Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Warszawa, dnia 16 września 2009 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów Wydział XVII Ochrony Konkurencji i Konsumentów

w składzie:

Przewodniczący: SSR /del./ Łukasz Piebiak

Protokolant: Piotr Grzywacz

po rozpoznaniu w dniu 16 września 2009 r. w Warszawie na rozprawie

na skutek wniesionego w dniu 6 marca 2009 r. pozwu

sprawy z powództwa A. D. (1)

przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w K.

o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone

I.  uznaje za niedozwolone i zakazuje (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w K. wykorzystywania w obrocie z konsumentami postanowień wzorca umowy o treści:

1. „(...) sp. z o.o. zastrzega sobie prawo do:

a) okresowego wyłączania dostępności usług w ramach serwisu strony www.(...).pl, w celu jego rozbudowy i konserwacji,

b) sporadycznych, krótkich przerw w dostępie do usług w przypadku zaistnienia awarii,

c) ograniczeń w zakresie możliwości wykorzystania sieci i usług (...) sp. z o.o. wynikającego z ochrony poprawnej pracy sieci”;

2. „(...) sp. z o.o. przysługuje prawo do odszkodowania za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy przez Abonenta. (…) Wysokość odszkodowania stanowić będzie równowartość niewykorzystanej usługi”;

3. „W przypadku braku możliwości uruchomienia usługi, z przyczyn od (...) sp. z o.o. niezależnych, w tym z przyczyn leżących po stronie Wnioskodawcy, (...) sp. z o.o. przysługuje odszkodowanie tytułem zwrotu poniesionych kosztów, które może zostać potrącone z opłaty wniesionej przez Wnioskodawcę.”;

4. „(...) nie ponoszą odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną Abonentowi, skutkiem działania lub zaniechania osób trzecich, w tym Rejestru/Rejestratora domen, z którym (...) sp. z o.o. zawarła stosowne porozumienie o współpracy.”;

5. „(...) sp. z o.o. nie ponosi odpowiedzialności za szkody poniesione przez Abonenta powstałe wskutek:

a) braku ciągłości świadczenia usług z przyczyn niezależnych od (...),”;

6. „(...) sp. z o.o. nie ponosi odpowiedzialności za opóźnienie, niepowodzenie w rejestracji (...) oraz zmianę danych, na które została zarejestrowana domena z przyczyn od siebie niezależnych, w szczególności z przyczyn leżących po stronie Wnioskodawcy, Abonenta i Rejestrów/Rejestratorów domen.”;

7. „(...) sp. z o.o. obowiązana jest udzielić odpowiedzi na reklamację, w terminie 14 dni od daty jej otrzymania. W przypadku braku informacji niezbędnych do rozpoznania reklamacji, termin liczony jest od momentu ich uzyskania.”;

8. „(...) zastrzega sobie prawo dokonania zmian niniejszego Regulaminu. Zmiany te obowiązują od chwili udostępnienia nowej wersji Regulaminu na stronie www.(...).pl”;

9. „Wniesienie sprzeciwu przyznaje (...) sp. z o.o. prawo do

⚫

1) uznania sprzeciwu za wypowiedzenie umowy skutkujące jej rozwiązaniem po upływie 1 miesiąca od otrzymania sprzeciwu oraz dokonania zwrotu Konsumentowi opłat proporcjonalnie do niewykorzystanych świadczeń albo

⚫

2) utrzymania usługi na dotychczas obowiązujących zasadach.”;

10. „Warunki świadczenia usługi mogą ulec zmianie, w razie zmiany warunków świadczenia usług przez współpracujące Rejestry/Rejestratorów.”;

II.  w pozostałym zakresie powództwo oddala;

III.  zasądza od (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K. rzecz A. D. (1) kwotę 1.172,23 zł (tysiąc sto siedemdziesiąt dwa złote dwadzieścia trzy grosze) tytułem zwrotu kosztów procesu;

IV.  nakazuje ściągnąć od (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Warszawie kwotę 461,54 zł (czterysta sześćdziesiąt jeden złotych pięćdziesiąt cztery grosze);

V.  zarządza publikację prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym przy czym koszt powyższego pokrywa A. D. (1) w 23 % i (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w K. w 77 %.

/-/ SSR /del./ Łukasz Piebiak

UZASADNIENIE

A. D. (1) (dalej: A. D. ) pozwem oddanym w polskiej placówce operatora publicznego w dniu 6 marca 2009 r. wniósł o uznanie za niedozwolone i zakazanie wykorzystywania w obrocie z konsumentami przez (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w K. (dalej: (...)) następujących postanowień wzorca umownego o nazwie „Regulamin świadczenia usług przez (...) sp. z o.o." (dalej: Regulamin): „(...) Sp. z o.o. zastrzega sobie prawo do:

•

okresowego wyłączania dostępności usług w ramach serwisu strony www.(...).pl w celu jego rozbudowy i konserwacji,

•

sporadycznych, krótkich przerw w dostępie do usług w przypadku zaistnienia awarii,

•

ograniczeń w /.akresie możliwości wykorzystania sieci i usług (...) sp. z o.o. wynikającego z ochrony poprawnej pracy sieci";

(...)l sp. z o.o. przysługuje prawo do odszkodowania za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy przez Abonenta (...) Wysokość odszkodowania będzie równowartość niewykorzystanej usługi";

„W przypadku braku możliwości uruchomienia usługi z przyczyn od (...) niezależnych, w tym z przyczyn leżących po stronie Wnioskodawcy, (...) sp. z o.o. przysługuje odszkodowanie tytułem zwrotu poniesionych kosztów, które może zostać potrącone z opłaty poniesionej przez wnioskodawcę";

„W przypadku uchylania się przez Abonenta od terminowego wniesienia opłaty z tytułu świadczenia usług (...) sp. z o.o. wzywa na piśmie Abonenta do uregulowania zaległości pod rygorem ujawnienia danych Abonenta w Krajowym Rejestrze Długów"; „(...) nie ponoszą odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną Abonentowi skutkiem działania lub zaniechania osób trzecich, w tym Rejestru/Rejestratora domen, z którym (...) sp. z o.o. zawarła stosowne porozumienie o współpracy";

„D..pl sp. z o.o. nie ponosi odpowiedzialności za szkody poniesione przez Abonenta powstałe wskutek:

• braku ciągłości świadczenia usług z przyczyn niezależnych od (...)"; „(...) sp. z o.o. nie ponosi odpowiedzialności za opóźnienie, niepowodzenie w rejestracji (...) oraz zmianę danych, na które została zarejestrowana domena z przyczyn od siebie niezależnych, w szczególności z przyczyn leżących po stronie Wnioskodawcy.

Abonenta i Rejestratora/Rejestratorów domen”;

(...)l sp. z o.o. zobowiązana jest udzielić odpowiedzi na reklamację, w terminie 14 dni od daty jej otrzymania. W przypadku braku informacji niezbędnych do rozpoznania reklamacji, termin liczony jest od momentu ich uzyskania";

(...)l zastrzega sobie prawo dokonania zmian niniejszego Regulaminu. Zmiany te obowiązują od chwili udostępnienia nowej wersji Regulaminu na stronie www.(...).pl "; „Wniesienie sprzeciwu przyznaje (...) prawo do;

•

uznania sprzeciwu za wypowiedzenie umowy skutkujące jej rozwiązaniem po upływie miesiąca od otrzymania sprzeciwu oraz dokonania zwrotu Konsumentowi opłat proporcjonalnie do niewykorzystanych świadczeń albo

•

utrzymania usługi na dotychczas obowiązujących zasadach";

„Warunki świadczenia usługi mogą ulec zmianie, w razie zmiany warunków świadczenia usług przez współpracujące Rej estry/Rej estrów"; W Regulaminie promocji „Serwery od l złotówki";

„Uczestnik promocji zobowiązuje się do opłacenia usługi przez trzy kolejne lata. Rezygnacja z usługi nabytej w ramach promocji „Serwery od l złotówki" przed upływem trzech lat od daty zakupu, zobowiązuje Abonenta do uiszczenia z chwilą rezygnacji opłaty w wysokości proporcjonalnej do czasu, który pozostał do końca w/w okresu i ustalonej według aktualnie obowiązującego cennika. Abonent zobowiązuje się nie podejmować żadnych działań, uniemożliwiających spełnienie powyższego warunku";

Każda ze stron ma prawo do wypowiedzenia umowy ze skutkiem na koniec bieżącego okresu rozliczeniowego z zachowaniem jednomiesięcznego okresu wypowiedzenia, w formie pisemnej, na adres siedziby (...) sp. z o.o. (...) zachowania terminu wypowiedzenia konieczne jest otrzymanie przez (...) sp. z o.o. oświadczenia o wypowiedzeniu umowy przed rozpoczęciem biegu jednomiesięcznego okresu wypowiedzenia. Nabyta w ramach promocji usługa jest realizowana w standardowych okresach rozliczeniowych trwających l rok"

oraz o zasądzenie na swą rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg sześciokrotności stawki określonej według norm prawem przepisanych.

