Pełny tekst orzeczenia

Sygn. I C 238/16

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 lutego 2017 r.

Sąd Okręgowy w Słupsku I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:

SSR del. Joanna Krzyżanowska

Protokolant:

st. sekr. sądowy Beata Cichosz

po rozpoznaniu w dniu 27 lutego 2017 r. w Słupsku

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego - (...) w W.

przeciwko W. P.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego W. P. na rzecz powoda (...) Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego - (...) w W. kwotę 20.000 CHF (dwadzieścia tysięcy franków szwajcarskich) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 26 lutego 2016 roku do dnia zapłaty z zastrzeżeniem prawa pozwanego do powołania się w postępowaniu egzekucyjnym na ograniczenie jego odpowiedzialności do :

- nieruchomości położonej w S., gmina C., dla której urządzona została księga wieczysta nr (...),

- odsetek ustawowych za dwa ostatnie lata przed przysądzeniem własności powyższej nieruchomości ;

2.  zasądza od pozwanego W. P. na rzecz powoda (...) Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego - (...) w W. kwotę 11.184 zł ( jedenaście tysięcy sto osiemdziesiąt cztery złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania;

3.  przyznaje kuratorowi pozwanego radcy prawnemu M. R. od Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Słupsku kwotę 7.200 zł (siedem tysięcy dwieście złotych) powiększoną o należny podatek od towarów i usług tytułem kosztów wynagrodzenia kuratora.

Na oryginale właściwy podpis.

Sygn. akt I C 238/16

UZASADNIENIE

Powód - (...) Fundusz Inwestycyjny Zamknięty (...) w W., wniósł o zasądzenie od pozwanego W. P. kwoty 20.000,00 CHF wraz z odsetkami umownymi naliczanymi według zmiennej stopy procentowej w wysokości 1,5 stopy procentowej ustalonej w oparciu o stopę referencyjną LIBOR 3 M, zaokrągloną do czwartego miejsca po przecinku, powiększoną o marżę banku w wysokości 2,0 punktu procentowego w stosunku rocznym, nie więcej niż czterokrotność wysokości stopy kredytu lombardowego NBP liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz o zasądzenie zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg. norm przepisanych.

W uzasadnieniu powód wskazał, że pozwany w dniu 6 października 2006 roku zawarł z Bankiem (...) S.A. w W. (poprzednim wierzycielem) umowę kredytu hipotecznego w walucie wymienialnej, na mocy której udzielono pozwanemu kredytu w kwocie 41.434,20 CHF. Spłata kredytu zabezpieczona została hipoteką umowną zwykłą w kwocie 41.434,20 CHF oraz hipoteką umowną kaucyjną do kwoty 20.800,00 CHF ustanowioną na nieruchomości stanowiącej własność kredytobiorcy (pozwanego). Ponieważ pozwany nie wywiązał się z warunków zawartej umowy i nie spłacał w wyznaczonych terminach rat kredytu, umowa ta została mu wypowiedziana. Postępowanie egzekucyjne toczące się z wniosku poprzedniego wierzyciela nie zaspokoiło wymagalnych roszczeń wynikających z tytułu umowy kredytu hipotecznego. Jak dalej podnosił powód, na podstawie umowy przelewu wierzytelności z dnia 29 października 2014 roku poprzedni wierzyciel dokonał na rzecz powoda przelewu wierzytelności przysługującej mu wobec pozwanego z tytułu umowy kredytu hipotecznego zawartej w dniu 6 października 2006 roku. Wraz z wierzytelnością na rzecz powoda została także przeniesiona hipoteka umowna zwykła oraz hipoteka umowna kaucyjna, ustanowiona na nieruchomości pozwanego. Na skutek wniosku powoda z dnia 28 stycznia 2015 roku w księdze wieczystej została dokonana zmiana wierzyciela hipotecznego. Niniejszym pozwem powód dochodzi części niespłaconego kapitału kredytu.

Nakazem zapłaty wydanym w dniu 7 marca 2016 roku w postępowaniu upominawczym, Sąd orzekł zgodnie z żądaniem pozwu (k.94).

Nakaz ten został następnie uchylony przez Sąd z powodu nieznajomości miejsca pobytu pozwanego w kraju (k.129).

Na wniosek strony powodowej w sprawie ustanowiony został kurator dla nieznanego z miejsca pobytu W. P. w osobie radcy prawnego (k. 138).

Kurator w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów procesu wg. norm przepisanych, w tym wynagrodzenia na rzecz kuratora, powiększonego o należny podatek VAT (k.162 i nast.).

