Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III AUa 147/16

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 stycznia 2017 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Izabela Halik

Sędziowie: SSA Jolanta Cierpiał

del. SSO Katarzyna Schönhof-Wilkans (spr.)

Protokolant: st.sekr.sąd. Emilia Wielgus

po rozpoznaniu w dniu 10 stycznia 2017 r. w Poznaniu

sprawy L. G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P.

przy udziale zainteresowanych : J. K., B. N., M. G.

o zaległe składki

na skutek apelacji L. G.

od wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu

z dnia 25 września 2015 r. sygn. akt VIII U 754/14

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od L. G. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P., kwotę 1800zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

del. SSO Katarzyna Schönhof-Wilkans

SSA Izabela Halik

SSA Jolanta Cierpiał

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 6 grudnia 2007 r., znak:(...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P., określił zadłużenie L. G. z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych na dzień 13 września 2007 r., tj. na dzień wpływu wniosku o umorzenie zaległości z tytułu składek, w łącznej kwocie 51.383,67 zł, w tym:

1. na ubezpieczenie społeczne - 40.999,52 zł, w tym:

- składki za okres od 02/1999 r. do 04/1999 r., od 06/1999 r. do 12/1999 r., 02/2000 r., 05/2000 r., od 07/2000 r. do 01/2002 r. w kwocie 17.197,32 zł,

- odsetki za zwłokę należne od w/w kwoty naliczone na dzień 13 września 2007 r. w kwocie 23.547,00 zł,

- koszty upomnienia w kwocie 255,20 zł;

2. na ubezpieczenie zdrowotne 7.642,07 zł, w tym:

- składki za okres od 06/1999 r. do 05/2000 r., od 07/2000 r. do 01/2002 r. w kwocie 3.326,07 zł,

- odsetki za zwłokę należne od w/w kwoty naliczone na dzień 13 września 2007 r. w kwocie 4.316,00 zł,

3. na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych 2.742,08 zł, w tym:

- składki za okres 04/1999 r., od 06/1999 r. do 12/1999 r., od 05/2000 r. do 01/2002 r. w kwocie 1.183,08 zł,

- odsetki za zwłokę należne od w/w kwoty naliczone na dzień 13 września 2007 r. w kwocie 1.559,00 zł.

L. G., w formie i terminie przewidzianym prawem złożyła odwołanie od powyższej decyzji, wnosząc o jej uchylenie, na podstawie art. 83 ust. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, ewentualnie o jej zmianę w całości i orzeczenie, że brak jest podstaw do wydania decyzji w przedmiocie określenia zadłużenia z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz o zasądzenie na rzecz odwołującej kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu odwołująca podniosła, iż wszelkie zaległe składki zostały przez nią opłacone w przepisanym terminie, a upomnienia wystosowane przez organ rentowy są bezzasadne z uwagi na fakt spełnienia świadczenia. Odwołująca podkreśliła, iż prowadziła starania o pozyskanie potwierdzeń wykonanych przez nią przelewów, ale zakończyły się niepowodzeniem uwagi na 5-letni termin archiwizowania dowodów wpłat.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P. przytoczył argumentację prawną i faktyczną zaprezentowaną w zaskarżonej decyzji oraz wniósł o oddalenie odwołania i obciążenie odwołującej kosztami zastępstwa procesowego pełnomocnika organu rentowego. Dodatkowo organ rentowy wskazał, iż odwołująca poza własnymi twierdzeniami, że dokonała płatności składek, nie udowodniła tego faktu oraz uznała swoje zobowiązanie, co potwierdza treść pisma z dnia 13 września 2007 r. Ponadto zarzut odwołującej dotyczący przedawnienia składek nie ma znaczenia, gdyż najstarsze zobowiązanie dotyczy miesiąca lutego 1999 r., a więc nie przedawniło się przed dniem 31 grudnia 2002 r. według 5-letniego terminu przedawnienia. Stąd też będzie miał zastosowanie 10 letni termin przedawnienia.

Wyrokiem z dnia 15 kwietnia 2008 r. w sprawie VIII U 258/08, Sąd Okręgowy w Poznaniu w punkcie 1 zmienił zaskarżoną decyzję i stwierdził, iż odwołująca nie ma obowiązku uiszczenia składek na ubezpieczenie społeczne za okres od lutego 1999 r. do kwietnia 1999 r., od czerwca 1999 r. do grudnia 1999 r., luty 2000 r., maj 2000 r. oraz od lipca 2000 r. do grudnia 2001 r. oraz odsetek i kosztów upomnień za w/w okresy, składek na ubezpieczenie zdrowotne za okres od czerwca 1999 r. do maja 2000 r., od lipca 2000 r. do grudnia 2001 r. oraz odsetek za w/w okresy, na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres kwiecień 1999 r., od czerwca 1999 r. do grudnia 1999 r., od maja 2000 r. do grudnia 2001 r. oraz odsetek za w/w okresy.

Natomiast w punkcie 2 sentencji wyroku Sąd oddalił odwołanie w pozostałym zakresie, a w punkcie 3 wyroku zasądził od pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P. na rzecz odwołującej kwotę 60 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł pozwany Zakład Ubezpieczeń Społecznych, zaskarżając wyrok w punkcie 1, w którym Sąd przyjął, że odwołująca nie ma obowiązku uiszczania składek na ubezpieczenie społeczne w okresach wymienionych w tym punkcie wyroku oraz wniósł o zmianę wyroku i oddalenie odwołania lub uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji oraz obciążenie odwołującej kosztami zastępstwa procesowego pełnomocnika pozwanego w postępowaniu apelacyjnym. W uzasadnieniu organ rentowy podniósł, iż 10 letni termin przedawnienia dotyczy zarówno zobowiązań powstałych do dnia 31 grudnia 2002 r. jeśli nie uległy przedawnieniu przed dniem 1 stycznia 2003 r. według przepisów obowiązujących przed ta datą, jak i zobowiązań powstałych od dnia 1 stycznia 2003 r. W ocenie Zakładu zobowiązanie odwołującej nie uległo przedawnieniu.

