Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt. IV Ka 1255/16

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 lutego 2017 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział IV Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący SSO Stanisław Jabłoński (spr.)

Sędziowie SSO Krzysztof Głowacki

SSO Małgorzata Szyszko

Protokolant Artur Łukiańczyk

przy udziale Ryszarda Walkiewicza Prokuratora Prokuratury Okręgowej

po rozpoznaniu w dniu 7 lutego 2017 r. sprawy

A. D. (1)

córki W. i K. z domu K.

urodzonej (...) w K.

oskarżonej o przestępstwo z art. 233 § 1 k.k. w zw. z art. 12 kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonej

od wyroku Sądu Rejonowego dla Wrocławia– Śródmieścia

z dnia 20 lipca 2016 roku sygn. akt V K 834/15

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;

II.  zasądza od oskarżonej na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe za postępowanie odwoławcze, w tym wymierza jej opłatę w kwocie 150 złotych za II instancję.

Sygn. akt IV Ka 1255 /16

UZASADNIENIE

A. D. (1) została oskarżona o to, że:

w dniach 13 marca 2014r. i 24 czerwca 2014r. we W., działając z góry powziętym zamiarem, pouczona o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywych zeznań, podczas przesłuchania przez funkcjonariusza Biura (...) Policji w charakterze świadka, złożyła fałszywe zeznania mające służyć za dowód w śledztwie 1 Ds. 374/14 prowadzonym przez Prokuraturę Rejonową dla Wrocławia Krzyki Wschód zeznając, że w dniu 8 lutego 2014r. kierowała samochodem osobowym marki B. (...) nr rej. (...) i spowodowała kolizję drogową na ul. (...) we W., zaś M. D. był w tym czasie pasażerem pojazdu, podczas gdy z ustaleń śledztwa 1 Ds. 374/14 wynika, że w tym czasie to M. D. prowadził pojazd będąc w stanie nietrzeźwości i spowodował kolizję drogową,

tj. o czyn z art. 233 § 1 k.k. w związku z art. 12 k.k.

Wyrokiem z dnia 20 lipca 2016 r., sygn. akt V K 834/15, Sąd Rejonowy dla Wrocławia - Śródmieścia:

I. uznał oskarżoną A. D. (1) za winną popełnienia czynu opisanego w części wstępnej wyroku, stanowiącego występek z art. 233 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. i za to na podstawie art. 233 § 1 k.k. w zw. z art. 58 § 3 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. wymierzył jej karę grzywny w wysokości 50 (pięćdziesięciu) stawek dziennych, ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 30 (trzydziestu) zł;

II. zasądził od oskarżonej na rzecz Skarbu Państwa koszty procesu, w tym opłatę w kwocie 150 złotych.

Przedmiotowy wyrok zaskarżył w zakresie rozstrzygnięcia o karze obrońca oskarżonej, zarzucając orzeczeniu Sądu Rejonowego:

a)  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na jego treść, poprzez brak ustalenia, że stopień winy i społecznej szkodliwości czynu popełnionego przez oskarżoną nie są znaczne, a w konsekwencji brak ustalenia, że w niniejszej sprawie zasadne jest zastosowanie warunkowego umorzenia postępowania karnego, w sytuacji gdy dokonanie prawidłowych ustaleń faktycznych determinowało zastosowanie warunkowego umorzenia postępowania karnego wobec oskarżonego A. D. (1), zważywszy w szczególności na: brak winy w stopniu znacznym w związku z rodzajem pobudek, jakimi kierowała się oskarżona oraz brak społecznej szkodliwości czynu w stopniu znacznym, z racji ustawowego zagrożenia karą czynu zabronionego dopuszczającego zastosowanie warunkowego umorzenia postępowania, nadto z uwagi na brak wątpliwości Sądu co do okoliczności popełnienia czynu, a nadto postawę oskarżonej dotychczas niekaranej za przestępstwo umyślne, jej właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia, uzasadniające przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania karnego będzie ona przestrzegała porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa;

a w dalszej kolejności

b)  rażącą niewspółmierność orzeczonej kary grzywny, podczas gdy całokształt okoliczności przedmiotowej sprawy przemawiał za zastosowaniem wobec oskarżonej A. D. (1) warunkowego umorzenia postępowania karnego.

