Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 15 września 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. odmówił ubezpieczonemu G. W. przyznania prawa do emerytury pomostowej. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, iż ubezpieczony na dzień 1 stycznia 2009 roku nie udowodnił wymaganego 15 - letniego okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Uznał, iż brak jest podstaw do zaliczenia wskazanego przez ubezpieczonego okresu zatrudnienia, tj. od dnia 15 września 1975 roku do dnia 19 czerwca 1999 roku jako pracy w szczególnych warunkach, albowiem przedłożone przez ubezpieczonego świadectwo pracy nie zawiera odpowiedniej wzmianki o wykonywaniu pracy w szczególnych warunkach lub pracy o szczególnym charakterze w wyżej wskazanym okresie. Organ rentowy przyjął, iż ubezpieczony udowodnił staż pracy wynoszący łącznie 40 lat, 8 miesięcy i 9 dni.

Odwołanie od przedmiotowej decyzji złożył ubezpieczony zarzucając, iż organ rentowy bezpodstawnie odmówił przyznania prawa do emerytury pomostowej. Odwołujący wskazał, iż pracował w (...) na stanowisku nastawniczego i dyżurnego ruchu przez okres 23 lat, 3 miesięcy i 16 dni, a okres ten został w odpowiedni sposób potwierdzony przez pracodawcę w świadectwie pracy jako praca w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Tym samym ubezpieczony wniósł o zmianę decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. i przyznanie prawa do emerytury pomostowej od dnia 26 sierpnia 2016 roku (k. 2 -2v. akt).

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. wniósł o jego oddalenie wskazując, iż ubezpieczony na dzień 1 stycznia 2009 roku nie udokumentował co najmniej 15 - letniego okresu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Organ rentowy wskazał, iż okres od dnia 15 września 1975 roku do dnia 19 czerwca 1999 roku, w którym to ubezpieczony świadczył pracę na stanowisku nastawczego i dyżurnego ruchu w (...), nie podlegał zaliczeniu, ponieważ pracodawca nie potwierdził, zgodnie z załącznikiem nr 1 i 2 ustawy o emeryturach pomostowych z dnia 19 grudnia 2008 roku (tekst jedn.: Dz.U. z 2015 r., poz. 965), aby w tym okresie ubezpieczony wykonywał pracę w szczególnych warunkach. Poza tym, organ rentowy wskazał, iż ubezpieczony po dniu 31 grudnia 2008 roku nie wykonywał pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze (k. 8-8 v. akt).

Na rozprawie w dniu 1 lutego 2017 roku ubezpieczony podtrzymał swe dotychczasowe stanowisko w sprawie (k. 25 akt).

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Ubezpieczony G. W. urodził się dnia (...). /okoliczności bezsporne/

1

W okresie od dnia 15 września 1975 roku do dnia 14 marca 2000 roku ubezpieczony był zatrudniony w przedsiębiorstwie państwowym (...) w B. na stanowisku nastawniczego oraz dyżurnego ruchu w pełnym wymiarze czasu.

Następnie w okresie od dnia 1 maja 2000 roku do dnia 31 marca 2001 roku ubezpieczony pracował w Przedsiębiorstwie Handlowo - Usługowym (...) s.c. V.J. I. (...) z siedzibą w B. na stanowisku pracownika dozoru mienia.

W okresie od 14 maja 2001 roku do 13 maja 2002 roku był zatrudniony w Zakładzie (...) w B. na stanowisku robotnika, a następnie w okresie od 5 listopada 2002 roku do 5 maja 2003 roku, w okresie od 20 października 2003 roku do 1 grudnia 2003 roku oraz od 10 grudnia 2003 roku do 9 czerwca 2004 roku pracował na stanowisku robotnika - dozorcy w pełnym wymiarze czasu.

Ponadto w okresach od 2 kwietnia 2001 roku do 13 maja 2001 roku, od 23 maja 2002 roku do 4 listopada 2002 roku, od 30 września 2003 roku do 17 października 2003 roku oraz od 10 grudnia 2003 roku do 9 czerwca 2004 roku ubezpieczony był zarejestrowany jako osoba bezrobotna w Powiatowym Urzędzie Pracy w B. z prawem do zasiłku dla osób bezrobotnych.