Wyrokiem z dnia 19 listopada 2008 r., sprostowanym postanowieniem z dnia 25 lutego 2009 r., w sprawie III AUa 542/08, Sąd Apelacyjny w Poznaniu uchylił zaskarżony wyrok w punkcie 1 i sprawę przekazał Sądowi Okręgowemu w Poznaniu do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygniecie o kosztach zastępstwa procesowego w instancji odwoławczej.

W uzasadnieniu Sąd wskazał, iż apelacja okazała się zasadna, bowiem stanowisko Sądu orzekającego w przedmiocie okresu przedawnienia zaległych składek po zmianie stanu prawnego od dnia 1 stycznia 2003 r. w związku z wejściem w życie ustawy z dnia 18 grudnia 2002 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz zmianie niektórych innych ustaw, nie znalazło potwierdzenia w orzecznictwie Sądu Najwyższego, a w szczególności w uchwale tego Sądu z dnia 2 lipca 2008 r. (II UZP 5/08), w której uznał, że 10-letni okres przedawnienia przewidziany w art. 24 ust. 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych dotyczy także należności z tytułu składek powstałych przed dniem 1 stycznia 2003 r. i do tej daty nieprzedawnionych. Sąd Apelacyjny wskazał, iż Sąd I instancji winien ponownie rozpoznać sprawę w zakresie dotyczącym uchylonego pkt 1 wyroku z dnia 15 kwietnia 2008 r. i ustalić, które zobowiązania i w jakiej wysokości uległy przedawnieniu, a odwołująca jest obowiązana do ich spłaty. Ponadto Sąd winien przeprowadzić stosowne postępowanie dowodowe w celu wyjaśnienia z jakich powodów organ rentowy nie prowadził wcześniej postępowania egzekucyjnego dotyczącego zaległości z lat 1999-2001 aż do roku 2007.

Na rozprawie, w dniu 16 grudnia 2009 r. Sąd Okręgowy w Poznaniu wezwał do udziału w sprawie w charakterze zainteresowanych J. K., B. N. i M. G..

Wyrokiem z dnia 25 czerwca 2012 r. w sprawie VIII U 1921/09, Sąd Okręgowy w Poznaniu w punkcie 1 sentencji zmienił zaskarżoną decyzję i stwierdził, iż odwołująca nie ma obowiązku uiszczenia składek na ubezpieczenie społeczne za okres od lutego 1999 r. do kwietnia 1999 r., od czerwca 1999 r. do grudnia 1999 r., luty 2000 r., maj 2000 r. oraz od lipca 2000 r. do lipca 2001 r. oraz odsetek i kosztów upomnień za w/w okresy, składek na ubezpieczenie zdrowotne za okres od czerwca 1999 r. do maja 2000 r., od lipca 2000 r. do grudnia 2001 r. oraz odsetek za w/w okresy, na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres kwiecień 1999 r., od czerwca 1999 r. do grudnia 1999 r., od maja 2000 r. do grudnia 2001 r. oraz odsetek za w/w okresy. Natomiast w punkcie 2 sentencji wyroku Sąd oddalił odwołanie w pozostałym zakresie i stwierdził, że odwołująca ma obowiązek uiszczenia składek na ubezpieczenie społeczne za styczeń 2002 r. wraz z odsetkami i kosztami upomnienia i składek na ubezpieczenie zdrowotne za styczeń 2002 r. wraz z odsetkami oraz składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za styczeń 2002 r. wraz z odsetkami. Z kolei w punkcie 3 wyroku Sąd zasądził od pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P. na rzecz odwołującej kwotę 180 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Apelację od powyższego wyroku wniósł pozwany organ rentowy, zaskarżając wyrok w punkcie 1, w którym Sąd uznał, iż odwołująca nie jest zobowiązana do uregulowania składek na ubezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okresy wskazane w treści punktu 1 orzeczenia. Organ rentowy zaskarżył również wyrok w punkcie 3 - w przedmiocie rozstrzygnięcia o kosztach zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym.

W uzasadnieniu organ rentowy podniósł, iż do należności o jakich orzeczono w punkcie 1 wyroku znajduje zastosowanie dłuższy - 10 letni okres przedawnienia. Najstarsza należność z tytułu składek przedawniłaby się dopiero w dacie 16 marca 2004 r. (licząc najpierw 5 letni termin przedawnienia). Zatem przedawnienie nastąpiłoby po dacie 1 stycznia 2003 r. Jeżeli w dacie 1 stycznia 2003 r. należność z tytułu składek nie była przedawniona, to w konsekwencji należy stosować do tych należności 10 letni okres przedawnienia.

W odpowiedzi na apelację odwołująca wniosła o jej oddalenie w całości, stwierdzając, iż ustalenia Sądu I instancji są słuszne.

Wyrokiem z dnia 30 października 2013 r., w sprawie III AUa 1170/12, Sąd Apelacyjny w Poznaniu uchylił zaskarżony wyrok w punkcie 1 oraz 3 i sprawę przekazał Sądowi Okręgowemu w Poznaniu do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygniecie o kosztach postępowania w instancji odwoławczej.

W uzasadnieniu wskazano, iż Sąd I instancji nie zastosował oceny prawnej zawartej w treści uzasadnienia wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 19 listopada 2008 r., przyjmując 5-letni termin przedawnienia składek ujętych zaskarżoną decyzją. Ponadto w sprawie nastąpiła zmiana okoliczności faktycznych wynikająca z tego, iż należności składkowe objęte zaskarżoną decyzją zostały zabezpieczone hipoteką przymusową kaucyjną na nieruchomości odwołującej. Okoliczność ta mimo wpisu w dniu 30 stycznia 2008 r., nie była dotąd podnoszona w toku postępowania i nie wynikała ze zgromadzonych dokumentów. Sąd Apelacyjny wskazał, że należności składkowe zabezpieczone hipoteką nie ulegają przedawnieniu, stąd wytyczne w tej mierze nie są aktualne. Jednakże pozostałe wskazania zawarte w przywołanym uzasadnieniu, a niezrealizowane przez Sąd I instancji przy ponownym rozpoznaniu sprawy, zachowują aktualność. Sąd II instancji wskazał, że Sąd winien ponownie zwrócić się do otwartych funduszy emerytalnych o informację jakie składki i w jakich datach zostały przekazane przez ZUS, z jakich składek potrącono wpłaty na rzecz otwartych funduszy emerytalnych, a także wyjaśnić z jakich powodów organ rentowy nie prowadził wcześniej postępowania egzekucyjnego, dotyczącego zaległych składek, a przynajmniej postępowania wyjaśniającego dotyczącego zalęgłości z lat 1999 – 2001, aż do roku 2007.

