Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 grudnia 2016 roku

Sąd Rejonowy w Łęczycy, II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący – SSR Agnieszka Grzegorczyk-Kucharska

Protokolant - sekr. sąd. Ewelina Jóźwiak

bez udziału Prokuratora

po rozpoznaniu w dniu 22 grudnia 2016 r.

sprawy H. A. , syna S. i M. z domu D., urodzonego (...) w P.

oskarżonego o to, że:

w dniu 22 kwietnia 2015 roku w P., woj. (...) wbrew orzeczonemu przez Sąd Rejonowy w Łęczycy zakazowi sygn. akt II K 282/10, prowadził rower na drodze publicznej, przy czym czynu tego dopuścił się w ciągu pięciu lat po odbyciu co najmniej sześciu miesięcy pozbawienia wolności za umyślne przestępstwo podobne,

tj. o czyn z art. 244 kk w zw. z art. 64§1 kk

1.  oskarżonego H. A. uniewinnia od popełnienia zarzucanego mu czynu,

2.  kosztami sądowymi obciąża Skarb Państwa.

Sygn. akt II K 262/16

UZASADNIENIE

H. A. został oskarżony o to, że w dniu 22 kwietnia 2015 r. w P. woj. (...) wbrew orzeczonemu przez Sąd Rejonowy w Łęczycy zakazowi sygn. akt II K 282/10, prowadził rower na drodze publicznej, przy czym czynu tego dopuścił się w ciągu pięciu lat po odbyciu co najmniej sześciu miesięcy pozbawienia wolności za umyślne przestępstwo podobne, tj. o czyn z art. 244 kk w zw. z art. 64§1 kk.

Wyrokiem z dnia 13 września 2006 r. w sprawie sygn. akt V K 501/06 Sąd Rejonowy w Łęczycy skazał H. A. za czyn z art. 178a§2 kk na karę 50 stawek dziennych grzywny, przyjmując wysokość jednej stawki za równoważną kwocie 10 zł oraz orzekł wobec niego zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych i rowerów w lądowej strefie ruchu na okres 3 lat. Wyrok powyższy uprawomocnił się w dniu 29 września 2006 r. Wyrokiem z dnia 14 grudnia 2006 r. w sprawie sygn. akt V K 566/06 Sąd Rejonowy w Łęczycy skazał H. A. za czyn z art. 178a§2 kk na karę 2 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 2 lat próby oraz orzekł wobec niego zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych i rowerów w lądowej strefie ruchu na okres 3 lat, zobowiązując oskarżonego do zwrotu dokumentu uprawniającego do prowadzenia pojazdów w postaci prawa jazdy. Wyrok powyższy uprawomocnił się w dniu 21 grudnia 2006 r. (dowód: odpisy wyroków k. 62, 63).

Wyrokiem łącznym z dnia 22 lipca 2010 r. w sprawie sygn. akt II K 282/10 Sąd Rejonowy w Łęczycy w punkcie II połączył wyroki Sądu Rejonowego w Łęczycy z dnia 13 września 2006 r. wydany w sprawie sygn. akt V K 501/06 oraz z dnia 14 grudnia 2006 r. wydany w sprawie sygn. akt V K 566/06 w zakresie środków karnych w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych i rowerów w lądowej strefie ruchu, orzekając w stosunku do H. A. łącznie środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych i rowerów w lądowej strefie ruchu na okres 5 lat. W punkcie III powyższego wyroku łącznego połączone zostały w zakresie kary pozbawienia wolności wyroki Sądu Rejonowego w Łęczycy:



z dnia 21 listopada 2008 r. w sprawie sygn. akt II K 503/05, którym H. A. został skazany za ciąg przestępstw z art. 178a§2 kk i art. 244 kk w zw. z art. 11§2 kk na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności,



