Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 lutego 2017 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSO Krzysztof Rudnicki

Protokolant: Małgorzata Wąchała

po rozpoznaniu w dniu 03.02.2017 r.

we Wrocławiu

na rozprawie

sprawy z powództwa P.

przeciwko M. R. i J. R. (1)

o zapłatę 769 806, 42 zł

I. umarza postępowanie w sprawie co do kwoty 404 806, 42 zł oraz odsetek za opóźnienie liczonych od kwoty 769 806, 42 zł;

II. zasądza od pozwanych solidarnie na rzecz powoda 365 000 zł (trzysta sześćdziesiąt pięć tysięcy złotych), z ograniczeniem odpowiedzialności pozwanych do nieruchomości położonej w L. – zabudowanej działki gruntu nr (...), obręb G., o pow. 0,0790 ha, objętej księgą wieczystą nr (...) prowadzoną przez Sąd Rejonowy w Lesznie;

III. nie obciąża pozwanych kosztami procesu na rzecz powoda.

UZASADNIENIE

Powód P. wniósł o zasądzenie od pozwanych solidarnie M. R. i J. R. (2) 769 806, 42 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu, tj. 06.06.2016 r., do dnia zapłaty oraz kosztami procesu.

Powód podał, że w dniu 13.06.2001 r. pozwani zawarli z wierzycielem pierwotnym (...) Bankiem S.A. w W. umowę kredytu na cele mieszkaniowe nr (...), mocą której bank udzielił kredytu denominowanego w kwocie stanowiącej równowartość 109 415, 23 CHF. Zabezpieczenie spłaty zobowiązania stanowi hipoteka kaucyjna na nieruchomości położonej w L.-G. – KW nr (...). Wobec zaprzestania przez pozwanych regulowania zobowiązania wynikającego z umowy kredytu wierzyciel pierwotny dokonał wypowiedzenia tej umowy pismami z dnia 27.08.2003 r., skutkiem czego po upływie okresu wypowiedzenia zobowiązanie stało się w całości wymagalne. Brak spłaty skutkował wystawieniem przez wierzyciela pierwotnego w dniu 02.03.2004 r. bankowego tytułu egzekucyjnego nr (...), zaopatrzonego w klauzulę wykonalności postanowieniem z dnia 27.04.2004 r., I Co 528/04. W dniu 12.12.2013 r. wierzyciel pierwotny (...) S.A. zawarł z powodem umowę przelewu wierzytelności, na mocy której została ona w całości przeniesiona na powoda wraz ze wszystkimi ustanowionymi zabezpieczeniami.

Na wniosek powoda w księdze wieczystej dokonano wpisu zmiany wierzyciela hipotecznego zgodnie z art. 79 ust. 1 ukwh.

Powód wskazał, że na dochodzoną kwotę 769 806, 42 zł składają się następujące kwoty:

1. 316 422, 78 zł tytułem należności głównej, tj. pozostałego do spłaty kapitału kredytu,

2. 453 383, 64 zł tytułem skapitalizowanych odsetek, w tym:

a. 376 011, 77 zł – tytułem odsetek umownych i karnych naliczonych przez wierzyciela pierwotnego zgodnie z wyliczeniem przedstawionym w bankowym tytule egzekucyjnym,

b. 77 371, 87 zł – tytułem odsetek ustawowych za opóźnienie naliczonych przez powoda od kwoty należności głównej po dniu zawarcia umowy sprzedaży wierzytelności do dnia poprzedzającego dzień złożenia pozwu.

Powód wskazał, że dochodzi skapitalizowanej kwoty należności wskazanej powyżej i zgodnie z art. 482 § 1 kc wnosi o zasądzenie dalszych odsetek za opóźnienie od dnia wytoczenia powództwa.

Nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym dnia 14.06.2016 r., I Nc

1214/16, Sąd Okręgowy we Wrocławiu nakazał pozwanym M. R. i J. R. (2), aby zapłacili solidarnie na rzecz powoda 769 806, 42 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 06.06.2016 r. do dnia zapłaty oraz kosztami sądowymi w kwocie 9 622, 75 zł i kosztami zastępstwa procesowego w kwocie 10 817 zł w terminie dwóch tygodni od dnia doręczenia nakazu zapłaty albo w tymże terminie wnieśli sprzeciw.

W sprzeciwie od tego nakazu zapłaty pozwani zaskarżyli nakaz w całości i wnieśli o oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powoda kosztów postępowania.

Pozwani zarzucili przedawnienie roszczenia, a także zakwestionowali oparcie żądania na kopii wyciągu z wykazu wierzytelności i bankowym tytule egzekucyjnym nr (...).

W piśmie z dnia 17.10.2016 r. powód w związku ze zgłoszonym zarzutem przedawnienia cofnął pozew co do kwoty 404 806, 42 zł i wniósł o zasądzenie od pozwanych solidarnie 365 000 zł z ograniczeniem ich odpowiedzialności do nieruchomości położonej w L. objętej księgą wieczystą nr (...).

Powód podniósł, że jego roszczenie zabezpieczone jest hipoteką kaucyjną do kwoty 365 000 zł na nieruchomości pozwanych, do której zastosowanie znajdują przepisy art. 77 i 104 ukwh w brzmieniu obowiązującym do dnia 20.02.2011 r., zgodnie z którymi przedawnienie roszczenia nie pozbawia wierzyciela możliwości zaspokojenia się z przedmiotu obciążonego hipoteką.

W piśmie z dnia 10.11.2016 r. pozwani wnieśli o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda kosztów procesu.

Podnieśli, że brak jest szczegółowej historii wierzytelności obrazującej dokonane przez nich spłaty, sposób zarachowania rat oraz sposób naliczania odsetek.

W piśmie z dnia 24.11.2016 r. powód wskazał na sposób obliczenia należności oraz historię spłat kredytu.

Sąd ustalił w sprawie następujący stan faktyczny.

Dnia 13.06.2001 r. (...) Bank S.A. w W. oraz J. R. (2) i M. R. zawarli umowę kredytu na cele mieszkaniowe nr (...).

Bank udzielił pozwanym kredytu w złotych denominowanego w walucie wymienialnej w kwocie stanowiącej równowartość 109 415, 23 CHF na okres 180 miesięcy od dnia 13.06.2001 r. do dnia 13.06.2016 r. z przeznaczeniem na dokończenie budowy domu jednorodzinnego w L. przy ul. (...), refinansowanie poniesionych nakładów oraz na spłatę zadłużenia z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego w Banku Spółdzielczym we W..

Bank mógł wypowiedzieć umowę kredytu z powodu niespłacenia w terminie należności z tytułu udzielonego kredytu z okresem wypowiedzenia 30 dni, licząc od dnia następnego po doręczeniu oświadczenia o wypowiedzeniu umowy (§ 18).

/ dowód: umowa kredytu nr (...) z dnia 13.06.2001 r. wraz z aneksem nr (...) z dnia

23.05.2002 r. – k. 18-26; zeznania pozwanego J. R. (2) – e-protokół z dnia

03.02.2017 r. 00.00.44-00.14.33 /

Pozwani spłacali kredyt do 25.08.2003 r. Spłaty kształtowały się na poziomie 750 - 1 000 CHF, tj. 2 300 - 2 800 zł miesięcznie

/ dowód: historia rachunku kredytu mieszkaniowego nr (...) – k.

160-162; zeznania pozwanego J. R. (2) – e-protokół z dnia

03.02.2017 r. 00.00.44-00.14.33 /

Pozwany J. R. (2) prowadził działalność gospodarczą – sklep spożywczy, całodobowy oraz wypożyczalnię kaset wideo – która zaczęła przynosić straty. W 04.2004 r. pozwany zamknął działalność gospodarczą. Zaczął pracować jako kierowca kategorii C, także za granicą. Przez pewien czas był bezrobotny. Dochód rodziny na 4 osoby spadł okresowo do 600 zł miesięcznie.