Sąd Okręgowy – Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Poznaniu po ponownym rozpoznaniu sprawy wyrokiem z dnia 25 września 2015r. (sygn. akt VIII U 754/14):

1. zmienił zaskarżoną decyzję w części, w ten sposób, że określił zadłużenie L. G. z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne za okres od lutego 1999r. do kwietnia 1999 r. od czerwca 1999 r. do grudnia 1999 r., luty 2000 r.; maj 2000 r.; od lipca 2000 r. do stycznia 2002 r. w kwocie 16 967,08 zł (szesnaście tysięcy dziewięćset sześćdziesiąt siedem złotych 08/100 ) wraz z odsetkami za zwłokę,

2. w pozostałym zakresie odwołanie oddalił,

3. zasądził od odwołującej L. G. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P. kwotę 4200 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Powyższe rozstrzygnięcie po ponownym rozpoznaniu sprawy zostało wydane w oparciu o następujące ustalenia faktyczne i rozważania prawne:

L. G. prowadziła pozarolniczą działalność gospodarczą pod firmą (...) w K.. Z tytułu prowadzenia w/w działalności odwołująca dokonała zgłoszenia na druku (...) do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych od dnia 31 grudnia 1998 r., do ubezpieczenia zdrowotnego i dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego od dnia 1 stycznia 1999 r. Natomiast z dniem 1 lutego 2002 r. wyrejestrowała się z w/w ubezpieczeń.

Pismem z dnia 5 kwietnia 2002 r., doręczonym w dniu 9 kwietnia 2002 r., organ rentowy poinformował odwołującą, iż na jej koncie stwierdzono brak wpłaty składki wynikającej z deklaracji rozliczeniowej za styczeń 2002 r. z tytułu ubezpieczeń społecznych.

W 2001 r. organ rentowy kierował do L. G. pisma dotyczące sporządzenia korekty deklaracji rozliczeniowej (...) za luty, marzec, kwiecień, maj, czerwiec, lipiec, wrzesień 2001 r. z powodu braku kwoty w bloku VI oraz niezgodności kwoty w bloku IV. Jednakże w aktach pozwanego nie ma zwrotnego potwierdzania odbioru przez odwołującą wskazanych pism, ani jakiejkolwiek adnotacji, że zostały one wysłane do L. G..

Pismem z dnia 23 października 2001 r. organ rentowy zwrócił się o sporządzenie korekty deklaracji rozliczeniowej (...) za miesiące 3/03/2001, 2/04/2001, 2/05/2001, 2/05/2001, 2/06/2001 oraz 2/07/2001 z uwagi na niezgodną kwotę w bloku IV. Pismo to jest opatrzone pieczątką „wysłano kancelaria 23.10.2001”, jednakże nie ma zwrotnego potwierdzenia odbioru pisma jednoznacznie wskazującego, iż zostało ono odwołującej doręczone.

W dniu 20 czerwca 2007 r. organ rentowy wysłał pismo informujące, że po przeanalizowaniu dokumentów i wpłat uzyskanych z bazy danych za okres od stycznia 1999 r. do stycznia 2002 r. konto L. G. wykazuje zaległości na fundusz ubezpieczeń społecznych, fundusz ubezpieczenia zdrowotnego oraz fundusz pracy, a ponadto w dokumentach rozliczeniowych za okres od stycznia 1999 r. do maja 2000 r. nie wykazano składki na fundusz pracy. Pismo to zostało odwołującej skutecznie doręczone w dniu 22 czerwca 2007 r.

W odpowiedzi odwołująca pismem z dnia 13 lipca 2007 r. poinformowała organ rentowy, iż pomimo, że nieprawidłowości dotyczą długiego okresu, zobowiązała się przedłożyć poprawione dokumenty do dnia 20 sierpnia 2007 r.

Natomiast w dniu 13 września 2007 r. L. G. złożyła wniosek o umorzenie zadłużenia z tytułu niezapłaconych składek oraz odsetek. Wnioskodawczyni podniosła, iż w wyniku zdarzeń losowych większość dowodów wpłat została zniszczona. Nadto wskazała, że obecnie pracuje w firmie (...) s.c. jako specjalista ds. sprzedaży z wynagrodzeniem 2.200 zł brutto. Koszty jakie ponosi w związku ze sprawami bytowymi uniemożliwiają jej spłacenie zadłużenia wobec ZUS.

Organ rentowy do chwili obecnej nie rozpoznał wniosku L. G. o umorzenie zadłużenia z tytułu niezapłaconych składek oraz odsetek.

W dniu 30 listopada 2007 r. organ rentowy wszczął egzekucję z wynagrodzenia za pracę odwołującej w (...) s.c., wystawiając zawiadomienia o zajęciu prawa majątkowego stanowiącego wynagrodzenie u dłużnika zajętej wierzytelności, będącego pracodawcą, o numerach (...), w odniesieniu do składek na:

- FUS od lipca 2000 r. do stycznia 2002 r.,

- FUZ za styczeń 2000 r., od lipca 2000 r. do stycznia 2002 r.,

- FP od czerwca 2000 r. do stycznia 2002 r.

Natomiast należności z tytułu składek:

- na FUS od lutego 1999 r. do kwietnia 1999 r., od czerwca 1999 r. do grudnia 1999r., za luty 2000 r., za maj 2000 r.,

- na FUZ od czerwca 1999 r. do grudnia 1999 r., od lutego 2000 r. do maja 2000 r.,

- na (...) za kwiecień 1999 r., od czerwca 1999 r. do grudnia 1999 r., za maj 2000 r., zostały zabezpieczone wpisem hipoteki przymusowej kaucyjnej z dnia 30 stycznia 2008r. na nieruchomości stanowiącej własność odwołującej.

