Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III AUa 562/16

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 stycznia 2017 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Izabela Halik

Sędziowie: SSA Dorota Goss-Kokot

SSA Katarzyna Schönhof-Wilkans (spr.)

Protokolant: st.sekr. sąd. Alicja Karkut

po rozpoznaniu w dniu 26 stycznia 2017 r. w Poznaniu

sprawy S. D.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy

na skutek apelacji S. D.

od wyroku Sądu Okręgowego w Zielonej Górze

z dnia 2 grudnia 2015 r. sygn. akt IV U 1546/14

o d d a l a apelację.

SSA Katarzyna Schönhof-Wilkans

SSA Izabela Halik

SSA Dorota Goss-Kokot

UZASADNIENIE

Zaskarżoną decyzją z dnia 30.06.2014r., znak: (...) pozwany Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. odmówił wnioskodawcy S. D. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu podał, iż w związku z tym, że wnioskodawca nie udokumentował co najmniej 5 lat okresów składkowych i nieskładkowych w żadnym z dziesięcioleci, brak jest podstaw do przyznania renty z tytułu niezdolności do pracy.

W odwołaniu od powyższej decyzji S. D. wniósł o jej uchylenie w całości i przyznanie renty zgodnie z wnioskiem, podniósł, że Wnioskodawca podniósł, iż od 19.11.1984r. do 09.09.1986r. pracował w (...) w S. i posiada świadectwo pracy potwierdzające ten okres pracy.

Z uwagi na zgłoszony na rozprawie w dniu 4.12.2014r. do protokołu sprzeciw od orzeczenia LO ZUS oraz wniosek o przywrócenie terminu do jego złożenia- pozwany przywrócił ubezpieczonemu termin i wnioskodawca został poddany badaniu przez Komisję Lekarską ZUS, która orzeczeniem z dnia 18.08.2015r. orzekła, że wnioskodawca jest częściowo niezdolny do pracy od dnia 18.10.2013r. do 31.08.2016r.

W konsekwencji decyzją z dnia 11.09.2015r., znak: (...) pozwany Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. odmówił wnioskodawcy S. D. przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, albowiem w dziesięcioleciu przypadającym przed dniem złożenia wniosku (20.05.2004r.-19.05.2014r.) oraz przypadającym przed dniem powstania częściowej niezdolności do pracy (18.10.2003r.-17.10.2013r.) wnioskodawca udokumentował staż pracy w wymiarze 2 lat, 9 miesięcy i 9 dni. Wobec niespełnienia warunku udokumentowania co najmniej 5 lat okresów składkowych i nieskładkowych w żadnym dziesięcioleciu, brak jest podstaw do przyznania renty z tytułu niezdolności do pracy.

W odwołaniu od decyzji z 11.09.2015r. S. D. wniósł o jej uchylenie w całości i przyznanie renty z tytułu niezdolności do pracy zgodnie z wnioskiem. Wniósł o dopuszczenie dowodu z zeznań świadków na okoliczność udowodnienia zatrudnienia w (...) w S.. Wniósł także o zwrócenie się do KRUS z zapytaniem czy i w jakim okresie opłacał składki na ubezpieczenie społeczne rolników. Ponadto nie zgodził się z orzeczeniem Komisji Lekarskiej ZUS twierdząc, że jest całkowicie niezdolny do pracy.

W odpowiedzi na odwołania pozwany organ rentowy wniósł o ich oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą w zaskarżonych decyzjach.

Wyrokiem z dnia 2 grudnia 2015 r., wydanym w sprawie IV U 1546/14, Sąd Okręgowy w Zielonej Górze IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił odwołanie.

U podstaw powołanego rozstrzygnięcia legły następujące ustalenia faktyczne i rozważania prawne:

Wnioskodawca S. D., urodzony (...), z zawodu zbrojarz betoniarz, ostatnio pracował jako portier. Od 11.01.1995r. do 31.01.1999r.był uprawniony do renty w tytułu III grupy inwalidzkiej.

Decyzjami z 21.01.1999r. i 15.11.2001r. odmówiono prawa do dalszej renty z uwagi na brak niezdolności do pracy.

Decyzjami z 29.12.2004r. i 12.09.2012r. Zakład odmówił prawa do renty z uwagi na brak orzeczonej niezdolności do pracy oraz brak wymaganego stażu pracy w dziesięcioleciu.