Podnosząc powyższe zarzuty, obrońca wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez warunkowe umorzenie postępowania karnego wobec oskarżonej A. D. (2), pozostawiając okres zastosowania przedmiotowego środka probacyjnego do uznania Sądu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

W świetle całokształtu ujawnionych w sprawie okoliczności istotnych dla przeprowadzenia kontroli odwoławczej poprawności postępowania Sądu I Instancji oraz trafności zaskarżonego wyroku, apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności odnotować należy wadliwość konstrukcji zarzutów podniesionych w środku odwoławczym. Nie może bowiem spotkać się z uznaniem Sądu Odwoławczego praktyka polegająca na podwójnym zarzuceniu tego samego w istocie uchybienia, w oparciu o różne podstawy odwoławcze określone w odrębnych jednostkach redakcyjnych art. 438 k.p.k. Tymczasem oba podniesione przez skarżącego zarzuty sprowadzają się w rzeczy samej do wytknięcia Sądowi Rejonowemu błędnego (zdaniem obrońcy) zaniechania warunkowego umorzenia postępowania karnego przeciwko A. D. (1).

Pomijając powyższą nieścisłość, Sąd Odwoławczy nie stwierdził zaistnienia w zaskarżonym wyroku uchybienia, które mogłoby skutkować jego wzruszeniem. Odniesienie się do podniesionego w apelacji uchybienia wymaga przypomnienia, że zarzut opisany w art. 438 pkt 4 k.p.k. może być skuteczny jedynie wtedy, gdy na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary, można przyjąć, iż zachodzi wyraźna różnica pomiędzy karą wymierzoną przez sąd pierwszej instancji, a karą jaką należałoby wymierzyć w instancji odwoławczej w następstwie prawidłowego zastosowania w sprawie dyrektyw wymiaru kary przewidzianych w ustawie. Na gruncie art. 438 pkt 4 k.p.k. nie chodzi więc o każdą ewentualną różnicę w ocenach co do wymiaru kary, ale o różnicę ocen tak zasadniczej natury, iż karę dotychczas wymierzoną nazwać można byłoby - również w potocznym znaczeniu tego słowa - "rażąco" niewspółmierną, to jest niewspółmierną w stopniu nienadającym się wręcz do zaakceptowania (por. wyrok SA we Wrocławiu z dnia 16 października 2014 r., II AKa 305/14, LEX nr 1567114).

Analiza akt sprawy nie ujawniła dopuszczenia się przez Sąd a quo opisanego wyżej uchybienia. Pisemne uzasadnienie rozstrzygnięcia pierwszoinstancyjnego dokumentuje przeprowadzone przez Sąd Rejonowy rozważania, które – wbrew sugestiom skarżącego – uwzględniały w należyty sposób całokształt okoliczności relewantnych dla określenia konsekwencji prawnokarnych przypisania A. D. (1) przestępstwa z art. 233 § 1 k.k. Zasadnie przy tym Sąd I instancji wskazał na względy prewencji ogólnej, które również wpływają na rodzaj i wysokość wymierzanej przez Sąd kary. Przedstawiona przez skarżącego argumentacja całkowicie pomija natomiast funkcje społecznego oddziaływania kary. Podkreślić również należy, że złożenie przez A. D. (1) fałszywych zeznań poprzedzone było w pełni świadomym procesem intelektualnym, sprowadzającym się do powzięcia przez oskarżoną przemyślanego zamiaru popełnienia przestępstwa, który to zamiar podtrzymany został w trakcie jej kolejnego przesłuchania w charakterze świadka. Niewątpliwie okoliczność ta rzutuje tak na ocenę społecznej szkodliwości przypisanego jej czynu, jak i stopnia zawinienia oskarżonej. Sąd Okręgowy wskazuje także, że oskarżona nie przyznała się do winy i nie okazała skruchy, co świadczy o nieuznaniu przez nią naganności popełnionego przestępstwa.

