Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 marca 2017 r.

Sąd Apelacyjny w Łodzi I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący SSA Małgorzata Dzięciołowska (spr.)

Sędziowie SA Anna Cesarz

SA Lilla Mateuszczyk

Protokolant sekretarz sądowy Lidia Milczarek

po rozpoznaniu w dniu 9 marca 2017 r. w Łodzi na rozprawie

sprawy z powództwa B. M.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w Ł.

o zadośćuczynienie

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi

z dnia 13 czerwca 2016 r. sygn. akt I C 1810/13

oddala apelację.

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 13 czerwca 2016 roku Sąd Okręgowy w Łodzi zasądził od (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w Ł. na rzecz powódki kwotę 85.000 złotych tytułem zadośćuczynienia z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 25 marca 2013 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 2.193 złote tytułem zwrotu kosztów procesu, ustalił, że strona pozwana ponosi odpowiedzialność za dalsze, mogące wystąpić w przyszłości u powódki, skutki zarażenia wirusem HCV, oddala powództwo w pozostałej części (pkt 3 sentencji), odstąpił od obciążania powódki nieuiszczonymi kosztami sądowymi od oddalonej części powództwa i nakazał pobrać od pozwanego Towarzystwa (...) na rzecz Skarbu Państwa kwotę 971,45 złotych tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych od uwzględnionej części powództwa (k 469).

Sąd pierwszej instancji stwierdził, że szpitalowi w S. w świetle okoliczności sprawy należy przypisać niedbalstwo w dokonaniu czynności. Zgodnie z art. 430 kc skutkowało to odpowiedzialnością strony pozwanej za skutki zakażenia powódki wirusem HCV. W dacie, w której z przeważającym prawdopodobieństwem doszło do zakażenia B. M. wirusem HCV, (...) Szpital Wojewódzki w S. ubezpieczony był w zakresie odpowiedzialności cywilnej przez Towarzystwo (...) SA. Ubezpieczenie to obejmowało szkody na mieniu i osobowe wyrządzone osobom trzecim w następstwie czynu niedozwolonego w związku z prowadzoną działalnością medyczną, a także za szkody powstałe z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania z tytułu prowadzenia działalności statutowej. Następcą prawnym Towarzystwa (...) SA jest pozwane Towarzystwo (...) SA.

Skutkiem zarażenia B. M. wirusem HCV były jej cierpienia, zarówno fizyczne – związane z podjętym leczeniem – jak i psychiczne, polegające na zmaganiu się z wiadomością o zakażeniu i możliwości niepowodzenia terapii przeciwwirusowej. Roszczenie powódki w przedmiocie zadośćuczynienia należało więc uznać za usprawiedliwione co do zasady.

Przechodząc do kwestii wysokości należnego zadośćuczynienia, sąd pierwszej instancji uznał, że dochodzona przez powódkę kwota 120.000 złotych jest wygórowana.

Na skutek doznanego przez powódkę rozstroju zdrowia wystąpiły u niej zarówno cierpienie fizyczne, jak i psychiczne. Stopień cierpień fizycznych powódki w czasie jej kilkumiesięcznej terapii uznać należy za znaczny – powódka nie była w tym czasie w stanie normalnie funkcjonować, uzależniona była od pomocy bliskich. Liczne dolegliwości, takie jak zawroty głowy, osłabienie fizyczne czy wypadanie włosów utrzymały się u powódki również po terapii. Obecnie powódka jest osłabiona, szybko się męczy, nie jest w stanie sprostać domowym obowiązkom ani prowadzić życia równie aktywnego, co przed zakażeniem. Pogorszeniu uległo również jej życie towarzyskie. Powódka stale musi zażywać leki osłonowe, przestrzegać specjalnej diety. W dalszym ciągu cierpi na zawroty głowy, nudności, biegunki, puchnięcie nóg, nie potrafi cieszyć się życiem, nieustannie obawia się o swoje zdrowie.

Rozmiar krzywdy powódki spowodowanej zakażeniem wirusem uznać należy z powyższych względów za znaczny - pogorszyła się jej sytuacja zdrowotna i życiowa, a także perspektywy na przyszłość. Z drugiej jednak strony należy mieć na uwadze, że szanse na wyleczenie powódki wciąż istnieją.