W pierwszej kolejności kurator podniósł zarzut przedawnienia roszczenia. Niezależnie od powyższego wskazał, iż umowa kredytu hipotecznego z dnia 6 października 2006 roku zawiera klauzule niedozwolone, kwestionując tym samym wysokość wierzytelności dochodzonej pozwem podając, iż roszczenie wyliczone przez bank na podstawie własnej tabeli kursowej nie istnieje.

W odpowiedzi na powyższe strona powodowa dokonała przedmiotowej zmiany powództwa, wnosząc o zasądzenie od pozwanego na jego rzecz kwoty 20.000,00 CHF z tytułu hipoteki umownej zwykłej obciążającej nieruchomość, dla której Sąd Rejonowy w Wejherowie, IV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW nr (...), wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, z zastrzeżeniem pozwanemu w wyroku prawa do powoływania się w postępowaniu egzekucyjnym na ograniczenie jego odpowiedzialności do: nieruchomości położonej w miejscowości S., gmina C., dla której Sąd Rejonowy w Wejherowie, IV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW nr (...); odsetek ustawowych za dwa ostatnie lata przed przysądzeniem prawa własności powyższej nieruchomości (k. 170 i nast.).

Ustosunkowując się do powyższego strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa kwestionując wysokość dochodzonej przez powoda należności i podnosząc, iż powód nie udowodnił wysokości swojego żądania w oparciu o dokumenty źródłowe dotyczące historii kredytu udzielonego powodowi (k.228).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 6 października 2006 roku pozwany W. P. zawarł z Bankiem (...) Spółką Akcyjną w W. umowę nr (...) o kredyt hipoteczny w walucie wymienialnej.

Na podstawie tej umowy Bank udzielił pozwanemu kredytu w łącznej wysokości 41.434,20 CHF. Zabezpieczeniem umowy, obok innych było m.in. ustanowienie hipoteki zwykłej w kwocie 41.434,20 CHF na zabezpieczenie należności głównej oraz hipoteki kaucyjnej do kwoty 20.88,00 CHF na zabezpieczenie należności ubocznych na kredytowanej nieruchomości gruntowej, położonej w S., gm. C., działka nr (...).

(dowód: umowa nr (...) o kredyt hipoteczny w walucie wymienialnej k. 11-18, wydruk z treść księgi wieczystej nr (...) k. 20, oświadczenie W. P. z dnia 6 października 2006 roku o ustanowieniu hipotek k. 192, oświadczenie Banku k. 191)

W dniu 31 października 2008 roku Bank (...) Spółka Akcyjna w W. wystawił przeciwko W. P. bankowy tytuł egzekucyjny nr (...) stwierdzający, że na wymagalne zadłużenie W. P. w wysokości 44.350,18 CHF składają się: kapitał wymagalny – 41.015,97 CHF, odsetki od kredytu naliczone od dnia 15 maja 2007 roku do dnia 12 października 2008 roku wg. zmiennej stopy procentowej -3.246,02 CHF,

(dowód: bankowy tytuł egzekucyjny nr (...) k. 44)

Postanowieniem z dnia 12 marca 2009 roku Sąd Rejonowy w Lęborku nadał przedmiotowemu bankowemu tytułowi egzekucyjnemu klauzulę wykonalności.

(dowód: postanowienie Sądu w Lęborku z dnia 12 marca 2009 roku sygn.. (...) k. 45)

W dniu 29 października 2014 roku Bank (...) Spółka Akcyjna w W. zawarł z powodem umowę przelewu wierzytelności, w tym m.in. wierzytelności przysługującej Bankowi wobec W. P. z tytułu umowy nr (...) kredytu hipotecznego w walucie wymienialnej obejmująca kapitał w wysokości 41.015,97 CHF.

Cena za cały pakiet wierzytelności została uiszczona w dniu 29 października 2014 roku.

Zmiana wierzyciela hipotecznego została odnotowana w treści księgi wieczystej.

(dowód: wyciąg z umowy przelewu wierzytelności z dnia 29 października 2014 roku k. 53-58, oświadczenie Banku (...) z dnia 28 kwietnia 2015 roku k. 59, wyciąg z załącznika nr 1 do oświadczenia Banku (...) z dnia 28 kwietnia 2015 roku k. 61-63, oświadczenie Banku (...) o zapłacie ceny wraz z notarialnym poświadczeniem podpisów k. 80, (...) k. 44 i 45 wraz z załącznikami k.47-49).

W dniu 10 sierpnia 2016 roku pomiędzy (...) Funduszem (...) 2 a A. Wierzytelności (...) Niestandaryzowanym Sekurytyzacyjnym Funduszem Zamkniętym doszło do zawarcia umowy sprzedaży wierzytelności, na podstawie której została przeniesiona m.in. wierzytelność przysługująca od pozwanego łącznie z zabezpieczającą ją hipoteką.