W dniu 6 grudnia 2007 r. została wydana sporna decyzja, w której organ rentowy określił zadłużenie L. G. z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych na dzień 13 września 2007 r., tj. na dzień wpływu wniosku o umorzenie zaległości z tytułu składek, w łącznej kwocie 51.383,67 zł, w tym:

- na ubezpieczenie społeczne za okres od 02/1999 r. do 04/1999 r., od 06/1999 r. do 12/1999 r., 02/2000 r., 05/2000 r., od 07/2000 r. do 01/2002 r.

- na ubezpieczenie zdrowotne za okres od 06/1999 r. do 05/2000 r., od 07/2000 r. do 01/2002 r.

- na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres 04/1999 r., od 06/1999 r. do 12/1999 r., od 05/2000 r. do 01/2002 r.

W okresie objętym zaskarżoną decyzją płatnik składek zgłosił do ubezpieczeń społecznych: J. K., B. N. i M. G..

Na koncie odwołującej w OFE A. zostały zgromadzone środki m.in. za okres: 01.2000 r., 12.2000 r., 02.2003 r. - 07.2003 r., 09.2003 r. - 10.2004 r. Natomiast na koncie zainteresowanej B. N. w OFE (...) zgromadzono środki m.in. za okres: 04.1999 r. - 06.1999 r., 08.1999 r., 12.2000 r., 06.2002 r. - 03.2003 r. Za zainteresowaną J. K. w OFE (...) zgromadzono środki m.in. za okres: 10.2000 r.-12.2002 r. Za zainteresowanego M. G. zgromadzono środki w OFE A. m.in. za okres: 07.1999 r., 10.1999 r., 12.1999 r. - 01.2000 r., 03.2000 r., 12.2000 r., 12.2001 r., 07.2005 r. - 12.2005r..

Składki na rzecz OFE (...) dla B. N. zostały przekazane za grudzień 2000 r. w kwocie 18,59 zł., z tytułu wpłaty przekazanej przez płatnika na FUS w dniu 16 stycznia 2001 r. w kwocie 817,15 zł. Z kolei składki dla J. K. zostały przekazane:

- za miesiąc styczeń 2000 r. w kwocie 88,82 zł z tytułu wpłaty przekazanej przez płatnika na FUS w dniu 14 lutego 2000 r. w kwocie 596,60 zł,

- za miesiąc luty 2000 r. w kwocie 95,11 zł z tytułu wpłaty przekazanej przez płatnika na FUS w dniu 15 marca 2000 r. w kwocie 470,75 zł,

- za miesiąc marzec 2000 r. w kwocie 96,43 zł z tytułu wpłaty przekazanej przez płatnika na FUS w dniu 15 kwietnia 2000 r. w kwocie 665,52 zł,

- za miesiąc kwiecień 2000 r. w kwocie 95,58 zł z tytułu wpłaty przekazanej przez płatnika na FUS w dniu 15 maja 2000 r. w kwocie 665,52 zł,

- za miesiąc maj 2000 r. w kwocie 94,58 zł z tytułu wpłaty przekazanej przez płatnika na FUS w dniu 14 czerwca 2000 r. w kwocie 615,75 zł.

Składka na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych za miesiąc lipiec 2000 r. nie została uregulowana. Natomiast w wyniku prowadzonej egzekucji środków stanowiących majątek dłużnika wyegzekwowano część należnych wpłat na FUS za miesiąc lipiec 2000 r. (132,96 zł) i luty 2000 r. (84,20 zł) w dniu 1 lutego 2008 r. Płatnik składek dokonał wpłaty na FUS za miesiąc luty 2000 r. w dniu 15 marca 2000 r. (470,75 zł), ale wysokość należnej kwoty była inna niż wynika z deklaracji rozliczeniowej za ten miesiąc (554,92 zł). W wyniku błędów w pierwszorazowych dokumentach rozliczeniowych, płatnik składek złożył korekty w dniu 30 października 2007 r.

Z kolei składka za miesiąc luty 2000 r. została zaksięgowana w prawidłowej wysokości na rachunku w OFE. Składkę przekazano w dwóch kwotach: w dniu 31 sierpnia 2006 r. przekazano składkę w wysokości 74,81 zł, a w dniu 30 listopada 2007 r. przekazano pozostałą kwotę składki - 0,26 zł. Składka oraz należne odsetki za miesiąc luty 2000 r. zostały przekazane w postaci obligacji. Natomiast składka za miesiąc lipiec 2000 r. została zewidencjonowana w zaniżonej wysokości - 21,10 zł. Przyczyną braku składki w poprawnej wysokości jest wpłata na FUS niezgodna z należnością wykazaną w deklaracji rozliczeniowej.

Natomiast na rachunek w OFE zainteresowanego M. G. za miesiąc lipiec 2000 r. zostały przekazane odsetki w kwocie 7,84 zł. Nota egzekucyjna dla okresu rozliczeniowego za lipiec 2000 r. pokryła tylko część składki do OFE. W związku ze spóźnieniem naliczone zostały odsetki od płatnika w kwocie 30,95 zł. Rozliczona część składki, tj. 21,10 zł nie została przekazana do OFE, ponieważ za miesiąc styczeń 2000 r. powstała nadpłata. Część odsetek płatnika składek uległa kompensacie z nadpłatą. Składka za miesiąc lipiec 2000 r. została rozliczona prawidłowo.

Po rozliczeniu konta odwołującej, na dzień 9 lipca 2015 r., istnieje zaległość główna na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych w kwocie 16.967,08 zł., na Fundusz Ubezpieczeń Zdrowotnych w kwocie 3.327,48 zł, na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w kwocie 1.183,08 zł.

