Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV U 548/16

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 marca 2017r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący

SSO Katarzyna Antoniak

Protokolant

st. sekr. sądowy Marzena Mazurek

po rozpoznaniu w dniu 16 marca 2017 r. w Siedlcach na rozprawie

odwołania Z. M.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia 30 maja 2016 r. Nr (...)

w sprawie Z. M.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o wysokość emerytury

oddala odwołanie.

Sygn. akt: IV U 548/16 UZASADNIENIE

Decyzją z 30 maja 2016r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., działając na podstawie ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych odmówił Z. M. prawa do przeliczenia emerytury podnosząc, że ubezpieczony ma obliczona emeryturę na podstawie art.26 ustawy. Zgodnie zaś z art.108 ust.2 i 3 w/w ustawy emerytury obliczone wg zasad określonych w art.26 powiększa się o kwotę wynikającą z podzielenia składek zaewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego po dniu ustalenia prawa do emerytury i zwaloryzowanych składek przez wyrażone w miesiącach średnie dalsze trwanie życia ustalone dla wieku ubezpieczonego w dniu złożenia wniosku o przeliczenie wysokości emerytury, przy czym ponowne ustalenie wysokości emerytury następuje na wniosek zgłoszony nie wcześniej niż po upływie roku kalendarzowego. W przypadku ubezpieczonego od poprzedniego wniosku nie upłynął rok kalendarzowy dlatego brak jest podstaw do przeliczenia emerytury. Ponadto wskazano, że ubezpieczony wystąpił o przeliczenie kapitału początkowego z uwzględnieniem zarobków z lat 1972-1975 na podstawie dołączonych do wniosku angaży określających stawkę godzinową wynagrodzenia. Jednakże wobec braku informacji o ilości przepracowanych godzin (dziennie, tygodniowo lub miesięcznie) przeliczenie takie nie jest możliwe. Nadto organ rentowy wskazał, że okres od 3 listopada 1997r. do 5 marca 2001r. stanowi okres składkowy i nie może być ponownie zaliczony jako okres sprawowania opieki nad dzieckiem. Organ rentowy odmówił wreszcie przeliczenia świadczenia z uwzględnieniem tablic trwania życia obowiązujących w dniu, w którym ubezpieczony osiągnął powszechny wiek emerytalny wskazując, że obliczenia takiego dokonano w decyzji przyznającej emeryturę (decyzja z 30 maja 2016r. k.42 akt emerytalnych).

Odwołanie od w/w decyzji złożył ubezpieczony Z. M. wnosząc o jej zmianę poprzez ponowne obliczenie emerytury. Ubezpieczony zarzucił, że organ rentowy ustalając wysokość emerytury zawyżył na jego niekorzyść ilość miesięcy dalszego trwania życia, co spowodowało obniżenie wysokości emerytury o około 20 złotych miesięcznie, nie uwzględnił zarobków podanych na świadectwie pracy i dokumentach z archiwum z okresu zatrudnienia w Zakładach (...) w latach 1972-1975, która to praca była bardzo dobrze płatna, gdyż do stawki godzinowej doliczano akord i jego zarobki okresowo przekraczały nawet 4 000 złotych, nie uznał okresu sprawowania opieki na dzieckiem od 1 marca 1998r., kiedy to pracował zawodowo na ½ etatu i jednocześnie opiekował się synem pobierając zasiłek wychowawczy i wreszcie nie odniósł się do złożonego zaświadczenia z Powiatowego Urzędu Pracy i wskazanych w nim kwot zasiłku dla bezrobotnych za okres od 21 listopada 1995r. do 21 listopada 1996r. (odwołanie k.1 akt sprawy).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. W uzasadnieniu powołał się na argumenty przytoczone w zaskarżonej decyzji, nadto odnosząc się do kwestii zasiłku dla bezrobotnych pobranego przez ubezpieczonego w okresie od 21 listopada 1995r. do 21 listopada 1996r. organ podniósł, że zasiłek ten został uwzględniony w podstawie wymiaru kapitału początkowego, natomiast do wyliczenia wysokości kapitału początkowego w decyzji z 25 maja 2016r. przyjęto podstawę wymiaru ustaloną z okresu od 1 stycznia 1983r. do 31 grudnia 1992r. i wskaźnik wysokości podstawy wymiaru 79,71% jako wariant najkorzystniejszy (odpowiedź na odwołanie k.2-4 akt sprawy).

