Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 20 kwietnia 2017 r.

Sąd Okręgowy w Świdnicy II Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Piotr Rajczakowski

Sędziowie: SO Aleksandra Żurawska

SO Agnieszka Terpiłowska

po rozpoznaniu w dniu 20 kwietnia 2017 r. w Świdnicy na posiedzeniu niejawnym zażalenia wierzyciela A. H. na postanowienie Sądu Rejonowego w Kłodzku z dnia 22 marca 2017 r., sygn. akt I Co 146/17, w przedmiocie ustanowienia kuratora dla nieznanej z miejsca pobytu dłużniczki E. Ż., w sprawach egzekucyjnych KM 1073/16, KM 1074/16 i KM 1075/16, prowadzonych przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Kłodzku – D. S.

p o s t a n a w i a:

oddalić zażalenie.

(...)

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 22 marca 2017 r., Sąd Rejonowy w pkt I oddalił wniosek wierzyciela o zmniejszenie wysokości zaliczki na wynagrodzenie kuratora dla nieznanej z miejsca pobytu dłużniczki, zaś w pkt II zawiesił postępowanie. W uzasadnieniu Sąd wskazał, że nie przychylił się do powyższego wniosku, a wobec bezskutecznego upływu terminu do uiszczenia zaliczki, na podstawie art. 177 § 1 pkt 6 kpc, zawiesił postępowanie.

W zażaleniu na powyższe postanowienie wierzyciel zaskarżając je w całości zarzucił:

1.  naruszenie art. 177 kpc, poprzez zawieszenie postępowania z uwagi na niewniesienie zaliczki na wynagrodzenie kuratora, jednocześnie z wydaniem rozstrzygnięcia w przedmiocie wniosku wierzyciela o obniżenie wysokości tej zaliczki, podczas gdy Sąd pierwszej instancji winien przed zawieszeniem postępowania ponownie wezwać wierzyciela do jej uiszczenia;

2.  na podstawie art. 380 kpc w zw. z art. 397 § 2 kpc, naruszenie art. 9 pkt 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z § 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie określenia wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony sprawie cywilnej, poprzez orzeczenie o maksymalnej wskazanej w tym przepisie kwocie zaliczki, bez podania żadnych okoliczności faktycznych sprawy, które uzasadniałyby przyjęcie maksymalnej dopuszczalnej wysokości wynagrodzenia kuratora, podczas gdy jego działania będą się koncentrować na odbieraniu przesyłek poleconych, zaś ewentualne czynności będą podejmowane tylko wówczas, gdy działania komornika będą bezprawne; pominięcie tego, że sprawa toczy się obecnie na etapie postępowania egzekucyjnego, gdzie obowiązki stron zostały już ostatecznie i prawomocnie ukształtowane; niedostrzeżenie, że wysokość zaliczki na poczet wynagrodzenia kuratora określana jest w sposób elastyczny oraz pominięcie, że postępowanie egzekucyjne pełni rolę służebną względem postępowania rozpoznawczego, zaś żądanie nadmiernie wygórowanej zaliczki na wynagrodzenie kuratora zmierza do wstrzymania realizacji tytułu wykonawczego;

3.  na podstawie art. 380 kpc w zw. z art. 397 § 2 kpc, naruszenie § 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie określenia wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony sprawie cywilnej w zw. z § 8 ust. 1 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie, poprzez wadliwe ustalenie wysokości żądanej zaliczki na wynagrodzenie kuratora, podczas gdy zgodnie z tymi przepisami maksymalna jej wysokości w postępowaniu egzekucyjnym wynosić może 25% i 50% stawki określonej na podstawie § 2 ww. rozporządzenia, a więc odpowiednio kwoty 900 i 1.800 zł;

4.  nie odniesienie się do treści wniosku wierzyciela z 7 marca 2017 r. oraz wskazanych tam okoliczności faktycznych i prawnych, prowadzące w rzeczywistości do braku rozpoznania istoty sprawy.