Organ rentowy przyjął wpłaty na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych w kwocie: 226,89 zł, 350,11 zł., 353,75 zł. (data wpłaty 18.06.1999 r.), 220,31 zł., 376,29 zł. (data wpłaty 14.02.2000 r.), 470,75 zł. (data wpłaty 15.03.2000 r.), 234,30 zł. (data wpłaty 31.01.2008 r.), 665,52 zł. (data wpłaty 15.04.2000 r.), 665,52 zł. (data wpłaty 15.05.2000 r.), 615,75 zł. (data wpłaty 14.06.2000 r.), 56,50 zł. (data wpłaty 31.01.2008 r.), 410,25 zł. (data wpłaty 17.07.2000 r.), 439,76 zł. (data wpłaty 31.01.2008 r.), 8,80 zł. (data wpłaty 31.01.2008 r.), 817,15 zł. (data wpłaty 16.01.2001 r.); na Fundusz Ubezpieczeń Zdrowotnych w kwocie: 130,61 zł, 110,93 zł., 114,57 zł. (data wpłaty 18.06.1999 r.), 34,03 zł., 74,68 zł. (data wpłaty 14.02.2000 r.), 105,68 zł. (data wpłaty 15.03.2000 r.), 126,20 zł. (data wpłaty 15.04.2000 r.), 126,20 zł. (data wpłaty 15.05.2000 r.), 118,22 zł. (data wpłaty 14.06.2000 r.), 84,09 zł. (data wpłaty 17.07.2000 r.), 175,35 zł. (data wpłaty 16.01.2001 r.); na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w kwocie: 50,40 zł, 41,63 zł., 46,76 zł. (data wpłaty 18.06.1999 r.), 24,89 zł., 25,39 zł. (data wpłaty 14.02.2000 r.), 50,78 zł. (data wpłaty 15.03.2000 r.), 45,89 zł. (data wpłaty 15.04.2000 r.), 45,89 zł. (data wpłaty 15.05.2000 r.), 41,69 zł. (data wpłaty 14.06.2000 r.), 9,58 zł. (data wpłaty 17.07.2000 r.), 33,93 zł. (data wpłaty 16.01.2001 r.).

Na podstawie tak ustalonego stanu faktycznego Sąd I instancji wydał zaskarżony wyrok.

W ocenie Sądu Okręgowego odwołanie L. G. nie zasługiwało na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności Sąd Okręgowy podkreślał, iż dochodzona przez organ rentowy należność nie uległa przedawnieniu. Aktualne jest przy tym stanowisko Sądu Apelacyjnego w Poznaniu, zawarte w uzasadnieniu wyroku z dnia 30 października 2013 roku - sygn. III AUa 1170/12, że część należności wynikających z zaskarżonej decyzji została zabezpieczona hipoteką przymusową kaucyjną na nieruchomości odwołującej, a zatem nie nastąpiło przedawnienie składek tych składek w myśl art. 24 ust. 5 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2015 r., póz. 121 z późn. zm.). Zgodnie z art. 24 ust. 5b w/w ustawy bieg terminu przedawnienia zostaje zawieszony od dnia podjęcia pierwszej czynności zmierzającej do wyegzekwowania należności z tytułu składek, o której dłużnik został zawiadomiony, do dnia zakończenia postępowania egzekucyjnego.

Stosownie do art. 46 ust. 1 w/w ustawy płatnik składek jest obowiązany według zasad wynikających z przepisów ustawy obliczać, potrącać z dochodów ubezpieczonych, rozliczać oraz opłacać należne składki za każdy miesiąc kalendarzowy.

Natomiast od nieopłaconych w terminie składek należne są od płatnika składek odsetki za zwłokę, na zasadach i w wysokości określonych w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. póz. 749, z późn. zm.) (art. 23 ust. 1 w/w ustawy). Składki oraz odsetki za zwłokę, koszty egzekucyjne, koszty upomnienia i dodatkowa opłata, zwane dalej „należnościami z tytułu składek” - nieopłacone w terminie, podlegają ściągnięciu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji lub egzekucji sądowej.

Zebrany w sprawie materiał dowodowy pozwolił ustalić, iż L. G. posiada zadłużenie z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, które nie uległy przedawnieniu.

Odwołująca nie przedłożyła żadnych dowodów świadczących o odmiennej ocenie, a organ rentowy co do zasady wykazał trafność wydanej decyzji. Sąd Okręgowy podkreślał również, iż pełnomocnik odwołującej nie zakwestionował skutecznie dokonanych wyliczeń, dotyczących rozliczeń przekazanych składek. Ponadto wskazać należy, iż odwołująca występując z wnioskiem o umorzenie należności, uznała istnienie zaległości,.

Po rozliczeniu konta odwołującej, na dzień 9 lipca 2015 r., istnieje zaległość główna na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych w kwocie 16.967,08 zł., na Fundusz Ubezpieczeń Zdrowotnych w kwocie 3.327,48 zł., na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w kwocie 1.183,08 zł.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 477 14 § 2 k.p.c. oraz cyt. przepisów prawa materialnego, Sąd Okręgowy zmienił zaskarżoną decyzję jedynie w części i określił należność główną zaległości z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne na kwotę 16.967,08 złotych, w miejsce kwoty 17.197,32 złotych, a na podstawie art. 477 14 § 1 k.p.c w pozostałym zakresie odwołanie oddalono.

O kosztach Sąd orzekł w punkcie 3 sentencji wyroku na podstawie art. 98 k.p.c. oraz § 2 i § 6 pkt. 5 i § 12 ust. 1 pkt. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. 2013 r., poz. 490 ze zm.). W ocenie Sądu Okręgowego, mając na uwadze również sytuację finansową odwołującej i pomimo, że sprawa należała do kategorii spraw skomplikowanych pod względem faktycznym i prawnym i wymagała zwiększonego nakładu pracy pełnomocnika, a nadto nie zakończyła się na pierwszym terminie, stąd Sąd uznał za zasadne zasądzenie od odwołującej, na rzecz organu rentowego, kwoty 4200,00 złotych, tytułem zwrotu kosztów zastępstwa za obie instancje.