Od 5 lipca 2004 roku do dnia 25 sierpnia 2016 roku ubezpieczony był zatrudniony w Zarządzie Dróg Miejskich i (...) na stanowisku kontrolera (...). Stosunek pracy został rozwiązany za porozumieniem stron z inicjatywy ubezpieczonego w zawiązku z przejściem na emeryturę.

/dowód: świadectwo pracy, k. 7-7v. akt ZUS; świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach, k. 8 akt ZUS; świadectwo pracy, k. 7-7 v. akt emerytalnych ZUS; świadectwo pracy, k. 5 akt ZUS; świadectwo pracy, k. 9 akt emerytalnych ZUS; świadectwo pracy, k. 11 akt emerytalnych ZUS; świadectwo pracy, k. 12 akt emerytalnych ZUS; zaświadczenie PUP w B., k. 10,12,14,17 akt emerytalnych ZUS; świadectwo pracy, k. 18-18v. akt ZUS/

Łączny staż pracy ubezpieczonego wynosi 40 lat, 8 miesięcy i 9 dni, w tym 37 lat, 8 miesięcy i 2 dni składkowych oraz 2 lata, 11 miesięcy i 29 dni nieskładkowych.

/okoliczności bezsporne/

W przedsiębiorstwie państwowym (...) ubezpieczony początkowo pracował na stanowisku nastawczego na stacji kolejowej w T.. Najpierw odbywał staż (od września 1975 roku do marca 1976 roku), a po zaliczeniu kursów eksternistycznych nastawniczego został zatrudniony na stałe. Do jego obowiązków należało ustawianie drogi przebiegu dla pociągów. Wykonywał to przy pomocy dźwigni mechanicznej, która mieściła się w nastawni, czyli w budynku kolejowym przy trakcji. Ubezpieczony współpracował wówczas z dyżurnym ruchu. Współpraca ta polegała na tym, że dyżurny ruchu zapowiadał przyjazd pociągu, a ubezpieczony jako nastawniczy wykonywał drogę przebiegu dla zapowiadanego pociągu. W zależności od posterunku do obowiązków ubezpieczonego należała również

2

obserwacja przejeżdżających pociągów celem stwierdzenia ewentualnych usterek, widocznych w czasie ich biegu. W dniu 10 września 1985 roku ubezpieczonemu powierzono obowiązki dyżurnego ruchu. Do jego obowiązków w dalszym ciągu należało ustawianie drogi przebiegu pociągów, a dodatkowo powierzono mu zarządzanie stacją. Zarządzanie to polegało w szczególności na tym, że od pracownika stacji poprzedzającej uzyskiwał on informacje o zamierzonym przyjeździe konkretnie wskazanego pociągu, a następnie przygotowywał bezpieczny wjazd pociągu na stację. Do obowiązków ubezpieczonego na tym stanowisku należało również wydawanie nastawniczemu poleceń służbowych. Z uwagi na to, że na stacji znajdowały się dwa posterunki - dyżurnego ruchu i nastawniczego, umiejscowione na przeciwnych krańcach stacji, wydawanie poleceń odbywało się za pośrednictwem telefonu. Zdarzało się również tak, że ubezpieczony samodzielnie układał drogę przebiegu. Zajmował się również włączaniem sygnalizatorów świetlnych dla pociągów.

/dowód: zeznania ubezpieczonego G. W., k. 24 - 25 akt; akta osobowe ubezpieczonego z (...)/

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, a w szczególności na podstawie zeznań ubezpieczonego G. W., który w sposób jasny i stanowczy przedstawił przebieg zatrudnienia w (...) w spornym okresie, w sposób szczegółowy opisał należące do niego obowiązki, a zeznania te korespondują z dokumentacją pracowniczą ubezpieczonego, znajdującą się w aktach osobowych (...). Dlatego też, zeznaniom tym należało dać wiarę w pełnej rozciągłości. Sąd za wiarygodne uznał także dokumenty poświadczające fakt i okres zatrudnienia ubezpieczonego w (...) w B., a w szczególności świadectwo pracy, albowiem zostały one sporządzone w sposób profesjonalny, rzeczowy, zgodnie z obowiązującym prawem. Ponadto żadna ze stron w trakcie postępowania nie kwestionowała autentyczności tych dokumentów. Pozostałe dokumenty zaliczone przez Sąd na poczet materiału dowodowego również nie budziły żadnych wątpliwości, czym zyskały wiarę Sądu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie zasługiwało na uwzględnienie. Stosownie do treści art. 4 ustawy z dnia 19
grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych (Dz.U. z 2008 r., nr 237 poz. 1656) prawo do
emerytury pomostowej,