z dnia 5 grudnia 2008 r. w sprawie sygn. akt II K 745/08, którym H. A. został skazany za czyn z art. 178a§2 kk i art. 244 kk w zw. z art. 11§2 kk na karę 10 miesięcy pozbawienia wolności,



z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie sygn. akt II K 788/08, którym H. A. został skazany za czyn z art. 244 kk na karę 10 miesięcy pozbawienia wolności

i w stosunku do oskarżonego została orzeczona kara łączna 1 roku i 10 miesięcy pozbawienia wolności. W punkcie IV powyższego wyroku łącznego połączone zostały w zakresie kary pozbawienia wolności i kary ograniczenia wolności oraz w zakresie środków karnych w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w lądowej strefie ruchu wyroki Sądu Rejonowego w Łęczycy:



z dnia 3 marca 2009 r. w sprawie sygn. akt II K 38/09, którym H. A. został skazany za czyn z art. 178a§2 kk i art. 244 kk w zw. z art. 11§2 kk na karę 8 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin w stosunku miesięcznym,



z dnia 18 maja 2009 r. w sprawie sygn. akt II K 85/09, którym H. A. został skazany za czyn z art. 178a§2 kk i art. 244 kk w zw. z art. 11§2 kk na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności

i w stosunku do oskarżonego orzeczone zostały: kara łączna 8 miesięcy pozbawienia wolności oraz środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w lądowej strefie ruchu na okres 10 lat. Wyrok łączny w sprawie sygn. akt II K 282/10 uprawomocnił się w dniu 29 lipca 2010 r. Orzeczoną w punkcie III tegoż wyroku karę łączną 1 roku i 10 miesięcy pozbawienia wolności H. A. odbył w okresie od 16 września 2010 r. do 16 lipca 2012 r., a orzeczoną w punkcie IV karę łączną 8 miesięcy pozbawienia wolności odbył on w okresie od 16 lipca 2012 r. do 31 grudnia 2012 r. (dowód: odpisy wyroków k. 12 – 14, k. 15 – 16, k. 17, k. 18,k. 19 – 20, k. 21 – 22).

Postanowieniem z dnia 16 września 2016 r. w sprawie sygn. akt II K 282/10 Sąd Rejonowy w Łęczycy zaliczył na poczet opisanego w punkcie II wyroku łącznego wydanego w sprawie sygn. akt II K 282/10 orzeczonego łącznie środka karnego w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych i rowerów w lądowej strefie ruchu w wymiarze 5 lat, okres rzeczywistego wykonywania jednostkowego środka karnego w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych i rowerów w lądowej strefie ruchu w sprawie V K 501/06 i V K 566/06 od dnia 29 września 2006 r. i uznał, iż orzeczony łącznie w punkcie II powyższego wyroku łącznego środek karny został wykonany z dniem 13 stycznia 2013 r. Ponadto Sąd Rejonowy w Łęczycy powyższym orzeczeniem zaliczył na poczet opisanego w punkcie IV wyroku łącznego wydanego w sprawie sygn. akt II K 282/10 orzeczonego łącznie środka karnego w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w lądowej strefie ruchu w wymiarze 10 lat, okres rzeczywistego wykonywania jednostkowego środka karnego w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w lądowej strefie ruchu w sprawie II K 38/09 od dnia 10 marca 2009 r. (dowód: odpis postanowienia k. 103 – 104).

H. A. w okresie od 9 czerwca 2009 r. do 8 sierpnia 2009 r. oraz w okresie od dnia 16 kwietnia 2010 r. do dnia 31 grudnia 2012 r. odbywał kary pozbawienia wolności orzeczone wobec niego za przestępstwa wyrokami Sądu Rejonowego w Łęczycy w sprawach VK 566/06, II K 475/09 i II K 282/10 (odpisy wyroków k. 24, k. 12 – 14, k. 63 informacje z systemu NOE – SAD k. 64 – 65, k. 76 – 77, k. 78-79).

