Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 16 lutego 2017 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, XXIII Wydział Gospodarczy Odwoławczy w następującym składzie:

Przewodniczący: SSO Alicja Dziekańska
Sędziowie: SO Bernard Litwiniec

SO Anna Gałas (spr.)

po rozpoznaniu w dniu 16 lutego 2017 r. w Warszawie
na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w W.
o zapłatę

na skutek zażalenia pozwanej

na pkt 1. postanowienia Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy w Warszawie

z dnia 22 kwietnia 2016 r., sygn. akt VIII GNc 2067/16

postanawia:

uchylić zaskarżone postanowienie i przekazać sprawę Sądowi Rejonowemu dla m. st. Warszawy w Warszawie do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania zażaleniowego.

SSO Anna Gałas SSO Alicja Dziekańska SSO Bernard Litwiniec

Sygn. akt XXIII Gz 65/17

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 22 kwietnia 2016 r. Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie udzielił zabezpieczenia roszczenia powoda na kwotę 58.308,22 zł poprzez zajęcie ruchomości pozwanego znajdujących się w lokalu nr VI w budynku przy ul. (...)
w W. (pkt 1.) i oddalił wniosek w pozostałym zakresie (pkt 2.).

W uzasadnieniu Sąd Rejonowy ustalił, że powód złożył wniosek o zabezpieczenie roszczenia, gdzie wskazał, że roszczenie jest uprawdopodobnione, a nadto ma interes prawny. Rozważając zasadność wniosku Sąd Rejonowy przytoczył treść art. 730 § 1 k.p.c. oraz 730 ¹ § 1 i 2 k.p.c. Sąd Rejonowy stwierdził, że zostały spełnione obie przesłanki zabezpieczenia. W ocenie Sądu Rejonowego mając na uwadze przedstawione we wniosku przez powoda okoliczności i przedstawione na ich poparcie dowody wniosek co do zasady zasługiwał na uwzględnienie. Zdaniem Sądu Rejonowego nie było jednak podstaw do uwzględnienia wniosku o zajęcie ruchomości innych niż ruchomości pozwanego znajdujących się w lokalu
nr VI w budynku przy ul. (...) w W..

Zażalenie na to postanowienie wywiódł pozwany zaskarżając pkt 1 postanowienia.

Zaskarżonemu postanowieniu zarzucono:

1.  naruszenie art. 328 § 2 k.p.c. w zw. z art. 361 k.p.c. poprzez nie wskazanie podstawy faktycznej rozstrzygnięcia, a w szczególności nie wskazanie faktów i dowodów, jakie sąd uznał za udowodnione lub uprawdopodobnione,

2.  naruszenie art. 730 ¹ § 2 k.p.c. poprzez udzielenie zabezpieczenia, mimo że roszczenie powoda nie zostało uprawdopodobnione,

3.  naruszenie art. 730 ¹ § 2 k.p.c. poprzez udzielenie zabezpieczenia, mimo że powód nie ma interesu prawnego w uzyskaniu zabezpieczenia, a jego udzielenie (lub jego brak) nie ma żadnego wpływu na wynik postępowania ani na realizację roszczenia powoda,

4.  naruszenie art. 730 § 3 k.p.c. poprzez obciążenie pozwanego ponad miarę oraz nie uwzględnienie interesu pozwanego.

Wskazując na te zarzuty skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez oddalenie wniosku o udzielenie zabezpieczenia w całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W odpowiedzi na zażalenie powód wniósł o jego oddalenie i zasądzenie od
pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie pozwanego zasługuje na uwzględnienie i skutkowało koniecznością
wydania orzeczenia kasatoryjnego, ponieważ Sąd Rejonowy nie rozpoznał istoty sprawy, co oznacza też trafność wszystkich zarzutów naruszenia art. 730 ¹ k.p.c.