(bezsporne)

Właścicielem nieruchomości gruntowej, położonej w S., gm. C., działka nr (...) jest W. P.. W księdze wieczystej nr (...), prowadzonej dla tej nieruchomości ujawnione są: hipoteka umowna zwykła zabezpieczająca wierzytelność wynikającą z umowy kredytu hipotecznego z dnia 6 października 2006 roku nr (...) do kwoty 41434,20 CHF oraz hipoteka umowna kaucyjna zabezpieczająca odsetki do kwoty 20.800, 00 CHF

( dowód: wydruk księgi wieczystej nr (...) k.194 -226)

Sąd zważył co następuje:

Powództwo w całości zasługuje na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie strona powodowa początkowo wywodziła swoje roszczenie z tytułu umowy kredytu zawartej przez poprzedniego wierzyciela z pozwanym, sygnalizując też niejako na marginesie odpowiedzialność rzeczową pozwanego. Następnie wobec podniesionych przez stroną pozwaną zarzutów przedawnienia roszczenia, zawarcia w umowie klauzul niedozwolonych, powód dokonał zmiany przedmiotowej powództwa wywodząc swoje uprawnienie do zapłaty kwoty 20.000,00 CHF z ustanowionej na nieruchomości stanowiącej własność pozwanego hipoteki umownej zwykłej w kwocie 41.434,20 CHF celem zabezpieczenia spłaty kredytu. Strona powodowa żądanie swoje oparła więc na podstawie art. 65 ustawy o księgach wieczystych i hipotece.

Na dzień orzekania wierzycielem hipotecznym był co prawda A. Wierzytelności (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty, który nabył umową z dnia 10 sierpnia 2016 r. wierzytelności wobec pozwanego zabezpieczone hipoteką. Zgodnie jednak z treścią art. 192 pkt 3 kpc z chwilą doręczenia pozwu zbycie w toku sprawy rzeczy lub prawa objętych sporem nie ma wpływu na dalszy bieg sprawy; nabywca może jednak wejść na miejsce zbywcy za zezwoleniem strony przeciwnej. Nie ulega wątpliwości, że do zmiany wierzyciela doszło po doręczeniu odpisu pozwu, toteż zmiana ta nie miała wpływu na tok postępowania.

Wobec powyższego spór sprowadzał się do zbadania czy pozwany jest dłużnikiem rzeczowym powoda. Dla rozstrzygnięcia sprawy najistotniejsza w zakresie dowodowym była więc treści księgi wieczystej nr (...). Strona pozwana wpisów zawartych w tej księdze nie kwestionowała. Tym samym ani to, że pozwany jest właścicielem nieruchomości ani to że obciążona jest ona hipoteką zwykłą na rzecz powoda nie było w sprawie sporne.

Zważyć ponadto należy, iż z uwagi na datę powstania hipoteki zwykłej, w niniejszej sprawie zastosowanie mają przepisy ustawy o księgach wieczystych i hipotece z dnia 6 lipca 1982 roku (Dz.U. 2001 r. Nr 124, poz. 1364, z późn. zm.). Stosownie bowiem do treści przepisu at. 10 ust. 1 ustawy z dnia 26 czerwca 2009 roku o księgach wieczystych i hipotece oraz niektórych innych ustaw do hipotek powstałych przed dniem w życie nowej ustawy, czyli do 20 lutego 2011 roku) stosuje się przepisy ustawy o księgach wieczystych i hipotece w dotychczasowym brzmieniu.

Konsekwencją powyższego jest to, że odpowiedzialność pozwanego oparta jest na domniemaniu prawnym z art. 71 ustawy o księgach wieczystych i hipotece z dnia 6 lipca 1982 roku, tj. że z wpisem hipoteki łączy się domniemanie istnienia wierzytelności. Zgodnie bowiem z powyższym artykułem domniemanie istnienia prawa wynikające z wpisu hipoteki obejmuje, jeżeli chodzi o odpowiedzialność z nieruchomości, także wierzytelność zabezpieczoną hipoteką. Sam więc wpis hipoteki jest wystarczający dla uwzględnienia powództwa skierowanego przeciwko dłużnikowi rzeczowemu. Wpisanie więc w księdze wieczystej prowadzonej dla nieruchomości pozwanego hipoteki zwykłej na kwotę 41.434,20 CHF, zabezpieczającej wierzytelność z umowy kredytu hipotecznego w walucie wymienialnej nr (...) z dnia 6 października 2006 roku oznacza że powodowi przysługuje wierzytelność do takiej kwoty.