Kiedy powstała zaległość w spłacie, pozwani zwracali się do (...) Banku S.A. o wydłużenie spłaty kredytu, co zmniejszyłoby raty, jednakże proponowane im raty wynosiły co najmniej 1 000 zł miesięcznie, co również stanowiło dla nich obciążenie wykraczające poza osiągane dochody i koszty utrzymania.

/ dowód: zeznania pozwanego J. R. (2) – e-protokół z dnia 03.02.2017 r. 00.00.44-

00.14.33; zeznania pozwanej M. R. – e-protokół z dnia 03.02.2017 r.

00.14.34-00.16.18 /

Pismem z dnia 27.08.2003 r. (...) Bank S.A. skierował do pozwanych oświadczenie o wypowiedzeniu umowy kredytu nr (...) z dnia 13.06.2001 r. zgodnie z § 18 umowy i wezwanie do uregulowania należności z tytułu kredytu wynoszących na dzień 27.08.2003 r.:

- kapitał – 100 816, 24 CHF,

- odsetki umowne – 123, 68 CHF.

/ dowód: pismo z dnia 27.08.2003 r. – k. 34 /

Dnia 02.03.2004 r. (...) Bank S.A. dokonał przewalutowania kredytu w związku z jego windykacją z kwoty 100 816, 24 CHF do kwoty 316 643, 65 zł.

/ dowód: historia rachunku kredytu mieszkaniowego nr (...) – k.

160-162 /

Dnia 02.03.2004 r. (...) Bank S.A. wystawił bankowy tytuł egzekucyjny nr (...), w którym stwierdził istnienie wymagalnego zobowiązania dłużników J. R. (2) i M. R. z tytułu umowy kredytu nr (...) z dnia 13.06.2001 r. w łącznej wysokości 324 837, 79 zł, na które składają się:

- należność główna – 316 643, 65 zł,

- odsetki umowne za okres od dnia 14.12.2003 r. do dnia 02.03.2004 r. – 7 817, 02 zł,

- odsetki karne za okres od dnia 14.12.2003 r. do dnia 02.03.2004 r. – 377, 12 zł,

oraz dalsze odsetki ustawowe od dnia 03.03.2004 r. od kwoty 324 837, 79 zł.

Postanowieniem z dnia 27.04.2004 r., I Co 528/04, Sąd Rejonowy w Lesznie nadał klauzulę wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu nr (...) z dnia 02.03.2004 r.

/ dowód: bankowy tytuł egzekucyjny nr (...) z dnia 02.03.2004 r. – k. 35-36 /

Na podstawie powyższego tytułu wykonawczego Komornik Sądowy Rewiru I przy Sądzie Rejonowym w Lesznie oraz Komornik Sądowy Rewiru III przy Sądzie Rejonowym w Lesznie M. C. prowadzili postępowania egzekucyjne w sprawach:

- I KM 1056/06 – umorzone dnia 29.02.2008 r.,

- III KM 1001/2008 – umorzone dnia 28.11.2008 r.,

- III KM 725/10 – umorzone dnia 24.05.2012 r. – w wyniku egzekucji dnia 07.12.2010 r. wierzyciel otrzymał 44, 45 zł.

/ dowód: adnotacje na tytule wykonawczym – k. 36; historia rachunku kredytu mieszkaniowego nr

(...) – k. 160-162 /

Dnia 08.03.2011 r. pozwani wpłacili 176, 42 zł.

/ dowód: historia rachunku kredytu mieszkaniowego nr (...) – k.