Wyrok ten w całości apelacją zaskarżyła odwołująca L. G., zarzucając:

1.  naruszenie przepisu art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów, polegające na odmowie uznania za wiarygodne zeznań odwołującej się L. G. w zakresie w jakim dotyczyły one regularnego opłacania przez nią należnych składek

2.  naruszenie przepisu art. 233 § 1 k.p.c. poprzez niedokonanie pełnych i prawidłowych ustaleń faktycznych, a w szczególności przyjęcie a priori, że „zebrany w sprawie materiał dowodowy pozwolił ustalić, że L. G. posiada zadłużenie z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, które nie uległy przedawnieniu”;

3.  nieuwzględnienie wytycznych zawartych w uzasadnieniu wyroku Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 30 października 2013 roku (sygn. akt III AUa 1170/12), a wcześniej w wyroku tegoż Sądu z dnia 19 listopada 2008 roku, w których to Sąd II instancji wskazał, że „ponownie rozpoznając sprawę Sąd winien przeprowadzić stosowne postępowanie dowodowe w celu wyjaśnienia z jakich powodów Organ rentowy nie prowadził wcześniej postępowania egzekucyjnego dotyczącego zaległych składek, a przynajmniej postępowania wyjaśniającego dotyczącego zaległości z lat 1999-2001 aż do roku 2007. Brak potwierdzeń uiszczenia składek po stronie odwołującej i jednocześnie bezczynność organu rentowego w egzekwowaniu zaległości przez tak długi okres wymaga rozwagi Sądu i wszechstronnej oceny zebranego w sprawie materiału”:

Wskazując na powyższe zarzuty, odwołująca wniosła o:

I. Zmianę zaskarżonego wyroku w ten sposób, że:

1) Sąd Apelacyjny w Poznaniu Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych uwzględnia odwołanie L. G. w całości;

2) Sąd Apelacyjny w Poznaniu Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zasądza od Organu rentowego na rzecz odwołującej się zwrot kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych;

II. Zasądzenie od organu rentowego na rzecz odwołującej się kosztów postępowania odwoławczego według norm przepisanych, w tym zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym według norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje :

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, Sąd I instancji przeprowadził wyczerpujące postępowanie dowodowe, a zebrany materiał, poddał wszechstronnej ocenie z zachowaniem granic swobodnej oceny dowodów przewidzianej przez art. 233 § 1 k.p.c. Na tej podstawie Sąd Okręgowy poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne, które tutejszy Sąd w pełni podziela i przyjmuje za własne.

Spór w analizowanej sprawie sprowadzał się do rozstrzygnięcia czy prawidłowo organ rentowy określił zadłużenie L. G. z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Na wstępie rozważań, należało powołać podstawy prawne niniejszego orzeczenia.

Stosownie do art. 46 ust. 1 ustawy systemowej płatnik składek jest obowiązany według zasad wynikających z przepisów ustawy obliczać, potrącać z dochodów ubezpieczonych, rozliczać oraz opłacać należne składki za każdy miesiąc kalendarzowy.

Natomiast od nieopłaconych w terminie składek należne są od płatnika składek odsetki za zwłokę, na zasadach i w wysokości określonych w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. póz. 749, z późn. zm.) (art. 23 ust. 1 w/w ustawy). Składki oraz odsetki za zwłokę, koszty egzekucyjne, koszty upomnienia i dodatkowa opłata, zwane dalej „należnościami z tytułu składek” nieopłacone w terminie, podlegają ściągnięciu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji lub egzekucji sądowej.

Sąd Apelacyjny w wyniku kontroli instancyjnej orzeczenia uznał zarzut naruszenia art.233 §1 k.p.c. za nietrafny. Zgodnie z treścią art. 233 § 1 k.p.c. sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. W wyroku Sądu Najwyższego z 27 września 2002 roku w sprawie IV CKN 1316/00 wskazano, że ocena wiarygodności i mocy dowodów przeprowadzonych w danej sprawie wyraża istotę sądzenia w części dotyczącej ustalenia faktów, tj. rozstrzygania spornych kwestii na podstawie własnego przekonania sędziego powziętego w wyniku bezpośredniego zetknięcia się z dowodami. Powinna odpowiadać regułom logicznego myślenia, wyrażającym formalne schematy powiązań między podstawami wnioskowania i wnioskami oraz uwzględniać zasady doświadczenia życiowego, będące wyznacznikiem granic dopuszczalnych wniosków i stopnia prawdopodobieństwa ich przydatności w konkretnej sytuacji. Jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadził wnioski logicznie poprawne i zgodne z zasadami doświadczenia życiowego, to taka ocena dowodów nie narusza zasady swobodnej oceny dowodów przewidzianej w art. 233 k.p.c., choćby dowiedzione zostało, że z tego samego materiału dałoby się wysnuć równie logiczne i zgodne z zasadami doświadczenia życiowego wnioski odmienne. Tylko w przypadku wykazania, że brak jest powiązania, w świetle kryteriów wyżej wzmiankowanych, przyjętych wniosków z zebranym materiałem dowodowym, możliwe jest skuteczne podważenie oceny dowodów dokonanej przez sąd; nie jest tu wystarczająca sama polemika naprowadzająca wnioski odmienne, lecz wymagane jest wskazanie, w czym wyraża się brak logiki lub uchybienie regułom doświadczenia życiowego w przyjęciu wniosków kwestionowanych.

W postanowieniu z 2 grudnia 1999 roku w sprawie III CKN. 122/99 Sąd Najwyższy uznał, że sąd orzekający nie przekracza granic swobodnej oceny dowodów, gdy jego przekonanie odnośnie mocy poszczególnych dowodów i ich znaczenia dla sprawy oparte zostało na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego, przy uwzględnieniu zasad doświadczenia życiowego i pozostaje w zgodzie z zasadami logicznego wnioskowania.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, Sąd I instancji przeprowadził w niniejszej sprawie postępowanie dowodowe w sposób staranny, nieuchybiający zasadzie swobodnej oceny dowodów wyrażonej w art. 233 § 1 k.p.c. Zgromadzone dowody Sąd Okręgowy oceniał wszechstronnie, tj. wiarygodność i moc poszczególnych dowodów oceniona została w odniesieniu do całokształtu pozostałych dowodów. Sąd I instancji dokonał ustalenia wszystkich okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia w sprawie i Sąd Apelacyjny podstawę faktyczną wyroku w pełni aprobuje.

