Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 kwietnia 2017 r.

Sąd Rejonowy w Legionowie III Wydział Rodzinny i Nieletnich

w następującym składzie:

Przewodniczący: SSR Dorota Hańczyc - Górska

Protokolant: Katarzyna Kucucha

po rozpoznaniu w dniu 4 kwietnia 2017 r. w Legionowie na rozprawie

sprawy z powództwa małoletniego F. K. (1) reprezentowanego przez przedstawicielkę ustawową E. K. (1)

przeciwko S. L.

o ustalenie ojcostwa i roszczenia z tym związane

orzeka:

I ustala, że S. L. nazwisko rodowe L. urodzony dnia (...) w W., syn A. L. i B. L. z domu B. zamieszkały w K. ulica (...) jest ojcem małoletniego F. K. (1) urodzonego dnia (...) w N. syna E. K. (1) urodzonej dnia (...) w L. którego akt urodzenia został sporządzony w Urzędzie Stanu Cywilnego w N. oznaczony numerem (...);

II nadaje małoletniemu F. K. (1) nazwisko K. – L.;

III zawiesza S. L. władzę rodzicielką nad małoletnim synem F. L.;

IV zasądza od pozwanego S. L. na rzecz syna F. L. urodzonego dnia (...) w N. alimenty w kwocie 500 (pięćset) złotych miesięcznie do rąk matki E. K. (1) z góry do dnia 10 każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat poczynając od dnia 28 września 2015 roku;

V zasądza od pozwanego S. L. na rzecz E. K. (1) kwotę 1000 (jeden tysiąc) złotych tytułem zwrotu części kosztów wyprawki z ustawowymi odsetkami od dnia 28 września 2015 roku;

VI w pozostałej części powództwo oddala;

VII oddala wniosek pozwanego S. L. o ustalenie kontaktów z małoletnim F. L.;

VIII zasądza od pozwanego S. L. na rzecz E. K. (1) kwotę 240 (dwieście czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu;

IX zasądza od pozwanego S. L. na rzecz Skarbu Państwa – kasa Sądu Rejonowego w Legionowie kwotę 1000 (jeden tysiąc) złotych tytułem zwrotu części poniesionych w toku postępowania wydatków;

X zasądza z sum Skarbu Państwa – kasa Sądu Rejonowego w Legionowie na rzecz Kancelarii Adwokackiej adwokata B. T. w W. kwotę 240 (dwieście czterdzieści) złotych plus VAT tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej pozwanemu z urzędu;

XI wyrokowi w punkcie IV nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

UZASADNIENIE

Pozwem złożonym w tutejszym Wydziale Sądu Rejonowego w Legionowie w dniu 28 września 2015 roku małoletni F. K. (1) reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika i E. K. (1), wnieśli o ustalenie, że pozwany S. L. jest jego ojcem, nie przyznawanie pozwanemu władzy rodzicielskiej nad synem, nadanie F. K. (1) nazwiska matki, zasądzenie od pozwanego na rzecz małoletniego powoda alimentów w kwocie 700 złotych miesięcznie, płatnych od dnia 25 czerwca 2015 roku do 10 dnia każdego miesiąca z góry z ustawowymi odsetkami w przypadku zwłoki w płatności każdej raty do rąk E. K. (2) jako przedstawicielki ustawowej małoletniego, zasądzenie od powoda na rzecz powódki, tytułem pokrycia wydatków związanych z ciążą i porodem oraz kosztów utrzymania matki w okresie porodu kwoty 2500 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu oraz nadanie wyrokowi w części zasądzającej roszczenia wymienione w pkt 4 – 5 petitum pozwu rygoru natychmiastowej wykonalności, a nadto zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazał, że matka małoletniego powoda poznała pozwanego w miesiącu sierpniu 2014 roku, kiedy przebywał na przepustce udzielonej przez Zakład Karny W. – B.. Strony mieszkały razem od połowy sierpnia do miesiąca grudnia 2014 roku. W tym czasie powódka zaszła w ciążę. Od miesiąca stycznia 2015 roku strony nie mieszkały razem, nie utrzymują kontaktu. Matka małoletniego powoda ma na utrzymaniu troje dzieci: 10 letnią córkę i 5 – letniego syna oraz małoletniego powoda. Powódka jest bezrobotna, otrzymuje świadczenia rodzinne w wysokości 360 złotych. Zamieszkuje z ojcem starszych dzieci w wynajmowanym domu. (...) matki małoletniego osiąga dochód w wysokości około 2500 złotych miesięcznie. Powódka ma szansę w przyszłości otrzymać mieszkanie socjalne z zasobów gminy L.. Matka małoletniego powoda w związku z ciążą i porodem dziecka poniosła znaczne wydatki jak zakup wózka, łóżeczka, ubranek i bielizny, kosmetyków dla niemowląt. W okresie porodu musiała się odżywiać droższymi produktami, leczyła się z powodu zagrożenia ciąży. Wydatki z tym związane winny obciążać zarówno matkę jak i ojca dziecka. Pozwany przebywa obecnie w Areszcie Śledczym. Jest osobą karaną. Jego dotychczasowa postawa, w szczególności zatarg z prawem świadczy, że wniosek o nieprzyznawanie mu praw rodzicielskich nad synem jest w pełni uzasadniony. Z tych samych przyczyn słuszny jest wniosek o pozostawienie dziecku nazwiska matki.

