenia wekslowe przeciwko wystawcy weksla własnego oraz roszczenia wekslowe przeciwko poręczycielowi za akceptanta i za wystawcę.

W dokumencie weksla, wystawionego jako niezupełny przez D. W. (1), termin płatności, w żaden sposób nie negowany przez pozwanych , został odkreślony na dzień 30 kwietnia 2014 roku. Ponieważ pozew w niniejszej sprawie został złożony w dniu 25 czerwca 2014 roku, zarzut przedawnienia dochodzonego roszczenia nie mógł zostać uznany za usprawiedliwiony.

Podstawą rozstrzygnięcia o kosztach procesu była norma art. 98 §1 i 3 kpc.

Rozważając wymiar kwoty, należnej z tego tytułu stronie powodowej od przegrywających spór pozwanych , Sąd uznał , że nie jest zasadne aby jej elementem było wynagrodzenie profesjonalnego pełnomocnika banku, w wymiarze pełnej stawki minimalnej, określonej przez właściwe rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości. Stwierdził , że kwotą właściwą , w tym przypadku, będzie jedynie połowa tej stawki albowiem pełnomocnik nie stawiał się na rozprawach i swój udział w postępowaniu ograniczył do składania nieobszernych pism procesowych. Świadczy to o niewielkim nakładzie jego pracy.

W apelacji od tego orzeczenia pozwani , kwestionując je w całości , w jej wniosku domagali się , w pierwszej kolejności, wydania rozstrzygnięcia reformatoryjnego i oddalenia powództwa oraz obciążenia strony pozwanej kosztami postępowania.

W ramach wniosku ewentualnego wnieśli o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Środek odwoławczy został oparty na następujących zarzutach :

- nieważności postępowania, którą apelujący identyfikowali z przyczyną opisaną przez normę art. 379 pkt 5 kpc.

Miała ona zostać zrealizowana przez to , że Sąd I instancji nie przeprowadził dowodu z przesłuchania D. W. (1) w charakterze strony, w sytuacji, gdy przebywa on obecnie w areszcie śledczym , wobec czego nie mógł stawić się do siedziby Sądu orzekającego, aby zeznanie takie złożyć. Jak wynika z motywów tego zarzutu, Sąd I instancji dopuszczając się tego uchybienia , wadliwie w ocenie skarżących, uczynił podstawą ustaleń faktycznych treść informacyjnego wysłuchania wystawcy weksla,

- błędu w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę wydanego orzeczenia , mającego , zdaniem apelujących, polegać na nietrafnym uznaniu przez Sąd Okręgowy , że zabezpieczenie spłaty kredytu w formie weksla i poręczenia wekslowego, dotyczyło także długu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (...), po tym, kiedy na podstawie aneksu nr (...) do umowy kredytowej z dnia 2 lipca 2010r to spółka , w miejsce D. W. (1), stała się jej stroną.

Taka ocena Sądu jest sprzeczna z treścią deklaracji wekslowej, zgodnie z którą , w takich warunkach, weksel powinien był zostać zwrócony D. W. lub zniszczony , a strona powodowa uzyskać nowe zabezpieczenie spłaty udzielonego kredytu w formie [ nowego ] weksla i deklaracji wekslowej, skoro zabezpieczenie dotychczasowe , którym dysponował bank , stanowił zabezpieczenie spłaty zobowiązania D. W. (1),

- wadliwej oceny prawnej, w odniesieniu do odpowiedzialności poręczyciela wekslowego - M. W. (1) , która jest wyłączona dlatego , iż poręczenie to jest dokonane na odrębnym dokumencie mimo , że powinno dla swojej ważności, zostać dokonane na samym dokumencie weksla lub jego przedłużku.

Odpowiadając na apelację, strona powodowa domagała się jej oddalenia , jako pozbawionej usprawiedliwionych podstaw oraz obciążenia pozwanych kosztami postępowania apelacyjnego.