W toku rozprawy ubezpieczony oświadczył, że nie podtrzymuje swoich zarzutów dotyczących średniego dalszego trwania życia przyjętego przez organ rentowy do obliczenia emerytury, nieuznania okresu sprawowania opieki nad synem od 1 marca 1998r. oraz niezaliczenia do wyliczenia kapitału początkowego zasiłku dla bezrobotnych pobranego w okresie od 21 listopada 1995r. do 21 listopada 1996r. Podtrzymał natomiast żądanie przeliczenia emerytury z uwzględnieniem zarobków uzyskiwanych w okresie zatrudnienia w Zakładach (...) od 22 września 1972r. do 25 stycznia 1975r. wg kwoty wynagrodzenia wskazanej w świadectwie pracy (oświadczenie i wyjaśnienia ubezpieczonego na rozprawie w dniu 13 grudnia 2016r. k.9-9v akt sprawy oraz dalsze pisma procesowego ubezpieczonego z 13 lutego 2017r. k.22 akt sprawy i z 6 marca 2017r. k.27 akt sprawy).

Sąd ustalił, co następuje:

Ubezpieczony Z. M. - urodzony w dniu (...), w dniu 1 lutego 2016r. wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. z wnioskiem o emeryturę. Po rozpoznaniu powyższego wniosku decyzją z 29 lutego 2016r. organ rentowy przyznał ubezpieczonemu emeryturę od 28 lutego 2016r. ,tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego. Wysokość emerytury obliczona została na podstawie art.25 ust.1 oraz art.26 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Zgodnie z tymi uregulowaniami podstawę obliczenia emerytury stanowi kwota zwaloryzowanych składek na ubezpieczenie emerytalne (zaewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata świadczenia) oraz zwaloryzowanego kapitału początkowego. Tak ustalona podstawa emerytury podzielona przez przewidywane średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia ubezpieczonego na emeryturę dała kwotę emerytury w wysokości 1 947,66 złotych brutto, a po waloryzacji od 1 marca 2016r. kwotę 1 952,33 złotych brutto miesięcznie (decyzja z 29 lutego 2016r. o przyznaniu emerytury k.27 akt emerytalnych).

W dniu 29 kwietnia 2016r. ubezpieczony wystąpił do organu rentowego z wnioskiem o ponowne ustalenie wysokości emerytury m.in. przy uwzględnieniu przeliczonego kapitału początkowego w oparciu o zarobki uzyskane w okresie zatrudnienia w przedsiębiorstwie (...) w okresie od 22 września 1972r. do 25 stycznia 1975r. wpisane w świadectwie pracy z tego okresu. Do wniosku ubezpieczony załączył zachowane dokumenty z powyższego okresu zatrudnienia nadesłane przez Archiwum w miejscowości Ł. w postaci pisma o przyjęciu do pracy z 18 września 1972r. oraz pisma z 29 września 1973r. określającego wynagrodzenie ubezpieczonego od 1 października 1973r. wg stawki godzinowej wynoszącej 7,80 złotych za godzinę (wniosek o przeliczenie emerytury wraz z w/w załącznikami k.29-34 akt emerytalnych).

W wyniku rozpoznania powyższego wniosku zaskarżoną decyzją z 30 maja 2016r. organ rentowy odmówił ubezpieczonemu przeliczenia emerytury z przyczyn przytoczonych na początku uzasadnienia (zaskarżona decyzja z 30 maja 2016r. k.42 akt emerytalnych).