Pełnomocnik pozwanego początkowo (k. 56) wniósł o oddalenie powództwa w całości kwestionując ojcostwo i alimenty. Następnie na rozprawie w dniu 20 września 2016 roku uznał roszczenie o ustalenie ojcostwa, a w pozostałym zakresie tj. pozbawienia władzy rodzicielskiej, zasądzenia alimentów i zasądzenie kwoty 2500 złotych wniósł o oddalenie powództwa. (k. 194) Następnie w piśmie procesowym z dnia 2 listopada 2016 roku pełnomocnik pozwanego wniósł o ustalenie, że S. L. jest ojcem małoletniego powoda F. K. (1), powierzenie wykonywania władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom małoletniego, nadanie małoletniemu nazwiska ojca lub nazwiska utworzonego z nazwiska matki z nazwiskiem ojca, zasądzenie od pozwanego na rzecz małoletniego powoda alimentów w kwocie 500 złotych miesięcznie płatnych od daty wydania wyroku do dnia 10 każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami na wypadek opóźnienia płatności każdej z rat do rąk matki małoletniego, oddalenie powództwa w pozostałym zakresie oraz zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych. (k. 245 – 247) W dniu 23 lutego 2017 roku pozwany w piśmie procesowym wniósł o ustalenie jego kontaktów z małoletnim synem. (k. 331 akt) Pełnomocnik pozwanego w piśmie procesowym z dnia 14 marca 2017 roku skonkretyzował wniosek o kontakty w ten sposób, że wniósł o umożliwienie pozwanemu kontaktów z małoletnim przy wykorzystaniu środków porozumiewania się na odległość oraz oprogramowania „skype” raz w tygodniu przez jedną godzinę w godzinach 9.00 – 15.00. (k. 345)