W uzasadnieniu podniósł, że pozwana oferuje swoje usługi posługując się wzorcami umownym wskazanymi w petitum w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w obrocie z konsumentami w zakresie zawierania umów rejestracji domen internetowych, które to wzorce są udostępniane m.in. konsumentom za pośrednictwem strony internetowej pozwanej.

Wskazane postanowienia, w jego ocenie, należy uznać za niedozwolone albowiem są rażąco sprzeczne z treścią art. 385' § I k.c. tj. są sprzeczne zarówno 7. dobrymi obyczajami Jak i rażąco naruszają interesy ekonomiczne konsumenta. Podkreślił, iż część postanowień celowo jest sformułowanych w sposób nieprecyzyjny i utrudniający zrozumienie ich rzeczywistego znaczenia.

W zakresie kwestionowanego jako pierwsze postanowienia umownego podniósł, iż wbrew pozornemu brzmieniu postanowienie to wyłącza odpowiedzialność pozwanej za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania. Pozwana przyznaje sobie nim prawo do okresowego wyłączania dostępności usług wyłączając jednocześnie swą odpowiedzialność za tego rodzaju działanie. Dodatkowo wskazał, iż w kwestionowanym postanowieniu umownym nie wskazano jak często mogłoby dochodzić do „okresowego" wyłączania dostępności usług oraz jak długa może trwać przerwa „okresowa". Tym samym posługiwanie się przez pozwaną pojęciami nieostrymi daje jej możliwość dowolnej interpretacji umowy, co z kolei powoduje, iż to pozwana może określać czy wyłączenie miało charakter okresowy.

W zakresie postanowienia sformułowanego w pkt l lit. b) Regulaminu wskazał, iż kreuje ono sytuację, w której pozwana nie ponosi odpowiedzialności za nienależyte wykonanie zobowiązania, w tym przypadku - za wystąpienia awarii. Wskazał, iż okoliczność taka nic może wyłączać odpowiedzialności z uwagi na to, że przedsiębiorca, który oparł swoje usługi o urządzenia techniczne ponosi odpowiedzialność za ich stan techniczny oraz zobowiązany jest do zapewnienia ich sprawnego działania. Tym samym pozwana odpowiada za stan infrastruktury zarówno własnej, jak również podmiotów, z pomocą których zobowiązanie wykonuje, bądź którym powierzyła wykonanie zobowiązania. Również i w tym wypadku użycie pojęć nieostrych w postaci terminów „sporadycznie" i „krótkie przerwy" daje pozwanej prawo do dowolnej interpretacji powyższego postanowienia. Powyższe rozważania, zdaniem powoda, znajdują również zastosowanie do postanowienia zawartego w pkt l lit. e) Regulaminu powodując, iż postanowienie to pozwała na uznania każdego przypadku niewykonania zobowiązania za w pełni uzasadnione i nie rodzące żadnej odpowiedzialności po stronie pozwanej - wypełniając przesłanki art. 385 ³ pkt 2 i 9 k.c„

W zakresie drugiego i trzeciego z kwestionowanych postanowień powód wskazał, iż dotyczą one de facto zastrzeżenia kary umownej, przy czym sformułowanej w sposób wadliwy i mylący wskutek użycia terminu „odszkodowanie". Postanowienia te dają pozwanej uprawnienie do konfiskaty dokonanych opłat albowiem me są transparentne i możliwa jest taka ich interpretacja, w której odszkodowanie będzie stanowiło równowartość usługi już opłaconej, a tym samym będzie prowadziło do konfiskaty dokonanych opłat, a nadto obejmować będzie iloczyn kwoty opłaty miesięcznej oraz ilości miesięcy pozostałych do końca umowy. Dodatkowo użyty w trzecim postanowieniu zwrot „z przyczyn od (...) sp. z o.o. niezależnych ^{( 11)} należy rozumieć szerzej, niż termin „okoliczności za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi" znany z k.c. co może doprowadzić do sytuacji, w której pozwana nic będzie ponosić odpowiedzialności, pomimo że szkoda wynikła ?. nienależytego wykonania umowy będącej następstwem okoliczności, za które ponosi ona odpowiedzialność. Tym samym postanowienia te są sprzeczne z art. 385 ^{( 3)} pkt 17 k.c.

W odniesieniu do czwartego z postanowień powód wskazał, iż wprowadza ono pewien rodzaj „sankcji" dla konsumenta nieuiszczającego wynagrodzenia na rzecz pozwanej poprzez umieszczenie w Krajowym Rejestrze Długów. Sankcja ta stanowi de facto formę groźby kierowanej do konsumenta w sytuacji pominięcia całkowicie zagadnienia zasadności roszczenia, które to, jak wynika z treści innych postanowień Regulaminu nie przewidujących możliwości zwolnienia konsumentów z obowiązku uiszczania opłat niezależnie od niewykonania lub nienależytego wykonania umowy przez pozwaną, ma istotne znaczenie. Tym samym postanowienie to skutkować będzie sytuacją przymuszania konsumentów do uiszczania opłat, w tym nienależnych, wobec obawy umieszczenia ich w ww. rejestrze.

Piąte i szóste postanowienie, tak jak i trzy pierwsze, prowadzi do wyłączenia odpowiedzialności pozwanej, przy czym odnosi się ono do działania lub zaniechania osób trzecich. W ocenie powoda z przepisu art. 474 k.c. można wywieść, iż w zakresie definicji „osób trzecich" ujętej w ww. postanowieniu mieszczą się zarówno osoby za które pozwana odpowiedzialność ponosi, a więc osoby z pomocą których wykonuje zobowiązanie bądź też którym powierzyła wykonanie zobowiązania, jak również inne osoby trzecie za które rzeczywiście odpowiedzialności nie ponosi. Tym samym powyższe postanowienie wprowadza generalną zasadę braku odpowiedzialności pozwanej za działania osób trzecich, w tym także osób, których działania bądź zaniechania z mocy prawa skutkują jej odpowiedzialnością.

Powyższe rozważania znajdują również zastosowanie w odniesieniu do kolejnego postanowienia wskazanego w petitum pozwu albowiem również to postanowienie, w ocenie powoda, stanowi klauzulę generalną wyłączającą odpowiedzialność pozwanej. Stanowi ono o braku odpowiedzialności z tytułu szkody powstałej na skutek „opóźnienia, niepowodzenia rejestracji domen oraz zmiany danych, na które została zarejestrowana domena", a zatem nienależytego wykonania zobowiązania z przyczyn od pozwanej niezależnych. Użycie nieostrych pojęć w tym postanowieniu powoduje, iż trudno jest określić ich relację do kodeksowego terminu „okoliczności za które dłużnik nie ponosi odpowiedzialności", przy czym z redakcji postanowienia można wywieść, iż wyłączenie odpowiedzialności pozwanej dotyczy również przesłanek określonych w art. 474 k.c.

W odniesieniu do ósmego z postanowień powód wskazał, iż jest to niedozwolone postanowienie umowne w rozumieniu art. 385' § l k.c. albowiem kształtuje ono prawa i obowiązki konsumentów w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami i rażąco naruszający ich interesy poprzez naruszenie prawa konsumenta do szybkiego i rzeczowego rozpoznania reklamacji. Pozwala ono pozwanej odwlekać w czasie rozpoznanie reklamacji z uwagi na brak wystarczających informacji niezbędnych do jej rozpatrzenia przy jednoczesnym braku możliwości sprawdzenia przez konsumenta tychże.

Dziewiąte ze wskazanych postanowień, /daniem powoda, ogranicza prawo konsumenta do zapoznania się strony ze zmianami regulaminu dokonywanymi w toku trwania umowy, a tym samym do możliwości jej wypowiedzenia albowiem zgodnie z treścią art. 384 ¹ k.c. wzorzec wydany w toku trwania stosunku umownego o charakterze ciągłym, a więc i jego zmiana, wiąże drugą stronę jeżeli ta nie wypowiedziała umowy w najbliższym możliwym terminie. Powód wskazał, iż w obrocie z udziałem konsumentów uważa się, iż wzorzec powinno się doręczyć konsumentowi, zaś umieszczenie go na stronie internetowej pozwanej nic może być traktowane za takie albowiem w sposób istotny ogranicza prawa konsumenta do wypowiedzenia umowy gdyż wpływa na termin do dokonania czynności w postaci złożenia oświadczenia woli w tym przedmiocie.

Dziesiąte z postanowień umowy narusza, w ocenie powoda, przepis art. 384 k.c. wprost. Redakcja kwestionowanego postanowienia daje pozwanej wyłączne prawo do jednostronnej oceny charakteru złożonego sprzeciwu do zmian wzorca obowiązującego strony stosunku zobowiązaniowego. Zgodnie z tym postanowieniem pozwana może uznać według swej woli powyższy sprzeciw zarówno za wypowiedzenie umowy, jak i za sprzeciw skutkujący trwaniem stosunku zobowiązaniowego na dotychczasowych zasadach.