160-162 /

Na podstawie uchwał nadzwyczajnych walnych zgromadzeń akcjonariuszy (...) S.A. (...) Banku S.A. o połączeniu spółek z dnia 30.07.2012 r. na podstawie art. 492 § 1 ksh (...) Bank S.A. został przejęty przez Bank (...) S.A. poprzez przeniesienie całego majątku tego Banku na Bank przejmujący.

/ dowód: odpis z KRS nr (...) – k. 96-106 /

Dnia 12.12.2013 r. Bank (...) S.A. oraz P. zawarli umowę sprzedaży wierzytelności.

Bank przeniósł na Fundusz wierzytelności wymienione w wykazie zawartym w Załącznikach nr 2-3 do umowy w drodze przelewu na podstawie art. 509 i nast. kc za cenę w kwocie 3 590 404, 60 zł – portfel III oraz w kwocie 4 607 133, 12 zł – portfel IV.

W załączniku nr 2 – nowym wykazie wierzytelności wchodzących w skład portfela IV została wymieniona wierzytelność wobec M. R. i J. R. (2) z tytułu umowy kredytu nr (...) z dnia 13.06.2001 r. w kwocie 692 434, 55 zł, w tym 316 422, 78 zł z tytułu kapitału, 7 817, 02 zł z tytułu odsetek umownych, 368 194, 75 zł z tytułu odsetek karnych.

Fundusz zapłacił cenę sprzedaży w kwocie 8 197 537, 72 zł w dniu 20.12.2013 r.

/ dowód: umowa sprzedaży wierzytelności z dnia 12.12.2013 r. z załącznikami i aneksem nr (...) – k.

39-94; potwierdzenie przelewu – k. 95 /

Pismami z dnia 24.03.2016 r. (...) S.A. skierował do pozwanych wezwanie do zapłaty na rzecz powoda 765 619, 24 zł do dnia 31.03.2016 r.

/ dowód: pisma z dnia 24.03.2016 r. – k. 107-108 /

(...) z firmy (...) S.A. nachodzili pozwanych, dzwonili w sprawie zadłużenia, co najmniej sześć razy w ciągu trzech miesięcy.

/ dowód: zeznania pozwanego J. R. (2) – e-protokół z dnia 03.02.2017 r. 00.00.44-

00.14.33 /

W księdze wieczystej nr (...) prowadzonej dla nieruchomości zabudowanej położonej w L.-G. przy ul. (...) – działki nr (...), o pow. 0, 0790 ha, stanowiącej przedmiot wspólności majątkowej M. R. i J.

R., wpisane są:

- w dziale III – ostrzeżenia o wszczęciu egzekucji z nieruchomości oraz przyłączeniu się do takiej egzekucji na rzecz 10 osób prawnych i 2 osób fizycznych,

- w dziale IV:

- hipoteka umowna kaucyjna – 365 000 zł – na rzecz P. we Wrocławiu,

- hipoteka przymusowa zwykła – 66 766, 29 zł – na rzecz (...) Oddział w R.,

- hipoteka przymusowa zwykła – 4 817, 24 zł – na rzecz SP – (...) Oddziału w R.,

- hipoteka przymusowa zwykła – 15 832, 57 zł – na rzecz SP – (...) Oddziału w R.,

- hipoteka przymusowa zwykła – 652, 91 zł – na rzecz Przedsiębiorstwa (...) Spółka Jawna H. K., P. R. w P.,

- hipoteka przymusowa zwykła – 99 920, 50 zł – na rzecz (...)w L.,

- hipoteka przymusowa kaucyjna – 2 681, 62 zł – na rzecz SP – (...) Oddziału w O. W..,

- hipoteka przymusowa zwykła – 25 473, 99 zł – na rzecz Firmy Handlowej (...) sp. z o.o. w C.,

- hipoteka przymusowa zwykła – 2 457, 68 zł – na rzecz (...) sp. z o.o. w K.,

- hipoteka przymusowa zwykła – 1 651, 71 zł – na rzecz (...) sp. z o.o. w Z.,

- hipoteka przymusowa zwykła – 8 992, 73 zł – na rzecz J. N..

