Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 18 grudnia 2015 roku Dyrektor Wojskowego Biura Emerytalnego
w Ł. na podstawie art. 31 oraz art. 50 ustawy z dnia 10 grudnia 1993 roku o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin ( t. j. Dz. U. z 2016 roku, poz. 1037) odmówił M. W. zwrotu należności pieniężnych potrąconych z jego emerytury wojskowej w okresie od 1 kwietnia 2010 roku do 30 listopada 2015 roku.
W uzasadnieniu decyzji organ renty wskazał, że dokonywał potrąceń ze świadczenia emerytalnego ubezpieczonego na wniosek Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Tomaszowie Mazowieckim A. D.. Dyrektor Wojskowego Biura Emerytalnego w Ł. podniósł, że naliczone potrącenia były dokonywane w prawidłowej wysokości. Wskazał, że kwota brutto przysługującej ubezpieczonemu emerytury wynosi 3.408,60 zł. Obliczono, że 25 % tej kwoty stanowi 852,15 zł. Zaliczka na podatek ustalona została w wysokości 567, 17 zł, a składka na NFZ (1,25 %) - 42,60 zł. Kwotę 852,15 zł odjęto od kwoty brutto pomniejszonej o zaliczkę na podatek i składkę na NFZ i tak obliczono świadczenie netto - 1.946,68 zł.

/decyzja - k. 60 plik II akt emerytalnych/

W dniu 11 lutego 2016 roku M. W. złożył odwołanie od ww. decyzji, wnosząc o zwrot niesłusznie potrąconych z emerytury należności. Powołując się na treść
art. 50, 140 i 141 ustawy z dnia 10 grudnia 1993 roku o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin ( t. j. Dz. U. z 2016 roku, poz. 1037), wskazał, że emerytury
i renty są wolne od egzekucji w części odpowiadającej 50 % kwoty najniższej emerytury lub renty - zależnie od rodzaju pobieranego przez emeryta świadczenia. Ubezpieczony podniósł, że wobec tego przy emeryturze w wysokości 3.408,60 zł brutto, wysokość potrącenia powinna wynosić 742,00 zł, a nie 852,15 zł (3.408,60 zł - 440,22 zł = (...),38 x 25 %).

/odwołanie - k. 2/

W odpowiedzi na odwołanie Dyrektor Wojskowego Biura Emerytalnego w Ł. podtrzymał swoje stanowisko w sprawie, wskazując że wysokość potrąceń ustala się od kwoty świadczenia brutto, przed odliczeniem zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne, dlatego brak jest podstaw do zwrotu należności pieniężnych egzekwowanych ze świadczenia emerytalnego M. W.
w okresie od 1 kwietnia 2010 roku do 31 grudnia 2015 roku.

/odpowiedź na odwołanie - k. 3/

W toku postępowania strony podtrzymały swoje stanowiska w sprawie. Na rozprawie z dnia 28 lutego 2017 roku wnioskodawca poparł odwołanie. Oświadczył, że jego zdaniem kwota 440, 22 zł jest kwotą wolną od potrąceń - czyli 50 % najniższej emerytury.

/ pismo procesowe - k. 7; stanowisko ubezpieczonego - e-protokół z dnia 28 lutego 2017 roku - 00:00:34 - 00:02:32 - płyta - k. 19/

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony M. W. ma ustalone prawo do emerytury wojskowej od dnia 1 kwietnia 2009 roku. Wypłatę świadczenia podjęto od dnia 1 kwietnia 2010 roku. Decyzją Dyrektora Wojskowego Biura Emerytalnego w Ł. emerytura ubezpieczonego została zwaloryzowana do kwoty 3.408,60 zł brutto.

/okoliczności bezsporne, a nadto: decyzje - k. 16, 22 i 42 plik I akt emerytalnych/

Przeciwko ubezpieczonemu toczyło się kilka postępowań egzekucyjnych, w toku których dokonywano zajęcia przysługującego mu świadczenia emerytalnego, wzywając Wojskowe Biuro Emerytalne do dokonywania potrąceń na rzecz wierzyciela.

/okoliczności bezsporne, a nadto: wezwania do dokonywania potrąceń w aktach emerytalnych - plik II/

Postanowieniem Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 20 listopada 2015 roku (sygn. akt V GU 63/15of) ogłoszono upadłość dłużnika M. W. nieprowadzącego działalności gospodarczej - w celu likwidacji majątku.