Rozpoznając apelację , Sąd Apelacyjny rozważył :

Środek odwoławczy nie jest uzasadniony i podlega oddaleniu.

Nie można podzielić żadnego z zarzutów na których opiera się jej konstrukcja.

Nie mają racji apelujący stawiając zarzut nieważności postępowania, wobec braku możliwości obrony praw procesowych pozwanego D. W. (1).

Zgodnie z utrwalonym , aprobowanym przez skład Sądu Apelacyjnego rozstrzygającego sprawę, realizacja przyczyny nieważności, na którą powołują się skarżący , wymieniona w art. 379 pkt 5 kpc ma miejsce wówczas , gdy na skutek wadliwości procesowych Sądu lub strony przeciwnej, będących skutkiem naruszenia konkretnych norm formalnych , których nie można było usunąć przed wydaniem orzeczenia w danej instancji , strona nie mogła, wbrew swojej woli, brać i nie brała udziału w postępowaniu lub istotnej jego części.

Wada ta nie może zostać potwierdzona , jako następstwo nie uwzględnienia wniosku dowodowego lub nie przeprowadzenia konkretnego dowodu. W tej sytuacji bowiem można mówić co najwyżej o uchybieniu procesowym , które jest doniosłe tylko o tyle o ile miało istotny wpływ na treść wydanego wyroku.

/ por. w tej kwestii także, wypowiadające podobną myśl , judukaty Sądu Najwyższego z dnia 19 grudnia 2013r , sygn. II UK 388/13 oraz z dnia 19 czerwca 2015r , sygn. IV CSK 101/15 , obydwa powołane za zbiorem Legalis./

Argumenty jakie apelujący powołali dla uzasadnienia tego zarzutu przekonują , że zarzut ten nie jest trafny.

Wystarczy wskazać , iż D. W. (1) był w postępowaniu przed Sądem I instancji profesjonalnie zastępowany , co samo przez się , zaprzecza tezie , iż był pozbawiony możliwości obrony swoich praw podczas jego przebiegu. Treść uzasadnienia zarzutu przekonuje natomiast , że wada , która jest w jego ramach wytykana jest, co najwyżej, nieprawidłowością procesową, wynikającą z nieprzeprowadzenia dowodu z przesłuchania pozwanego w charakterze strony.

W konsekwencji, to zaniechanie po stronie Sądu I instancji nie tylko nie jest przyczyną nieważności postępowania ale , co najwyżej , wadą o tyle tylko relewantną o ile skarżący zdołaliby dowieść , że brak ten byłby doniosły dla treści wydanego wyroku. W środku odwoławczym apelujący nie starają się nawet tego czynić.

Wobec tego stawiany zarzut , jako , w sposób oczywisty nie uzasadniony, nie może zostać podzielony.

Nietrafny jest również zarzut , w ramach którego skarżąca M. W. (1) ,neguje podstawę swojej odpowiedzialności za zapłatę weksla z uwagi na miejsce złożenia umieszczenia oświadczenia o poręczeniu wekslowym, twierdząc , iż nie zostało ono umieszczone na dokumencie weksla ani jego przedłużku jak wymaga tego art. 31 zd. pierwsze Prawa wekslowego ale w odrębnym dokumencie./ osobnej kartce/

Gdyby tak było, to rzeczywiście mogłoby to mieć znaczenie albowiem wskazana norma, dotycząca miejsca umieszczenia oświadczenia, będącego podstawą odpowiedzialności avalisty nie ma jedynie charakteru technicznego ale jest przepisem o charakterze bezwzględnie obowiązującym, zważywszy na rygoryzm norm prawno – wekslowych .