W odniesieniu do jedenastego kwestionowanego postanowienia powód wskazał, iż jego redakcja powoduje, iż treść umowy może być zmieniona w każdym czasie przez pozwaną, przy czym konsumentowi nie pozostawia się żadnej możliwości wyrażenia sprzeciwu skutkującego bądź wypowiedzeniem umowy, bądź też niemożnością wprowadzenia w niej zmian. Zdaniem powoda postanowienie to może prowadzić do pozbawienia konsumenta jego rynkowej suwerenności, czy wręcz podmiotowości decyzyjnej.

W zakresie postanowienia zawartego w Regulaminie promocji „Serwery za złotówkę", a wymienionego w petitum pozwu jako dwunaste wskazał, iż nakłada ona na konsumenta obowiązek zapłaty kary umownej, która jest rażąco wygórowana. Musi on bowiem, w przypadku wypowiedzenia tejże umowy, zapłacić równowartość miesięcznego abonamentu wynikającego z cennika pomnożonego przez ilość miesięcy pozostałego do końca trwania trzyletniej umowy, a zatem co najmniej wartość wynagrodzenia za całą umowę pomimo jej nieobowiązywania. Tym samym rezygnacja z umowy jest dla konsumenta ekonomicznie nieistotną albowiem, pomimo że usługi nie są świadczone, konsument musi za nie płacić.

Wreszcie wskazał, iż trzynasta z klauzul wskazanych w pozwie w odniesieniu do postanowienia zawartego w § 5 ust. 7 Regulaminu promocji „Serwery od l złotówki" stanowiących jedno postanowienie regulujące sposób rozwiązywania umowy zawartej przez konsumenta w ramach ww. promocji powoduje, iż okres wypowiedzenia umowy może wynosić nawet l rok powodując związanie konsumenta przez bardzo długi okres, pomimo, iż okres wypowiedzenia umowy służy stronom jedynie do podjęcie działań niezbędnych do jej zakończenia w celu pobierania opłat przez jak najdłuższy okres. Dodatkowo w ocenie powoda postanowienie to zostało skonstruowane tylko w celu utrudnienia konsumentowi zrozumienia jego rzeczywistego znaczenia (pozew - k. 2 - 13 verte).

Pozwana w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie na jej rzecz od powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych w wysokości 3.600 złotych. Podniosła, że oceny wskazanych przez powoda postanowień wzorców należy dokonywać w odniesieniu do charakterystyki i specyfiki stosunków prawnych, których przedmiotem jest świadczenie usług w zakresie rejestracji domen oraz udostępniania serwerów. Zdaniem pozwanej usługi te stanowią nową stosunkowo kategorię dóbr występujących w obrocie gospodarczym i konsumenckim, a tym samym częstokroć powstaje problem z rozstrzygnięciem wątpliwości w zakresie prawnych aspektów tych stosunków i w związku z tym z ich identyfikacja oraz oceną. Do tego istniejące regulacje prawne częstokroć wzajemnie się wykluczają i przekreślają gospodarczy sens nawiązywania tego rodzaju stosunków. Ważne jest również to, że stosunki prawne w zakresie rejestracji i utrzymania domen zawierane są z organizacjami międzynarodowymi utworzonymi na podstawie aktów i umów międzynarodowych lub organizacjami powołanymi w poszczególnych państwach do prowadzenia odpowiednich rejestrów, które stosują własne zasady ich rejestracji w oparciu o uregulowania wewnętrzne odnosząc skutek do treści stosunków prawnych, której przedmiotem są usługi świadczone przez pozwaną. Pozwana jest wyłącznie pośrednikiem pomiędzy międzynarodowymi i krajowymi rejestratorami domen, n końcowymi użytkownikami świadcząc jedynie usługi polegające na dołożeniu należytej staranności w podejmowaniu czynności zmierzających do zarejestrowania i utrzymania (...), a zatem w sprawie znajdą zastosowanie przepisy o zleceniu.

Podniosła, że w zakresie postanowienia wskazanego w pkt l petitum pozwu, a zamieszczonego w rozdziale III ust. 6 lit. a), b) i e) Regulaminu nie wyczerpuje ono znamion określonych w art. 385 ³ § 2 i 9 k.c. albowiem posługuje się ona w prowadzonej działalności urządzeniami technicznymi i oprogramowaniem mającym zapewnić świadczenie usług w sposób ciągły i nieprzerwany, przy czym uzależniona jest również od innych podmiotów, których to działanie jest warunkiem świadczenia usług przez pozwaną. Świadczenie przez nią usług ma charakter, zgodnie z przepisami o zleceniu, świadczenia należytej staranności, a nie rezultatu. Powyższe powoduje, iż może ona jedynie dokładać należytej staranności w zakresie doboru urządzeń technicznych oraz właściwego oprogramowania w celu wykonania umowy. Tym samym koniecznym wydaje się, by podmiot świadczący tego typu usługi mógł mieć zagwarantowane prawo do wyłączania usług oraz sporadycznych krótkich przerw niezbędnych do podjęcia czynności serwisowych w celu utrzymania lub poprawy jakości usług i usunięcia awarii. Oczywistym wydaje się również., iż uprawnienie to winno być w istotny sposób ograniczone z uwagi na chroniony interes konsumenta.

W ocenie pozwanej ograniczenie to wynika wprost z treści ww. postanowienia, w którym użyto określeń „sporadycznie" i „okresowe", które to określenia jak wynika z ich powszechnego znaczenia odnoszą się do rzadkich i chwilowych sytuacji występowania. Jednocześnie powyższe postanowienie nie ogranicza uprawnień konsumenta w zakresie dowolnej jednostronnej interpretacji takich zdarzeń, jak również ograniczenia odpowiedzialności pozwanej albowiem konsument może dochodzić odszkodowania z tytułu nienależytego wykonania umowy, jeżeli przerwy w świadczeniu usług przekroczą zakres pojęcia „okresowy" czy „sporadyczny". Dodatkowo wskazała, iż nie jest możliwe wskazanie wprost granic dopuszczalnych przerw z uwagi na uwarunkowania techniczne świadczonych przez nią usług. Ostatecznie podniosła, iż postanowienie znajdujące się w rozdziale III ust. 6 lit. e) Regulaminu zostało zastrzeżone jedynie na wypadek sytuacji naruszania przez jednych użytkowników sieci praw innych użytkowników powodując tym samym nieprawidłowe jej działanie.

W odniesieniu do drugiego z postanowień, znajdującego się w rozdziale III ust. 7 Regulaminu wskazała, iż powód dokonuje jego interpretacji w oderwaniu od innych postanowień Regulaminu, co powoduje jego zniekształcenie albowiem w Regulaminie wskazane zostało szczegółowo jakie zachowania uważa się za niewłaściwe lub nienależyte wykonanie umowy. Tym samym wiadomym jest, w jakich sytuacjach konsument ma prawo dochodzić odszkodowania. Powód, zdaniem pozwanej, nie wskazał dobrego obyczaju, który mógłby zostać przez stosowanie tego postanowienia naruszony, a przy tym nie odwołał się do żadnej / klauzul wymienionych w art. 385 ³ k.c. Wskazała ona, iż konsument wyłącznie w przypadkach określonych w Regulaminie ponosi odpowiedzialność ograniczoną do wysokości uiszczonej opłaty, co ogranicza zasadniczo wysokość kierowanego do niego roszczenia. Zatem w niniejszym postanowieniu nie można mówić o niezachowaniu proporcjonalności pomiędzy interesem konsumenta, a prawem jego kontrahenta do dochodzenia roszczeń o charakterze odszkodowawczym. Ostatecznie wskazała, iż zasadnicza część umowy zostaje spełniona przez pozwaną w początkowej jej fazie tj. w fazie rejestracji (...) albowiem później usługa odbywa się poprzez utrzymanie możliwości dostępu - co nie wymaga istotnego zaangażowania po jej stronie. Tym samym zasadnym wydaje się przyjęcie, że jeżeli kontrahent nie wykona w sposób należyty zobowiązania, pozwanej przysługuje prawo do odszkodowania stanowiącego jej wynagrodzenie za spełnione przez nią zobowiązanie.

W zakresie kolejnego postanowienia, znajdującego się w Rozdziale III ust. 8 Regulaminu wskazała, iż użyte określenie „z przyczyn od (...) sp. z o.o. niezależnych" należy traktować jako tożsame z kodeksowym pojęciem „za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi". W pozostałym zakresie powtórzyła przytoczoną już wyżej argumentację kwestionującą postanowienie wskazane w pkt 2 petitum pozwu, a dotyczącą Rozdziału III ust. 7 Regulaminu.

Czwarte z postanowień wzorca, zdaniem pozwanej, reguluje tryb postępowania w razie stwierdzenia, że Abonent zalega z zapłatą należności. Umieszczenie danych takiego Abonenta we wskazanym rejestrze dłużników jako prawnie dopuszczalne nie może zostać uznane za zawierające w swej treści sankcję i naruszające dobre obyczaje albowiem pozwana nie ma obowiązku podawania tego rodzaju informacji kontrahentowi, a postanowienie to ma jedynie wyeliminować sytuację, w której jej kontrahent byłby zaskoczony trybem i sposobem dochodzenia przez nią roszczeń. Tym samym, wedle jej oceny, powód zdaje sic usiłować stawiać interes konsumenta ponad prawny interes wskazany w normie prawnej.