W dniu 22 kwietnia 2015 r. w P. na ul. (...) jechał rowerem. Oskarżony był wówczas trzeźwy (dowód: wyjaśnienia oskarżonego k. 5-verte, protokół z przebiegu badania stanu trzeźwości urządzeniem elektronicznych k. 2).

H. A. ma obecnie 66 lat. Zdobył on wykształcenie podstawowe i z zawodu był rolnikiem. Obecnie oskarżony jest rencistą i uzyskuje z tego tytułu świadczenie w wysokości 1.100 zł miesięcznie. Nie posiada on jakiegokolwiek majątku. Oskarżony jest bezdzietnym kawalerem. Nikt nie pozostaje na jego utrzymaniu. H. A. był wielokrotnie karany, w szczególności za przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji oraz wymiarowi sprawiedliwości (dowód: dane osobopoznawcze k. 5 – 5-verte, dane o karalności k. 97 - 99, odpisy wyroków k. 12, k. 14 - 15).

H. A. przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu i wyjaśnił, iż wie, że ma orzeczony zakaz prowadzenia rowerów po drogach publicznych, jednak rower jest jego jedynym środkiem lokomocji, który pomaga mu w codziennym życiu. Oskarżony twierdził, że nie ma innej możliwości dostania się do lekarza, czy do sklepu. Podał on, że w dniu, kiedy został zatrzymany, był trzeźwy i nie zdarza mu się jeździć rowerem w stanie nietrzeźwości.

W ocenie Sądu wyjaśnienia oskarżonego zasługiwały na wiarę, ponieważ były one szczere, spójne, logiczne i racjonalne, a ponadto korespondowały one z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie w postaci dokumentów, a w szczególności z treścią protokołu z przebiegu badania stanu trzeźwości urządzeniem elektronicznym oraz odpisami orzeczeń.

W opinii Sądu wszystkie dowody z dokumentów zasługują na wiarę, albowiem są one kompletne i jasne, a ich sposób pozyskania nie były kwestionowane z zastrzeżeniem uwag co do treści postanowienia Sądu Rejonowego w Łęczycy z dnia 16 września 2016 r. w sprawie sygn. akt II K 282/10, o których mowa będzie poniżej.

Sąd zważył co następuje:

W świetle ustalonego powyżej stanu faktycznego nie budzi wątpliwości to, że w dniu przedmiotowego zdarzenia, tj. w dniu 22 kwietnia 2015 r. H. A. kierował rowerem, poruszając się drogą publiczną - ulicą (...) w P., a tym samym prowadząc powyższy pojazd w ruchu lądowym. Takie zachowanie oskarżonego nie naruszało jednak żadnego z zakazów prowadzenia pojazdów orzeczonych przez Sąd Rejonowy w Łęczycy wyrokiem łącznym z dnia 22 lipca 2010 r. w sprawie sygn. akt II K 282/10. Orzeczony łącznie w punkcie IV powyższego wyroku łącznego zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w lądowej strefie ruchu na okres 10 lat nie obejmował wszak swym zakresem przedmiotowym pojazdów tego rodzaju, jak ten, którym w dniu 22 kwietnia 2015 r. kierował oskarżony, tj. rowerów. Natomiast zgodnie z treścią postanowienia Sądu Rejonowego w Łęczycy z dnia 16 września 2016 r. w sprawie sygn. akt II K 282/10 jako datę początkową obowiązywania łącznego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych i rowerów w lądowej strefie ruchu w wymiarze 5 lat opisanego w puncie II wyroku łącznego wydanego w sprawie sygn. akt II K 282/10 – w związku z zaliczeniem na jego poczet okresu rzeczywistego wykonywania wobec oskarżonego jednostkowych zakazów prowadzenia pojazdów orzeczonych w sprawach V K 501/06 i V K 566/06 – ustalono dzień 29 września 2006 r. Należy jednak zauważyć, iż w okresie od 9 czerwca 2009 r. do 8 sierpnia 2009 r. , a następnie w okresie od 16 kwietnia 2010 r. do 31 grudnia 2012 r. oskarżony odbywał kary pozbawienia wolności orzeczone wobec niego za przestępstwa w sprawach sygn. akt V K 566/06, II K 475/09 i II K 282/10. Zgodnie zaś z treścią art. 43§2a kk okres, na który orzeczono zakaz prowadzenia pojazdów nie biegnie w czasie odbywania kary pozbawienia wolności, chociażby orzeczonej za inne przestępstwo. Bieg terminu, na który orzeczono środek karny, zostaje więc zawieszony na skutek wskazanej w art. 43§2a kk okoliczności w postaci odbywania przez skazanego kary pozbawienia wolności, chociażby orzeczonej za inne przestępstwo. Zawieszenie biegu środka karnego jest to zatem okres spoczywania biegu terminu, na który został orzeczony środek karny. Po zakończeniu odbywania przez skazanego kary pozbawienia wolności okres, na który orzeczono środek karny, rozpoczyna lub kontynuuje swój bieg. W okolicznościach niniejszej sprawy oznacza to, że termin, na jaki został orzeczony łącznie zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych i rowerów w lądowej strefie ruchu opisany w punkcie II wyroku łącznego w sprawie sygn. akt II K 282/10 spoczywał od dnia 9 czerwca 2009 r. do dnia 8 sierpnia 2009 r. oraz w okresie od dnia 16 kwietnia 2010 r. do dnia 31 grudnia 2012 r. Tym samym należy przyjąć, iż powyższy zakaz prowadzenia pojazdów opisany w punkcie II wyroku łącznego w sprawie sygn. akt II K 282/10 obowiązywał do dnia 15 sierpnia 2014 r. Nie obowiązywał on więc już w dniu zdarzenia, tj. w dniu 22 kwietnia 2015 r. Reasumując H. A. kierując wówczas rowerem nie naruszył orzeczonego w punkcie II wyroku łącznego w sprawie sygn. akt II K 282/10 zakazu prowadzenia rowerów w lądowej strefie ruchu. Na marginesie należy zauważyć, iż ustalenia Sądu Rejonowego w Łęczycy wynikające z treści postanowienia z dnia 16 września 2016 r. w sprawie II K 282/10, z których wynika, że powyższy zakaz prowadzenia pojazdów został wykonany z dniem 13 stycznia 2013 r. są wynikiem omyłki rachunkowej.