Rygoryzm ten powoduje , iż nie dochowanie wymogu o jakim mowa w tym przepisie i umieszczenie poręczenia w odrębnym dokumencie dołączonym do weksla powoduje, iż samo poręczenie, tracąc charakter poręczenia wekslowego , staje się poręczeniem cywilnym , w rozumieniu art. 876 i n. kc

/por. także w tej kwestii , stanowisko Sądu Najwyższego, zawarte w orzeczeniu z dnia 23 października 1986r , sygn. IV PR 320/86 , publ. NP. 1990 nr 1-3 , a także uwagi I. Heropolitańskiej w opracowaniu Prawo wekslowe i czekowe - praktyczny komentarz Wydawnictwo Wolters Kluwer Business- 2011r.

Tym nie mniej stawiany w ramach apelacji zarzut, nawiązujący do takich skutków naruszenia art. 31 prawa wekslowego nie może zostać uwzględniony z dwóch, niezależnych od siebie , przyczyn.

Po pierwsze jest on zarzutem spóźnionym albowiem został on sformułowany dopiero na etapie postępowania apelacyjnego.

Wcześniej , mimo , że od początku swojego udziału w postępowaniu, obydwoje pozwani byli zastępowani przez profesjonalnego pełnomocnika, tego rodzaju twierdzenia oraz okoliczności faktyczne i oparty na nich zarzut nie były podnoszone , mimo wymagania o jakim mowa w art. 503 §1 kpc i przewidzianych tam konsekwencji procesowych , zaniechania w tym zakresie.

Jak wskazano wyżej , jedynym na którym pozwani oparli sprzeciw , był ten, zgodnie z którym małżonkowie W. przestali być zobowiązani wobec banku albowiem zobowiązanie kredytowe , którego zabezpieczeniem był weksel, wystawiony przez D. W. (1) , za którego zapłatę poręczyła jego zona , stało się , począwszy od 5 sierpnia 2010r , zobowiązaniem spółki (...) „ / k.59-60 akt /.

W toku postępowania pozwani swoją obronę rozszerzyli o zarzut przedawnienia zgłoszonego przez bank roszczenia / por k. 158 akt / - do którego , mimo nie uznania go przez Sąd I instancji za zasadny , w ocenianym środku odwoławczym, już nie nawiązują.

Po wtóre nie sposób , w odwołaniu się do zasad doświadczenia życiowego, przyjąć za przekonującą argumentację pozwanej M. W. , w ramach której motywuje ona postawienie tego zarzutu dopiero na etapie postępowania apelacyjnego / por. uzasadnienie środka odwoławczego k. 240 akt /

W świetle tych zasad , nie można w sposób usprawiedliwiony przyjąć , że dopiero z porównania kopii dokumentów przesłanych przez bank , którymi dysponowała i oryginału weksla , złożonego przez bank w toku sporu sądowego, była w stanie stwierdzić i to dopiero po zakończeniu postepowania rozpoznawczego przed Sądem I instancji, ich wzajemną niezgodność, w odniesieniu do miejsca umieszczenia przez nią oświadczenia o udzieleniu poręczenia. Doświadczenie życiowe uczy bowiem , iż osoba dorosła, składając oświadczenie na piśmie oraz umieszczając pod nim swój podpis wie [ od samego początku], gdzie tego dokonuje. Wie zatem czy czyni to na samym wekslu [ jego odwrocie , przydłużku ] czy też w dokumencie zupełnie odrębnym , jedynie do weksla dołączonym .

Wobec tego motywacja jaką posłużyła się skarżąca, w odniesieniu do tej kwestii budując na tej podstawie zarzut apelacyjny jest zupełnie nieokrywająca , czyniąc , zdaniem Sądu II instancji sam zarzut spóźnionym , co wyklucza podjęcie jego merytorycznej oceny, w ramach kontroli instancyjnej orzeczenia.