z uwzględnieniem art. 5-12, przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1)  urodził się po dniu 31 grudnia 1948 r.;

2)  ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat;

3

3)  osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;

4)  ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5-9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn;

5)  przed dniem 1 stycznia 1999 r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS;

6)  po dniu 31 grudnia 2008 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o

szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

7) nastąpiło z nim rozwiązanie stosunku pracy.

W świetle treści powyższego przepisu nie budzi wątpliwości Sądu fakt, iż ubezpieczony spełnia obecnie wszystkie przesłanki pozwalające na przyznanie mu prawa do emerytury pomostowej w żądanym przez niego zakresie.

Ubezpieczony urodził się w dniu (...) (a więc po wymaganej ustawowo dacie), ukończył 60 lat, udowodnił wymagany okres składkowy i nieskładkowy, który w tym przypadku wynosi 40 lat, 8 miesięcy i 9 dni. Ponadto, w dniu 25 sierpnia 2016 roku rozwiązaniu uległ stosunek pracy nawiązany z Zarządem Dróg Miejskich i (...) w B.. Spełnienie tychże przesłanek nie było w żaden sposób kwestionowane przez strony zarówno w trakcie postępowania przed organem rentowym, jak i na etapie postępowania sądowego.

Kwestie sporne pojawiły się natomiast na tle spełnienia pozostałych przesłanek niezbędnych do przyznania ubezpieczonemu prawa do emerytury pomostowej. W uzasadnieniu zaskarżonej decyzji organ rentowy kwestionował fakt istnienia 15 - letniego okresu wykonywania przez ubezpieczonego pracy w szczególnych warunkach lub o szczególny charakterze. Stanowisko swe argumentował brakiem stosownego świadectwa pracy, zawierające wzmiankę o wykonywaniu pracy w szczególnych warunkach, wydanego zgodnie z załącznikiem nr 1 i 2 do ustawy o emeryturach pomostowych. Pojawienie się tych wątpliwości wynikało z dysponowania przez organ fragmentaryczną dokumentacją pracowniczą dotyczącą ubezpieczonego, albowiem organ rentowy nie dysponował aktami pracowniczymi ubezpieczonego zawierającymi informacje dotyczące spornego okresu.

Sąd natomiast nie ma żadnych wątpliwości w kwestii spełniania przez ubezpieczonego powyższej przesłanki. Jej zaistnienie zostało wykazane w trakcie postępowania dowodowego przed Sądem. Z akt osobowych ubezpieczonego oraz z jego zeznań bezsprzecznie wynika, iż w okresie od 15 września 1975 roku do 19 czerwca 1999 roku ubezpieczony pracował na stanowisku nastawniczego, a w późniejszym okresie także na stanowisku dyżurnego ruchu na stacji kolejowej w T.. Pracę tą wykonywał w sposób stały i w pełnym wymiarze czasu. W związku z zajmowanymi stanowiskami do jego obowiązków służbowych należało bezpośrednie ustawianie drogi przebiegu dla pociągów, bądź też zlecanie podległym pracownikom dokonanie tej czynności i zapewnienie ich wykonania, utrzymywanie stałego kontaktu ze stacjami sąsiednimi oraz szeroko rozumiane zarządzanie stacją, w tym także

4

zapewnianie pojazdom szynowym ciągłości przejazdu oraz bezpiecznych warunków przejazdu przez stację.