Dostrzec oczywiście należy, iż wobec H. A. wyrokami wydanymi w innych sprawach orzeczono zakazy prowadzenia rowerów, które obowiązywały w chwili zdarzenia. I tak wyrokiem Sądu Rejonowego w Łęczycy z dnia 21 listopada 2008 r. w sprawie sygn. akt II K 503/08 orzeczony został wobec oskarżonego zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w lądowej strefie ruchu i rowerów po drogach publicznych i w strefach zamieszkania na okres 10 lat, który – zgodnie z treścią art. 43§2 kk – obowiązuje od uprawomocnienia się powyższego orzeczenia, co nastąpiło w dniu 28 listopada 2008 r. Wyrokiem z dnia 3 marca 2009 r. w sprawie sygn. akt II K 38/09 Sąd Rejonowy w Łęczycy orzekł wobec H. A. zakaz prowadzenia rowerów w lądowej strefie ruchu na okres 10 lat, który obowiązuje od uprawomocnienia się powyższego orzeczenia, co nastąpiło w dniu 10 marca 2009 r. Wyrokiem z dnia 18 maja 2009 r. w sprawie sygn. akt II K 85/09 Sąd Rejonowy w Łęczycy orzekł wobec oskarżonego zakaz prowadzenia rowerów po drogach publicznych na okres 7 lat, który obowiązywał od uprawomocnienia się powyższego orzeczenia, co nastąpiło w dniu 25 maja 2009 r. Należy przy tym zauważyć, iż wyroki w sprawach II K 38/09 i II K 85/09 w zakresie powyższych zakazów prowadzenia rowerów nie zostały pochłonięte wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego w Łęczycy z dnia 22 lipca 2010 r. w sprawie sygn. akt II K 282/10, który połączył te orzeczenia jedynie w zakresie kary pozbawienia wolności i kary ograniczenia wolności oraz zakresie środków karnych w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w lądowej strefie ruchu. Rozpoznając niniejszą sprawę Sąd nie mógł jednak wziąć pod uwagę powyższych okoliczności, a czyniąc ustalenia faktyczne był zmuszony je pominąć ze względu na obowiązywanie wyrażonego w treści art. 443 kpk zakazu reformationis in peius. Godzi się wszak zauważyć, iż sprawa niniejsza rozpoznawana jest obecnie ponownie wskutek uchylenia przez Sąd II instancji wyroku, jaki zapadł w niej uprzednio w dniu 28 września 2015 r. pod sygn. akt II K 381/15 (k. 37). Wyrok ten został zaskarżony jedynie przez oskarżonego (k. 40). Tym samym wyrok Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 14 lipca 2016 r. w sprawie sygn. akt V Ka 105/16 uchylający opisany wyżej wyrok Sadu Rejonowego w Łęczycy z dnia 28 września 2015 r. w sprawie sygn. akt II K 381/15 został wydany wyłącznie na skutek apelacji wniesionej na korzyść ostrożnego przez niego samego. W związku z tym obecnie rozpoznając niniejszą sprawę Sąd zobowiązany był respektować zasadę wyrażoną w art. 443 kpk, zgodnie z którą w razie przekazania sprawy do ponownego rozpoznania wolno w dalszym postępowaniu wydać orzeczenie surowsze niż uchylone tylko wtedy, gdy orzeczenie to było zaskarżone na niekorzyść oskarżonego albo na korzyść oskarżonego w warunkach określonych w art. 434 § 4 kpk. Zgodnie z utrwalonymi poglądami doktryny i orzecznictwa orzeczenie surowsze to takie orzeczenie, które w konkretnej sytuacji zwiększa zakres dolegliwości dla oskarżonego w porównaniu z orzeczeniem uchylonym. W ramach oceny dolegliwości dla oskarżonego uwzględnieniu podlega nie tylko kara lub zastosowany środek karny, ale również ustalenia faktyczne, kwalifikacja prawna czynu, a także wszystkie możliwe następstwa tych rozstrzygnięć dla sytuacji prawnej oskarżonego. Zakaz orzekania na niekorzyść oskarżonego w wypadku braku środka odwoławczego wniesionego na jego niekorzyść oznacza, że ani w postępowaniu odwoławczym, ani w postępowaniu ponownym, jego sytuacja nie może ulec pogorszeniu w jakimkolwiek zakresie, w tym również w stanie ustaleń faktycznych, powodujących, lub tylko mogących powodować negatywne skutki w sytuacji prawnej oskarżonego (por. wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu w sprawie II AKa 193/14 z dnia 16.07.2014r., czy wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie w sprawie II AKa 153/14 z dnia 29.08.2014r.).