W odniesieniu do kolejnych trzech postanowień zawartych w pkt 5, 6 i 7 petitum pozwu, znajdujących się odpowiednio w Rozdziale VII ust. l, ust. 2 pkt l oraz ust. 3 Regulaminu pozwana wskazała, iż interpretacja dokonana przez powoda stoi w sprzeczności z bezwzględnie obowiązującymi przepisami prawa zakładając złą wiarę pozwanej wyłączającą odpowiedzialność również za podwykonawców czy inne podmioty z nią współpracujące. Powyższe nie może :; luno wić podstawy do kontroli abstrakcyjnej wzorca umowy, który z mocy prawa byłby nieważny. Użyte sformułowania „osoby trzecie" czy też „z przyczyn niezależnych od (...) sp. z o.o." nie odnoszą się bowiem do sytuacji, w której z mocy prawa pozwana ponosi odpowiedzialność, a zatem do szkód wyrządzonych przez podmioty, którym po/wana

powierzyła wykonanie zobowiązania bądź też wykonuje zobowiązanie przy ich pomocy. Określenia te odnoszą się do jedynie do „okoliczności za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi", a zatem jako zgodne z treścią art. 471 k.c. nie mogą zostać uznane za niedozwolone.

W odniesieniu do ósmej klauzuli wskazała, iż jest to jedynie część postanowienia znajdującego się w Rozdziale IX zatytułowanego „Postępowanie reklamacyjne", a składającego się z dwóch ustępów, które należy interpretować łącznie albowiem jedynie brak informacji określonych w ust. l (dane Abonenta, rodzaj świadczonej usługi, zarzuty i ich uzasadnienie oraz proponowany sposób rozstrzygnięcia) skutkować może przedłużeniem procesu rozpoznawania reklamacji.

W odniesieniu do klauzul wskazanych w pkt 9 i 10 wskazała, iż winny być one rozpatrywane łącznie z uwagi na ich charakter albowiem klauzula zawarta w pkt 10 petitum pozwu wyrokiem Sądu Ochrony Konsumenta i Konkurencji w sprawie o sygn. akt XVII AmC 265/07 została wpisana do rejestru klauzul niedozwolonych prowadzonego przez Prezesa Urzędu Ochrony Konsumenta i Konkurencji pod pozycją 1491. Zdaniem pozwanej rekonstrukcja normy prawnej w oparciu o postanowienia rozdziału XII Regulaminu oraz art. 384 i 384 ¹ k.c. powoduje, że zmiany dokonane w Regulaminie wymagają ich publikacji na stronie internetowej pozwanej. Tym samym nałożony na pozwaną obowiązek poinformowania konsumenta o zmianach znalazł odzwierciedlenie w postanowieniu zawartym w ust. 5 tegoż rozdziału i odesłaniu do tychże przepisów zmieniając zasadniczo działanie rekonstruowanej normy prawnej. Dodatkowo wskazała, iż przyznała konsumentowi w pkt 3 tegoż rozdziału możliwość złożenia sprzeciwu w terminie 14 dni od daty jego publikacji powodując, iż konsument ma szersze uprawnienia mogąc skorzystać z prawa do wypowiedzenia umowy albo do utrzymania stosunku prawnego na dotychczasowych zasadach. Tym samym zagwarantowane są prawa konsumenta z poszanowaniem dobrych obyczajów. Jednocześnie wskazała, iż w przypadku nie uznania powyższej argumentacji wnosi o odrzucenie pozwu w pkt 9.

W odniesieniu do jedenastej z klauzul wskazała, iż nie można zgodzić się z powodem, że zmiana warunków świadczenia usług przez współpracujące rejestry lub rejestratorów nie stanowi ważnej przyczyny zmiany umowy. Jak wskazała bowiem we wstępie uzasadnienia odpowiedzi na pozew wykonuje ona świadczenia na podstawie zawartych umów z innymi podmiotami, w tym o charakterze międzynarodowym, Tym samym, jeżeli zmianie ulegną warunki rejestracji domen to oczywistym wydaje się, że winna mieć prawo do zmian umów w celu dostosowania ich do warunków dyktowanych przez te podmioty. Brak takiego uprawnienia może skutkować wypowiedzeniem umów zawartych z rejestratorami.

W odniesieniu do dwu ostatnich kwestionowanych postanowień wskazała, iż wobec treści art. 479 ¹ k.p.c. powód utracił prawo do ich skutecznego dochodzenia, albowiem pozwana nie oferuje już usług na podstawie regulaminu promocji „Serwery od l złotówki" od dnia 26 stycznia 2008 r., a zatem zaniechała stosowania wzorca wcześniej niż 6 miesięcy od dnia wniesienia pozwu (odpowiedź na pozew - k. 27 -42).

Na rozprawie strona powodowa nie stawiła się. Strona pozwana podtrzymała dotychczasowe stanowisko w sprawie (protokół- k. 85 - 86).

Na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:

Przedsiębiorca (...) w obrocie gospodarczym w zakresie świadczenia usług rejestracji domen i ich utrzymywania posługuje się wzorem umownym pod nazwą Regulamin świadczenia usług przez (...) sp. z o.o. - dalej: Regulamin (niesporne, wydruk treści Regulaminu - k. 18-21 verte, twierdzenia pozwu i odpowiedź na pozew - k. 2 - 8, 27 - 42). W Regulaminie tym zawarte są następujące postanowienia: „(...) Sp. z o.o. zastrzega sobie prawo do:

•

okresowego wyłączania dostępności usług w ramach serwisu strony www.(...).pl w celu jego rozbudowy i konserwacji,

•

sporadycznych, krótkich przerw w dostępie do usług w przypadku zaistnienia awarii,

•

ograniczeń w zakresie możliwości wykorzystania sieci i usług (...) sp. z o.o. wynikającego z ochrony poprawnej pracy sieci";

(...)l sp. z o.o. przysługuje prawo do odszkodowania za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy przez Abonenta (...) Wysokość odszkodowania będzie równowartość niewykorzystanej usługi";

„W przypadku braku możliwości uruchomienia usługi z przyczyn od (...) niezależnych, w tym z przyczyn leżących po stronie Wnioskodawcy, (...) sp. z o.o. przysługuje odszkodowanie tytułem zwrotu poniesionych kosztów, które może zostać potrącone z opłaty poniesionej przez, wnioskodawcę";

„W przypadku uchylania się przez Abonenta od terminowego wniesienia opłaty z tytułu świadczenia usług (...) sp. z o.o. wzywa na piśmie Abonenta do uregulowania zaległości pod rygorem ujawnienia danych Abonenta w Krajowym Rejestrze Długów"; „(...) nie ponoszą odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną Abonentowi skutkiem działania lub zaniechania osób trzecich, w tym Rejestru/Rejestratora domen, z którym (...) sp. z o.o. zawarła stosowne porozumienie o współpracy";

„Domeny.pl Sp. z o.o. nie ponosi odpowiedzialności za szkody poniesione przez Abonenta powstałe wskutek:

« braku ciągłości świadczenia usług z przyczyn niezależnych od (...) ^{( 1)}'; „(...) sp. z o.o. nie ponosi odpowiedzialności za opóźnienie, niepowodzenie w rejestracji (...) oraz zmianę danych, na które została zarejestrowana domena z przyczyn od siebie niezależnych, w szczególności z przyczyn leżących po stronie Wnioskodawcy, Abonenta i Rejestratora/Rejestratorów domen";

(...)l sp. z o.o. zobowiązana jest udzielić odpowiedzi na reklamację, w terminie 14 dni od daty jej otrzymania. W przypadku braku informacji niezbędnych do rozpoznania reklamacji, termin liczony jest od momentu ich uzyskania";

(...)l zastrzega sobie prawo dokonania zmian niniejszego Regulaminu. Zmiany te obowiązują od chwili udostępnienia nowej wersji Regulaminu na stronie (...) "; „Wniesienie sprzeciwu przyznaje (...) prawo do:

•

uznania sprzeciwu za wypowiedzenie umowy skutkujące jej rozwiązaniem po upływie miesiąca od otrzymania sprzeciwu oraz dokonania zwrotu Konsumentowi opłat proporcjonalnie do niewykorzystanych świadczeń albo

•

utrzymania usługi na dotychczas obowiązujących zasadach";

„Warunki świadczenia usługi mogą ulec zmianie, w razie zmiany warunków świadczenia usług przez współpracujące Rejestry/Rejestrów";

„Każda ze stron ma prawo do wypowiedzenia umowy ze skutkiem na koniec bieżącego okresu rozliczeniowego z zachowaniem jednomiesięcznego okresu wypowiedzenia, w formie pisemnej, na adres siedziby (...) sp. z o.o. (...) zachowania terminu wypowiedzenia konieczne jest otrzymanie przez (...) sp. z o.o. oświadczenia o wypowiedzeniu umowy przed rozpoczęciem biegu jednomiesięcznego okresu wypowiedzenia"

Od dnia 26 stycznia 2008 r. (...) zaprzestała oferowania usług w zakresie kształtowanym w Regulaminie (...)Serwery od l złotówki" (niesporne, niekwestionowane twierdzenia odpowiedzi na pozew - k. 41, wydruk treści Regulaminu promocji - k. 22 - 22 verte).