W ocenie sądu okręgowego nie podlega zadośćuczynieniu krzywda powódki w postaci pogorszenia jej życia rodzinnego poprzez rzadsze - z uwagi na strach przed zakażeniem - wizyty wnuków oraz pogorszenie życie małżeńskiego polegające na zaprzestaniu współżycia z mężem. Nie zachodzi adekwatny związek przyczynowy między zdarzeniem szkodzącym a pojętą w ten sposób krzywdą powódki. Naturalną konsekwencją zarażenia wirusem HCV jest oczywiście obawa osób bliskich o swoje zdrowie, jak i podjęcie odpowiednich środków ostrożności w celu przeciwdziałania zarażeniu. Sposoby, jakimi może dojść do przeniesienia wirusa HCV, nie uzasadniają jednak ani zaprzestania kontaktów osoby zarażonej z wnukami, ani - w typowych okolicznościach - całkowitego zaprzestania współżycia małżeńskiego. Tak daleko idących środków bezpieczeństwa nie należy zdaniem sądu pierwszej instancji poczytywać za normalną konsekwencję zdarzenia szkodzącego, przypisać należy je raczej niedostatecznej edukacji na temat profilaktyki zakażeń wirusem HCV.

Wysokość zasądzonego na rzecz powódki zadośćuczynienia, w ocenie sądu okręgowego, adekwatna jest do stopnia dolegliwości fizycznych oraz psychicznych powódki związanych z faktem nosicielstwa wirusa HCV, pozostaje w rozsądnych granicach i przedstawia odczuwalną wartość ekonomiczną, która ma przynieść pokrzywdzonej równowagę emocjonalną, naruszoną przez doznane cierpienia. Materiał dowodowy sprawy daje podstawy do przyjęcia, że po wydaniu wyroku mogą ujawnić się kolejne skutki zarażenia powódki wirusem HCV - wirus ten może w szczególności powodować dalsze uszkodzenia wątroby. Powódka oczekuje obecnie na dalsze leczenie. Termin terapii wskazano lipiec 2017 roku, a jej skutki, także te uboczne, są trudne do przewidzenia.

Z tego względu uzasadnione było również ustalenie, że strona pozwana będzie ponosić w przyszłości skutki przedmiotowego zdarzenia szkodzącego.

O odsetkach od zasądzonej kwoty zadośćuczynienia sąd pierwszej instancji orzekł zgodnie z art. 481 kc oraz art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Zasądził ustawowe odsetki od dnia 25 marca 2013 roku do dnia zapłaty, uwzględniając datę zgłoszenia pozwanemu szkody przez powódkę.

O kosztach procesu orzeczono zgodnie z zasadą stosunkowego rozdzielenia kosztów (art. 100 kpc). Powódka w niniejszej sprawie dochodziła kwoty 120.000 złotych zadośćuczynienia, Sąd Okręgowy przyznał jej od pozwanego 85.000 złotych. Tym samym wygrała sprawę w 71% (k 471 do 477).

Apelację od wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi złożyła powódka, zaskarżając go w części oddalającej jej żądanie, tj. co do 35.000 złotych tytułem zadośćuczynienia wraz z odsetkami od dnia 25 marca 2013 r. do dnia zapłaty oraz w części dotyczącej rozstrzygnięcia o kosztach procesu, w oparciu o zarzuty:



naruszenia przepisów prawa materialnego, tj. art. 445 § l kc poprzez błędne zastosowanie i przyjęcie, że kwota w wysokości 85.000 złotych tytułem zadośćuczynienia jest adekwatna do odniesionej przez powódkę krzywdy, bólu, cierpienia oraz utraty zdrowia w związku ze skutkami zakażenia wirusem zapalenia wątroby typu C, mimo że prawidłowa interpretacja faktów prowadzi do stwierdzenia, iż kwota ta jest zbyt niska w stosunku do odniesionej przez powódkę znacznej krzywdy polegającej na rozpoznaniu u powódki przewlekłego czynnego zapalenia wątroby typu C, skutkującej wieloletnim, uciążliwym i bolesnym leczeniem choroby, niezakończonym do chwili obecnej, jak również w stosunku do negatywnych skutków w sferze psychicznej powódki, tym samym poprzez pominięcie przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia istotnego kryterium, jakim jest rozmiar doznanej przez powódkę krzywdy i skutków zakażenia w przyszłości,



naruszenia art. 233 § l kpc przez przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów, co spowodowało sprzeczność istotnych ustaleń sądu z doświadczeniem życiowym i z zebranym w sprawie materiałem dowodowym, który nie został wszechstronnie rozważony w wyniku:

- błędnego uznania, że kwota 85.000 złotych, zasądzona tytułem zadośćuczynienia od pozwanego na rzecz powódki jest adekwatna do odniesionego przez powódkę urazu fizycznego, bólu oraz krzywdy,

- błędnego przyjęcia, że aktualnie powódka utrzymuje się z renty chorobowej z tytułu zmian zwyrodnieniowo-reumatycznych, podczas gdy powódka w chwili obecnej uznana została za częściowo niezdolną do pracy w związku z ogólnym stanem zdrowia, który jest związany z zakażeniem powódki wirusem HCV,

- błędnego uznanie, że sposoby, jakimi może dojść do przeniesienia wirusa HCV na inną osobę, nie uzasadniają ani zaprzestania kontaktów powódki z wnukami i nie może być to poczytywane za normalną konsekwencję zdarzenia szkodzącego, podczas gdy z materiału dowodowego wynika, że relacje rodzinne powódki znacząco pogorszyły się, nie zaś, że wnuki całkowicie zaprzestały odwiedzin, w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku sąd pierwszej instancji uznał, że do zakażenia wirusem HCV może dojść także drogą horyzontalną, tj. na drodze kontaktów z wydzielinami nosiciela wirusa poprzez przedmioty codziennego użytku, rzadziej drogą seksualną,



naruszenia art. 100 kpc przez błędną wykładnię i rozdzielenie kosztów postępowania między stronami, gdy koszty procesu w całości powinny zostać zasądzone na rzecz powódki.

W konkluzji apelacji skarżąca wniosła o zmianę wyroku w zaskarżonej części poprzez zasądzenie od pozwanego (...) SA na rzecz powódki B. M. dodatkowej kwoty 35.000 złotych wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 25 marca 2013 r. do dnia zapłaty, tytułem dopłaty do zasądzonego zadośćuczynienia, w ten sposób, by jego całość wyniosła 120.000 złotych i całości kosztów procesu za pierwszą instancję oraz zasądzenie od pozwanego Towarzystwo (...) na rzecz powódki kosztów procesu w postępowaniu apelacyjnym według norm przypisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego (k 485 do 498).

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja, jako bezzasadna podlegała oddaleniu.

Ocena wiarygodności i mocy dowodów jest podstawowym zadaniem sądu orzekającego, wyrażającym istotę sądzenia, tj. rozstrzygania kwestii spornych na podstawie własnego przekonania sędziego, przy uwzględnieniu całokształtu zebranego materiału. Granice swobodnej oceny dowodów wyznaczają trzy czynniki: logiczny, ustawowy oraz ideologiczny. Skuteczne podniesienie zarzutu naruszenia art. 233 § 1 kpc wymaga wskazania przez skarżącego na konkretne uchybienia w zakresie oceny dowodów, jakich dopuścił się sąd pierwszej instancji, które polegały na naruszeniu tych granic. Nie jest natomiast wystarczające przedstawienie przez skarżącego własnej wersji wydarzeń, choćby była równie prawdopodobna jak ta przyjęta przez sąd (zob. np. tezę 3 uchwały Sądu Najwyższego z dnia 23 marca 2016 r., III CZP 102/15, OSNC 2016/7-8/88 i powołane w jej uzasadnieniu orzecznictwo).