W dniu 20.05.2014r. S. D. zgłosił po raz kolejny wniosek o przyznanie prawa do renty. Ostatni tytuł ubezpieczenia ustał w dniu 29.12.2012r. Wnioskodawca w okresie od 30.12.2011r. do 29.12.2012r. pobierał zasiłek dla bezrobotnych.

Lekarz Orzecznik ZUS orzeczeniem z dnia 12.06.2014r. ustalił, że odwołujący jest częściowo niezdolny do pracy od 24.01.2014r. do 30.06.2015r. Od niniejszego orzeczenia wnioskodawca nie wniósł sprzeciwu. Decyzją z dnia 30.06.2014r. organ rentowy odmówił S. D. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu wskazał, że w dziesięcioleciu przypadającym przed dniem zgłoszenia wniosku jak i przed dniem powstania częściowej niezdolności do pracy nie udokumentował co najmniej 5 lat okresów składkowych i nieskładkowych, zatem brak jest podstaw do przyznania prawa do renty. Wnioskodawca udokumentował w tych dziesięcioleciach staż pracy w wymiarze 2 lat, 9 miesięcy i 9 dni. Pozwany wskazał, iż do stażu pracy nie zaliczono okresów pobierania zasiłków z (...) w Ż., tj. od 01.03.2009r. do 30.04.2010r. oraz od 01.01.2013r. do 08.05.2014r., bowiem Ośrodek odprowadzał za wnioskodawcę jedynie składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Również nie uznano do stażu okresu od 19.11.1984r. do 09.09.1986r. z tytułu zatrudnienia w (...) w S., ponieważ w/w K. zgłaszało pracowników do ubezpieczenia społecznego do dnia 31.05.1973r.

Na rozprawie w dniu 4.12.2014r. wnioskodawca zgłosił do protokołu sprzeciw od orzeczenia LO ZUS oraz wniosek o przywrócenie terminu do jego złożenia.

Organ rentowy przywrócił terminu do wniesienia sprzeciwu od orzeczenia Lekarza Orzecznika wydanego dnia 12.06.2014r. Po rozpoznaniu sprzeciwu od wymienionego wyżej orzeczenia, Komisja Lekarska ZUS orzeczeniem z dnia 18.08.2015r. ustaliła, że S. D. jest częściowo niezdolny do pracy od 18.10.2013r. do 31.08.2016r.

Wobec powyższego organ rentowy w dniu 11.09.2015r. wydał nową decyzję odmawiającą wnioskodawcy prawa do renty z powodu braku co najmniej 5 lat okresów składkowych i nieskładkowych w obu dziesięcioleciach. Powyższa decyzja w dalszej części powielała uzasadnienie decyzji z dnia 30.06.2014r. Niniejszą decyzją uchylono decyzję z dnia 30.06.2014r.

Zakład uznał za udowodnione okresy składkowe i nieskładkowe w łącznym wymiarze 16 lat, 3 miesięcy i 6 dni.

Pozwem z dnia 17.12.2012r. S. D. wystąpił przeciwko spółce (...) z/s w L. o ustalenie, że w okresie od dnia 02.01.2006r. do dnia 03.01.2010r. z niewielkimi przerwami, był zatrudniony w pozwanej spółce. Wyrokiem z dnia 19.12.2013r., sygn. akt IV P 3/13, Sąd Rejonowy w Żaganiu oddalił powództwo. Na skutek apelacji S. D. Sąd Okręgowy w Zielonej Górze, wyrokiem z dnia 02.12.2014r. oddalił apelację (IV Pa 123/14).

Wnioskodawca podlegał i opłacał składki na ubezpieczenie społeczne rolników w okresie od 01.07.1977r. do 31.12.1988r.

Mając na uwadze powyższe ustalenia faktyczne, a także treść art. 57 ust 1 w zw. z art. 58 ust. 1 pkt 5 i ust. 2 w zw. z art. 12 i 13 ustawy z 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2015r., poz. 748.; dalej jako ustawa emerytalna) Sąd Okręgowy stwierdził, że odwołanie S. D. nie zasługiwało na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy stwierdził, że poza sporem pozostawało, że odwołujący jest częściowo niezdolny do pracy od 18.10.2013r. do 31.08.2016r. oraz że pozostawał w ubezpieczeniu do 29.12.2012r. z tytułu pobierania zasiłku dla bezrobotnych oraz że po tej dacie już nie pracował.