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie złożonych przez powoda wydruków treści kwestionowanych postanowień umownych oraz w pełni zgodnych twierdzeń stron co do okoliczności faktycznych wyrażonych w pozwie i odpowiedzi na pozew. Wymagający rozstrzygnięcia spór stron miał charakter stricte prawny - fakty nie były sporne.

Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył co następuje:

Powództwo w części (dziesięć z trzynastu zakwestionowanych klauzul) zasługuje na uwzględnienie.

W katalogu źródeł prawa powszechnie obowiązującego na obszarze całego kraju, zgodnie z art. 87 ust. l Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 1997 r. Nr 78, póz. 483) znajdują się bowiem obok Konstytucji, ustaw i rozporządzeń umowy międzynarodowe. Miejsce ich w hierarchii źródeł prawa wyznacza wymagany tryb ratyfikacji. Jeżeli ratyfikacja umowy wymaga zgody wyrażonej uprzednio ustawą - wówczas ma ona pierwszeństwo nad ustawą (art. 91 ust. 2). Do tego rodzaju umów należy Traktat o przystąpieniu Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej podpisany w dniu 16 kwietnia 2003 r. w Atenach (Dz. U. z 2004 r. Nr 90, póz, 864) albowiem dotyczy on materii opisanej w art. 89, a skutkiem jego wejścia w życie stało się przekazanie ww. organizacji międzynarodowej części kompetencji organów władzy państwowej (art. 90). O jego zgodności z Konstytucją wypowiedział się ostatecznie Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 11 maja 2005 r., K 18/04, OTK-A 2005/4/49, a moc wiążąca aktów normatywnych wydanych m.in. przez Unię Europejską i hierarchiczne ich usytuowanie ponad ustawami wynika wprost z treści art. 91 ust. 3 Konstytucji.

Skoro na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej obowiązuje prawo wspólnotowe, zastosowanie w zakresie ochrony konsumentów znajduje art. 153 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską (Dz.U. z 2004 r. Nr 90, póz. 864/31, dalej: TWE) w brzmieniu: „1. Dążąc do popierania interesów konsumentów i zapewnienia wysokiego poziomu ochrony konsumentów, Wspólnota przyczynia się do ochrony zdrowia, bezpieczeństwa i interesów gospodarczych konsumentów, jak również wspierania ich prawa do informacji, edukacji i organizowania się w celu zachowania ich interesów. 2, Wymogi ochrony konsumentów są uwzględniane przy określaniu i urzeczywistnianiu innych polityk i działań Wspólnoty. 3. Wspólnota przyczynia się do osiągnięcia celów określonych w ustępie l poprzez: a) środki, które przyjmuje na podstawie artykułu 95 w ramach urzeczywistniania rynku wewnętrznego; b) środki, które wspierają uzupełniają i nadzorują politykę prowadzoną przez Państwa Członkowskie, 4. Rada, stanowiąc zgodnie z procedurą określoną w artykule 251 i po konsultacji z Komitetem Ekonomiczno-Społecznym, przyjmuje środki określone w ustępie 3 lit. b). 5. Środki przyjęte na podstawie ustępu 4 nie stanowią przeszkody dla Państwa Członkowskiego w utrzymaniu lub ustanawianiu bardziej rygorystycznych środków ochronnych. Środki te muszą być zgodne z niniejszym Traktatem. Są one notyfikowane Komisji". W świetle powyższego należy uznać, iż ochrona interesów konsumentów stanowi jedną z polityk wspólnotowych i w związku z tym dopuszczalne są w przepisach prawa krajowego jedynie takie odstępstwa, które w zakresie ochrony konsumentów ustanawiają tę ochronę na poziomie wyższym niż wymaga tego prawo wspólnotowe.

Zgodnie z art. 249 zd. 1 i 2 TWE: „W celu wykonania swych zadań oraz na warunkach przewidzianych w niniejszym Traktacie, Parlament Europejski wspólnie z Radą, Rada i Komisja uchwalają rozporządzenia i dyrektywy, podejmują decyzje, wydają zalecenia i opinie. Rozporządzenie ma zasięg ogólny. Wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich Państwach Członkowskich.". Tym samym w sprawach konsumenckich zastosowanie znajduje Dyrektywa nr 93/13/WE z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich (Dz. Urz. WE 1994 L 95/1) nakazująca, wobec istnienia rozbieżności w systemach prawnych państw członkowskich w zakresie przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do nieuczciwych warunków umownych w umowach zawieranych pomiędzy sprzedawcą lub dostawcą, a konsumentem dostosowanie prawa w sposób zapewniający minimalne wymagania określające warunki zawierania umów, jak i konsekwencje zawierania w nich postanowień niezgodnych z jej przepisami. Dyrektywa la wprowadziła również zasadę kontroli prewencyjnej wzorców umownych zawieranych z konsumentami pod kątem obecności w nich tzw. Klauzul abuzywnych tzn. naruszających słuszne interesy konsumentów. Wynikiem powyższych regulacji są właśnie przepisy zawarte m.in. w art. 384 - 385 ³ k.c. oraz art. 479 ³⁶ - 479 ⁴⁵ k.p.c. odnoszące się do umów zawieranych z konsumentem niezależnie od przedmiotu umowy. W świetle powyższych wstępnych uwag argumentacja pozwanej odwołująca się do tego, że łączą ją transgraniczne umowy z innymi podmiotami podlegające bliżej przez nią niesprecyzowanym przepisom prawa międzynarodowego oraz prawa krajowego państw obcych, co ma mieć wpływ na możliwość oceny stosowanego przez nią wzorca, jest bezzasadna. Okoliczności te, jakkolwiek kształtują sytuację prawną pozwanej, nie mogą mieć wpływu na spoczywający na niej obowiązek powstrzymania się od stosowania niedozwolonych klauzul umownych w obrocie konsumenckim, nawet jeżeli nie jest to rzeczą łatwą w sytuacji obowiązywania regulacji prawnych nie do końca dostosowanych do tak specyficznego przedmiotu działalności gospodarczej jaką prowadzi pozwana.

Przechodząc do oceny żądania uznania 13 klauzul umownych za niedozwolone oraz zarzutów zawartych w odpowiedzi na pozew należy wskazać co następuje:

Zakwestionowane klauzule tworzą swego rodzaju kategorie praw i obowiązków stron w zakresie unormowania: a) odpowiedzialności pozwanej za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy (klauzule: l, 5, 6, 7); b) odpowiedzialności konsumentów za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy (klauzule: 2, 3, 4, 12, 13); c) zmiany umowy (klauzule: 9, 10, 11) oraz d) reklamacji (klauzula 8). Zasadnym zatem jest rozpatrywanie ww. postanowień łącznie uwzględniając wspólny im przedmiot, a następnie również znaczenia ich treści.

Zgodnie z art. 385 ² k.c.: „Oceny zgodności postanowienia umowy z dobrymi obyczajami dokonuje się według stanu z chwili zawarcia umowy, biorąc pod uwagę jej treść, okoliczności zawarcia oraz uwzględniając umowy pozostające w związku z umową obejmującą postanowienie będące przedmiotem oceny." Powyższy przepis zawiera cztery elementy: czas („chwila zawarcia umowy"), który to w przypadku abstrakcyjnej kontroli wzorca umowy oznacza stan z daty wytoczenia powództwa o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolony; okoliczności zawarcia umowy (element nieistotny w wypadku kontroli abstrakcyjnej); przedmiot badania („postanowienie będące przedmiotem oceny)", a zatem w przypadku kontroli abstrakcyjnej danego postanowienia wzorca umowy również w zestawieniu z innymi postanowieniami oraz rodzajem świadczenia na rzecz konsumenta (tak: SN w uzasadnieniu wyroku z dnia 9 października 2003 r., V CK 277/02, OSNC 2004, nr l i, póz. 184) oraz wskazówki co do uwzględnienia umów pozostających w związku z ocenianym wzorcem.

Jednocześnie ustawodawca przesądził, które z postanowień mogą być uznane w razie wątpliwości za klauzule niedozwolone tworząc w art. 385 ³ k.c. katalog tzw. szarych klauzul stosowanych w obrocie z konsumentem.

Powracając do realiów niniejszej sprawy należy wskazać na treść art. 385 ³ pkt 2 k.c., zgodnie z którym postanowienia wyłączające lub istotnie ograniczające odpowiedzialność względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania należy uznać za niedozwolone. A zatem należało zbadać w tym kontekście postanowienia wskazane w pkt l, 3, 5, 6, 7 petitum pozwu.

Zgonie z pkt l żądania pozwu kontroli podlega postanowienie, zgodnie z którym (...) sp. z o.o. zastrzega sobie prawo do: a) okresowego wyłączania dostępności usług w ramach serwisu strony www.(...).pl w celu jego rozbudowy i konserwacji, b) sporadycznych, krótkich przerw w dostępie do usług w przypadku zaistnienia awarii, e) ograniczeń w zakresie możliwości wykorzystania sieci i usług (...) sp. z o.o. wynikającego z ochrony poprawnej pracy sieci" (rozdział III pkt 6 Iii, a), b) i e) Regulaminu).

