Sygnatura akt II AKa 250/16
Dnia 7 grudnia 2016 r.
Sąd Apelacyjny w Łodzi II Wydział Karny w składzie:
Przewodniczący:SSA Jarosław Papis
Sędziowie:SA Piotr Feliniak
SA Sławomir Lerman (spr.)
Protokolant:st. sekr. sąd. Łukasz Szymczyk
przy udziale prokuratora Jadwigi Bissinger - Kopani
po rozpoznaniu w dniu 24 listopada 2016 r.
sprawy R. G.
o odszkodowanie i zadośćuczynienie z racji niesłusznego zatrzymania i innych środków przymusu
na skutek apelacji wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy
od wyroku Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim
z dnia 4 lipca 2016 r. sygn. akt III Ko 47/16
1. na podstawie art. 105 § 1 i 2 kpk prostuje oczywistą omyłkę pisarską zawartą w punkcie 1 wyroku w ten sposób, iż w miejsce wskazanej daty obowiązywania podstawy prawnej orzeczenia wpisuje 14 kwietnia zamiast 15 kwietnia;
2. utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok.
SSA Piotr Feliniak SSA Jarosław Papis SSA Sławomir Lerman
Sygn. akt II AKa 250/16
Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb., III Wydział Karny wyrokiem z dnia po rozpoznaniu wniosku R. G. o odszkodowanie i zadośćuczynienie z racji niesłusznego zatrzymania i innych środków przymusu:
1. na podstawie art.552a § 1 kpk w brzmieniu obowiązującym w okresie od dnia lipca 2015r. do dnia 15 kwietnia 2016r. zasądził od Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim na rzecz wnioskodawcy R. G. kwotę 1.900 (jeden tysiąc dziewięćset) złotych tytułem odszkodowania za niesłuszne stosowanie wobec R. G. poręczenia majątkowego w sprawie o sygn. akt II K 25/12 prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim;
2. oddalił wniosek w pozostałej części;
3. koszty sądowe przejął na rachunek Skarbu Państwa.
Apelacje od powyższego wyroku wnieśli pełnomocnik wnioskodawcy i prokurator.
Z uwagi na to, że prokurator cofnął na rozprawie wniesioną apelację, a wniosek o sporządzenie uzasadnienia wyroku złożył pełnomocnik wnioskodawcy, zgodnie z obowiązującymi przepisami uzasadnienie zostanie ograniczone do omówienia tego środka odwoławczego.
Pełnomocnik wnioskodawcy zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:
1/ w zakresie oddalenia wniosku co do rekompensaty majątkowej związanej z zatrzymaniem R. G. w sprawie Ap V Ds. 28/09 w dniach 26 i 27 października 2011r.:
- rażącą obrazę przepisów postępowania - art. 552b kpk w związku z art. 555 kpk, a polegającą na bezzasadnym uznaniu, iż termin przedawnienia roszczenia wnioskodawcy upływał w ciągu 3 lat od daty zwolnienia, traktowanego jako osobę inną niż oskarżony, w sytuacji, gdy wnioskodawca w postępowaniu karnym występował w charakterze podejrzanego, a następnie oskarżonego, a zatem termin 3-letni jako podstawa przedawnienia roszczenia winien być liczony od daty uprawomocnienia się orzeczenia kończącego postępowanie tj. od 24 czerwca 2013r.
2/ w zakresie oddalenia wniosku co do rekompensaty finansowej z tytułu zawieszenia w czynnościach służbowych:
błąd w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia w tej części, a polegający na pominięciu, iż istnieje związek funkcjonalny pomiędzy oddaniem pod Sąd funkcjonariusza izby celnej a zawieszeniem tegoż funkcjonariusza Izby Celnej, w myśl przepisów o służbie celnej,
3/ w zakresie oddalenia wniosku o rekompensatę, z tytułu utraty wartości pojazdu matki F. (...), powstałej w wyniku zajęcia majątkowego tegoż pojazdu na potrzeby postępowania karnego:
obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na treść orzeczenia, a to art. 7 kpk, 410 kpk, a polegającą na rażąco błędnej ocenie dowodu, w postaci wyliczenia utraty wartości pojazdu, w aspekcie braku jakiegokolwiek postępowania dowodowego w tym zakresie i niezasadne oparcie rozstrzygnięcia w tej części o bliżej niedoprecyzowaną przesłankę cyt. „doświadczenia życiowego Sądu Okręgowego",
błąd w ustaleniach faktycznych, a zasadniczo brak ustaleń faktycznych w zakresie ustalenia utraty wartości rynkowej samochodu F. (...), co miało wpływ na treść rozstrzygnięcia,
4/ w zakresie częściowego zasądzenia odszkodowania z tytułu zastosowania środka zapobiegawczego w postaci poręczenia majątkowego:
błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia i mający wpływ na jego treść, a polegający na bezzasadnym ustaleniu, iż koszt zaciągnięcia pożyczki przez ojca wnioskodawcy wyniósł jednie 1900 zł.