Na podstawie całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

E. K. (1) miała kryzys w związku z ojcem swoich dzieci i w miesiącu sierpniu 2014 roku zamieszkała u swojej siostry. Tam też poznała pozwanego S. L.. W tym czasie pozwany przebywał na przepustce z Aresztu Śledczego W. - B., którą później samowolnie przedłużył. W połowie miesiąca sierpnia 2014 roku E. K. (1) wraz z dziećmi i S. L. zamieszkali wspólnie. Następnie w miesiącu wrześniu tego roku zamieszkali w wynajmowanym mieszkaniu. Ich związek był burzliwy i w tym czasie powódka wyprowadzała się od pozwanego do swojej siostry i babci. W tym też czasie powódka zaszła w ciążę z pozwanym. Ostatecznie E. K. (1) pod koniec miesiąca grudnia 2016 roku wyprowadziła się wraz z dziećmi do ojca starszych dzieci i tam też zamieszkuje do dzisiaj. E. K. (1) w dniu (...) urodziła syna F. K. (1). (dowód: odpis zupełny aktu urodzenia k. 7 akt) Jej ciąża była zagrożona i w związku z tym przyjmowała leki do 8 miesiąca ciąży. Podczas zamieszkiwania z pozwanym S. L. powódka pozostawała na wyłącznym jego utrzymaniu, on też zakupował jej stosowne leki. Po rozstaniu z pozwanym powódka pozostawała i pozostaje na wyłącznym utrzymaniu partnera. E. K. (1) nie pracowała i nie pracuje.(dowód: przesłuchanie powódki k. 357 – verte – k. 359, przesłuchanie pozwanego k. 359 – 360 akt, przesłuchanie świadków: E. K. (3) 222 – verte - 223, - verte, M. J. k. 223 – 223, A. K. k. 224, D. G. k. 338 – verte – 339)

Obecnie małoletni powód F. K. (2) ma niespełna dwa lata. Nie uczęszcza do żłobka, pozostaje pod opieką matki. Początkowo miał alergię pokarmową, teraz nie ma jej objawów, ma przejść test alergiczny. Ma wadę serca i pozostaje pod opieką kardiologiczną lekarza w N.. Nie przyjmuje w związku z tym żadnych leków. Cierpiał na refluks żołądkowy i przyjmował stosowne leki, których koszt wynosił 30 złotych. Matka małoletniego powoda podaje mu witaminę D3, która kosztuje 40 złotych miesięcznie. (dowód: zaświadczenie lekarskie k. 193) Obecnie karmiony jest mlekiem sztucznym, którego koszt miesięczny wynosi 75 złotych. Ponadto małoletni powód spożywa kaszki, które kosztują około 11 złotych, a zużywa 3 - 4 kaszki miesięcznie. Zjada też normalne obiady. Nadal korzysta z pampersów, które kosztują 30 złotych, a zużywa 2,5 paczki miesięcznie. Matka małoletniego zakupuje mu kosmetyki, a płyn do kąpieli kosztuje 15 złotych i wystarcza na tydzień lub półtora tygodnia. E. K. (1) podała, że na ubrania dla małoletniego powoda wydaje 150 – 200 złotych miesięcznie. Średni miesięczny koszt utrzymania małoletniego powoda jego matka oszacowała na kwotę początkowo 500 – 600 złotych, a ostatecznie na kwotę 400 – 500 złotych miesięcznie. (dowód: przesłuchanie powódki k. 357 – verte – k. 359, przesłuchanie pozwanego k. 359 – 360 akt, przesłuchanie świadków: E. K. (3) 222 – verte - 223, - verte, M. J. k. 223 – 223, A. K. k. 224, D. G. k. 338 – verte – 339)