Powód wskazał, iż powyższe postanowienie pozwala na ograniczenia dostępności sieci pozwanej wyłączając jej odpowiedzialność za nienależyte wykonanie umowy. Zawiera ono bowiem pojęcia nieostre pozwalające na swobodną interpretację przez pozwaną czasu trwania przerw oraz ich częstotliwości. Pozwana wskazała, iż powyższe postanowienie kształtuje jedynie prawo do stosowania krótkich i sporadycznych przerw w celu podjęcia niezbędnych czynności serwisowych mających na celu utrzymanie i poprawę jakości świadczonych usług, bądź też w celu usunięcia awarii oraz w wypadkach naruszenia prawa przez innych użytkowników w celu wyeliminowania takich naruszeń. Podkreśliła, iż pojęcia użyte w tym postanowieniu są jednoznaczne. Jednocześnie dołączyła dokument (porozumienie z Rejestratorem domen), z którego wynika, że zgodnie z jego treścią prace testów systemu przetwarzania i transmisji danych i każdych nowych wersji winny się odbywać na urządzeniu testowym przed połączeniem się z urządzeniem docelowym, jak również pozwana zobowiązana jest do sprawowania pełnej kontroli oraz ciągłej rejestracji wszelkich działań osób, z którymi zawarła umowę, zaś wyłączenie bądź ograniczenie dostępu może nastąpić jedynie na okres 48 godzin w przypadku wykrycia próby nieuprawnionego dostępu do systemu pozwanej (k. 52 - 61).

Rozstrzygając to zagadnienie należy uznać, iż rzeczone postanowienie stanowi niedozwoloną klauzulę umowną albowiem po pierwsze uprawnia pozwaną do niczym nieograniczonego wyłączania dostępności usług z powołaniem się na okoliczność usuwania awarii czy serwisowania urządzeń w sytuacji, w której jak wynika z wzorca umowy oraz zawartego porozumienia z Rejestratorem domen winna ona spełniać swe świadczenie w sposób ciągły. Po drugie, uprawnia ono pozwaną do dowolnej interpretacji czasu owej niedostępności poprzez użycie określeń nieostrych w sytuacji, w której w rzeczonym porozumieniu określony jest zarówno czas trwania (do 48 godzin), jak i konkretnie opisana, wyjątkowa sytuacja, w której owo ograniczenie dostępu może wystąpić. Przeczy to twierdzeniu pozwanej, że konieczność tak elastycznego (z użyciem nieostrych pojęć) kształtowania treści postanowień umownych wynika z treści umów łączących ją z innymi podmiotami.

W rzeczywistości, poprzez nieustalenie jakichkolwiek weryfikowalnych limitów częstotliwości przerw w świadczeniu usługi oraz długości owych, a zamiast tego zastąpienie tych limitów pojęciami opisowymi o niskiej precyzji, pozwana wyłącznie dla siebie zastrzegła prawo do decydowania w jakim zakresie będzie świadczyła, a w jakim nie jednocześnie oczekując pełni świadczenia wzajemnego konsumenta (zapłaty umówionej kwoty). Tak ukształtowane postanowienie powoduje wyłączenie odpowiedzialności pozwanej za nienależyte wykonanie umowy polegające na przerwaniu świadczenia usługi w sytuacji, w której winna ona być świadczona w sposób ciągły z powołaniem się na jedną z ww. okoliczności.

Powyższe rozważania znajdują również zastosowanie w odniesieniu do postanowień zawartych w pkt 5 7 petitum pozwu stanowiących, iż: „(...) nie ponoszą odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną Abonentowi skutkiem działania lub zaniechania osób trzecich, w tym Rejestru/Rejestratora domen, z którym (...) sp. z o.o. zawarła stosowne porozumienie o współpracy" (Rozdział VII ust. 1); „(...) sp. z o.o. nie ponosi odpowiedzialności za szkody poniesione przez Abonenta powstałe wskutek: a) braku ciągłości świadczenia usług z przyczyn niezależnych od (...)" (Rozdział VII ust. 2 pkt 1); „(...) sp. z o.o. nie ponosi odpowiedzialności za opóźnienie, niepowodzenie w rejestracji (...) oraz zmianę danych, na które została zarejestrowana domena z przyczyn od siebie niezależnych, w szczególności z przyczyn leżących po stronie Wnioskodawcy, Abonenta i Rejestratora/Rejestratorów domen" (Rozdział VII ust. 3).

Postanowienia te, jak trafnie wskazuje powód, również znacząco ograniczają odpowiedzialność pozwanej albowiem pozwalają na uniknięcie odpowiedzialności w sytuacji, w której pozwana ponosi odpowiedzialność - również na zasadzie ryzyka. Jak wynika bowiem z wykładni językowej tych postanowień, wbrew twierdzeniu pozwanej, regulują one sytuacje, w której szkoda powstaje na skutek działania podmiotów, z pomocą których pozwana wykonuje zobowiązania. Znajdują się w nich uszczegółowienia rozumienia pojęć „osoby trzecie", „przyczyn niezależnych od siebie" poprzez, wskazanie również Rejestratora domen, który jest bez wątpienia osobą, z której pomocą zobowiązanie wykonywa w rozumieniu art. 474 k.c. Kwestionowane postanowienia umowne, wbrew twierdzeniom pozwanej nie mogą być interpretowane w sposób, który prowadzi do uznania że prowadzą one do całkowitego wyłączenia odpowiedzialności dłużnika - tak za działania własne, jak i osób trzecich, za które odpowiedzialność pozwana jako dłużnik ponosi stosownie do treści art. 474 k.c. Tak nie jest - poprzez owe klauzule odpowiedzialność dłużnika we wszystkich opisanych wypadkach jest redukowana jedynie do umyślnych działań wyrządzających szkodę - tj. do poziomu wyznaczonego przez art. 473 § 2 k.c. Tak daleko idące ograniczenie odpowiedzialności pozwanej jako dłużnika konsumenta musi być uznane za niedozwolone w rozumieniu art. 385 ³ pkt 2 k.c., a tym samym stosowanie kwestionowanych klauzul winno zostać zakazane.

W zakresie kolejnej kategorii klauzul wskazanych w petitum pozwu, a odnoszących się do odpowiedzialności konsumentów za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy (postanowienia: 2, 3, 4, 12, 13) należy zważyć co następuje: zgodnie 7 art. 385 ³ pkt 17 niedozwolone są takie postanowienia umowne, które nakładają na konsumenta obowiązek zapłaty rażąco wygórowanej kary umownej w sytuacji, w której konsument nie wykonał

zobowiązania lub odstąpił od umowy. Tym samym zarówno postanowienie zawarte w pkt 2 petitum pozwu („(...) sp. z o.o. przysługuje prawo do odszkodowania za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy przez Abonenta (...) Wysokość odszkodowania będzie równowartość niewykorzystanej usługi" (Rozdział III ust. 7 zdanie pierwsze i trzecie) jak i w pkt 3 („W przypadku braku możliwości uruchomienia usługi z przyczyn od (...) niezależnych, w tym z przyczyn leżących po stronie Wnioskodawcy, D..pl sp. z 0,0. przysługuje odszkodowanie tytułem zwrotu poniesionych kosztów, które może zostać potrącone z opłaty poniesionej przez wnioskodawcę" (Rozdział III ust. 8 zdanie pierwsze i drugie) odnoszą się do wysokości należnego pozwanej odszkodowania z tytułu niewykonania swego zobowiązania przez konsumenta. Wbrew twierdzeniu pozwanej wysokość wskazanego w postanowieniu zawartym w pkt 2 odszkodowania stanowi równowartość niewykorzystanej usługi. W drugim zaś postanowieniu wskazano, iż stanowi ono odszkodowanie tytułem zwrotu poniesionych kosztów, przy czym nie wiadomo, jakiego rodzaju i rzędu są to koszty. Tym samym istnieje możliwość obciążenia konsumenta odszkodowaniem w niewspółmiernej i rażąco wygórowanej wartości. Tym samym należało zakazać stosowania powyższych po stanowień jako niedozwolonych.

W zakresie postanowienia zawartego w pkt 8 petitum pozwu:

Pozwana posługuje się postanowieniem, zgodnie z którym „(...) sp. z o.o. zobowiązana jest udzielić odpowiedzi na reklamację, w terminie 14 dni od daty jej otrzymania. W przypadku braku informacji niezbędnych do rozpoznania reklamacji, termin liczony jest od momentu ich uzyskania" (Rozdział IX ust. 2 pkt 8 petitum pozwu). Pozwana wskazała, iż postanowienie to winno być rozpatrywane łącznie z ust. ł, w którym to wskazano, iż: „Reklamacja Abonenta w związku z niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem usług powinna zostać przesiana na adres siedziby (...) sp. z o.o. w formie pisemnej i zawierać: dane Abonenta, rodzaj świadczonej usługi, zarzuty i ich uzasadnienie oraz proponowany sposób rozstrzygnięcia". Tym samym w ocenie pozwanej ust. 2 w zakresie w jakim wskazuje brak niezbędnych informacji odnosi się do powyższych danych.

W ocenie Sądu Okręgowego powyższe twierdzenie pozwanej nie znajduje uzasadnienia albowiem w treści kwestionowanego wzorca - w tym w ust. 2 nie znalazło się jakiegokolwiek rodzaju odniesienie do ust. l, jak również w ust. l nie wskazuje się, iż dane te stanową informacje w rozumieniu ust. 2. Tym samym rację ma powód, iż te jednostki redakcyjne nic pozostają ze sobą w związku, a tak ukształtowane postanowienie ogranicza w sposób istotny uprawnienia konsumenta do rozpoznania reklamacji w szybkim terminie skoro pozwana może powoływać się na brak dowolnej informacji wskazując, iż są jest ona niezbędna do jej rozpoznania. Tak sformułowany przepis stanowi klauzule, o której mowa w art. 385 ³ ust. 21 k.c. uzależniając odpowiedzialność kontrahenta od spełnienia przez konsumenta nadmiernie uciążliwych formalności.

Kolejne trzy postanowienia (pkt 9-11 petitum pozwu) stanowią, iż: „(...) zastrzega sobie prawo dokonania zmian niniejszego Regulaminu. Zmiany te obowiązują od chwili udostępnienia nowej wersji Regulaminu na stronie www.(...).pl " (Rozdział XII ust. 1); „Wniesienie sprzeciwu przyznaje (...) prawo do: uznania sprzeciwu za wypowiedzenie umowy skutkujące jej rozwiązaniem po upływie miesiąca od otrzymania sprzeciwu oraz dokonania zwrotu Konsumentowi opłat proporcjonalnie do niewykorzystanych świadczeń albo utrzymania usługi na dotychczas obowiązujących zasadach" (Rozdział Xli ust. 3) oraz „Warunki świadczenia usługi mogą ulec zmianie, w razie zmiany warunków świadczenia usług przez współpracujące Rejestry/Rejestrów" (Rozdział Xli ust. 4) regulując tym samym prawa konsumentów w zakresie możliwości wypowiedzenia umowy.

Bez wątpienia w wypadku pierwszej z tych klauzul nie jest spełniony nałożony przez ustawodawcę obowiązek poinformowania konsumenta o planowanych zmianach umowy. Umieszczenie bowiem na stronie internetowej pozwanej nie jest wypełnieniem tegoż obowiązku, a jedynie stworzeniem fikcji tegoż. Takie ukształtowanie treści postanowienia wzorca zakłada konieczność bieżącego monitorowania zmian w Regulaminie przez konsumenta, a zatem samoinformowania się o zmianach przez konsumenta, nie zaś wypełnienie obowiązku przez pozwaną w celu uniknięcia upływu terminu do wniesienia stosownego sprzeciwu. Pozwana posiadając pełne dane konsumenta winna skierować doń informację o proponowanych zmianach, a co więcej winna uczynić to z odpowiednim wyprzedzeniem. Należy przy tym zaznaczyć, iż jak wynika z przedstawionego porozumienia zawartego pomiędzy (...), a pozwaną (...) zobowiązała się do informowania pozwanej z wyprzedzeniem miesięcznym o planowanych zmianach w cenniku czy regulaminie dając tym samym możliwość poinformowania przez pozwaną konsumentów o tych zmianach.

W zakresie postanowienia z pkt 10 pozwu pozwana wskazała, iż było ono w poprzednim kształcie przedmiotem postępowania przez Sądem Ochrony Konkurencji i Konsumenta w sprawie o sygn. akt XVII AmC 265/07, w wyniku którego zostało uznane za niedozwolone i wpisani; do rejestru klauzul abuzywnych prowadzonego przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumenta pod póz. 1491. Tym samym wobec treści art. 384 i 384 ^{( 1 )}k.c. rozszerzyła katalog uprawnień konsumenta dodając możliwość kontynuowania umowy na dotychczasowych zasadach. Twierdzenie to nie może się ostać. Postanowienie to stanowi, iż „Wniesienie sprzeciwu przyznaje (...) prawo do: uznania sprzeciwu za wypowiedzenie urnowy skutkujące jej rozwiązaniem po upływie miesiąca od otrzymania sprzeciwu oraz dokonania zwrotu Konsumentowi opłat proporcjonalnie do niewykorzystanych świadczeń albo utrzymania usługi na dotychczas obowiązujących zasadach" przyznając tym samym sobie samej wyłączne uprawnienie uznania sprzeciwu za wypowiedzenie umowy, bądź też za skutecznie wniesione oświadczenie w zakresie utrzymania istniejącego stosunku prawnego. Powyższe rozszerza uprawnienia przedsiębiorcy, a nic konsumenta pozostawiając temu ostatniemu wyłączną decyzję co kontynuowania bądź zakończenia stosunku prawnego, lego rodzaju postanowienie uznać należy za niedozwolone, a rzeczoną klauzule za tożsamą co do treści, z tą której stosowania zakazano ww. wyrokiem.

Powyższe rozważania znajdą również zastosowanie do postanowienia opisanego w pkt 11 żądania pozwu regulującego jednostronną zmianę umowy. Zgodnie z tym postanowieniem: „Warunki świadczenia usługi mogą ulec zmianie, w razie zmiany warunków świadczenia usług przez współpracujące Rejestry/Rejestratorów" (Rozdział XII ust. 4). Tożsame co do treści postanowienie zostało uznane za niedozwolone wyrokiem Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 23 października 2006 r., XVII AmC 141/05 i wpisane do rejestru pod pozycją l i 83. Pozwana nie przedstawiła jakiegokolwiek argumentu, który wskazywałby na odmienność skutków stosowania klauzuli owej oraz będącej przedmiotem kontroli w niniejszej sprawie. To postanowienie wprost sprzeczne jest z art. 385 ³ pkt 10 k.c. albowiem w jego treści nie wskazano ważnej przyczyny jednostronnej zmiany umowy - ogólne stwierdzenie, że stanowi ją zmiana warunków przez Rejestry/Rejestratorów taką przyczyną nie jest bowiem w świetle niego jakakolwiek zmiana (nie mająca np. żadnego wpływu na sytuację konsumentów) uprawniałaby pozwaną do zmiany umowy konsumenckiej. Takie uprawnienie zaś mogłoby być wyzyskiwane do narzucania tym sposobem uciążliwych warunków umów konsumentom bez jakiegokolwiek związku z okolicznościami zewnętrznymi w postaci zmian warunków przez ww. podmioty zewnętrzne

W pozostałym zakresie (trzech klauzul) powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie. W zakresie postanowienia zawartego w pkt 4 petitum pozwu stanowiącego, iż: „W przypadku uchylania się przez Abonenta od terminowego wniesienia opłaty z tytułu świadczenia usług (...).pl sp. z o.o. wzywa na piśmie Abonenta do uregulowania zaległości pod rygorem ujawnienia danych Abonenta w Krajowym Rejestrze Długów" (Rozdział IV ust. 6 zdanie pierwsze) wskazać należy, iż na pozwanej nic spoczywa obowiązek wzywania swoich kontrahentów do zapłaty albowiem żaden przepis istnienia takowego nie przewiduje. Fakt, iż pozwana wyznacza zgodnie z nim konsumentowi dodatkowy termin na uregulowanie powstałego zadłużenia wskazując, iż po bezskutecznym jego upływie skieruje odpowiedni wniosek o umieszczeniu takiego konsumenta w stosownym rejestrze nie może być uznany za naruszający interes konsumenta. Dodatkowy termin na dokonanie zapłaty działa na korzyść konsumenta, a nic sposób czynić zarzutu pozwanej z tego, że korzysta z uprawnienia do złożenia wniosku o dokonanie wpisu w stosownym rejestrze zagwarantowanego mu przepisami rangi ustawowej (zob. ustawę z dnia 14 lutego 2003 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych (Dz.U. Nr 50, póz. 424 ze zm.).

W odniesieniu do postanowień wskazanych w pkt 12 i części pkt 13 rację ma również strona pozwana wskazując, iż powód utracił możliwość ich dochodzenia na skutek zaprzestania ich stosowania i upływu czasu. Powód pomimo otrzymania odpowiedzi na pozew nie wypowiedział się co do tych twierdzeń przyznając tym samym milcząco fakty w nich wskazane na podstawie art. 230 k.p.c. wobec tej sytuacji, wobec treści przepisu art. 479 ³⁸ k.p.c., powództwo w tym zakresie podlegało oddaleniu.