/ dowód: odpis zwykły KW nr (...) – k. 27-33 /

Nieruchomość zabudowana jest domem jednorodzinnym o pow. 160 m ² (w tym dwa garaże). Działka jest uzbrojona. W ubiegłym roku nieruchomość została oszacowana na 326 000 zł.

/ dowód: zeznania pozwanego J. R. (2) – e-protokół z dnia 03.02.2017 r. 00.00.44-

00.14.33 /

Aktualne dochody pozwanych wynoszą:

- J. R. (2) z pracy w charakterze kierowcy – 2 000 zł,

- M. R. z pracy w przedszkolu – 2 400 zł.

/ dowód: zeznania pozwanego J. R. (2) – e-protokół z dnia 03.02.2017 r. 00.00.44-

00.14.33 zeznania pozwanej M. R. – e-protokół z dnia 03.02.2017 r.

00.14.34-00.16.18 /

Sąd zważył, co następuje.

Postępowanie w sprawie podlega częściowemu umorzeniu.

Powód wystąpił początkowo z żądaniem zasądzenia od pozwanych 769 806, 42 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu. Następnie pismem z dnia 17.10.2016 r. cofnął częściowo pozew, podtrzymując żądanie zasądzenia jedynie kwoty 365 000 zł.

Zgodnie z art. 355 § 1 sąd umorzy postępowanie w sprawie, jeżeli powód cofnął ze skutkiem prawnym pozew. Zgodnie zaś z art. 203 § 1 kpc pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia – aż do wydania wyroku. Ponieważ cofnięcie pozwu nastąpiło przed pierwszą rozprawą wyznaczoną na dzień 15.11.2016 r., nie wymagało zgody pozwanych.

Wobec uznania cofnięcia pozwu za skuteczne postępowanie w sprawie winno zostać umorzone na podstawie art. 355 § 1 kpc. Umorzenie to dotyczy należności głównej w kwocie 404 806, 42 zł oraz odsetek za opóźnienie liczonych od tej kwoty.

W pozostałym zakresie powództwo o zasądzenie kwoty 365 000 zł zasługuje na uwzględnienie.

Powód dochodzi od pozwanych należności mającej znajdować źródło w umowie kredytu nr (...) z dnia 13.06.2001 r. zawartej pomiędzy pozwanymi a (...) Bankiem S.A., powołując się na nabycie wierzytelności od (...) S.A. na podstawie umowy przelewu wierzytelności z dnia 12.12.2013 r.

Zgodnie z art. 6 kc ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne. Normie tej w warstwie procesowej odpowiadają art. 3 kpc, wedle którego strony zobowiązane są przedstawiać dowody, oraz art. 232 kpc stanowiący, że strony zobowiązane są wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne.

Powód zobowiązany był zatem udowodnić, że osobie, którą wskazał w pozwie jako swojego poprzednika prawnego, przysługiwała wierzytelność wobec pozwanych opiewająca na kwotę wskazaną w pozwie, a także, iż nabył skutecznie tę wierzytelność.

Powód wykazał, przedstawiając umowę kredytu z dnia 13.06.2001 r., iż pozwani byli dłużnikami (...) Banku S.A. w W., czego zresztą pozwani nie kwestionowali, a także, przedkładając odpis z rejestru przedsiębiorców KRS, iż następcą prawnym Banku udzielającego kredytu był (...) S.A. w konsekwencji połączenia obu tych spółek poprzez przejęcie (...) Banku S.A. przez (...) S.A. w trybie art. 492 § 1 ksh. W takim wypadku na spółkę przejmującą przechodzą wszystkie prawa i obowiązki spółki przejmowanej.

