Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII U 2974/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 24 września 2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. odmówił J. L. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że orzeczeniem Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 18 września 2015 r. ubezpieczona nie została uznana za niezdolną do pracy. Wobec czego brak jest podstaw do przyznania renty z tytułu niezdolności do pracy.

(decyzja – k. 25 akt ZUS)

Od decyzji ZUS odwołanie w dniu 20 października 2015 r. złożyła wnioskodawczyni J. L. reprezentowana przez adwokata. Zaskarżonej decyzji zarzuciła naruszenie prawa materialnego, a mianowicie art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS poprzez bezzasadne przyjęcie braku uprawnienia J. L. do renty z tytułu niezdolności do pracy, gdy w istocie stan jej zdrowia – zaburzenia stresowe pourazowe z objawami lękowo – depresyjnymi wskazuje na istnienie co najmniej częściowej niezdolności do pracy. W konsekwencji wniosła o zmianę zaskarżonej decyzji i przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy oraz o zasądzenie od organu rentowego na rzecz wnioskodawczyni zwrotu kosztów postępowania według norm przepisanych.

(odwołanie – k. 2 – 4)

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, wskazując argumenty tożsame co w zaskarżonej decyzji.

(odpowiedź na odwołanie – k. 7)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni J. L. urodziła się (...) Posiada wykształcenie zawodowe. Z zawodu jest monterem urządzeń elektronicznych. Pracowała jako monter układów elektronicznych, współpracowała z frezerem, pracowała jako szwaczka, sprzątaczka, ostatnio jako recepcjonistka. Obecnie nie pracuje.

(okoliczności bezsporne)

Posiada wymagane okresy składkowe i nieskładkowe.

(okoliczności bezsporne)

W dniu 20 lipca 2015 r. ubezpieczona złożyła wniosek o ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

(wniosek – k. 1 – 6 akt ZUS)

Lekarz konsultant ZUS rozpoznał u wnioskodawczyni zaburzenia adaptacyjne i osobowość histrioniczną. Jest nieregularnie leczona psychiatrycznie od 2011 r. z powodu zaburzeń nastroju. Do tej pory nie była hospitalizowana w szpitalu psychiatrycznym. Z dokumentacji medycznej wynika, że ubezpieczona od ponad roku jest leczona tą samą kuracją farmakologiczną, nie kierowano badanej do kontaktu psychologicznego co sugeruje stabilny stan psychiczny. W czasie badania ubezpieczona była w płytko obniżonym sytuacyjnie nastroju. Napęd bez zaburzeń. Nie ujawniała w trakcie badania doznań wytwórczych, nie wypowiadała myśli suicydalnych. Zdaniem konsultanta ZUS ubezpieczona jest zdolna do pracy zawodowej, zgodnie z ostatnim stanowiskiem pracy.

(opinia lekarza konsultanta ZUS – k. 43 – 45 dokumentacji medycznej)

Orzeczeniem Lekarza Orzecznika ZUS z dnia 26 sierpnia 2015 r. rozpoznano u ubezpieczonej zaburzenia adaptacyjne, osobowość histroniczną, nadciśnienie tętnicze, niedoczynność pooperacyjną tarczycy leczoną substytucyjnie z poprawą. Lekarz orzecznik uznał wnioskodawczynię za zdolną do pracy.

(orzeczenie Lekarza Orzecznika – k. 20 akt ZUS, k. 64 dokumentacji medycznej)

Ubezpieczona w dniu 21 sierpnia 2015 r. złożyła sprzeciw od orzeczenia lekarza orzecznika ZUS.

(sprzeciw – k. 66 dokumentacji medycznej)

Komisja lekarska rozpoznała u ubezpieczonej zaburzenia adaptacyjne, osobowość histrioniczną, nadciśnienie tętnicze poddające się leczeniu, pooperacyjną niedoczynność tarczycy wyrównaną metabolicznie. Komisja Lekarska ZUS orzeczeniem z dnia 18 września 2015 r. nie uznała wnioskodawczyni za osobę niezdolną do pracy.

(orzeczenie Komisji Lekarskiej – k. 22 akt ZUS, opinia lekarska – k. 68 dokumentacji medycznej)

W konsekwencji powyższego orzeczenia organ rentowy decyzją z dnia 24 września 2015 r. odmówił J. L. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

(decyzja – k. 25 akt ZUS)