Jedyną sporną w sprawie okolicznością było ustalenie czy wnioskodawca S. D. posiada wymagany co najmniej 5-letni okres składkowy i nieskładkowy w dziesięcioleciu przypadającym przed dniem złożenia wniosku lub przed dniem powstania częściowej niezdolności do pracy.

Sąd Okręgowy wskazał, że S. D. nie spełnia przesłanki wymienionej w art. 57 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 58 ust. 1 pkt 5 i ust. 2 ustawy emerytalnej, bowiem nie udowodnił posiadania okresu 5 lat składkowych i nieskładkowych w okresie ostatniego dziesięciolecia przed powstaniem niezdolności do pracy bądź przed złożeniem wniosku o rentę, nadto podkreślił, że wobec udowodnienia łącznie jedynie 16 lat, 9 miesięcy i 9 dni okresów składkowych i nieskładkowych, w niniejszej sprawie nie ma zastosowania przepis art. 58 ust. 4 ustawy stanowiący, że przepisu ust. 2 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy, o którym mowa w art. 6, wynoszący co najmniej 30 lat dla mężczyzn.

Sąd I instancji podniósł, że wnioskodawca bezzasadnie domagał się zaliczenia do powyższego okresu 5 lat składkowych i nieskładkowych - okresu od 19.11.1984r. do 09.09.1986r., w którym pracował w (...) w S., bowiem po pierwsze – okres ten nie wchodzi do rozpatrywanych w niniejszej sprawie okresów: ostatniego dziesięciolecia przed powstaniem częściowej niezdolności do pracy (tj. od 18.10.2003r.do 17.10.2013r.), jak też do ostatniego dziesięciolecia przed złożeniem wniosku o rentę (tj. od 20.05.2004r.do 19.05.2014r.), a ponadto - organ rentowy odmówił uznania okresu zatrudnienia w K. do ogólnego stażu pracy wnioskodawcy, bowiem nie zgłaszało ono pracowników do ubezpieczenia społecznego od dnia 31.05.1973r.

Natomiast - jak wynika z pisma KRUS z dnia 17.11.2015r. - wnioskodawca podlegał i opłacał składki na ubezpieczenie społeczne rolników w okresie od 01.07.1077r. do 31.12.1988r. (k. 71-72), czyli także poza okresami ostatnich dziesięcioleci przed powstaniem częściowej niezdolności do pracy i przed złożeniem wniosku o rentę.

Sąd Okręgowy wskazał, że za bezpodstawne uznać także należało żądanie wnioskodawcy zaliczenia do okresu ubezpieczeniowego- zatrudnienia w spółce (...), w której pracował od 02.01.2006r. do dnia 03.01.2010r. (z przerwami), albowiem wnioskodawca nie wykazał, aby we wskazywanym okresie był zatrudniony w tej spółce na podstawie umowy o pracę. Przeciwnie, wyrokiem z dnia 19.12.2013r., sygn. akt IV P 3/13, Sąd Rejonowy w Żaganiu oddalił powództwo wnioskodawcy o ustalenie istnienia stosunku pracy ze spółką z ograniczoną odpowiedzialnością (...) z siedzibą w L.. Na skutek apelacji S. D. Sąd Okręgowy w Zielonej Górze, wyrokiem z dnia 02.12.2014r. oddalił jego apelację (IV Pa 123/14). Wyrok jest prawomocny.

Sąd wskazał na przepis art. 365 § 1 k.p.c., który stanowi, że orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy oraz inne organy państwowe i organy administracji publicznej, a w wypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby. Określona w tym przepisie moc wiążąca stanowi pozytywny skutek prawomocności orzeczenia, w odróżnieniu od opisanej w art. 366 k.p.c. powagi rzeczy osądzonej, traktowanej jako negatywny skutek prawomocności wyroku, oba zaś te skutki składają się na tzw. prawomocność materialną orzeczenia. Zgodnie przyjmuje się, że podstawowym celem opisanych regulacji jest zapewnienie orzeczeniom prawomocnym formalnie cech niewzruszalności i stabilności w celu uniemożliwienia ich wzruszenia i zapewnienia należytej ochrony prawnej zawartym w nich rozstrzygnięciom (tak: Sąd Apelacyjny w Lublinie, wyrok z dnia 07.05.2015r., I ACa 279/15, LEX nr 1711465). Związanie prawomocnym wyrokiem dotyczy także wskazanych w uzasadnieniu ustaleń mających wpływ na końcowe rozstrzygnięcie, w szczególności ustaleń prejudycjalnych, których skutkiem było wydanie wyroku (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2013 r., V CSK 500/12, LEX nr 1425057). W sytuacji związania prawomocnym orzeczeniem sądu i ustaleniami faktycznymi, które legły u jego podstaw, niedopuszczalne jest w innej sprawie o innym przedmiocie dokonywanie ustaleń i ocen prawnych sprzecznych z prawomocnie osądzoną sprawą (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 maja 2013 r., IV CSK 624/12, LEX nr 1353259). W konsekwencji, tut.Sąd jako związany treścią prawomocnego orzeczenia Sądu Rejonowego w Żaganiu z dnia 19.12.2013r., sygn. akt IV P 3/13, oparł się na treści tego wyroku i nie prowadził postępowania w zakresie ustalenia zatrudnienia wnioskodawcy w spółce (...) we wskazywanym okresie.