Następnie powód wykazał, że zawarł z (...) S.A. umowę sprzedaży wierzytelności. Do tej umowy został dołączony wykaz wierzytelności zawierający m.in. wierzytelność wobec M. R. i J. R. (2) wynikającą z umowy kredytu nr (...) z dnia 13.06.2001 r. Nie ulega zatem wątpliwości, że przedmiotem umowy sprzedaży wierzytelności zawartej dnia 12.12.2013 r. pomiędzy Bankiem (...) S.A. a powodowym Funduszem była m.in. także wierzytelność tegoż Banku w stosunku do M. R. i J. R. (2) mająca swoje źródło we wskazanej umowie kredytu hipotecznego.

Niezasadne były zarzuty pozwanych dotyczące przedłożonych przez powoda dokumentów. Po pierwsze, powód nie powołał się na wyciąg z ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego, czyli dokument stanowiący przedstawienie stanu zapisów w księgowości powoda. Powód przedstawił jedynie umowę sprzedaży wierzytelności, do której załączony został wykaz wierzytelności będących przedmiotem przeniesienia pomiędzy Bankiem a powodowym Funduszem.

Sąd oddalił wnioski pozwanych o zobowiązanie powoda do złożenia oryginałów dokumentów. Uzasadnienie sprzeciwu wskazuje, że pozwani nie kwestionują autentyczności tych dokumentów, ale możliwość ich wykorzystania jako podstawy do wykazania zasadności roszczenia. Dokument wykazu wierzytelności załączonego do umowy sprzedaży z dnia 12.12.2013 r. mógł zostać wzięty przez sąd pod uwagę, albowiem został poświadczony za zgodność z oryginałem przez radcę prawnego, które to poświadczenie ma noc dokumentu urzędowego, z kolei na dokumencie poświadczanym widnieje pieczęć notariusza M. K., podobnie jak na aneksie nr (...) do umowy sprzedaży wierzytelności. Pozwani zakwestionowali wysokość zadłużenia wskazaną w bankowym tytule egzekucyjnym, a nie samo wystawienie tego tytułu i jego pochodzenie od (...) Banku S.A.

W tym miejscu należy wskazać, że bankowy tytuł egzekucyjny nr (...) z dnia 02.03.2004 r. zaopatrzony w klauzulę wykonalności postanowieniem Sądu Rejonowego w Lesznie z dnia 27.04.2004 r., I Co 528/04, stanowił podstawę prowadzenia postępowania egzekucyjnego trzykrotnie – w sprawach I KM 1056/06, III KM 1001/2008, III KM 725/10. Pozwani nie wykazali, aby występowali z powództwem przeciwegzekucyjnym albo w inny sposób kwestionowali wcześniej wysokość zadłużenia z tytułu umowy kredytu wskazaną w wystawionym przez (...) Bank S.A. tytule.

W tych okolicznościach istnienie zadłużenia pozwanych z tytułu kredytu hipotecznego nr (...) może nie budzić zasadniczych wątpliwości.

Dodatkowo należy zwrócić uwagę, że powód jest również wierzycielem hipotecznym pozwanych ujawnionym w księdze wieczystej nr (...) prowadzonej dla nieruchomości położonej przy ul. (...) w L., stanowiącej przedmiot ustawowej wspólności majątkowej M. R. i J. R. (2). W dziale IV tej księgi wieczystej wpisana jest na rzecz powoda hipoteka umowna kaucyjna do kwoty 365 000 zł.

Zgodnie z art. 65 ust. 1 ustawy z dnia 06.07.1982 r. o księgach wieczystych i hipotece w celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności wynikającej z określonego stosunku prawnego można nieruchomość obciążyć hipoteką, czy ograniczonym prawem rzeczowym, na mocy którego wierzyciel może dochodzić zaspokojenia z nieruchomości bez względu na to, czyją stała się własnością, i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela nieruchomości. Powód może zatem domagać się od pozwanych zapłaty wskazanego zadłużenia nie tylko jako od dłużników osobistych, ale także jako dłużników rzeczowych, których odpowiedzialność ograniczona jest do przedmiotu obciążenia hipotecznego, czyli opisanej wyżej nieruchomości.