Wreszcie w odniesieniu do postanowienia wskazanego w części pkt 13 dotyczącej obowiązującego wzorca (Rozdział X ust. I) należy stwierdzić, że nie znajduje racji bytu stanowisko powoda jakoby nie było ono precyzyjne, a okres wypowiedzenia zbyt długi. W ocenie Sadu Okręgowego terminy wypowiedzenia są jasno sprecyzowane i dotyczą obydwu stron, a zatem postanowienie nie stanowi przejawu asymetrycznego traktowania stron. Nadto, w świetle niezaprzeczonych wyjaśnień pozwanej zawartych w odpowiedzi na pozew, z których wynika że gros czynności angażujących pozwaną wykonywanych jest faktycznie przy zawarciu umowy, a następnie jej kontynuowanie odbywa się przy minimalnym zaangażowaniu z jej strony, uzasadniony jest długi okres rozliczeniowy w sytuacji gdy opłaty pobierane przez pozwaną mają charakter okresowy. Inna mogłaby być interpretacja powstałej sytuacji gdyby odrębne opłaty pozwana pobierała przy zawarciu umowy, a inne przy utrzymywaniu dostępności (...) odpowiednio wyceniając swe zaangażowanie na każdym nierównego tych etapów, jednakże przy takim, legalnym przecież, sposobie pobierania opłat tego rodzaju postanowienie uznać należy za dozwolone i nie dyskryminujące konsumentów.

Reasumując powództwo zasługuje na oddalenie w części w jakiej dotyczy postanowień zawartych w pkt 4, 12, 13 albowiem kwestionowane postanowienia wzorców umownych nie naruszają treści art, 385 ¹ l k.c., zgodnie z którym niedozwolonymi są te postanowienia umowy, które kształtują prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy, o ile nie rosiały uzgodnione indywidualnie i nic są postanowieniami określającymi główne świadczenia stron w sposób jednoznaczny, jak również nie są tzw. klauzulami szarymi zgodnie z treścią art. 385 k.c. W ocenie Sądu powyższe postanowienia nie są sprzeczne z dobrymi obyczajami albowiem nie jest ich elektem nierzetelne, nierówno prawne traktowanie konsumenta jako partnera umowy, czy też niewłaściwe informowanie o przysługujących mu uprawnieniach i wykorzystywanie pozycji profesjonalisty. Nie dochodzi również na skutek ich stosowania do rażąco niekorzystnego ukształtowania sytuacji ekonomicznej konsumenta, a dodatkowo dwie z nich znajdują się we wzorcu, którego zaprzestała pozwana używać wcześniej niż 6 miesięcy przed datą wytoczenia powództwa.

W pozostałym zakresie zaś powództwo jako w pełni uzasadnione podlegało uwzględnieniu, a tym samym stało się konieczne o konieczności zakazania ich stosowania i umieszczenia w stosownym rejestrze jako niedozwolone klauzule umowne.

Ponieważ powód i pozwana wygrali sprawę w odpowiednich częściach zastosowanie znajduje - w zakresie kosztów procesu - art. 100 k.p.c., z którego wynika, że w wypadku częściowego uwzględnienia żądania koszty poniesione przez strony winny być wzajemnie rozliczone Zwrot tych kosztów przysługuje obydwu stronom albowiem ich zawodowi pełnomocnicy procesowi zgłosili żądanie ich zasądzenia (art. 109 k.p.c.).

Na koszty celowego dochodzenia praw oraz obrony składały się w przedmiotowym postępowaniu każdorazowo opłata skarbowa należna od dokumentu pełnomocnictwa i wynagrodzenie pełnomocników procesowych stron będących radcami prawnymi.

Koszt wynagrodzenia pełnomocników procesowych stron będących radcami prawnymi ustalono na podstawie § 14 ust. 3 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U z 2002 r. Nr 163, póz. 1349 ze zm.). Zgodnie z tym przepisem minimalna stawka wynagrodzenia radcy prawnego w postępowaniu przed Sądem Ochrony Konkurencji i Konsumentów o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone wynosi 360 złotych, przy czym powód wniósł o ich zasądzenie w wysokości sześciokrotności stawki, a pozwana w wysokości 3.600 zł. W sytuacji tak znacznego nakładu pracy i stopnia skomplikowania tematyki sąd uznał żądanie podwyższenia wynagrodzenia do sześciokrotności stawki za usprawiedliwione uznając wynikłe z tego koszty dla każdej ze stron - w wysokości 2.160 zł.

Do kosztów celowego dochodzenia praw zalicza się również opłatę skarbową w kwocie 17 zł uiszczoną od dokumentu pełnomocnictwa, co zostało potwierdzone przez Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 12 marca 2003 r., 111 CZP 2/03, OSNC 2003/12/161.

Łącznie strony poniosły koszty w wysokości po 2.177 złotych każda.

Porównanie części, w jakiej powód wygrał (10 klauzul) z roszczeniem dochodzonym pozwem (13 klazul) prowadzi do wniosku, iż powód wygrał sprawę w stosunku 0, (...) zaś pozwana odpowiednio w stosunku 0, (...) - w takim też stosunku należy rozliczyć wzajemnie poniesione przez strony koszty.

Skoro powódka wygrała sprawę w stosunku 0, (...) to suma stanowiąca ww. ułamek od kwoty 2.177 zł przysługuje jej od pozwanej - oznacza to kwotę 1.674,615386 zł, Skoro pozwana wygrała sprawę w stosunku 0, (...) to suma stanowiąca ww. ułamek od kwoty 2.177 zł przysługuje jej od powódki - oznacza to kwotę 502.384618 zł. Różnicą tych kwot należy strony rozliczyć zaokrąglając wynik według zasad matematycznych do pełnych groszy. Zatem pozwana winna powodowi tytułem zwrotu kosztów procesu zapłacić kwotę 1.172,23 zł.

Zgodnie z art. 96 ust. ł pkt 3 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. Nr 167, póz. 1398 ze zm., dalej: u.k.s.c,): „Nie mają obowiązku uiszczenia kosztów sądowych: strona wnosząca o uznanie postanowień umownych za niedozwolone". Stosownie zaś do art. 113 ust. l u.k.s.c.: „Kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić lub których nie miał obowiązku uiścić kurator albo prokurator, sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu." Opłata od pozwu w niniejszej sprawie, zgodnie z art. 26 ust. l pkt 6 u.k.s.c. kwoty wynosi 600 z}. Ponieważ powód w przedmiotowym postępowaniu jest uprzywilejowany i kosztów w postaci opłaty od pozwu nie ponosi - koszty te ponosi zań Skarb Państwa, Ponieważ jednak pozwana w części sprawę przegrała, w odpowiednim do wyniku sporu stosunku należało częścią powyższej opłaty ją obciążyć i nakazać ściągnięcie odpowiedniej kwoty na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w Warszawie. Skoro pozwana przegrała sprawę w stosunku 0, (...) to suina stanowiąca ww. ułamek od kwoty 600 zł wynosi kwotę 461,54 zł (w zaokrągleniu do pełnych groszy według zasad matematycznych).

Publikację prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym na koszt stron zgodnie z wynikiem postępowania zarządzono na podstawie art. 479 § 2 k.p.c. w zw. z art. 98 k.p.c. Zgodnie z powołanymi przepisami koszt publikacji zalicza się do kosztów procesu, którymi są koszta celowego dochodzenia praw lub celowej obrony. Oczywiście ww. koszta nie są typowymi kosztami procesu albowiem te z zasady są kosztami poniesionymi przez jedną ze stron, które to koszta strona przegrywająca, obowiązana jest jej zwrócić. Skoro jednak ustawodawca w art.. (...) § 2 k.p.c. odsyła do regulacji dotyczącej kosztów procesu, a nie kosztów sądowych, uznać należy że wolą jego jest by i do tego kosztu znalazła zasada odpowiedzialności za wynik procesu, zwłaszcza że brak jest jakichkolwiek racji po temu by przyjąć, że wola prawodawcy było by to Skarb Państwa finansował wszelkie koszta przegranych przez powodów spraw dotyczących abstrakcyjnej kontroli wzorców umownych.

Bez wątpienia strona inicjująca owo postępowanie jako strona zwykle słabsza, a nadto działająca w interesie publicznym, została przez ustawodawcę obdarzona przywilejem ustawowego zwolnienia od kosztów sądowych (ww. art. 96 ust. l pkl 3 u.k.s.c.), jednakże jak wynika z art. 96 ust. 3 u.k.s.c. w wydatków owo ponoszenie ich przez Skarb Państwa ma charakter tymczasowy. Odnośnie tego konkretnego wydatku obowiązuje zasada z art. 479 ⁴⁴ § 2 k.p.c. Potwierdza powyższe również treść art. 108 u.k.s.c., zgodnie z którym zwolnienie od kosztów sądowych nie zwalnia od obowiązku zwrotu kosztów procesu należnych przeciwnikowi. Skoro art. 479 ⁴⁴ § 2 k.p.c. nakazuje do tego wydatku stosować przepisy o kosztach procesu, należy stosować również ww. zasadę odpowiedzialności za wynik procesu - mimo, że formalnie przeciwnik tego kosztu nie poniósł. Ponieważ koszty te nie są jeszcze w formule liczbowej znane albowiem znane będą dopiero po wycenie publikacji orzeczenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym, należało w sentencji orzeczenia posłużyć się wskaźnikiem procentowym decydując, stosownie do wyniku procesu, w jakich częściach koszta ogłoszenia strony powinny pokryć.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie powołanych przepisów, należało orzec jak w sentencji.