W petitum i uzasadnieniu apelacji nie powołano się na konkretne dowody, które miałyby wskazywać na nieprawidłowo przeprowadzoną ocenę dowodów przez sąd pierwszej instancji. Powołana w uzasadnieniu opinia biegłego dr n. med. A. B. (k 317 do 322, k 377 i k 403) nie była kwestionowana przez strony i została przez sąd okręgowy przyjęta za miarodajną dla oceny okoliczności sprawy wymagających wiadomości specjalnych (k 475, str. 9 uzasadnienia). W ostatecznej opinii biegły ocenił aktualny stan zdrowia powódki. Wskazał, że u powódki występuje przewlekłe czynne zapalenie wątroby typu C o umiarkowanej aktywności. Skutkiem tego stanu było uznanie 25% uszczerbku na zdrowiu doznanego w wyniku zakażenia u powódki (k 403). W opinii podstawowej biegły wskazał na możliwy różny przebieg zakażenia wirusem HCV w zależności od indywidualnej reakcji chorych. Podniósł, że wyróżnia się następujące modele progresji choroby:

- szybki prowadzący po 5 - 10 latach do marskości wątroby,

- pośredni doprowadzający do marskości wątroby w ciągu 15 - 30 lat,

- wolny doprowadzający do marskości wątroby w okresie powyżej 30 lat.

W oparciu o dane medyczne stwierdził, że u osób z marskością wątroby dochodzi do rozwoju pierwotnego raka wątroby u 3% chorych stosunku rocznym. Ocenił przebieg choroby u powódki, jako wolny o małej aktywności. Wskazał również na możliwe przyjęcie, że do wyzdrowienia dojść może dopiero po upływie od 2 do 3 lat (k 322 opinia z dnia 25 listopada 2014 r.). W badaniu z dnia 7 lipca 2014 r. nie doszło do wykrycia w krwi powódki HCV RNA. W dalszych badaniach z dnia 1 czerwca 2015 r. i z września 2015 r., czyli we wskazywanym w pierwotnej opinii okresie, badania krwi wykazały obecność wirusa HCV, lecz przy umiarkowanych zaburzeniach czynności biochemicznych komórki wątrobowej (k 403). Biegły nie wyprowadził wniosku o zakwalifikowaniu przypadku powódki do pośredniego modelu przebiegu choroby. Nie można w związku z tym przyjąć twierdzeń skarżącej za zasadnych. Zaznaczyć przy tym należy, że w rozważania zamieszczonych w uzasadnieniu zakwestionowanego orzeczenia sądu okręgowego na istniejące zagrożenie marskości wątroby w danym przypadku się powołał, jak i na istniejące nadal szanse wyzdrowienia powódki i wskazywaną przez biegłego konieczność stałej obserwacji stanu choroby (k 476 do 476 odwr. - str. 11 do 12 uzasadnienia).

Skala cierpień powódki wypływała z w/w opinii oraz zeznań powódki (k 310 do 311 i k 466) i zeznań świadka H. M. (k 309 do 310). Wynika z tych dowodów fakt, że doszło do przerwania w czerwcu 2014 r. terapii z uwagi na jej złe znoszenie przez powódkę. Okoliczność ta także została uwzględniona przez sąd pierwszej instancji.

Zestawienie dokumentacji medycznej powódki, treści opinii biegłego, zeznań świadka i powódki prowadzi do wniosku, że nie doszło do zarzucanego w apelacji braku wszechstronnej oceny materiału dowodowego dokonanej przez Sąd Okręgowy w Łodzi.

W postępowaniu apelacyjnym sprawa jest ponownie rozpoznawana, co skutkuje dokonaniem własnych ustaleń faktycznych i prawnych dla celów rozstrzygnięcia sprawy przez sąd drugiej instancji (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 31 marca 2008 r., III CZP 49/07, OSNC 2008, nr 6, poz. 55). W sytuacji, gdy sąd drugiej instancji podziela ocenę materiału dowodowego dokonaną w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku i poczynione na jej podstawie ustalenia faktyczne może poprzestać na przyjęciu ustaleń za własnych (por. postanowienia Sądu Najwyższego z 22 kwietnia 1997 r., II UKN 61/97, OSNAPiUS 1998/3/104 i wyroki Sądu Najwyższego z dnia 15 stycznia 2004 r., II CK 349/02, LEX nr 599530, 10 grudnia 2015 r., V CSK 149/15, LEX nr 1976253). W związku z tym w stanie procesowym sprawy, przy braku skuteczności zarzutów odnoszących się do art. 233 § 1 kpc, sąd odwoławczy uznał ustalenia faktyczne zawarte w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku za własne.