U ubezpieczonej rozpoznano organiczną chwiejność afektywną. Badana prawidłowo zorientowana we wszystkich kierunkach, świadomość badanej jasna. W czasie badania wnioskodawczyni spokojna, podporządkowana, w niewielkim niepokoju psychoruchowym w obrębie krzesła, zborna w wypowiedziach, na pytania odpowiadała zgodnie z linią pytań. Wnioskodawczyni nie zdradza objawów psychotycznych, bez zaburzeń toku i formy myślenia oraz spostrzegania, intelekt klinicznie w normie, prezentuje przeciętny zasób wiadomości ogólnych, nastrój nieznacznie obniżony, napęd wyrównany. Ubezpieczona jest nastawiona lękowo, zaznaczone objawy somatyczne lęku (drżenie, tachykardia, wzmożony demorfizm), afekt nadmiernie żywy. Wnioskodawczyni jest skupiona na sobie i swoich dolegliwościach, z poczuciem choroby, agrawująca, bez uchwytnych zaburzeń pamięci. Z dokumentacji medycznej wynika, że ubezpieczona cierpi na zaburzenia adaptacyjne (zaburzenia stresowe pourazowe) przebiegające z dominującym objawem lęku u osoby z podejrzeniem dyskretnych zmian w o.u.n. oraz zaburzenia nastroju depresyjne (z epizodami depresyjnymi ciężkimi) z nastawieniami paranoicznymi (prześladowczymi). Aktualnie w badaniu klinicznym badana we względnie stabilnym stanie psychicznym podtrzymywanym farmakologicznie. Myślenie abstrakcyjne i przyczynowo – skutkowe badanej bez zakłóceń. J. L. w chwili obecnej nie zdradza objawów psychotycznych i dlatego nie ma podstaw do rozważenia wpływu tego typu zaburzeń na zdolność do pracy wnioskodawczyni. Z psychiatrycznego punktu widzenia J. L. nie jest całkowicie ani częściowo niezdolna do pracy.

(opinia lekarza biegłego sądowego psychiatry K. W. – k. 14 – 16, pisemna opinia uzupełniająca – k. 32, k. 88 – 89)

W badaniu psychologicznym wnioskodawczyni wykorzystano metody kliniczne, kwestionariusz (...), test B., test kreślenia drogi oraz metody eksperymentalne według Ł.. W teście B. ubezpieczona popełniła 19 błędów, jedno zadanie wykonała poprawnie. Wynik świadczy o znacznym nasileniu zaburzeń bezpośredniej pamięci wzrokowej i koncentracji uwagi lub celowym nasilaniu wyników patologicznych. W teście kreślenia drogi ubezpieczona uzyskała wynik w granicach normy dla wieku i poziomu wykształcenia. W krzywej 10-ciu słów wnioskodawczyni przyswoiła maksymalnie 4 słowa. Czynnik zakłócający obniżył wynik do 3 powtórzeń. W przypadku tego badania także widoczny był negatywny wpływ stanu emocjonalnego na wynik testu. W badaniu neuropsychologicznym u wnioskodawczyni stwierdzono obniżenie pojemności bezpośredniej pamięci wzrokowej i werbalnej, osłabioną koncentrację uwagi. Układ skal kontrolnych oraz wartość wskaźnika F-K nie wskazują na tendencję do nasilania wyników patologicznych. W profilu skal klinicznych stwierdzono wysokie wartości w skalach neurotycznych: depresja, hipochondria, histeria. Podwyższone wartości także w skali psychastenii i introwersji społecznej. Taki układ skal świadczy o nasilonych objawach neurotycznych, tendencjach do obniżonego nastroju, apatii, wzmożonym napięciu emocjanalnym, poczuciu bezradności. Ubezpieczona jest labilna emocjonalnie, ma trudności z opanowaniem emocji. Obecnie wnioskodawczyni ma trudności z podejmowaniem decyzji i nowych działań. Na podstawie przeprowadzonego badania psychologicznego stwierdzono u badanej cechy osobowości bierno – zależnej z tendencjami do nasilonych reakcji lękowo – depresyjnych z somatyzacją objawów. Osłabienie sprawności procesów poznawczych na skutek rozpoczynających się zmian organicznych w mózgu, nasilone aktualnym stanem emocjonalnym, bez tendencji agrawacyjnych w badaniu kwestionariuszowym.

(opinia lekarza biegłego sądowego psychologa dr L. S. – k. 30, ustna opinia uzupełniająca z dnia 21 grudnia 2016 r. – 00:04:10 – 00:15:21 – płyta CD – k. 65)

Sąd Okręgowy dokonał powyższych ustaleń w oparciu o załączone akta organu rentowego, dokumenty oraz opinie biegłych psychiatry i psychologa.

W ocenie Sądu opinie biegłych są w pełni wiarygodne. Zostały bowiem sporządzone przez biegłych o specjalnościach właściwych z punktu widzenia schorzeń wnioskodawczyni w oparciu o analizę przedłożonej dokumentacji lekarskiej oraz wyniki przeprowadzonych badań własnych wnioskodawczyni. Biegli rozpoznali u ubezpieczonej organiczną chwiejność afektywną, cechy osobowości bierno – zależnej z tendencjami do nasilonych reakcji lękowo – depresyjnych z somatyzacją objawów, osłabienie sprawności procesów poznawczych na skutek rozpoczynających się zmian organicznych w mózgu.

Biegły psychiatra posiłkując się opinią psychologa uznał, że z powodu naruszenia sprawności organizmu wnioskodawczyni nie jest niezdolna do pracy zgodnej z poziomem wykształcenia i kwalifikacji zawodowych.