Zdaniem Sądu, charakter prac wykonywanych przez odwołującego w spornym okresie pozwala zaliczyć je do prac o szczególnym charakterze zgodnie z wykazem stanowiącym załącznik nr 2 do ustawy o emeryturach pomostowych , gdzie w pozycji 6 gdzie wymienia się prace bezpośrednio przy ustawianiu drogi przebiegu pociągów i pojazdów metra (dyżurny ruchu, nastawni -czy, manewrowy, ustawiacz, zwrotniczy, rewident taboru bezpośrednio potwierdzający bezpieczeństwo pociągu, dyspozytor ruchu metra, dyżurny ruchu i stacji metra). Stwierdzić zatem trzeba, iż w okresie od 15 września 1975 roku do 19 czerwca 1999 roku ubezpieczony wykonywał prace o szczególnym charakterze, tj. łącznie przez okres 23 lat, 9 miesięcy i 4 dni. A zatem uznać należało, iż ubezpieczony wykonywał prace o szczególnym charakterze przez okres wymagany w ustawie, tj. co najmniej 15 lat. Fakt, iż po dniu 31 grudnia 2008 roku ubezpieczony nie wykonywał prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze nie ma znaczenia dla przedmiotowej sprawy, albowiem na dzień 1 stycznia 2009 r. ubezpieczony legitymował się ponad 15 letnim okresem pracy w szczególnym charakterze wymienionych w załączniku nr 2 do ustawy o emeryturach pomostowych. Zgodnie z treścią art. 49 cytowanej ustawy prawo do emerytury pomostowej przysługuje również osobie, która:

1. po dniu 31 grudnia 2008 roku nie wykonywała pracy w szczególnych warunkach lub o
szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3,

2.  spełnia warunki określone w art. 4 pkt 1-5 i 7 i art. 5-12 oraz

3.  w dniu wejścia w życie ustawy miała wymagany w przepisach, o których mowa w pkt 2, okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3.

Tak więc, osoba ubiegająca się o emeryturę pomostową, która po dniu 31 grudnia 2008 roku nie kontynuowała pracy w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze i legitymuje się w związku z tym jedynie stażem pracy „szczególnej" według poprzednio obowiązujących przepisów może nabyć prawo do tej emerytury jedynie wówczas, gdy dotychczasowy staż pracy można zakwalifikować jako pracę w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze w rozumieniu ustawy o emeryturach pomostowych (wyr. SN z dnia 13 marca 2012 r., (...), OSNP 2013/5-6/62). Tak więc, skoro ubezpieczony przed tym dniem legitymował się 15 - letnim stażem pracy w warunkach o szczególnym charakterze, jest on zwolniony z obowiązku wykazania tego typu prac po dniu 31 grudnia 2008 roku.

Wskazać również trzeba, iż ubezpieczony nabył prawo do emerytury pomostowej w dniu 26 sierpnia 2016 roku, a więc dzień po ustaniu ostatniego stosunku pracy łączącego go z Zarządem Dróg Miejskich i (...) w B.. Dlatego też, prawo do emerytury pomostowej należało przyznać ubezpieczonemu od dnia 26 sierpnia 2016 roku.

Kierując się powyższym Sąd Okręgowy w punkcie 1 formuły sentencji wyroku na podstawie art. art. 4 w zw. z art. 49 cytowanej ustawy oraz art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. uwzględnił odwołanie.

5

Ponadto zgodnie z treścią art. 118 ust. la ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn.: Dz.U. 2016, poz. 887) przyznając odwołującemu prawo do emerytury, sąd zobowiązany jest do zamieszczenia z urzędu w sentencji wyroku rozstrzygnięcia w przedmiocie odpowiedzialności organu rentowego odnośnie do nieustalenia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. W ocenie Sądu w przedmiotowej sprawie nie istniały podstawy do obciążenia odpowiedzialnością organu rentownego za nieprzyznanie odwołującemu prawa do emerytury, albowiem organ rentowy na etapie wydawania decyzji bez swojej winy nie dysponował niezbędną dokumentacją pracowniczą. Ustalenie stanu faktycznego wymagało zatem przeprowadzenia postępowania dowodowego przed sądem. Wobec tego Sąd uznał, iż Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Mając powyższe na uwadze, zgodnie z przepisem art. 118 ust. la ustawy, należało postanowić jak w punkcie 2 formuły sentencji wyroku.

6