Sąd Okręgowy wskazał, że pominięcie tego okresu od 02.01.2006r. do dnia 03.01.2010r. powoduje, że w ostatnim dziesięcioleciu przed powstaniem częściowej niezdolności do pracy (18.10.2003r.-17.10.2013r.), jak też w ostatnim dziesięcioleciu przed złożeniem wniosku o rentę (20.05.2004r.-19.05.2014r.) S. D. nie posiada wymaganych pięciu lat okresów składkowych i nieskładkowych oraz że posiada jedynie 2 lata, 9 miesięcy i 9 dni okresów składkowych i nieskładkowych, zatem nie spełnia koniecznego warunku do nabycia prawa do renty, tj. przesłanki określonej w art. 58 ust. 1 pkt 5 i ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Ubezpieczony nie posiada także okresu składkowego w wymiarze co najmniej 25 lat, co uniemożliwiło zastosowanie wobec niego przepisu art. 58 ust. 4 ustawy emerytalnej przewidującego, możliwość niestosowania ust. 2 art. 58 tej ustawy do tych ubezpieczonych, którzy udowodnili okres składkowy, o którym mowa w art. 6, wynoszący co najmniej 25 lat w przypadku mężczyzny. W tej sytuacji bezprzedmiotowym byłoby ustalanie przez Sąd w niniejszej sprawie ewentualnej całkowitej niezdolności do pracy wnioskodawcy, bowiem posiadany ogólny staż pracy wnioskodawcy, nawet po zaliczeniu wymienionych wyżej spornych okresów, poza okresem zatrudnienia w (...), nie dałby i tak w sumie wymaganego co najmniej 25 czy 30 - letniego okresu składkowego, o których mowa w powołanych powyżej przepisach.

Mając powyższe na względzie, na podstawie art. 477 14 § 1 k.p.c. i powołanych wyżej przepisów, orzeczono jak w wyroku.

Wyrok ten w całości apelacją zaskarżył S. D..

Apelujący nie zgodził się z niezaliczeniem mu do stażu pracy:

- okresu zatrudnienia w (...) w S. i na tę okoliczność wniósł o przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków: likwidatora (...) Z. C., I. W. i W. P.,

- okresu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców po ukończeniu 16 roku życia i na tę okoliczność wniósł o przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków K. P. i W. K. oraz o zwrócenie się do KRUS o podanie w jakim okresie opłacał składki na ubezpieczenie społeczne rolników on lub na jego rzecz rodzice,

- okresu zatrudnienia jako pracownik u płatnika w spółce (...),

- okresu pobierania zasiłku dla bezrobotnych z (...) Urzędu Pracy w Ż..

Z treści apelacji wynika, że odwołujący wnosi o zmianę zaskarżonego wyroku i przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje :

Apelacja okazała się bezzasadna.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, Sąd I instancji przeprowadził wyczerpujące postępowanie dowodowe, a zebrany materiał poddał wszechstronnej ocenie z zachowaniem granic swobodnej oceny dowodów przewidzianej przez art. 233 § 1 k.p.c. Na tej podstawie Sąd Okręgowy poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne i rozważania prawne, które tutejszy Sąd w pełni podziela i przyjmuje za własne bez potrzeby ponownego ich przytaczania.

Spór w analizowanej sprawie sprowadzał się do rozstrzygnięcia czy S. D. spełnił wszystkie przewidziane w ustawie z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. Dz. U. z 2004r. Nr 39, poz. 353 ze zm.) warunki do uzyskania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, w szczególności czy udowodnił posiadanie okresu 5 lat składkowych i nieskładkowych w okresie ostatniego dziesięciolecia przed powstaniem niezdolności do pracy (od 18.10.2003 r. do 17.10.2013 r.) bądź przed złożeniem wniosku o rentę (20.05.2004 r. do 19.05.2014 r.).