Z tego też względu bezprzedmiotowa była argumentacja strony pozwanej, wyrażona w piśmie procesowym z dnia 9 stycznia 2017 roku (prezentata, k. 228), że powód w żaden sposób nie udowodnił wysokości dochodzonej należności oparta za założeniu, iż przedłożona umowa kredytowa oraz umowa sprzedaży wierzytelności nie są podstawą do ustalenia wysokości wierzytelności dochodzonej pozwem, a to na powodzie spoczywa ciężar udowodnienia powyższego. Uszło bowiem uwadze strony pozwanej, że wobec treści art. 71 powyższej ustawy, rozkład ciężaru dowodu kształtuje się w niniejszej sprawie odmiennie. To na stronie pozwanej, a nie na powodzie spoczywał ciężar wykazania, że wierzytelność nie istnieje w całości czy w części. Z wpisu hipoteki zabezpieczającej wierzytelność z umowy kredytu hipotecznego w walucie wymienialnej nr (...) z dnia 6 października 2006 roku, należy domniemywać istnienie tej wierzytelności. Strona pozwana nie przedstawiła żadnych dowodów przeciwko temu domniemaniu. Dowodu takiego nie mogła stanowić opinia biegłego z zakresu bankowości na okoliczność jaka jest faktyczna wysokość wierzytelności, czy spłaty rat kredytu były dokonywane czy nie, dlatego też wniosek o powołanie biegłego został przez Sąd oddalony. Rzeczą pozwanego było składanie wniosków dowodowych w zakresie obciążającej nieruchomość hipoteki zwykłej. Taka inicjatywa dowodowa nie została jednak przez pozwanego podjęta.

Niezależnie od powyższego podnieść należy, iż dochodzona przez powoda kwota 20.000,000 CHF stanowiąca część niespłaconego kapitału kredytu udzielonego pozwanemu mieści się w kwocie należności głównej (kapitału) wskazanej w bankowym tytule egzekucyjnym z dnia 31 października 2008 roku, jak i następnie określonej w umowie cesji wierzytelności. Powyższe dokumenty w powiązaniu z treścią wpisów w księdze wieczystej nr (...) prowadzonej dla nieruchomości pozwanego potwierdzają zaś wierzytelność i jej wysokość.

Wobec stanowiska strony pozwanej, podtrzymującego pierwotnie zgłoszone zarzuty, pomimo dokonanej przez powoda przedmiotowej zmiany powództwa odnieść jeszcze należy się do kwestii przedawnienia wierzytelności. Zarzut ten nie może w okolicznościach niniejszej sprawy tj. odpowiedzialności rzeczowej pozwanego, odnieść skutku. Jak wynika bowiem z art. 77 ustawy o księgach wieczystych i hipotece, przedawnienie wierzytelności zabezpieczonej hipoteką nie narusza uprawnienia wierzyciela hipotecznego do uzyskania zaspokojenia z nieruchomości obciążonej, nie dotyczy to jednak roszczenia o odsetki.

Z uwagi na powyższe, Sąd na podstawie art. 65 ust. 1, art. 71, art. art. 75 i art. 79 ustawy o księgach wieczystych i hipotece orzekł, jak w punkcie 1 sentencji, przy czym stosownie do treści art. 319 k.p.c., odpowiedzialność pozwanego - jako dłużnika rzeczowego, ograniczył do nieruchomości położonej w S., gmina C., dla której urządzona została księga wieczysta nr (...), a ponadto do odsetek ustawowych za dwa ostatnie lata przed przysądzeniem własności powyższej nieruchomości (art. 69 w zw. z art. 1025§3 k.p.c. oba w brzmieniu obowiązującym do dnia 19 lutego 2011 roku). O odsetkach ustawowych za opóźnienie Sąd orzekł na podstawie art. 481 k.c.

Zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu wyrażoną w art. 98 § 1 k.p.c. strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić stronie przeciwnej na jej żądanie poniesione przez nią koszty procesu niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. W niniejszej sprawie pozwany przegrał sprawę w całości, w konsekwencji czego Sąd w punkcie 2 sentencji zasądził od niego na rzecz powoda poniesione koszty procesu w wysokości 11.184 zł. Na kwotę tę składają się: opłata od pozwu – 3.967 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa 17.00 zł i koszty zastępstwa procesowego - 7.200 zł.

W punkcie 3 sentencji Sąd stosownie do treści § 1 ust. 1 i 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie określenia wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony w sprawie cywilnej w zw. z § 8 pkt. 6 w zw. z § 4 ust. 1 i 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu ( Dz.U. z 2015 r., poz. 1805), przyznał wynagrodzenie kuratorowi pozwanego radcy prawnemu M. R. od Skarbu Państwa Sadu Okręgowego w Słupsku w kwocie 7.200 zł powiększonej o należny podatek od towarów i usług.

Na oryginale właściwy podpis.