Wskazując na powyższe zarzuty skarżący wniósł o uchylenie postanowienia w przedmiocie zawieszenia postępowania i zmianę wysokości zaliczki na kuratora przez określenie jej na poziomie 600 zł, ewentualnie o uchylenie postanowienia Sądu Rejonowego w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył. Zażalenie podlegało oddaleniu. Pomimo lakoniczności uzasadnienia Sądu pierwszej instancji w przedmiocie zawieszenia postępowania pozostającego w związku z wnioskiem skarżącego o obniżenie wysokości zaliczki, również w ocenie Sądu Okręgowego, wniosek ten nie zasługiwał na uwzględnienie, co w konsekwencji, wobec prawidłowości powyższego zawieszenia postępowania, przemawiało za koniecznością oddalenia zażalenia. Uzupełniając rozważania Sądu Rejonowego dodać należy, że niniejsza sprawa jest konsekwencją złożenia przez pełnomocnika wierzyciela, w trakcie toczących się postępowań egzekucyjnych, wniosków o ustanowienie kuratora dla dłużniczki, której miejsce pobytu nie jest znane, a jego podstawą jest art. 802 kpc. Przepis ten stanowi lex specialis w stosunku do art. 144 § 1-4 kpc, jednakże również w tym przypadku, ustanowiony w ten sposób kurator reprezentuje stronę przy wszystkich czynnościach postępowania. Jego zadaniem jest nie tylko, jak uważa skarżący, odbiór korespondencji, ale także obowiązany jest on do podjęcia wszelkich działań w celu obrony interesów dłużnika, w tym w szczególności do wnoszenia środków zaskarżenia, czy też powództwa przeciwegzekucyjnego (zob. A. Zieliński, Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, wyd./el. Legalis 2017). Tym samym, mając na względzie powyższe uwagi oraz odnosząc się do zarzutów zażalenia, nie sposób zgodzić się z zarzutem skarżącego, że działanie kuratora w sprawie egzekucyjnej, której przedmiotem jest egzekucja z nieruchomości, ograniczać będzie się wyłącznie do odbierania przesyłek poleconych, zważywszy na szczególną złożoność – wieloetapowość tego rodzaju egzekucji, a tym samym co do zasady długotrwałość jej toku. Należy zatem ponadto mieć na uwadze również pozostałe, ewentualne czynności, w tym nie tylko składanie skarg na czynności komornika, jak zdaje się to sugerować skarżący, ale również czynny udział w postępowaniu celem należytego reprezentowania interesów dłużniczki. Ponadto, istotnym jest, że przedmiotem oceny jest wysokość zaliczki, nie zaś wysokości należnego wynagrodzenia kuratora, które to zostanie ustalone dopiero na dalszym etapie postępowania. Dopiero wtedy będzie więc możliwa ocena m.in. jego nakładu pracy, co tym samym przesądzi o wysokości przyznanego wynagrodzenia, które nie musi odpowiadać pełnej wysokości ustalonej zaliczki. Z tego też względu nie są uzasadnione argumenty i zarzuty zawarte w zażaleniu, które odnoszą się do wysokości jeszcze nieustalonego wynagrodzenia, wskazując przy tym, że kurator nie podjął jeszcze żadnej czynności. Mając zatem na względzie wcześniejsze rozważania, należy mieć na uwadze, że na wniosek wierzyciela egzekucja prowadzona jest z nieruchomości, a dokładniej z udziału wynoszącego ½ części własności nieruchomości, wobec uwzględnienia skargi pauliańskiej i uznania umowy darowizny pomiędzy dłużniczką, a A. K. za bezskuteczną względem wierzyciela, co uzasadnia przyjęcie, że egzekucja ta może mieć charakter na tyle skomplikowany, aby zaliczkę ustalić na maksymalnym poziomie 2.214 zł., w szczególności, że w toku są trzy sprawy egzekucyjne z wniosku wierzyciela przeciwko dłużniczce i w każdej z nich skarżący złożył wniosek o ustanowienie kuratora dla nieznanej z miejsca pobytu E. Ż.. Nie ma przy tym znaczenia to, że obowiązki stron zostały już ostatecznie ukształtowane tytułami wykonawczymi, skoro zadaniem kuratora będzie reprezentowanie dłużniczki w postępowaniu egzekucyjnym, nie w postępowaniu rozpoznawczym. Również zatem w tym zakresie, tj. wysokości zaliczki, zarzuty wierzyciela nie mogły znaleźć uzasadnienia, co po części było już przedmiotem wcześniejszych rozważań. Wprawdzie prawidłowo wskazał skarżący, że w niniejszym postępowaniu wynagrodzenie kuratora oblicza się na podstawie § 1 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie określenia wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony w sprawie cywilnej (Dz. U. z 2013 r., poz. 1476) w zw. z § 2 pkt 5 i § 8 ust. 1 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r., poz. 1800 ze zm.), to jednak nie bierze on pod uwagę stawki podatku od towarów i usług w wysokości 23%. Zgodnie bowiem z § 1 ust. 3 pierwszego z powołanych rozporządzeń, wynagrodzenie kuratora będącego podatnikiem obowiązanym do rozliczenia podatku od towarów i usług, podwyższa się o kwotę podatku od towarów i usług, określoną zgodnie ze stawką tego podatku obowiązującą w dniu orzekania o wynagrodzeniu. Zatem zaliczka, do której uiszczenia został wezwany pełnomocnik skarżącego wynosi netto 1800 z, do której dodaniu podlega należny podatek VAT, co daje prawidłowo ustaloną przez Sąd pierwszej instancji kwotę 2.214 zł.