Roszczenie o zadośćuczynienie za krzywdę wynikłą z zakażenia żółtaczką należy rozpoznać według zasad przewidzianych w art. 445 § 1 kc. Pojęcie „sumy odpowiedniej” użyte w art. 445 § 1 kc w istocie ma charakter niedookreślony. Określenie wysokości zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia stanowi istotne uprawnienie sądu merytorycznie rozstrzygającego sprawę. Korygowanie tej wysokości w postępowaniu odwoławczym uzasadnione jest tylko wówczas, gdy przy uwzględnieniu wszystkich okoliczności w sprawie występujących, wpływających na określenie skali doznanej krzywdy przyznane zadośćuczynienie okaże się niewspółmiernie nieodpowiednie, jako rażąco wygórowane lub rażąco niskie (zob. wyroki Sądu Najwyższego z dnia: 9 lipca 1970 r., III PRN 39/70, OSNCP z. 3 z 1971 r., poz. 53, 18 kwietnia 2002 r., II CKN 605/00, LEX nr 484718, wyroki Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia: 6 listopada 2014 r., I ACa 622/14, LEX nr 1554741, z dnia 13 maja 2015 r., I ACa 1682/14, LEX nr 1771280 i 12 sierpnia 2016 r., I ACa 143/16, LEX nr 2106873).

Zadośćuczynienie przyznane w przypadku zakażenia żółtaczką winno mieć charakter całościowy i obejmować zarówno cierpienia fizyczne i psychiczne już doznane, czas ich trwania, jak i te które wystąpią w przyszłości, a więc prognozy na przyszłość (por. z wyrokami Sądu Najwyższego z dnia: 21 sierpnia 2013 r., II CSK 704/12, LEX nr 1388508, 18 maja 2004 r., IV CK 357/03, LEX nr 584206) . Jego wysokość wymaga uwzględnienia wszystkich okoliczności istniejących w konkretnej sprawie, istotnych dla określenia rozmiaru krzywdy, tj.: stopienia i czasu trwania cierpień fizycznych i psychicznych (pobyty w szpitalu, bolesność zabiegów), nieodwracalności następstw (kalectwo), wieku poszkodowanego, niemożności wykonywania ulubionego zawodu czy zainteresowań, uprawiania sportów, utraty szans na przyszłość, poczucia nieprzydatności społecznej, bezradności życiowej (zob. wyroki Sądu Najwyższego z dnia: 9 listopada 2007 r., V CSK 245/07, OSNC-ZD 4/2008, poz. 95, 29 maja 2008 r. II CSK 78/08, LEX nr 4203898, 14 lutego 2008 r., II CSK 536/07, LEX nr 461725). Przyznana suma zadośćuczynienia powinna spełniać przede wszystkim funkcję kompensacyjną (np.: Sąd Najwyższy w wyrokach z dnia: 17 listopada 2016 r., IV CSK 15/16, LEX nr 2180098, 17 września 2010 r., II CSK 94/10 OSNC 2011/4/44, 30 stycznia 2004 r. I CK 15/04, OSNC 2005/2/40, 28 września 2001 r., III CKN 427/00, Legalis nr 278481 i LEX nr 52766, 3 lutego 2000 r., I CKN 969/98, LEX nr 50824, wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z 29 września 2005 r., I ACa 510/04, LEX nr 193938, wyroki Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia: 13 grudnia 2016 r., I ACa 750/16, LEX nr 2216129, 11 czerwca 2014 r., I ACa 1593/13, LEX nr 1480479), co oznacza, że jego wysokość musi być odczuwalna dla poszkodowanego w stopniu łagodzącym doznane cierpienia. Zasądzona kwota nie może być symboliczna, przeciwnie musi być na tyle wysoka, by został osiągnięty ten cel. Jednocześnie jednak wysokość ta nie może być nadmierną w stosunku do doznanej krzywdy, ale musi być „odpowiednia” w tym znaczeniu, że powinna być - przy uwzględnieniu krzywdy poszkodowanego - utrzymana w rozsądnych granicach (tak m.in.: wyroki Sądu Najwyższego z dnia: 12 lipca 2002 r., V CKN 1114/00, LEX nr 8027210, marca 2006 r., IV CSK 80/05, OSNC 2006/10/175 i orzeczenia w jego uzasadnieniu powołane, 29 maja 2008 r., II CSK 78/08, LEX nr 420389, 14 lutego 2008 r., II CSK 536/07, LEX nr 461725). Te wypracowane na tle wykładni art. 445 § 1 kc kryteria przyznania w konkretnej sprawie zadośćuczynienia zasądzona zaskarżonym wyrokiem kwota spełnia, zwłaszcza w zakresie uwzględnienia stopnia cierpień, trwałości doznanych z tytułu zakażenia skutków, dalszego leczenia i perspektyw braku jego efektywności. Jest na tyle wysoka, że stanowi odzwierciedlenie doznanej krzywdy i jednocześnie dostosowana do obecnej sytuacji społecznej by postulat jej kompensacyjnego charakteru spełniać. Zasądzona suma jest zatem „odpowiednia” w stosunku do wskazanych wcześniej kryteriów jej określania i realiów niniejszej sprawy. Nie można jej przypisać rażącego zaniżenia niezbędnego dla przyjęcia argumentacji apelacji za zasadną.