Na podstawie art. 437 par. 2 kpk wniósł:
1/ o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie w całości roszczeń dochodzonych przez wnioskodawcę we wniosku o odszkodowanie i zadośćuczynienie,
ewentualnie
2/ o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Piotrkowie Tryb.
Sąd Apelacyjny w Łodzi zważył:
Apelacja pełnomocnika wnioskodawcy jest bezzasadna.
Zarzuty podniesione przez autorkę wniesionego środka zaskarżenia okazały się niezasadne . Sąd okręgowy w pisemnych motywach zapadłego rozstrzygnięcia przedstawił swój tok rozumowania, który w sposób przekonujący oraz zgodny z zasadami logiki, wiedzy i doświadczenia życiowego uzasadnił, co zdaniem sądu apelacyjnego pozostaje pod pełną ochroną statuowanej w art. 7 k.p.k. zasady swobodnej oceny dowodów. Uważna analiza rozważań sądu pierwszej instancji zawartych w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku na kartach 2-4 upoważnia sąd apelacyjny do stwierdzenia, iż sąd okręgowy dokonał prawidłowej analizy wszystkich zaistniałych w sprawie okoliczności faktycznych i prawnych. Ocenę tę Sąd Apelacyjny w Łodzi w pełni podziela, stąd nie ma potrzeby powielania trafnej argumentacji zawartej w wyżej wskazanym fragmencie uzasadnienia. W szczególności dotyczy to rozważań odnoszących się do roszczeń zawartych w punktach 3-4. Skarżącej wypada przypomnieć, że w przedmiotowym postępowaniu to na wnioskodawcy ciąży obowiązek wykazania swoich roszczeń i inicjatywy dowodowej, toteż nie może być skutecznym zarzucanie sądowi, „że nie przeprowadził w zakresie tego roszczenia żadnego postępowania dowodowego” i to w sytuacji powoływania się na przepisy procedury kontradyktoryjnej. Przypomnieć także należy, że aby skutecznie wykazać sądowi orzekającemu poczynienie błędnych ustaleń faktycznych, nie wystarczy jedynie zaprezentować własną koncepcję, ale trzeba konkretnie wskazać i uzasadnić złamanie przez sąd orzekający zasad wiedzy czy doświadczenia życiowego . Wymogu tego apelacja nie spełnia, prezentując nie zasługującą na uwzględnienie polemikę z prawidłowymi ustaleniami sądu wspartymi trafną interpretacją przepisów procedury karnej i cywilnej. Pamiętać bowiem należy, że żądanie wnioskodawcy w omawianych punktach, związane było jedynie ze skutkami wynikłymi ze stosowania przez prokuratora środków przymusu nieskutkującymi pozbawieniem wolności, na co zezwalały obowiązujące przez kilka miesięcy przepisy zawarte w przywołanym wyżej art. 552a k.p.k. Tymczasem aktualna regulacja prawna nie daje takich uprawnień, co słusznie skłoniło sąd I instancji do szczególnie ostrożnej, literalnodosłownej wykładni tych przepisów . Nawet jednak uchylone przepisy k.p.k. nie dawały podstawy prawnej do roszczeń związanych z zawieszeniem w czynnościach służbowych i nie zmieniają tego wywody apelacji o ścisłym funkcjonalnym związku tej decyzji, a prowadzeniem postępowania karnego – co jest oczywiste i wynika z przepisów prawa. Prezentowanie przez skarżącą własnych poglądów de lege ferenda co do zasad sprawiedliwości w tym względzie, nie obligowało wszakże sądu do przeprowadzania rozważań „w płaszczyźnie niezasadnego środka w postaci zawieszenia w czynnościach”, bo żaden z powoływanych przepisów do tego sądu nie upoważnia . Odnośnie zaś zarzutu 1/ apelacji, to skoro – jak wskazał sąd I instancji – podstawą prawną żądania zadośćuczynienia z tytułu zatrzymania był przepis art. 552b k.p.k., który obowiązywał w okresie od dnia 1 lipca 2015r. do dnia 14 kwietnia 2016r.(w związku z oczywistą omyłką pisarską w zakresie czasu obowiązywania uchylonych przepisów Rozdziału 58 k.p.k. dokonano w wyroku odwoławczym stosownego sprostowania), to zgodnie z ówczesną treścią art. 555 k.p.k. przedawnienie tak sformułowanego roszczenia nastąpiło trzy lata po zwolnieniu w dniu 27 października 2011r.
Z wyżej wymienionych powodów orzeczono jak w sentencji wyroku. Na podstawie art. 554 § 4 k.p.k. postępowanie w przedmiotowej sprawie jest wolne od kosztów sądowych.