Zgodnie z przepisem art. 57 ust. 1 w/w ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2015r., poz. 748.; dalej jako ustawa emerytalna), renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1)  jest niezdolny do pracy;

2)  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;

3)  niezdolność do pracy powstała w okresach wskazanych w ustawie albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Przepisu ust. 1 pkt 3 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy (por. art. 57 ust.2 ww. ustawy).

Pojęcie osoby niezdolnej do pracy definiuje przepis art. 12 ust. 1 ww. ustawy wskazując, iż niezdolną do pracy w rozumieniu ustawy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Według art. 12 ust. 2, całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Częściowo niezdolną do pracy, stosownie do brzmienia ust. 3 ww. przepisu, jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Uszczegółowieniem przepisu art. 57, jest przepis art. 58 ustawy emerytalnej.

W brzmieniu przepisu art. 58 warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego, wymienionego w art. 57 ust. 1 pkt 2, uznawano za spełniony, gdy ubezpieczony osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie co najmniej:

ust. 1 - 1 rok- jeżeli niezdolność do pracy powstała przed ukończeniem 20 lat;

ust. 2 - 2 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 20 do 22 lat;

ust. 3 - 3 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 22 do 25 lat;

ust. 4 - 4 lata - jeżeli niezdolność do pracy pozostała w wieku powyżej 25 do 30 lat;

ust. 5 - 5 lat - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat.

Okres, o którym mowa w punkcie 5, powinien przypadać w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy; do tego dziesięcioletniego okresu nie wlicza się okresów pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy, renty szkoleniowej lub renty rodzinnej (por. przepis art. 58 ust. 2). Natomiast zgodnie z art. 58 ust. 4 ustawy - przepisu ust. 2 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy, o którym mowa w art. 6, wynoszący co najmniej 25 lat dla kobiety i 30 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, Sąd I instancji uczynił przedmiotem dowodu fakty mające dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.), nie ograniczał stron w możliwości składania wniosków dowodowych, a dla wyjaśnienia istoty sprawy przeprowadził postępowanie dowodowe uwzględniając wszystkie powołane dowody. W sędziowskiej ocenie materiału dowodowego Sąd Apelacyjny nie stwierdza żadnych uchybień, które mogłyby stanowić podstawę apelacji.

Odwołujący domagał się zarówno przed Sądem I instancji, jak i w apelacji, doliczenia do stażu pracy:

- okresu zatrudnienia w (...) w S. (19.11.1984 r. do 9.09.1986 r.),

- okresu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców po ukończeniu 16 roku życia (5.06.1972 r. do 30.06.1977 r.) i na tę okoliczność wniósł o przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków

- okresu zatrudnienia jako pracownik u płatnika w spółce (...) (2.01.2006 r. do 3.01.2010 r.),

- okresu pobierania zasiłku dla bezrobotnych z (...) Urzędu Pracy w Ż.,

a nadto wniósł o zwrócenie się do KRUS o podanie w jakim okresie opłacał składki na ubezpieczenie społeczne rolników on lub na jego rzecz rodzice.

Słusznie Sąd Okręgowy wskazał, że odwołujący nie udowodnił posiadania okresu 5 lat składkowych i nieskładkowych w okresie ostatniego dziesięciolecia przed powstaniem niezdolności do pracy (od 18.10.2003 r. do 17.10.2013 r.) ani przed złożeniem wniosku o rentę (20.05.2004 r. do 19.05.2014 r.).

Zasadnie Sąd I instancji uznał, że okres ewentualnej pracy w (...) w S. (19.11.1984 r. do 9.09.1986 r.) wykracza poza rozpatrywane w niniejszej sprawie dziesięciolecia, niezależnie od tego, że w spornym okresie K. nie zgłaszało pracowników do ubezpieczenia społecznego (od 31.05.1973 r.).