Skarżący podniósł na wstępie też zarzut naruszenia art. 328 § 2 k.p.c, który należy w pełni podzielić, ponieważ w istocie uzasadnienie zaskarżonego postanowienia Sądu Rejonowego nie spełnia elementarnych postanowień tego przepisu. W uzasadnieniu ograniczono się tylko do przytoczenia przepisów prawa procesowego (art. 730 k.p.c. oraz art. 730' § 1 i 2 k.p.c) oraz stwierdzenia, że w sprawie zostały spełnione obie przesłanki zabezpieczenia. W ocenie sądu drugiej instancji orzeczenie takie w ogóle nie poddaje się kontroli instancyjnej, ponieważ nieznany jest proces myślowy sądu pierwszej instancji, który doprowadził do takiego a nie innego rozstrzygnięcia. Przytoczone przepisy prawa
procesowego są prawidłowe ale oczywiście podlegają rozważeniu przy ocenie wniosku o zabezpieczenie z właściwym odniesieniem się do podstaw faktycznych rozstrzygnięcia, podaniem też konkretnych okoliczności, które zadecydowały o tym, że w ocenie sądu pierwszej instancji roszczenie i interes prawny zostały uprawdopodobnione.

Treść uzasadnienia zaskarżonego postanowienia jest tak lakoniczna, że faktycznie należało uznać, że Sąd Rejonowy nie rozpoznał istoty sprawy. Nierozpoznanie istoty sprawy
w rozumieniu art. 386 § 4 k.p.c. następuje wówczas, gdy sąd pierwszej instancji zaniecha zbadania materialnej podstawy żądania pozwu albo pominie merytoryczne zarzuty
pozwanego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 października 2005 r., III CK 161/05). Z kolei Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w wyroku z dnia 19 listopada 2008 r. (I ACa 940/08)
wyjaśnił, że na gruncie przepisu art. 386 § 4 k.p.c. nierozpoznanie istoty sprawy oznacza niewyjaśnienie i pozostawienie poza oceną okoliczności faktycznych, stanowiących
przesłanki zastosowania normy prawa materialnego, będącej podstawą sformułowanego w pozwie roszczenia. Zgodnie z art. 397 § 2 k.p.c. w postępowaniu zażaleniowym stosuje się odpowiednio przepisy o postępowaniu apelacyjnym, co oznacza konieczność
zweryfikowania, czy istota sprawy została rozpoznana, zaś gdy to nie ma miejsca zaskarżone orzeczenie podlega uchyleniu, a sprawa przekazaniu sądowi pierwszej instancji do
ponownego rozpoznania.

W ocenie Sądu Okręgowego do takiej właśnie sytuacji doszło w rozpoznawanej sprawie, gdyż Sąd Rejonowy nie rozpoznał istoty sprawy uznając, że w sprawie zostały spełnione obie przesłanki zabezpieczenia roszczenia bez jakichkolwiek ustaleń faktycznych

(podanie, że został złożony wniosek o zabezpieczenie nie może być wystarczające) oraz bez powołania się na okoliczności, czy dowody potwierdzające tezę o wykazaniu wymienionych przesłanek.

Sąd Rejonowy nie przedstawił żadnej argumentacji odnośnie swojego rozstrzygnięcia, nie poczynił ustaleń faktycznych, nie odniósł ich do przesłanek zabezpieczenia, nie wyjaśnił ani powodowi dlaczego wniosek uwzględnia, ani obowiązanemu dlaczego zabezpieczeniem
go obciąża.

Reasumując, takie rozstrzygnięcie sądu pierwszej instancji nie może znaleźć uznania sądu drugiej instancji, który w takim stanie rozpoznania sprawy nie jest władny wydać ostatecznego orzeczenia w efekcie na korzyść którejkolwiek ze stron, ponieważ faktyczne rozpoznanie wniosku miałoby miejsce tylko w jednej instancji, co jest niedopuszczalne.

Wobec tego, że Sąd Rejonowy nie poczynił w sposób prawidłowy niezbędnych
ustaleń faktycznych, a tym samym nie rozpoznał istoty sprawy, konieczne było wydanie orzeczenia kasatoryjnego i przekazanie sprawy temu Sądowi do ponownego rozpoznania, o czym orzeczono na mocy art. 386 § 4 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c, pozostawiając też
temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania zażaleniowego w orzeczeniu kończącym postępowanie (art. 108 § 2 k.p.c).

SSO Anna Gałas SSO Alicja Dziekańska SSO Bernard Litwiniec