Ubezpieczony Z. M. był zatrudniony w Zakładach (...) im. „22 L.” (obecnie W.) w okresie od 22 września 1972r. do 25 stycznia 1975r. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku pracownika transportowego w tzw. transporcie akordowym. Wynagrodzenie zasadnicze ubezpieczonego określone było stawką godzinową, która od 1 października 1973r. wynosiła 7,80 złotych, ponadto wynagrodzenie to zwiększane było w zależności od wyników pracy (akord) obliczanych najprawdopodobniej od masy towaru (wyprodukowanych słodyczy) przewiezionego przez pracowników transportu z hali produkcyjnej na magazyn (zeznania świadka I. G. k.16v akt sprawy oraz wyjaśnienia ubezpieczonego k.9-9v akt sprawy). Z okresu zatrudnienia ubezpieczonego w powyższym przedsiębiorstwie nie zachowała się dokumentacja płacowa oraz pełna dokumentacja osobowa ( vide: pismo Archiwum w miejscowości Ł. z 13 sierpnia 2015r. k.31 akt emerytalnych), a ubezpieczony nie przedstawił legitymacji ubezpieczeniowej, która – jak wskazał – została mu skradziona. Zachowane dokumenty to pismo o przyjęciu ubezpieczonego do pracy z 18 września 1972r. odsyłające do zasad wynagradzania zapisanych w układzie zbiorowym pracy i niewskazujące wysokości stawki godzinowej oraz pismo z 29 września 1973r. określające wynagrodzenie ubezpieczonego od 1 października 1973r. wg stawki godzinowej 7,80 złotych za godzinę (dokumentacja na k.33-34 akt emerytalnych). W świadectwie pracy z 29 stycznia 1975r. znajduje się odręczna adnotacja naniesiona przez księgową M. Ł. wskazująca na średnie wynagrodzenie z 3 miesięcy w wysokości 3 440,70 złotych (świadectwo pracy z 29 stycznia 1975r. k.10 akt emerytalnych).

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie Z. M. podlegało oddaleniu.

Jak wskazano wyżej ubezpieczony nabył prawo do emerytury od 28 lutego 2016r., a jej wysokość została obliczona na podstawie art.26 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2015r., poz.748 ze zm.), a zatem jako równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury - na którą to podstawę składa się kwota zwaloryzowanych składek na ubezpieczenie emerytalne (zaewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata świadczenia) oraz zwaloryzowanego kapitału początkowego - przez przewidywane średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia ubezpieczonego na emeryturę, które wg tablic trwania życia ogłoszonych w Komunikacie Prezesa GUS z 26 marca 2015r. w sprawie tablicy średniego dalszego trwania życia kobiet i mężczyzn (MP z 2015r., poz.296) w przypadku ubezpieczonego, który nabył prawo do emerytury w wieku 65 lat i 10 miesięcy wynosi 210,70 miesięcy.