Powód ograniczył dochodzone roszczenie na skutek zgłoszenia przez pozwanych zarzutu przedawnienia roszczenia. Roszczenie banku o spłatę kredytu przedawnia się w terminie trzyletnim przewidzianym w art. 118 § 1 kc dla roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Umowa kredytu została wypowiedziana pismem z dnia 27.08.2003 r. Powód nie przedstawił dowodu doręczenia tego oświadczenia woli obojgu kredytobiorcom, jednakże pozwani nie zaprzeczyli faktowi otrzymania tego wypowiedzenia. Pismo mogło zostać doręczone ok. 12.08.2003 r. (po 14 dniach od wysłania). Okres 30 dni wypowiedzenia upłynął zatem ok. 14.09.2003 r. i od tego dnia całość zadłużenia mogła stać się wymagalna. Trzyletni termin przedawnienia został przerwany poprzez złożenie wniosku o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu wystawionemu dnia 02.03.2004 r., co nastąpiło pomiędzy tą datą a datą 27.04.2004 r., czyli dniem wydania postanowienia o nadaniu klauzuli wykonalności. Od dnia wydania postanowienia okres przedawnienia rozpoczął bieg na nowo. Został przerwany przez złożenie wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego, co nastąpiło w 2006 r. – pierwsza sprawa egzekucyjna nosiła sygnaturę akt I KM 1056/06. Postępowanie egzekucyjne zostało umorzone dnia 29.02.2008 r. Z chwilą uprawomocnienia się postanowienia komornika sądowego bieg przedawnienia po raz kolejny rozpoczął się na nowo. Został przerwany przez złożenie kolejnego wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego, co nastąpiło w tym samym 2008 r. – sprawa III KM 1001/2008. Postępowanie egzekucyjne zostało umorzone dnia 28.11.2008 r. Bieg przedawnienia został po raz kolejny przerwany przez złożenie następnego wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego, co nastąpiło w 2010 r. – sprawa III KM 725/10. To postępowanie egzekucyjne zostało umorzone dnia 24.05.2012 r. Pozew został wniesiony dnia 06.06.2016 r., czyli po upływie trzech lat od ostatniego umorzenia egzekucji. Roszczenie dochodzone przez powoda jako następcę prawnego pierwotnego wierzyciela (...) Banku S.A., później Banku (...) S.A. uległo zatem przedawnieniu i pozwani mogliby na podstawie art. 117 § 2 kc uchylić od jego

zaspokojenia.

Jednakże podniesiony przez pozwanych zarzut przedawnienia roszczenia nie odniesie pożądanego skutku jako środek obrony przeciwko całości zgłoszonego roszczenia, a to z uwagi na istnienie hipotecznego zabezpieczenia wierzytelności przysługującej powodowi.

Zgodnie z art. 77 ustawy z dnia 06.07.1982 r. o księgach wieczystych i hipotece przedawnienie wierzytelności zabezpieczonej hipoteką nie narusza uprawnienia wierzyciela hipotecznego do uzyskania zaspokojenia z nieruchomości obciążonej; przepisu tego nie stosuje się do roszczeń o świadczenia uboczne.

Przedawnienie wierzytelności zabezpieczonej hipoteką pociąga za sobą tylko skutki w sferze obligacyjnej. Nie pozbawia natomiast wierzyciela hipotecznego uprawnienia do zaspokojenia się z nieruchomości, co oznacza, że właścicielowi nieruchomości obciążonej nie przysługuje zarzut przedawnienia, i to niezależnie od tego, czy jest też dłużnikiem osobistym, czy tylko rzeczowym. Odpowiedzialność rzeczowa jest wyłączna i wzmacnia pozycję prawną wierzyciela hipotecznego w stosunku do właściciela obciążonej nieruchomości, dłużnik osobisty może bowiem obronić się zarzutem przedawnienia, jeżeli nie jest jednocześnie dłużnikiem rzeczowym. Jeżeli nim jest, a dojdzie do przedawnienia i dłużnik zgłosi taki zarzut, to będzie odpowiadał tylko rzeczowo, a sąd, uwzględniając powództwo, ograniczy, zgodnie z art. 319 kpc, jego odpowiedzialność do obciążonej nieruchomości (wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 26.01.2012 r., I ACa 1374/11; wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 29.05.2015 r., I ACa 151/15).