Ustosunkowując się do zarzutu naruszenia art. 100 kpc trzeba podnieść, że przepis ten zakłada rozdzielenie lub zniesienie kosztów postępowania (zd. 1). Przewidziane w art. 100 zd. 2 kpc możliwości zasądzenia od strony pozwanej całości kosztów, są wyjątkiem od zasad przyjętych w zdaniu 1 tego przepisu.

Powódka wygrała proces w 71%, co oznacza że przegrana część żądania (29%) nie może być rozumiana jako „nieznaczna” w rozumieniu tego przepisu. Skarżąca zresztą na tę część uregulowania nawet się nie powołuje. Sam charakter roszczenia stanowiącego przedmiot procesu nie może przesądzać o zastosowaniu art. 100 zd. 1 kpc czy art. 100 zd. 2 kpc (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 10 października 2012 r., I CZ 102/12, z glosą A. Bielińskiego, LEX nr 1232737). W sprawie brak jest więc takich elementów związanych z rozstrzygnięciem i okoliczności faktycznych leżących po stronie powódki by przyjmować w oparciu o względy słuszności odpowiedzialność procesową strony pozwanej za całość kosztów procesu (m.in. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia: 11 września 2013 r., III CZ 37/13, LEX nr 1402619; z dnia 12 października 2012 r., IV CZ 68/12, LEX nr 1232621; z dnia 10 października 2012 r., I CZ 113/12, LEX nr 1232737). W sprawach o zadośćuczynienie przyznawanie kosztów postępowania stronie, której żądanie zostało uznane za zasadne tylko w części, kłóciłoby się z zasadą dyspozytywności, która z jednej strony wskazuje, że zakres żądania kształtuje sama strona powodowa, ale z drugiej czyni ją również odpowiedzialną za zgłoszone roszczenie. Rzeczą strony dochodzącej zadośćuczynienia, w szczególności reprezentowanej przez profesjonalnego pełnomocnika, jest wstępna ocena żądania co do jego zasadności i wysokości. W przypadku zbyt wygórowanego żądania strona powodowa ponosi ryzyko wytoczenia powództwo o świadczenie „nadmierne”, czy „zawyżone” i co do zasady powinna w tym zakresie ponieść konsekwencje w zakresie kosztów procesu.

Możliwe było natomiast w sprawie odmienne rozstrzygnięcie o nieuiszczonych kosztach sądowych i nieobciążenia powódki obciążającą ją ich częścią na podstawie art. 113 ust. 4 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2016 r., poz. 623 z późn. zm. - zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 25 września 2015 r., I ACa 533/15, LEX nr 1927636), gdyż możliwe jest zastosowanie w tym zakresie odmiennych zasad od przyjętych przy rozstrzyganiu o poniesionych kosztach procesu przez strony.

Mając powyższe okoliczności na względzie Sąd Apelacyjny w Łodzi, na podstawie art. 385 kpc, orzekł jak w sentencji wyroku.