W ocenie Sądu brak jest podstaw by kwestionować opinie biegłych psychiatry i psychologa, gdyż są one rzetelne, a wynikające z nich wnioski logiczne i prawidłowo uzasadnione. Opinie nie zawierają braków i wyjaśniają wszystkie okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy.

Sąd oddalił wniosek pełnomocnika ubezpieczonej o dopuszczenie dowodu z opinii kolejnego biegłego sądowego psychiatry, gdyż wniosek ten zmierza do przedłużenia postępowania, którego dotychczasowy przebieg pozwala na sformułowanie jednoznacznych wniosków orzeczniczych.

W ocenie Sądu Okręgowego, opinie biegłych, zarówno pisemne jak i pisemne uzupełniające w sposób wystarczający obrazują stan zdrowia wnioskodawczyni. Opinie są jasne, a wnioski końcowe wynikają w sposób logiczny z ich treści. Ponadto wszelkie niejasności jakie mogłyby powstać w ocenie Sądu zostały wyjaśnione przez biegłych w sposób nie budzący wątpliwości interpretacyjnych w opiniach uzupełniających. W ocenie Sądu brak jest podstaw do powoływania kolejnych biegłych sądowych.

Należy zauważyć, iż dowód z opinii biegłego ma szczególny charakter, a mianowicie korzysta się z niego w wypadkach wymagających wiadomości specjalnych. Do dowodów tych nie mogą więc mieć zastosowania wszystkie zasady o prowadzeniu dowodów, a w szczególności art. 217 § 1 k.p.c. W konsekwencji nie można przyjąć, że Sąd obowiązany jest dopuścić dowód z kolejnych biegłych w każdym wypadku, gdy złożona opinia jest niekorzystna dla strony. Sąd ma obowiązek dopuszczenia dowodu z opinii kolejnych biegłych lub z opinii instytutu, jedynie wtedy gdy zachodzi tego potrzeba, a więc wówczas gdy opinia złożona już do sprawy zawiera istotne braki, względnie też nie wyjaśnia istotnych okoliczności (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 1974 II CR 817/73 nie publ).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie nie jest zasadne i podlega oddaleniu.

Zgodnie z art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U z 2015 r., poz. 748 ze zm.) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1.  jest niezdolny do pracy;

2.  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;

3.  niezdolność do pracy powstała w wymienionych okresach składkowych lub nieskładkowych albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

W myśl art. 57 ust. 2 warunku, o którym mowa w przepisie ust. 1 pkt 3 art. 57, nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy.

W myśl art. 12 ustawy niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu, przy czym całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, natomiast częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy uwzględnia się stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne /art. 13 ust. 1/.

Warunki wskazane w art. 57 w/w ustawy muszą być spełnione łącznie by istniały podstawy do przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

W odniesieniu do odwołującej się nie został spełniony warunek niezdolności do pracy. Na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego, a w szczególności opinii biegłych Sąd ustalił, iż występujące u wnioskodawczyni schorzenia powodują, że nie jest ona niezdolna do pracy.

U skarżącej stwierdzono organiczną chwiejność afektywną, cechy osobowości bierno – zależnej z tendencjami do nasilonych reakcji lękowo – depresyjnych z somatyzacją objawów, osłabienie sprawności procesów poznawczych na skutek rozpoczynających się zmian organicznych w mózgu.

W ocenie Sądu biegli w swoich opiniach wyjaśnili bardzo szczegółowo dlaczego w taki właśnie sposób ocenili wyniki badań wnioskodawczyni. Biegły psychiatra podał, że schorzenia wnioskodawczyni mają taki charakter i występują z takim nasileniem, że nie przekładają się na zdolność świadczenia przez nią pracy. Brak jest przy tym, w ocenie Sądu, podstaw by kwestionować rzetelność i merytoryczną poprawność opinii. Zostały one bowiem sporządzone zgodnie z wymaganiami fachowości i niezbędną wiedzą w zakresie stanowiącym ich przedmiot. Biegły na podstawie przedstawionej dokumentacji leczenia i badania wnioskodawczyni oraz posiłkując się opinią psychologa zdiagnozował schorzenia, ocenił stopień ich zaawansowania, a przede wszystkim jednoznacznie wypowiedziedział się co do sprawności organizmu wnioskodawczyni i wpływu dolegliwości na jej zdolność do pracy. Sąd podzielił opinię biegłego uznając, iż jest ona pełna, jasna i nie prowadzi do sprzecznych wniosków.

Reasumując biegły w swoich wnioskach końcowych zgodnie i precyzyjnie uzasadnił tezę, zgodnie z którą wnioskodawczyni jest, w obecnym stanie zdrowia, osobą zdolną do pracy.

W tym stanie rzeczy odwołanie wnioskodawczyni, jako niezasadne podlegało oddaleniu, o czym Sąd Okręgowy orzekł na postawie art. 477 14 §1 kpc w sentencji wyroku.

ZARZĄDZENIE

odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi wnioskodawczyni.

K.K.-W.