Zgłoszenie przez pozwanych zarzutu przedawnienia nie uchyli możliwości żądania od nich jako od dłużników rzeczowych – właścicieli nieruchomości obciążonej hipoteką – zaspokojenia roszczenia w granicach obciążenia hipotecznego. Powód może zatem domagać się od pozwanych zapłaty sumy 365 000 zł, z ograniczeniem jednakże odpowiedzialności pozwanych do nieruchomości położonej w L. – zabudowanej działki gruntu nr (...), obręb G., o pow. 0,0790 ha, objętej księgą wieczystą nr (...) prowadzoną przez Sąd Rejonowy w Lesznie.

Sąd zasądził zatem od pozwanych solidarnie na rzecz powoda 365 000 zł, uwzględniając – na podstawie art. 319 kpc – wskazane ograniczenie do nieruchomości obciążonej hipoteką. Pozbawione znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy są opisane przez pozwanego działania windykatorów z formy (...) S.A. Jeżeli pozwany uważał, że działania te stanowiły nękanie i wykraczały poza przeciętną miarę, to powinien był rozważyć zawiadomienie organów ścigania albo wystąpić z roszczeniem o ochronę dóbr osobistych.

Wobec częściowego uwzględnienia żądania pozwu powodowi przysługiwałby na podstawie art. 100 kpc częściowy zwrot kosztów procesu obejmujących opłatę od pozwu oraz wynagrodzenie pełnomocnika procesowego. Powód, który cofa pozew w trakcie procesu pod wpływem jego przebiegu, w szczególności na skutek zarzutów zgłoszonych przez pozwanego (w tej sprawie przedawnienia roszczenia), uważany jest za stronę przegrywającą proces w części odpowiadającej cofnięciu.

Powód wyłożył opłatę od pozwu w kwocie 38 491 zł. Wynagrodzenie pełnomocnika powoda ustalone na podstawie § 2 ust. 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych w brzmieniu obowiązujących w dacie wniesienia pozwu wynosi 14 400 zł, do czego należy dodać 17 zł opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. Łącznie zatem koszty procesu po stronie powoda wyniosły 52 908 zł. Powód uzyskał uwzględnienie roszczenia w 47, 41 %. Obciążający pozwanych obowiązek zwrotu powodowi kosztów procesu sięgnąłby 25 083, 68 zł.

Mając na względzie sytuację materialną i osobistą pozwanych przedstawioną podczas ich przesłuchania na rozprawie, a także sytuację wynikającą już z samej treści księgi wieczystej wskazującej na zadłużenie pozwanych wobec ZUS, US, innych banków, dostawców mediów, ich osób prawnych i fizycznych, sąd doszedł do przekonania, iż zachodzą szczególne okoliczności uzasadniające odstąpienie od obciążenia pozwanych kosztami procesu na rzecz powoda na podstawie art. 102 kpc. Pozwani są obciążeni zobowiązaniami na rzecz różnych podmiotów, przede wszystkim uprzywilejowanych wierzycieli publicznoprawnych, mają ograniczone możliwości zaspokojenia tych zobowiązań, które są poważne, wobec czego niesprawiedliwe byłoby dodatkowe obciążania ich tak wysokimi kosztami procesu.

Biorąc powyższe pod uwagę sąd podjął rozstrzygnięcia zawarte w sentencji wyroku.