W tym kontekście kluczowymi dla dalszego rozumowania są rozstrzygnięcia i ustalenia zawarte w wyroku i uzasadnieniu Sądu Rejonowego w Łęczycy wydanego uprzednio w sprawie pod sygn. akt II K 381/15, które to orzeczenie zostało uchylone wyłącznie na skutek apelacji wniesionej na korzyść oskarżonego. Uchylonym wyrokiem Sąd przypisał H. A. popełnienie zarzuconego mu aktem oskarżenia czynu, który miał polegać na tym, że w dniu 22 kwietnia 2015 r. w P., wbrew orzeczonemu przez Sąd Rejonowy w Łęczycy zakazowi sygn. akt II K 282/10 prowadził rower na drodze publicznej, przy czym czynu tego dopuścił się w ciągu pięciu lat po odbyciu co najmniej sześciu miesięcy pozbawienia wolności za umyślne przestępstwo podobne, kwalifikując to zachowanie z art. 244 kk w zw. z art. 64§1 kk. Analiza uzasadnienia tego orzeczenia wskazuje, że wydając je Sąd ustalił, że wyrokiem łącznym z dnia 22 lipca 2010 r. w sprawie sygn. akt II K 282/10 Sąd Rejonowy w Łęczycy wymierzył H. A. w punkcie I (prawidłowo w punkcie II) łączny środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych i rowerów w lądowej strefie ruchu na okres 5 lat, który rozpoczął swój bieg od uprawomocnienia się wyroku, czyli od dnia 29 lipca 2010 r. i obowiązywał do 29 lipca 2015 r. Zarówno z treści wyroku, jak i jego uzasadnienia wynika wprost, że podstawą skazania H. A. za zarzucony mu czyn z art. 244 kk były jedynie te ustalenia faktyczne, w szczególności ustalenie, że w dniu 22 kwietnia 2015 r. obowiązywał w stosunku do oskarżonego ten konkretny zakaz prowadzenia rowerów w lądowej strefie ruchu orzeczony w wymiarze 5 lat wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego w Łęczycy z dnia 22 lipca 2010 r. w sprawie sygn. akt II K 282/10. Wydając uchylony wyrok Sąd nie poczynił jakichkolwiek ustaleń faktycznych odnośnie innych wyroków skazujących wydanych wobec H. A., na mocy których orzekane były w stosunku do niego zakazy prowadzenia rowerów, w szczególności takie, które ewentualnie pozwalałyby na ustalenie, że w dniu 22 kwietnia 2015 r. obowiązywał w odniesieniu do oskarżonego zakaz prowadzenia rowerów po drogach publicznych. Przeciwnie Sąd odwołał się wyłącznie do tego jedynego wyroku wydanego w sprawie sygn. akt II K 282/10 oraz orzeczonego nim środka karnego, co znalazło wyraz zarówno w przyjętym w części dyspozytywnej orzeczenia opisie czynu przypisanego H. A., jak również w treści uzasadnienia wyroku. Konsekwencją tej sytuacji są daleko idące ograniczenia Sądu obecnie rozpoznającego sprawę w aspekcie czynienia ustaleń faktycznych. Z powodu obowiązującego zakazu reformationis in peius brak jest obecnie możliwości dokonania ustaleń faktycznych, które skutkowałyby wydaniem orzeczenia surowszego aniżeli uchylony wyrok, wykraczających poza sferę i granice ustaleń poczynionych przez Sąd orzekający w sprawie sygn. akt II K 381/15, a tym samym oparcia rozstrzygnięcia o ustalenia faktyczne odwołujące się do zakazów prowadzenia rowerów orzekanych w stosunku do H. A. wyrokami wydanymi w innych sprawach, aniżeli sprawa sygn. akt II K 282/10. Wobec powyższego Sąd obecnie rozpoznający sprawę niniejszą nie miał możliwości zmiany opisu zarzucanego czynu i przyjęcia, że zachowanie oskarżonego w dniu 22 kwietnia 2015 r. polegające na kierowaniu rowerem naruszało jakikolwiek obowiązujący wówczas, a orzeczony w stosunku do niego przez sąd zakaz prowadzenia rowerów, a zatem, że wyczerpywało znamiona art. 244 kk.

Reasumując zgodnie z treścią art. 17§1 pkt 2 kpk i art. 414§1 kpk należało uniewinnić H. A. od popełnienia zarzucanego mu czynu uznając, iż nie zawiera on znamion czynu zabronionego.

O kosztach sądowych Sąd orzekł na podstawie art. 632 pkt 2 kpk.