Także okres pracy w gospodarstwie rolnym rodziców po ukończeniu 16 roku życia odwołującego (5.06.1972 r. do 30.06.1977 r.) zasadnie uznany został przez Sąd Okręgowy jako wykraczający poza rozpatrywane w niniejszej sprawie dziesięciolecia, a więc jako pozostający bez znaczenia dla spełnienia spornej okoliczności posiadania 5 lat składkowych i nieskładkowych w obu wymienionych wyżej dziesięcioleciach. Niezależnie od tego należy wskazać, że przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 r. okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia przyjmuje się w zakresie niezbędnym do uzupełnienia tego okresu jako okresy składkowe, jeżeli okresy składkowe i nieskładkowe są krótsze od okresu wymaganego do przyznania emerytury. Okresów tych nie uwzględnia się przy ustalaniu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. (vide art. Art. 10 ust. 1-4 ustawy emerytalnej). Z powyższego przepisu wynika jednoznacznie, że przypadający przed dniem 1 stycznia 1983 r. okres pracy odwołującego w gospodarstwie rolnym rodziców, a więc cały okres od 5.06.1972 r. do 30.06.1977 r., będzie, pod warunkiem jego udowodnienia, uwzględniony w zakresie niezbędnym do uzupełnienia brakującego okresu, wyłącznie przy ustalaniu prawa do emerytury. Brak podstawy prawnej zaliczenia tego okresu przy ustalaniu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Przy ustalaniu prawa do renty można zaliczyć w zakresie niezbędnym do uzupełnienia tego okresu jedynie okres ubezpieczenia społecznego rolników, za które opłacono przewidziane w odrębnych przepisach składki.

Apelujący domagał się w apelacji także zwrócenia się do KRUS o podanie w jakim okresie opłacał składki na ubezpieczenie społeczne rolników on lub na jego rzecz rodzice. Sąd Apelacyjny podkreśla, że dowód taki został przeprowadzony przez Sąd Okręgowy. Z pisma KRUS (k. 71) wynika jednoznacznie, że wnioskodawca podlegał i opłacał składki na ubezpieczenie społeczne rolników od 1 lipca 1977 r. do 31 grudnia 1988 r., natomiast ten okres nie jest w sprawie sporny i jest on poza okresami ostatnich dziesięcioleci przed powstaniem niezdolności do pracy i przed złożeniem wniosku o rentę.

Zasadnie również nie został uwzględniony przez Sąd I instancji do stażu pracy odwołującego okres zatrudnienia jako pracownik u płatnika w spółce (...) (2.01.2006 r. do 3.01.2010 r.). Sąd Apelacyjny całkowicie zgadza się z argumentacją Sądu Okręgowego co do związania treścią prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego w Żaganiu z 19.12.2013 r., sygn. akt IV P 3/13, w którym oddalono powództwo S. D. o ustalenie stosunku pracy ze spółką (...) Sp. z o.o. z siedzibą w L.. Słusznie Sąd Okręgowy nie prowadził w niniejszej sprawie w powyższym zakresie postępowania dowodowego.

Odnośnie natomiast wniosku o zaliczenie do stażu pracy okresu pobierania zasiłku dla bezrobotnych, podkreślenia wymaga, że okres od 30 grudnia 2011 r. do 29 grudnia 2012 r. został przez organ rentowy zaliczony do stażu pracy odwołującego.

W tym stanie rzeczy prawidłowo Sąd I instancji uznał, iż odwołujący nie udowodnił wymaganych 5 lat okresów składkowych i nieskładkowych w 10-leciu przed zgłoszeniem wniosku o rentę, ani przed powstaniem niezdolności do pracy; nie spełnia on również warunku do przyznania świadczenia rentowego jedynie na podstawie stwierdzenia całkowitej niezdolności do pracy oraz długiego stażu ubezpieczeniowego ponieważ wykazał 16 lat, 3 miesiące i 6 dni okresów składkowych i nieskładkowych, a nie 30 lat składkowych. Niezasadne byłoby zatem badanie odwołującego pod kątem ewentualnej całkowitej niezdolności do pracy. Jednocześnie, odwołujący wykazał jedynie 2 lata, 9 miesięcy i 9 dni w dziesięcioleciu poprzedzającym złożenie wniosku o świadczenie rentowe lub przed dniem powstania niezdolności do pracy.

W tym stanie rzeczy prawidłowo Sąd I instancji uznał, iż odwołujący nie spełnił kryterium, od którego uzależnione jest przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Wobec uznania, że zarzuty apelacyjne były bezzasadne oraz mając na uwadze powyższe ustalenia faktyczne i rozważania prawne - na podstawie art.385 k.p.c. – należało orzec o oddaleniu złożonej w niniejszej sprawie apelacji.

SSA Katarzyna Schönhof-Wilkans

SSA Izabela Halik

SSA Dorota Goss-Kokot