Kolejny z zarzutów skarżących, jakkolwiek jest formułowany jako odnoszący się do treści dokonanych przez Sąd I instancji ustaleń , jednak analiza jego uzasadnienia pozwala na przyjęcie , że w istocie nie podważa on ustalonych w sprawie faktów ale ich ocenę prawną dokonana przez Sąd I instancji, w ramach której wyraził on zapatrywanie , iż podpisanie w dniu 5 sierpnia 2010r aneksu nr (...) do umowy kredytowej z 2 lipca 2010r , nie stanowiło podstawy do zniesienia odpowiedzialności wekslowej D. W. (1) ani jego małżonki z tytułu poręczenia zapłaty weksla.

Tego rodzaju ocena ma m. in. i tę konsekwencję , iż ustalenia , które Sąd Okręgowy uczynił podstawą faktyczną rozstrzygnięcia , jako dokonane prawidłowo , Sąd II instancji przyjmuje za własne.

Nie mają racji pozwani gdy twierdza , że Sąd I instancji niezasadnie uznał ich odpowiedzialność wobec strony powodowej, w sytuacji , gdy samo zobowiązanie zabezpieczone wekslem i poręczeniem wekslowym , przed uzupełnieniem dokumentu weksla , przeszło na spółkę z o. o. (...) , co , w ich ocenie , wykluczało przypisanie im tej odpowiedzialności , ograniczonej swoim zakresem do zobowiązania D. W. (1) , jako osoby fizycznej , prowadzącej jednoosobowo dzielność gospodarczą , którego podstawą była umowa kredytowa, zawarta z (...) SA w dniu 2 lipca 2010r

Zasądzając od małżonków W. dochodzone pozwem roszczenie, Sad Okręgowy nie naruszył prawa materialnego.

W pierwszej kolejności zauważyć należy , że w toku sporu pozwani nie kwestionowali sposobu, w jaki bank wypełnił weksel wystawiony przez D. W. (1) za zapłatę którego poręczyła jego małżonka .

Odwołując się stosunku podstawowego - umowy o kredyt , twierdzili , że ich zobowiązania wygasły wobec przejęcia zobowiązania kredytowego terminowe wykonanie którego zabezpieczał weksel , przez inny podmiot , spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością (...) „ , po tym kiedy D. W. (1) wniósł swoje jednoosobowe przedsiębiorstwo do spółki , jako aport.

Po wtóre , zwrócić należy uwagę , że weksel wystawiony przez pozwanego miał charakter weksla gwarancyjnego , który nie podlegał obrotowi i został wypełniony przez stronę pozwaną , w warunkach powstania zadłużenia w spłacie zobowiązania kredytowego, którego podstawą była umowa cywilnoprawna.

Zatem spór jaki na tym tle zaistniał pomiędzy stronami sporu , po wniesieniu sprzeciwu od nakazu zapłaty miał niejako dwie płaszczyzny. Wynikającą z reguł prawa wekslowego ale równocześnie taką ,która oparta była na normach prawa cywilnego.

/ por. bliżej w tej kwestii , zbieżny z zaprezentowanym stanowiskiem , powołany jedynie dla przykładu , judykat Sądu Najwyższego z dnia 14 marca 1997r , sygn. I CKN 48/97 , publ. OSNC 1997 nr 9 poz. 124 /

Wbrew stanowisku na którym opiera się zarzut skarżących, nie zdołali oni w toku postępowania wykazać takich okoliczności faktycznych, które w sposób dostateczny potwierdzałyby ich stanowisko prawne zgodnie z którym doszło, poprzez zmianę umowy kredytowej z 2 lipca 2010r , dokonanej aneksem nr (...) z 5 sierpnia 2010r do wygaśnięcia ich zobowiązań wobec banku opartych na wekslu i poręczeniu jego zapłaty.

Mają pozwani rację co do tego , że pomimo dokonania zmian tej umowy, na podstawie tak tego aneksu jak i później aneksu nr (...) z dnia 30 czerwca 2011r, wydłużającego pierwotny okres obowiązywania umowy kredytowej do końca lipca tego roku , bank , wystawca weksla oraz poręczyciel nie dokonali korekt pierwotnego brzmienia dokumentów deklaracji wekslowej i deklaracji dotyczącej warunków udzielenia poręczenia. Brak takiej zmiany nie jest jednak doniosły dla oceny dalszego istnienia odpowiedzialności małżonków W. wobec strony powodowej .