/okoliczność bezsporna, a nadto: odpis postanowienia - k. 48 plik I akt emerytalnych/

Organ rentowy od dnia 1 kwietnia 2010 roku do 30 listopada 2015 roku, w związku zajęciem komorniczym świadczenia emerytalnego M. W., z każdej emerytury co miesiąc potrącał kwoty stanowiące równowartość 25 % tego świadczenia brutto.

/okoliczności bezsporne, a nadto: zawiadomienia o dokonywaniu potrąceń w aktach emerytalnych - plik II/

Przy kwocie świadczenia emerytalnego 3.408,60 zł brutto Wojskowe Biuro Emerytalne dokonywało potrąceń i przekazywało komornikowi kwotę w wysokości 852,15 zł.

/okoliczność bezsporna, a nadto wyliczenie - k. 55 plik II akt emerytalnych/

Od stycznia 2016 roku potrącenia w wysokości 2.358,60 zł z emerytury ubezpieczonego dokonywane są na rachunek syndyka masy upadłości. Do wypłaty dla ubezpieczonego pozostaje kwota 440,23 zł (czyli 50 % najniższej emerytury).

/okoliczność bezsporna - pismo - k. 63 plik II akt emerytalnych/

Pismem z dnia 16 grudnia 2015 roku ubezpieczony wniósł do Dyrektora Wojskowego Biura Emerytalnego w Ł. o zwrot niesłusznie potrąconych z emerytury należności, podnosząc że emerytury są wolne od potrąceń w części odpowiadającej 50 % kwoty najniższej emerytury. Dlatego zdaniem ubezpieczonego wysokość emerytury brutto, od której obliczane są potrącenia, powinna zostać wcześniej pomniejszona o kwotę wolną od potrąceń, czyli o 440,22 zł (3.408,60 zł - 440,22 zł = (...),38 x 25 %). Wówczas wysokość potrąceń nie powinna przekroczyć 742,10 zł przy emeryturze w wysokości 3.408,60 zł brutto.

/okoliczność bezsporna, a nadto wniosek - k. 56 plik II akt emerytalnych/

Decyzją z dnia 18 grudnia 2015 roku Dyrektor Wojskowego Biura Emerytalnego
w Ł. na podstawie art. 31 oraz art. 50 ustawy z dnia 10 grudnia 1993 roku o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin ( t. j. Dz. U. z 2016 roku, poz. 1037) odmówił M. W. zwrotu należności pieniężnych potrąconych z jego emerytury wojskowej w okresie od 1 kwietnia 2010 roku do 30 listopada 2015 roku.

/okoliczność bezsporna, a nadto: decyzja - k. 60 plik II akt emerytalnych/

Tak ustalony stan faktyczny nie był sporny pomiędzy stronami. Spór dotyczył bowiem interpretacji przepisów regulujących kwestię wysokości emerytur podlegających zajęciu
w toku postępowania egzekucyjnego. Szczegółowych ustaleń Sąd Okręgowy w Łodzi dokonał w oparciu o całokształt materiału dowodowego zgromadzonego w aktach niniejszej sprawy oraz w aktach emerytalnych Wojskowego Biura Emerytalnego w Ł..

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego M. W. nie zasługuje na uwzględnienie i jako takie podlega oddaleniu.

Zgodnie z art. 50 ustawy z dnia 10 grudnia 1993 roku o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin ( t. j. Dz. U. z 2016 roku, poz. 1037) ze świadczeń pieniężnych prowadzi się egzekucję w wysokości i na zasadach określonych w przepisach ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (…).

Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( tekst jednolity Dz. U. z 2016 roku, poz. 887 ze zm.) w art. 140 ust. 7, że wysokość części świadczenia podlegającego egzekucjom, o których mowa w ust. 1, oraz wysokość potrąceń, o których mowa w ust. 4, a także wysokość części świadczenia podlegającego potrąceniom, o których mowa w ust. 6 i 6a, oraz ustaloną orzeczeniem sądu, ugodą sądową lub aktem notarialnym procentową wysokość potrąceń ze świadczeń z tytułu należności alimentacyjnych bez wskazania sposobu ich naliczania, ustala się od kwoty świadczenia przed odliczeniem miesięcznej zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne - czyli kwoty świadczenia brutto.