Oceniając zarzut przedwczesnego rozstrzygnięcia Sądu pierwszej instancji o zawieszeniu postępowania o ustanowienie kuratora dla dłużniczki, której miejsce pobytu nie jest znane, wskazać trzeba, że pełnomocnik wierzyciela odbierając wezwanie do uiszczenia zaliczki, wysłane na podstawie zarządzenia z dnia 15 lutego 2017 roku, nie złożył zażalenia na wymiar zaliczki, lecz jedynie pismo, w którym wniósł o zmianę jej wysokości, co tym samym, wobec jego nieuwzględnienia, nie nakładało na Przewodniczącego obowiązku ponownego wezwania do jej uiszczenia i pozwalało na zawieszenie postępowania zgodnie z art. 177 § 1 pkt 6 kpc. Nie ulega bowiem wątpliwości, że brak zaliczki uniemożliwia nadanie sprawie o ustanowienie kuratora dalszego biegu, zaś fakt jej nieuiszczenia w zakreślonym terminie jest bezsporny. Odnosząc się zaś do ostatniego zarzutu zażalenia, tj. braku rozpoznania istoty wniosku o obniżenie zaliczki, poprzez brak jego uzasadnienia, to w ocenie Sądu Okręgowego, rozstrzygnięcie to samo w sobie, w przeciwieństwie do wyżej wspomnianego zarządzenia o wymiarze zaliczki, nie podlega zaskarżeniu, a tym samym nie podlega uzasadnieniu. Możliwość zaskarżania postanowień w postępowaniu egzekucyjnym został bowiem ograniczona do przypadków przewidzianych w części trzeciej kodeksu postępowania cywilnego „postępowanie egzekucyjne”, a ponadto, na podstawie art. 394 § 1 kpc w związku z art. 13 § 2 kpc, zażalenie służy na postanowienia kończące postępowanie oraz w przypadkach enumeratywnie wymienionych w powołanym art. 394 § 1 pkt 1 - 12 kpc, o ile nie zostały one wyraźnie unormowane w przepisach o postępowaniu egzekucyjnym. Skoro zatem orzeczenie to nie należy do żadnej z wymienionych kategorii rozstrzygnięć podlegających zaskarżeniu zażaleniem (w szczególności nie mieści się w art. 394 § 1 pkt 9 kpc), to środek ten należałoby uznać za niedopuszczalny. Jego ocena przez Sąd Okręgowego nastąpiła natomiast zgodnie z wnioskiem pełnomocnika skarżącego, opartym na przepisie art. 380 kpc, w zw. z art. 397 § 2 kpc, gdyż miała wpływ na postanowienie o zawieszeniu postępowania.

Z powyższych względów Sąd Okręgowy, na podstawie art. 385 kpc w zw. z art. 397 § 2 zd. 1 kpc i art. 13 § 2 kpc, orzekł jak w postanowieniu.

(...)