W tym kontekście powiedzieć także należy , iż bez znaczenia dla niej jest to , do czego obydwoje odwoływali się , a mianowicie fakt , że bank zabiegał wobec nich, w 2012r , o udzielenie nowych zabezpieczeń.

Eksponując tę okoliczność mającą wspierać prezentowany przez pozwanych pogląd o wcześniejszym zniesieniu ich odpowiedzialności za dług kredytowy wynikającej z zabezpieczeń uprzednich , który to skutek miała, ich zdaniem , przyznawać , w tej sposób także strona powodowa, pomijają , że działanie to , ze strony banku było konsekwencją propozycji ugodowej, która miała na celu określenie warunków restrukturyzacji już wymagalnego naówczas zadłużenia z umowy kredytowej z 2 lipca 2010r. Co więcej , propozycje nie zostały przez pozwanych przyjęte, a sama ugoda nie została zawarta także na innych warunkach.

Nie zostało w postepowaniu wykazane , ażeby aneks nr (...) do umowy z 2 lipca 2010r, rzeczywiście wyłączał w całości odpowiedzialność osobistą D. W. (1) za zobowiązanie kredytowe , gwarancja zapłaty którego był weksel, który wystawił. Pozwani nie starali się nawet tej okoliczności dowodzić , chociaż konsekwentnie odwoływali się do skutku w postaci zniesienia stosunku podstawowego w relacji pozwany - bank. A było to niezbędne już chociażby z tej przyczyny, która wskazywana przez strony jako powód podpisania aneksu nr (...) , decydowała o dokonanej nim zmianie umowy kredytowej.

Jak wynikało z jego treści, przyczyną tą było wniesienie przedsiębiorstwa prowadzonego dotychczas jednoosobowo przez D. W., do nowo tworzonej spółki (...). Warunki tego wniesienia nie zostały przez pozwanych w postepowaniu wykazane ani nawet bliżej wskazane, w formie twierdzeń faktycznych , tym nie mniej należy założyć , że pozycja spółki odpowiadała w tym przypadku pozycji nabywcy przedsiębiorstwa , w rozumieniu art. 55 ¹ kc , który po myśli art. 55 ⁴ kc jest solidarnie odpowiedzialny ze zbywcą [ wnoszącym aport i obejmującym udziały w spółce , które są forma ekwiwalentu za przekazaną w ten sposób wartość majątkową współtworzącą majątek powstającego przedsiębiorstwa podmiotu korporacyjnego ] , za zobowiązania , które z przejmowanymi składnikami się wiążą do których z pewnością należy zaliczyć obciążenia związane ze zobowiązaniami kredytowymi.

W warunkach takich , kiedy pozwani nie starali się nawet dowodzić , że wnosząc swoje przedsiębiorstwo jako aport do spółki (...) stawał się wolny od odpowiedzialności osobistej za spłatę zobowiązań wynikających z umowy z dnia 2 lipca 2010r , zawartej w czasie , kiedy prowadził je jako osoba fizyczna , nie można, jak czynią to skarżący, w sposób uzasadniony twierdzić , że zawarcie aneksu nr (...) tę odpowiedzialność w zupełności wykluczyło. Tym samym, jako chybiony , jawi się ich argument , że nieaktualnymi stawały się ustanowione uprzednio środki zabezpieczenia , których beneficjentem był bank, a wypełnienie , w tych warunkach, weksla przez kredytodawcę, pozostawało w niezgodzie z postanowieniami obu deklaracji, wekslowej i podpisanej przez avalistkę.