Niezasadny jest zarzut odwołującej co do odmowy przez Sąd Okręgowy uznania za wiarygodne zeznań odwołującej w zakresie regularnego opłacania składek. L. G. co prawda twierdziła, że zapłaciła wszystkie składki w okresach wskazanych przez ZUS, ale w żaden sposób nie udowodniła dokonania rzekomych wpłat. Stwierdziła jedynie, że mogły zdarzyć się opóźnienia, ale każdorazowo regulowano składkę we właściwej wysokości. Skoro odwołująca nie wykazała podnoszonych faktów, nie sposób, wbrew twierdzeniom apelacji wyprowadzić wnioski, że nie posiada zadłużenia z tytułu składek.

Odwołująca stwierdzając, że wyciągnięcie wobec niej negatywnych konsekwencji w związku z nieposiadaniem dowodów zapłaty składek byłoby rażąco niesprawiedliwe, de facto powołuje się na zasady współżycia społecznego. W tym miejscu należy wskazać, że w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych niedopuszczalne jest powoływanie się na zasady współżycia społecznego, jako że prawo ubezpieczeń społecznych, w odróżnieniu od przepisów prawa pracy (art. 300 k.p.), nie zawiera normy o charakterze takiej klauzuli generalnej, ani też normy zezwalającej na stosowanie w zakresie nieuregulowanym przepisów kodeksu cywilnego. (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 20 maja 2010 r., III AUa 3616/09). W sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych wykluczone jest stosowanie zasad współżycia społecznego. Przepisy z tego zakresu muszą być ściśle stosowane (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 27 marca 2013 r., III AUa 1173/12). Przepisy lub instytucje prawa cywilnego mogą być stosowane na gruncie ubezpieczeń społecznych tylko na podstawie wyraźnego przepisu prawa ubezpieczeń społecznych. Autonomiczność i odrębność przepisów prawa ubezpieczeń społecznych wobec przepisów prawa cywilnego sprawia, iż na gruncie stosunków ubezpieczenia społecznego dopuszcza się tylko na zasadzie wyjątku stosowanie wskazanych expressis verbis regulacji cywilistycznych. (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 października 2008 r. II UK 71/08).

W ocenie Sądu Apelacyjnego, bez znaczenia pozostaje fakt, iż obecnie, odwołująca nie może w związku z upływem wielu lat udowodnić dokonywania wpłat spornych składek.

Również zarzut odwołującej odnośnie nieprzeprowadzenia postępowania dowodowego w celu wyjaśnienia z jakich powodów organ rentowy nie prowadził wcześniej co najmniej postępowania wyjaśniającego odnośnie zaległości z lat 1999-2001 jest niezasadny. Organ rentowy wyjaśniał, że prowadził z odwołującą korespondencję (ustalenia Sądu Okręgowego – s. 5 uzasadnienia wyroku, k. 586 akt sądowych). Niemniej mało skuteczne działania organu rentowego w wyegzekwowaniu zaległych kwot nie mogą – w okresie gdy składki nie były przedawnione - zamykać drogi do wydania decyzji.

Odnośnie składek przekazanych przez organ rentowy za odwołującą na OFE wskazać należy, że zgodnie z pismem (...) Otwarty Fundusz Emerytalny z dnia 24 marca 2014r. (k. 491) ZUS przekazał za L. G. składkę do OFE jedynie za styczeń 2000r. (wpłata dnia 28.02.2000r. w kwocie 74,81 zł), ale składka za ten miesiąc została przez odwołującą zapłacona w terminie i nie była objęta zaskarżoną decyzją oraz za grudzień 2000 r. Jednakże składkę tę choć odwołująca opłaciła tylko z 1-dniowym opóźnieniem, 16.01.2001 r., uiściła w zaniżonej wysokości (wpłata 817,15 zł, a należna kwota wynosiła 857,52 zł). Zatem na podstawie informacji od otwartych funduszy emerytalnych nie jest możliwe ustalenie czy, w których miesiącach i w jakiej wysokości odwołująca regulowała składki z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej, gdyż poza wymienionymi wyżej dwoma miesiącami, ZUS nie przekazywał za odwołującą składek do OFE (k.491).