Potrącenia, o których mowa w art. 139 (ust. 1 pkt 5 - sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne) mogą być dokonywane, z zastrzeżeniem art. 141 w następujących granicach:

1) świadczeń alimentacyjnych, o których mowa w art. 139 ust. 1 pkt 3 - do wysokości 60% świadczenia;

2) należności egzekwowanych związanych z:

a) odpłatnością za pobyt w domach pomocy społecznej,

b) odpłatnością za pobyt w zakładach opiekuńczo-leczniczych,

c) odpłatnością za pobyt w zakładach pielęgnacyjno-opiekuńczych, do wysokości 50% świadczenia;

3) innych egzekwowanych należności - do wysokości 25% świadczenia (art. 140 ust. 1 pkt 3 ustawy emerytalnej).

Kwoty wolne od potrąceń określone są w art. 141 ustawy emerytalnej. Emerytury
i renty są wolne od egzekucji i potrąceń, z zastrzeżeniem ust. 2, w części odpowiadającej 50% kwoty najniższej emerytury lub renty - zależnie od rodzaju pobieranego przez emeryta (rencistę) świadczenia – m. in. przy potrącaniu należności, o których mowa w art. 139 ust. 1 pkt 5 wraz z kosztami i opłatami egzekucyjnymi (ust. 1 pkt 1 lit. c).

Kwota wolna od potrąceń ma stanowić zabezpieczenie dla osób pobierających świadczenie podlegające potrąceniom. Określa ona część świadczenia, które nie zostanie objęte egzekucją i odpowiada ustalonemu procentowo ułamkowi najniższej emerytury bądź renty, zależnie od rodzaju pobieranego świadczenia.

Jest to kwota, która powinna pozostać ubezpieczonemu po dokonaniu potrąceń
i egzekucji.

Błędna jest zatem interpretacja powołanych przepisów prezentowana przez ubezpieczonego, który chciałby, by potrąceń dokonywać od świadczenia emerytalnego , pomniejszonego o kwotę 50% najniższego świadczenia.

Należy przypomnieć, że granice potrąceń ustala się dla świadczenia brutto, tj. przed odliczeniem miesięcznej zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne./Takie stanowisko prezentuje również Sąd Apelacyjny w Gdańsku w wyroku z dnia 29 maja 2014 roku, wydanym w sprawie o sygn. akt III AUa 1631/13 ( (...) )/.

Kwota wolna od potrąceń jest pewną gwarancją, co oznacza, że podlegające wypłacie świadczenie nie może być niższe niż 50 % najniższej emerytury (art. 141 ust. 1 pkt 1 lit. c ustawy emerytalnej), nie może to jednak prowadzić do wniosku, że kwota emerytury brutto powinna zostać pomniejszona o kwotę wolną od potrąceń przed ustaleniem wysokości dopuszczalnego potrącenia (25% świadczenia). Taki wniosek nie znajduje żadnego oparcia
w obowiązujących w tym zakresie przepisach, które wprost regulują kwestię wysokości emerytur podlegających zajęciu w toku postępowania egzekucyjnego.

Na marginesie należy również zwrócić uwagę na to, jak organ rentowy ustalił wysokość emerytury należnej po dokonaniu potrąceń od stycznia 2016 roku w związku z postępowaniem likwidacyjnym prowadzonym przez syndyka masy upadłościowej. Sytuację tę regulują inne przepisy, jednak również w tym przypadku zastosowanie znajduje regulacja, zgodnie z którą pozostałe świadczenie do wypłaty nie może być niższe niż 50 % najniższej emerytury. Dlatego od tej daty wypłacana była ubezpieczonemu kwota 440,23 zł. Organ emerytalny nie mógł bowiem wypłacić wnioskodawcy mniej.

Kwota wolna od potrąceń w wysokości 50 % najniższej emerytury, jest zatem gwarantowaną kwotą świadczenia, jaka ma pozostać do wypłaty, po dokonaniu wszystkich odliczeń, niezależnie od wysokości emerytury i podlegającego egzekucji zobowiązania. Wysokość potrąceń organ emerytalny określa jednak w odniesieniu do wysokości świadczenia brutto i odprowadza do właściwego organu egzekucyjnego, po odliczeniu miesięcznej zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Sąd podziela zatem stanowisko Dyrektora Wojskowego Biura Emerytalnego w Ł., że potrącenia należności z emerytury M. W. w okresie od 1 kwietnia 2010 roku do 30 listopada 2015 roku były dokonywane prawidłowo i nie doszło do naruszenia art. 141 ust. 1 pkt 3 ustawy emerytalnej.

Mając powyższe na względzie Sąd na postawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie, orzekając jak w sentencji wyroku.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć ubezpieczonemu

M.U.