Co więcej, że było przeciwnie, przekonuje zapis(...) tego aneksu zgodnie z którym , pozostałe postanowienia umowy [ z 2 lipca 2010r] nie ulegają zmianie. Zatem nie zmieniały się także środki zabezpieczenia spłaty kredytu , w tym weksel wystawiony przez D. W. (1) – niezupełny w tej dacie oraz poręczenie jego zapłaty dokonane przez pozwaną. Trzeba również pokreslic , ze na takie brzmiuenie umowy po zmianie , w ramach której m. in. te srodki zabezpieczenia w niezmienionej formie zostają u9trzymane obydwoje pozwani wy8razili zgode , podpisując się pod tekstem aneksu jako kredytobiorca i poręczyciel , w sposób jednoznacznie wskazujący na tego rodzaju aprobatę z ich strony. / por k. 9 akt /

W tym kontekście wskazać dodatkowo należy , że nawet gdyby założyć [ ku czemu brak podstaw w treści zgromadzonego materiału procesowego ] , zgodnie ze stanowiskiem pozwanych , iż z chwilą wejścia w życie zmiany umowy kredytowej dokonanej aneksem nr (...) , pozwany przestał być odpowiedzialnym w jakimkolwiek zakresie za zobowiązania z niej wynikające to i tak zapis o utrzymaniu zabezpieczeń w dotychczasowej postaci , nie wykluczał odpowiedzialności wekslowej D. W. (1) i w konsekwencji jego żony, na podstawie art. 30 zd. pierwsze w zw z art. 32 zd. pierwsze prawa wekslowego

Weksel niezupełny w chwili wystawienia, mający charakter gwarancyjny może bowiem zabezpieczać zarówno zobowiązania wystawcy jak i te zobowiązania ze stosunku podstawowego , których nie jest on dłużnikiem/

/ por. uwagi I. Heropolitańskiej op. cit. oraz , zbieżne z zaprezentowanym, stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w wyroku z 25 marca 2004, sygn. II CK 103/03 , publ. Prawo bankowe z 2005 nr 5 /

Fakt zawarcia w stosunkowo nieodległym czasie po pierwszej zmianie umowy kredytowej, kolejnego aneksu do niej do niej , oznaczonego jako nr (...) / k. 168-169 akt/ , w ramach którego , mimo że jako kredytobiorca występowała już spółka (...) reprezentowana przez D. W. (1) jako prezesa zarządu , jak wynika z jego treści [nadal] zgodną wolą stron pozostało utrzymanie pierwotnych zabezpieczeń spłaty zobowiązań kredytowych w niezmienionej postaci oraz to , że podobnie jak przy wcześniejszej zmianie, także i tym razem obydwoje pozwani wyrazili na ten zakres zmian i opisaną niezmienność zgodę , dodatkowo upewnia trafność oceny zgodnie z którą stawiany przez małżonków W. zarzut apelacyjny odnoszący się do sposobu zastosowania przez Sąd I instancji prawa materialnego , nie jest zarzutem trafnym.

Z podanych wyżej przyczyn , w uznaniu , że w ten sposób skonstruowana apelacja nie jest zasadna , Sąd II instancji orzekł o jej oddaleniu , na podstawie art. 385 kpc w zw z art. 10 w zw z art. 103 i 104 zd. pierwsze oraz art. 30 zd. pierwsze w zw z art. 32 zd. pierwsze Prawa wekslowego.

Orzekając o kosztach postępowania apelacyjnego, Sąd II instancji zastosował art. 98 §1 i 3 kpc w zw art. 108 §1 i 391 §1 kpc i wynikającą z niej , dla ich rozliczenia pomiędzy stronami , zasadę odpowiedzialności za wynik sprawy.

Kwota należna stronie powodowej od przegrywających spór pozwanych została , zważywszy na wartość przedmiotu zaskarżenia, ustalona na podstawie §2 pkt 6 w zw z§ 10 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia MS w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015r [ DzU z 2015 poz. 1804]

SSA Barbara Baran SSA Grzegorz Krężołek SSA Marek Boniecki