Istotnym wobec treści apelacji jest również fakt, iż miarą surowości kary nie jest jej ilościowy wymiar, ale stopień wykorzystania sankcji karnej przewidzianej dla danego przestępstwa. Taka sama bowiem kara za przestępstwo zagrożone niską sankcją będzie surowa w porównaniu z takim samym ilościowo wymiarem kary za przestępstwo zagrożone sankcją z wysokimi granicami (por. wyroki SA w Krakowie z dnia 31 sierpnia 2005 r., sygn. akt KZS 2005/9/28 oraz z dnia 28 grudnia 2000 r., sygn. akt KZS 2001/1/25). Zauważyć w tym kontekście wypada, że czyn przypisany A. D. (1), przy zastosowaniu art. 4 § 1 in fine k.k., zagrożony był karą 3 lat pozbawienia wolności. Sąd Rejonowy skorzystał natomiast z przysługującego mu na mocy art. 58 § 3 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. uprawnienia i orzekł wobec oskarżonej karę grzywny zamiast kary pozbawienia wolności przewidzianej w art. 233 § 1 k.k. Już samo porównanie kary grożącej oskarżonej z rzeczywiście wymierzoną dowodzi, że Sąd I instancji należycie uwzględnił wszelkie okoliczności, które zgodnie z dyrektywami wymiaru kary przemawiały za złagodzeniem konsekwencji prawnokarnych czynu przypisanego A. D. (1). Aprobując wywody przedstawione w uzasadnieniu wyroku Sądu Rejonowego, stwierdzić należy, że kara wymierzona oskarżonej nie nosi cech rażącej surowości, a jej rodzaj i wymiar pozwoli na osiągnięcie wobec A. D. (1) celów zapobiegawczych i wychowawczych, zaspokajając zarazem potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. W tym stanie rzeczy kara 50 stawek dziennych grzywny w wysokości 30 zł każda, stanowi sprawiedliwą reakcję na popełnione przez oskarżoną przestępstwo i jako taka pozostaje pod ochroną zasady swobodnego uznania Sądu w zakresie wymiaru kary.

Jak trafnie zauważył natomiast autor apelacji, warunkowe umorzenie postępowania karnego stanowi instytucję prawa karnego, której wykorzystanie przez Sąd ma charakter fakultatywny. Oznacza to, że nawet w przypadku spełnienia przesłanek określonych w art. 66 § 1 k.k. Sąd ma prawo, a nie obowiązek, warunkowo umorzyć postępowanie karne. W zależności od okoliczności danej sprawy, bardziej celowym może się wszak okazać wydanie wyroku skazującego oraz wymierzenie sprawcy przestępstwa adekwatnej kary. Jak wykazano wyżej, in concreto to właśnie sankcja zastosowana zaskarżonym wyrokiem zapewni realizację celów procesu karnego oraz funkcji kary. Niezależnie od powyższego wskazać jednak należy, że wątpliwości budzi w rozpatrywanej sprawie już podstawowa kwestia ziszczenia się wobec A. D. (1) materialnoprawnych warunków dopuszczalności zastosowania art. 66 § 1 k.k. W sytuacji bowiem, gdy oskarżona trwała w zaprzeczeniu popełnienia przez nią przestępstwa, trudno uznać, by postępowanie karne uświadomiło jej dostatecznie naganność przypisanego jej zachowania. W konsekwencji, brak jest wyraźnych podstaw do przyjęcia, że pomimo umorzenia postępowania, A. D. (1) przestrzegałaby porządku prawnego, której to prognozy wymaga powołany wyżej przepis.

Mając zatem na uwadze bezzasadność zarzutów odwoławczych, należało zaskarżony wyrok utrzymać w mocy. Rozstrzygnięcie o kosztach zawarte w pkt II. wyroku znajduje z kolei oparcie w treści art. 636 § 1 k.p.k. oraz art. 8 w zw. z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych.