Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VI U 3341/15 UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 1 października 2015 r. (...) Oddział w B. dokonał ponownego ustalenia wysokości kapitału początkowego ubezpieczonego A. K. (2) na dzień 1 stycznia 1999 r. Przy ustalaniu wartości kapitału początkowego nie uwzględniono okresu od 20 listopada 1981 r. do 15 stycznia 1984 r., gdyż w tym czasie ubezpieczony przebywał na urlopie bezpłatnym , a brak świadectwa potwierdzającego zatrudnienie na kontrakcie zagranicznym.

Od powyższej decyzji odwołanie wniósł ubezpieczony A. K. (2) wnosząc o zaliczenie wskazanego wyżej okresu przy ustalaniu jego kapitału początkowego. W uzasadnieniu w/ w- ny argumentował, iż pracodawca w sposób jednoznaczny potwierdził, iż za okres 20 listopada 1981 r. do 15 stycznia 1984 r. składki na ZUS były odprowadzane na konto (...). Ubezpieczony podnosił również, iż udzielony mu urlop bezpłatny nie miał jakiegoś prywatnego celu , tylko podniesienie kwalifikacji, co jego zdaniem w świetle obowiązujących przepisów daje pracownikowi pełne prawo do zachowania ciągłości okresu pracy jak i związanych z tym świadczeń pracowniczych.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy przywołał dotychczasową argumentację, wnosząc o oddalenie odwołania. Dodatkowo wskazał, iż wystawione przez pracodawcę ubezpieczonego zaświadczenie nie potwierdza zatrudnienia u zagranicznego pracodawcy , a jedynie pobyt za granicą mający na celu podnoszenie kwalifikacji zawodowych.

Sąd Okręgowy ustalił co następuje:

Ubezpieczony A. K. (2) pozostawał zatrudniony w (...) Przedsiębiorstwie (...) w B. w okresie od 12 stycznia 1978 r. do 31 grudnia 1987 r. , przy czym okresach od 3 września 1979 r. do 3 grudnia 1979 r. oraz od 20 listopada 1981 r. do 31 grudnia 1987 r. korzystał z udzielonego mu przez pracodawcę urlopu bezpłatnego .

/ bezsporne /

W maju 1981 r. ubezpieczony zwrócił się do pracodawcy z prośbą o udzielenie mu urlopu bezpłatnego w okresie od 17 lipca do 11 września 1981 w związku z zamierzonym wyjazdem turystycznym do H. i F., motywując swą prośbę chęcią odwiedzenia h. firmy (...). W dniu 3 sierpnia 1981 r. ubezpieczony zwrócił się do pracodawcy o wyrażenie zgody na odbycie stażu zawodowego we wskazanej wyżej h. firmie fotogrametrycznej ( (...) ) w okresie 3 miesięcy. W związku ze zmianą terminu wyjazdu ubezpieczony wniósł o udzielenie urlopu bezpłatnego od 20 listopada 1981 r. , a pracodawca wyraził zgodę na udzielenie tegoż urlopu . W piśmie z dnia 12 stycznia 1982 r. ubezpieczony w związku z otrzymaniem możliwości odbycia stażu w wydziale fotogrametrii h. biura katastralnego w A. wniósł o udzielenie mu dalszego urlopu bezpłatnego na okres od 18 stycznia 1982 r. do 17 lipca 1982 r. na realizację przedmiotowego stażu. Pracodawca ponownie wyraził zgodę. W oparciu o kolejne pisma ubezpieczonego urlop bezpłatny przedłużano ubezpieczonemu najpierw do 5 października 1982 r., następnie do 30 sierpnia 1983 r i dalej do 31 grudnia 1983 r. W trakcie pobytu w H. ubezpieczony dowiedział się o wprowadzeniu stanu wojennego w kraju. Z uwagi na to , że nie był członkiem partii, uznał, iż najlepiej będzie okres ten „ przeczekać „ w H.. Dzięki h. znajomej i kontaktom pozyskanym wcześniej ( podczas udziału w konferencjach ) w H.udało mu się od stycznia 1982 zatrudnić w holenderskiej agencji rządowej. Pracę na stanowisku inżyniera badawczego – stażysty świadczył do stycznia 1984 r. Wynagrodzenie otrzymywał w walucie h., w pełni wystarczało na utrzymanie podczas pobytu w H..

/ dowód: pisma k. 18, 24 – 25 , 28 – 34 akt osobowych ubezpieczonego, zeznania ubezpieczonego - zapis AV k. 38 , oświadczenie k. 31 – 34 akt sprawy /

W dniu 21 listopada 1983 r. pracodawca ubezpieczonego zwrócił się do Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii o wyrażenie zgody na podjęcie przez ubezpieczonego pracy na terenie H.w ramach indywidualnego kontraktu z PHU (...). Od 16 stycznia 1984 r. ubezpieczony pracował w H.na podstawie umowy u kontrahenta (...) K. P. b.v w A..

/ dowód : pismo k. 37 , informacja k. 39 akt osobowych ubezpieczonego /

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił na podstawie zeznań w/ w- nego , które uznał za co do zasady wiarygodne oraz przedłożonej dokumentacji ( oświadczeń pracowników byłego h. pracodawcy ubezpieczonego oraz jego akt osobowych w (...) ), których autentyczności i wiarygodności nie ma podstaw kwestionować. Sąd nie podzielił natomiast stanowiska strony odwołującej, jakoby zaświadczenia wystawione przez pracodawcę ubezpieczonego w dniu 23 marca 2011 r. oraz 18 lutego 2004 r. stanowiły miarodajny dowód potwierdzający odprowadzenie ( za okres od stycznia 1982 do stycznia 1984 ) za ubezpieczonego składek na ubezpieczenie społeczne. Po pierwsze nie było ku temu podstaw z uwagi na przebywanie ubezpieczonego na urlopie bezpłatnym, po drugie nie był to okres realizowania przezeń kontraktu zagranicznego ( ubezpieczony zatrudnił się w H. na własną rękę, za przyzwoleniem pracodawcy ) , po trzecie na wskazane konto zakład odprowadzał składki bezimiennie i co najważniejsze, brak potwierdzenia odprowadzenia składek ( jakichkolwiek, nawet przyjętych od wynagrodzenia zastępczego ) na karcie płacy ubezpieczonego za 1982 r.

Sąd Okręgowy zważył co następuje :

Odwołanie nie zasługiwało na uwzględnienie. Stosownie do treści art. 6 ust. 2 pkt 1 c ustawy z dnia 17 grudnia 1999 r. o emeryturach i rentach z FUS ( którego zastosowanie w przypadku ubezpieczonego należałoby w pierwszym rzędzie rozważyć ) za okresy składkowe uważa się również przypadające przed dniem 15 listopada 1991 r. następujące okresy, za które została opłacona składka na ubezpieczenie społeczne albo za które nie było obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne zatrudnienia po ukończeniu 15 roku życia obywateli polskich za granicą - w organizacjach międzynarodowych, zagranicznych instytucjach i w zakładach, do których zostali skierowani w ramach współpracy międzynarodowej lub w których byli zatrudnieni za zgodą właściwych władz polskich; zgoda nie jest wymagana w stosunku do pracowników, którzy wyjechali za granicę przed dniem 9 maja 1945 r. W świetle zebranego materiału dowodowego nie ulega wątpliwości , iż ubezpieczony nie został skierowany do pracy w zagranicznej instytucji ( w h. agencji rządowej - wydziale katastrów Ministerstwa Gospodarki Przestrzennej H. ) w ramach współpracy narodowej czy też za zgodą władz polskich. Pracę w tej instytucji zapewnił sobie własnym sumptem , wykorzystując dotychczas nawiązane kontakty i pomoc holenderskiej znajomej . Pozwolenia na pozostanie w H. udzielił mu jedynie macierzysty zakład pracy , najprawdopodobniej na zasadzie nieoficjalnej , najpewniej mając na uwadze krytyczny okres stanu wojennego wprowadzonego w tym czasie kraju . Nieprawdziwą była również informacja udzielona przez zakład pracy ubezpieczonego organowi rentowemu w 2004 r. o rzekomym realizowaniu przezeń kontraktu indywidualnego w okresie od 20 listopada 1980 r. do 31 grudnia 1987 r . w sytuacji w której na takiej zasadzie ubezpieczony przebywał w H.dopiero od 1984 r. Rozważenia wymagało zatem czy ubezpieczony spełnia warunek określony w punkcie d przywołanego wyżej przepisu , który nakazuje traktować jako okresy składkowe okresy zatrudnienia obywateli polskich za granicą, którzy pracowali u innych pracodawców zagranicznych, jeżeli w okresie pracy za granicą były opłacane składki na ubezpieczenie społeczne w Polsce . W ocenie sądu okręgowego ubezpieczony nie spełnia powyższego warunku to jest warunku odprowadzenia składek na ubezpieczenie społeczne. Wbrew twierdzeniom ubezpieczonego wydane zaświadczenie ( wskazujące na przyjęcie w jego przypadku wynagrodzenia zastępczego – innego pracownika zatrudnionego na podobnym czy takim samym jak ubezpieczony w Polsce stanowisku ) nie stanowi dowodu na opłacenie za ten okres składek również za ubezpieczonego ( jak wspomniano wcześniej składki były odprowadzane na wskazane konto bezimiennie ), a niewątpliwym jest co słusznie podnosi organ rentowy, iż ani takiego obowiązku ( z uwagi na to , iż ubezpieczony pozostawał na urlopie bezpłatnym ) ani takiej praktyki ( opłacania składek w Polsce za osoby pozostające za granicą na takiej zasadzie jak ubezpieczony - przy braku oficjalnego kontraktu czy zgody władz ) nie było. Jak wskazał organ rentowy odprowadzenie składek od wynagrodzenia pracownika pozostającego za granicą było obowiązkiem pracodawcy , natomiast w przypadku ubezpieczonego obowiązek taki nie istniał, albowiem przebywał on w H.niejako na własny rachunek, uzyskując bliżej nieustalone wynagrodzenie od holenderskiego pracodawcy, jak należy wnosić w walucie h.. Stosownie do treści § 1ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy , Płac i spraw Socjalnych z dnia 13 grudnia 1976 r. w sprawie dostosowania niektórych przepisów o ubezpieczeniu społecznym i o ubezpieczeniu rodzinnymi do zasad określających składniki funduszu płac ( w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 1983 r ) podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne stanowią w uspołecznionych zakładach pracy wypłaty pieniężne oraz wartość świadczeń w naturze zaliczone do osobowego funduszu płac.W załączniku nr 1 uchwały RM nr 158 w sprawie składników funduszów płac określającym wykaz składników wynagrodzenia i świadczeń zaliczanych do osobowego funduszu płac pod poz. I 1 31 wskazuje się wynagrodzenia wypłacane w złotych pracownikom zatrudnionym za granicą. Tym samym wśród elementów wynagrodzenia podlegających oskładkowaniu nie wymieniało się wynagrodzenia w obcej walucie uzyskiwanego przez obywateli polskich poza granicami kraju zatrudnionych za granicą na podstawie umów zawartych przez nich samych z zagranicznym pracodawcą. Okoliczność, iż za ubezpieczonego nie były opłacane w tym okresie składki potwierdza jego karta płacy w aktach osobowych na której nie wskazuje się jakichkolwiek kwot składek odprowadzanych za ten okres - figurują w tym miejscu puste rubryki i adnotacja : „ urlop bezpłatny „ / patrz karta płac za 1982 r. w aktach osobowych ubezpieczonego /. Powyższe koresponduje z faktem, iż ubezpieczony w spornym okresie nie uzyskiwał wynagrodzenia w Polsce. Tym samym z uwagi na nieodprowadzenie składek na ubezpieczenie społeczne za wskazany okres nie ma możliwości doliczenia tegoż okresu ( listopad 1981r. – styczeń 1984 r. ) jako okresu składkowego do stażu pracy ubezpieczonego. Nie ma również mowy o tym, aby uznać przedmiotowy pobyt ubezpieczonego ( i urlop bezpłatny w kraju ) za okres szkolenia. Przedmiotowy urlop bezpłatny nie miał jak twierdził początkowo ubezpieczony na celu szkolenia, lecz został udzielony na zasadzie postawienia pracodawcy przed „faktem dokonanym „ ( ubezpieczony jak zeznał zdecydował się przeczekać okres stanu wojennego w H., a pracodawca wyraził na to zgodę, przedłużając mu sukcesywnie udzielony wcześniej urlop bezpłatny ), a ubezpieczony jedynie dla uzasadnienia pozostawania w H. wskazywał możliwość rozwoju tak jego jak i korzyści dla macierzystego zakładu w Polsce związane z tym pobytem ( w czasie którego mógł poznać nowe trendy jakie w tym czasie pojawiały się w zakresie objętym jego specjalizacją na zachodzie ). Co istotniejsze regulacje na które powołuje się ubezpieczony ( art. 174 k.p. ) dotyczą relacji pracodawca - pracownik oraz możliwości przyjęcia fikcji uznania danego okresu za okres równoważny z okresem zatrudnienia jedynie w tych relacjach , a nie kwestii ubezpieczeniowych ( i traktowania określonych okresów jako składkowych ). Jedynymi okresami urlopu bezpłatnego i to traktowanymi jedynie jako okresy bezskładkowe ( a nie składkowe ) są przypadające przed dniem nabycia prawa do emerytury lub renty okresy urlopu bezpłatnego udzielonego na podstawie przepisów w sprawie bezpłatnych urlopów dla matek pracujących opiekujących się małymi dziećmi, innych udzielonych w tym celu urlopów bezpłatnych oraz okresy niewykonywania pracy - z powodu opieki nad dzieckiem ( art. 7 pkt 5 przywołanej na wstępie ustawy ).

Z uwagi na powyższe, Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. uznając odwołanie za bezzasadne orzekł jak w sentencji.