Wskazać także należy, że wbrew twierdzeniom apelacji, żadna z należnych składek nie uległa przedawnieniu. Zgodnie bowiem z jednolitą linią orzeczniczą Sądu Najwyższego, do składek na ubezpieczenia społeczne należnych i nieprzedawnionych przed dniem 31 grudnia 2002 r., należy stosować przepis art. 24 ust. 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 18 grudnia 2002 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw a zatem – stosować dłuższy 10 letni okres przedawnienia (tak Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 8 lipca 2008 r., I UZP 4/08, LEX nr 396249; podobnie Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 2 lipca 2008 r. II UZP 5/08, LEX nr 396253; podobnie Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 12 listopada 2007 r. I UK 147, LEX nr 359577). Problematykę zasady lex retro non agit (niedziałania ustawy wstecz) na tle wykładni analizowanego przepisu, rozpatrywał także Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały z dnia 2 lipca 2008 r., II UZP 5/08 przyjmując, iż z faktu, że przepisy ustawy z dnia 18 grudnia 2002 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw nie uregulowały kwestii intertemporalnych dotyczących przedawnienia należności z tytułu składek, nie można jednak wyprowadzać wniosku, że zmienione przepisy znajdują zastosowanie jedynie do „nowych zaległości”, a przyjęcie odmiennego poglądu naruszałoby zasadę „lex retro non agit”. Ogólna reguła prawa intertemporalnego bowiem stanowi, że w razie wątpliwości, czy należy stosować ustawę dawną, czy nową, pierwszeństwo ma ustawa nowa w związku z zasadą lex posterior derogat legi priori (ustawa późniejsza ma pierwszeństwo przed obowiązującą wcześniej), która znajduje zastosowanie, gdy lex posterior nie jest hierarchicznie niższa niż lex priori. Tak więc brak szczególnej regulacji nie oznacza luki w prawie co do przepisów międzyczasowych, ale wskazuje na potrzebę zastosowania reguły bezpośredniego stosowania ustawy nowej. Wynika to z domniemania, że ustawa nowa powinna być lepszym odbiciem aktualnych stosunków normatywnych, bardziej dostosowanym do aktualnego stanu prawnego. Patrząc z powyższej perspektywy nowa rzeczywistość w zakresie rozmiaru zadłużenia płatników składek może doprowadzić do zmiany niektórych elementów zakreślających ramy czasowe istnienia zobowiązania. Jednym z takich elementów jest instytucja przedawnienia. Należy wskazać, że bezpośrednie stosowanie nowej ustawy w tym zakresie nie wiąże się z wprowadzeniem nowych zobowiązań, czy reaktywacją zobowiązań wygasłych. Mamy tutaj do czynienia z działaniem ustawodawcy, polegającym na wprowadzeniu, co do zasady, dłuższego terminu przedawnienia należności z tytułu składek. Oznacza to, że stosowanie wprost przepisów o przedawnieniu, wprowadzonych ustawą z dnia 18 grudnia 2002 r., do należności z tytułu składek powstałych przed dniem 1 stycznia 2003 r. nie stanowi naruszenia zasady lex retro non agit, o ile nowy termin przedawnienia nie jest odnoszony zobowiązań wobec których, poprzednio obowiązujący - 5 letni termin przedawnienia minął do dnia 31 grudnia 2002 r. Taką też wykładnię art. 24 ust. 4 ustawy systemowej zaprezentował Sąd Apelacyjny w uzasadnieniu wyroku w sprawie III AUa 542/08 i pozostaje ona wiążąca w ocenie stanu prawnego.

Nadto wskazać należy, że należności z tytułu składek:

- na FUS od lutego 1999 r. do kwietnia 1999 r., od czerwca 1999 r. do grudnia 1999r., za luty 2000 r., za maj 2000 r.,

- na FUZ od czerwca 1999 r. do grudnia 1999 r., od lutego 2000 r. do maja 2000 r.,

- na FPiFGŚP za kwiecień 1999 r., od czerwca 1999 r. do grudnia 1999 r., za maj 2000 r., zostały zabezpieczone wpisem hipoteki przymusowej kaucyjnej z dnia 30 stycznia 2008r. na nieruchomości stanowiącej własność odwołującej. Fakt zabezpieczenia należności objętych hipoteką jest równoznaczny z niemożnością przyjęcia przedawnienia składek- w myśl art. 24 ust.5 ustawy systemowej należności składkowe zabezpieczone hipoteką nie ulegają przedawnieniu. Podsumowując żadne z należnych składek nie uległy przedawnieniu.

Uwzględniając powyższe rozważania i przywołane przepisy, należy stwierdzić, że wyrok Sądu I instancji jest trafny.

Niezasadne są także zarzuty odwołującej odnośnie nieprawidłowo zasądzonych kosztów postępowania przez Sąd I instancji. Wartość przedmiotu sporu w analizowanej sprawie wynosiła powyżej 10.000 zł.

Zgodnie z uchwałą siedmiu sędziów Sądu Najwyższego – zasadą prawną - z dnia 20 lipca 2016r. (III UZP 2/16) - sprawie o ustalenie istnienia bądź nieistnienia stosunku ubezpieczenia społecznego lub jego zakresu (o objęcie obowiązkiem ubezpieczenia społecznego; o podleganie ubezpieczeniom społecznym) do niezbędnych kosztów procesu zalicza się wynagrodzenie reprezentującego stronę radcy prawnego, biorąc za podstawę zasądzenia opłaty za jego czynności z tytułu zastępstwa prawnego stawki minimalne określone w § 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (jednolity tekst: Dz.U. z 2013 r., póz. 490 ze zm.). W uzasadnieniu uchwały z 20 lipca 2016r. III UZP 2/16 Sąd Najwyższy stwierdził, iż w art. 476 § 5 pkt 2 k.p.c. sprawy o świadczenia z ubezpieczenia społecznego i zaopatrzenia emerytalnego (art. 476 § 5 pkt 2 lit. a, c i d k.p.c.) zostały wyraźnie odróżnione od spraw o ustalenie istnienia bądź nieistnienia obowiązku ubezpieczenia, jego zakresu lub wymiaru składki z tego tytułu (art. 476 § 5 pkt 2 lit, b k.p.c.). Są to sprawy, które w praktyce określa się jako sprawy „o podleganie ubezpieczeniom społecznym", a które według art. 398(2) § 2 k.p.c. mieszczą się w kategorii spraw „o objęcie obowiązkiem ubezpieczenia społecznego.

W tym stanie rzeczy zastosowanie ma § 6 pkt. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 163 poz. 1349 ze zm.). Stawka minimalna przy wartości przedmiotu sprawy powyżej 10.000 zł do 50.000 zł wynosi 2400 zł za pierwszą instancję, zgodnie zaś z § 12 ust. 1 pkt. 2 przed Sądem Apelacyjnym 75 % z tej kwoty tj. 1800 zł, łącznie zatem 4200 zł. Sąd Apelacyjny nie miał też podstaw do odstąpienia od obciążenia odwołującej kosztami procesu, nie dysponował bowiem szczegółową wiedzą na temat sytuacji odwołującej.

W konsekwencji Sąd Apelacyjny nie znalazł podstaw do uwzględnienia apelacji i działając na podstawie art. 385 k.p.c., orzekł jak w pkt. 1 wyroku.

O kosztach postępowania orzeczono w pkt. 2 na zasadzie art. 98 i art. 108 § 1 k.p.c. oraz § 6 pkt. 5 w zw. § 12 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 163 poz. 1349 ze zm.).

del. SSO Katarzyna Schönhof-Wilkans

SSA Izabela Halik

SSA Jolanta Cierpiał