W niniejszej sprawie ubezpieczony kwestionował odmowę ze strony organu rentowego ponownego ustalenia wysokości emerytury przy uwzględnieniu przeliczonego kapitału początkowego w oparciu o zarobki uzyskane w okresie zatrudnienia w przedsiębiorstwie (...) w okresie od 22 września 1972r. do 25 stycznia 1975r. wpisane w świadectwie pracy z tego okresu. Analizując okoliczności niniejszej sprawy Sąd doszedł do przekonania, że roszczenie ubezpieczonego o przeliczenie kapitału początkowego przy uwzględnieniu w odniesieniu do całego powyższego okresu zatrudnienia wynagrodzenia określonego w świadectwie pracy z 29 stycznia 1975r. jako średniego wynagrodzenia z 3 miesięcy nie mogło być uwzględnione. Z ustaleń Sądu poczynionych w oparciu o zachowaną dokumentację w postaci świadectwa pracy (na k.10 akt emerytalnych) oraz dokumentacji nadesłanej przez archiwum (na k.33-34 akt emerytalnych), a także w oparciu o zeznania świadka I. G. i wyjaśnienia ubezpieczonego wynika, że w okresie zatrudnienia w w/w zakładzie pracy ubezpieczony był zatrudniony jako pracownik transportowy i był wynagradzany wg stawki godzinowej, przy czym wynagrodzenie to ulegało zwiększeniu na zasadzie akordu ,tj. w zależności od wyników pracy danego pracownika. Ubezpieczony pytany o stosowane przez pracodawcę zasady akordu nie był w stanie precyzyjnie ich określić, ale mając na uwadze jego wyjaśnienia oraz zeznania w/w świadka przyjąć należy, że akord był obliczany od masy towaru przewiezionego przez pracownika transportowego z hali produkcyjnej na magazyn. Dane te okazały się jednak niewystarczające do przeliczenia świadczenia zgodnie z wnioskiem ubezpieczonego. Wobec bowiem braku danych co do ilości przewiezionego przez ubezpieczonego w danym okresie rozliczeniowym towaru oraz stawki obliczenia wynagrodzenia akordowego, obliczenie takiego wynagrodzenia stało się niemożliwe. Co do argumentacji ubezpieczonego, że jego wynagrodzenie jako akordowe było wysokie i nie było niższe od wynagrodzenia wskazanego w świadectwie pracy jako średnie wynagrodzenie z 3. miesięcy wskazać należy, że Sąd zasadniczo nie kwestionuje twierdzeń ubezpieczonego oraz świadka, że uzyskiwane przez ubezpieczonego wynagrodzenie – przy akordowym systemie wynagradzania – było stosunkowo wysokie, ale samo twierdzenie jest niewystarczające do przeliczenia świadczenia. W tym zakresie konieczne jest wykazanie danych, które nie mogą być danymi przybliżonymi i muszą opierać się na pewnych przesłankach. Średnie wynagrodzenie obliczone z trzech miesięcy na kwotę 3 440,70 złotych wykazane w świadectwie pracy (na k.10 akt emerytalnych) jest - jak wskazuje sama adnotacja - obliczone z trzech miesięcy i to najprawdopodobniej z trzech ostatnich miesięcy pracy ubezpieczonego. Tymczasem ubezpieczony był zatrudniony w powyższym przedsiębiorstwie przez 28 miesięcy i w poszczególnych miesiącach zatrudnienia uzyskiwane przez niego wynagrodzenie z pewnością było różne i uzależnione nie tylko od samego ubezpieczonego (jego sprawności i szybkości w pracy), ale i od ilości produkcji w zakładzie pracy, która w różnych okresach mogła się zmieniać. Dlatego Sąd nie przychylił się do wniosku ubezpieczonego o zlecenie organowi rentowemu przeliczenia kapitału początkowego, a następnie emerytury przy przyjęciu w odniesieniu do całego okresu zatrudnienia w w/w przedsiębiorstwie wynagrodzenia określonego w świadectwie pracy z 29 stycznia 1975r. jako średniego wynagrodzenia z 3 miesięcy. Sąd zlecił natomiast organowi rentowemu obliczenie wysokości emerytury ubezpieczonego przy uwzględnieniu stawki godzinowej 7,80 złotych za okres od 1 października 1973r. do końca zatrudnienia ,tj. do 25 stycznia 1975r. i w drugiej wersji - przy przyjęciu w/w stawki godzinowej poczynając od 1 października 1973r., a za ostatnie 3 miesiące zatrudnienia w/w wynagrodzenia obliczonego jako średnie wynagrodzenie z 3 miesięcy (vide: zobowiązanie Sądu k.16v-17 akt sprawy). Organ rentowy dokonał stosownych obliczeń (pismo z 3 lutego 2017r. na k.21 akt sprawy), jednakże wyliczenia w obu wariantach nie wpłynęły na zmianę wysokości kapitału początkowego ubezpieczonego. W dalszym ciągu najkorzystniejszym wariantem obliczenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału jest wariant z lat 1983-1992, przy którym wwpw wynosi 79,71%. W tym miejscu wskazać jeszcze należy, że Sąd przyjął za pewną datę określenia stawki godzinowej wynagrodzenia ubezpieczonego w wysokości 7,80 złotych datę 1 października 1973r. Wskazuje na nią pismo ówczesnego pracodawcy ubezpieczonego z 29 września 1973r. określające warunki wynagradzania od 1 października 1973r. (na k.34 akt emerytalnych). Wcześniejsze zachowane pismo z 18 września 1972r. nie zawiera informacji co do kwoty stawki godzinowej wynagrodzenia (k.33 akt emerytalnych).

Mając na uwadze całokształt powyższych okoliczności Sąd, na podstawie art.477 14§1 kpc odwołanie ubezpieczonego oddalił.