Matka małoletniego powoda E. K. (1) aktualnie ma 32 lata, posiada wykształcenie podstawowe, bez zawodu. Jest osobą zdrową. Nie pracuje, pozostaje na utrzymaniu swojego konkubenta, który pracował i osiągał dochód, jak podała, w kwocie około 2500 złotych miesięcznie, a obecnie podjął pracę, w której stawka godzinowa ma wynosić 15 złotych. (dowód: kopia Pit za 2015 rok k. 152 – 154, kopia umowy o pracę k. 267, na której widnieje kwota 1800 złotych netto tytułem wynagrodzenia plus premie uznaniowe) E. K. (1) utrzymuje się ze świadczenia 500+ na każde dziecko, ze świadczenia rodzinnego w kwocie 438 złotych miesięcznie oraz z tak zwanych „celówek’ z (...). Łącznie otrzymuje miesięcznie kwotę 1938 złotych. (dowód: kopie decyzji k. 266, k. 267 k. 268 – 269) W 2014 roku uzyskała dochód w kwocie 237.20 złotych (dowód: kopia Pit k. 41 – 42) Później już nie uzyskiwała żadnych dochodów, więc nie rozliczała się z Urzędem Skarbowym. Wraz z obecnym partnerem zakupili wyprawkę dla małoletniego powoda, przy czym łóżeczko turystyczne i jeden wózek oraz część ubrań dostała od znajomych. Zakupiła samodzielnie używane drewniane łóżeczko wraz z pościelą za kwotę 170 złotych. Razem z partnerem zakupiła jeden wózek oraz część ubrań na wyprawkę. Nie zachowała faktur zakupu, a jedynie wskazała, że całkowity koszt zakupu wyprawki wyniósł ją 2500 złotych. Pozwany nie zakupił wyprawki dla syna i nie przekazał na rzecz jej zakupu żadnych środków. Podczas ciąży E. K. (1) przyjmowała leki na podtrzymanie ciąży za kwotę 80 złotych oraz kwas foliowy. Ponadto, jak podała, chodziła na prywatne wizyty lekarskie, jednak nie przedstawiła dokumentów na poparcie swoich twierdzeń. Pod koniec ciąży wykonywała badania KTG, których koszt wynosił 20 złotych. Aktualnie wynajmuje wraz z partnerem mieszkanie trzypokojowe, za które czynsz wynosi 1300 złotych, z tym że powódka otrzymuje dofinansowanie do czynszu w kwocie 300 złotych z (...). Ponadto opłaca wraz z konkubentem gaz w kwocie około 126 złotych, energię elektryczną w kwocie 70 – 80 złotych miesięcznie oraz wodę w kwocie około 150 złotych miesięcznie. Łączne opłaty za mieszkanie wynoszą około 1400 złotych miesięcznie. Powódka oprócz małoletniego powoda ma dwoje dzieci: córkę w wieku 12 lat oraz syna w wieku 7 lat, które nie chorują. Są to dzieci jej konkubenta. E. K. (1) nie potrafiła wskazać kwoty, za którą utrzymywała się i utrzymuje, bowiem podała, że wszystko przeznacza na potrzeby dzieci, a na sobie oszczędza. (dowód: przesłuchanie powódki k. 357 – verte – k. 359, przesłuchanie pozwanego k. 359 – 360 akt, przesłuchanie świadków: E. K. (3) 222 – verte - 223, - verte, M. J. k. 223 – 223, A. K. k. 224, D. G. k. 338 – verte – 339)

Pozwany S. L. m 34 lata i jest zdrowy. Ma wykształcenie średnie z zawodu jest kucharzem. Odbywa karę pozbawienia wolności. Przed nawiązaniem znajomości z powódką także odbywał karę pozbawienia wolności i przebywał na przerwie w każe podczas ich związku. W tym czasie pracował przy robotach wykończeniowych na budowach. W okresie, kiedy E. K. (1) zamieszkiwała z pozwanym pozostawała na jego utrzymaniu, a zatem on zakupował jej także leki w postaci kwasu foliowego oraz leków na podtrzymanie ciąży, które przyjmowała wówczas dwa razy dziennie. Leki kosztowały 80 złotych 30 tabletek. Po rozstaniu z E. K. (1) pozwany przebywał na wolności jeszcze przez trzy miesiące. W miesiącu marcu 2015 roku został zatrzymany przez Policję i ponownie osadzony w Areszcie Śledczym W. B.. Spotykał się z matką dziecka w miesiącu styczniu 2015 roku. Później utrzymywał z nią kontakt telefoniczny i listowny do czasu urodzenia małoletniego powoda. W chwili zatrzymania miał przy sobie pieniądze, które zostały złożone w depozycie, jednak upoważnił inną osobę do ich odbioru. Zamierzał wysyłać paczki do matki małoletniej, jednak tego nie uczynił. Po rozstaniu z powódką nie łożył na jej utrzymanie. Zamierzał zakupić łóżeczko dla dziecka. E. K. (1) po urodzeniu dziecka nie udzielała ojcu informacji o dziecku, nie przesłała mu zdjęcia dziecka, choć o to zabiegał. Został zatrzymany przez Policję z uwagi na niepowrót do Zakładu Karnego po przerwie w karze, którą udzielono mu na okres 1 miesiąca. Aktualnie S. L. pracuje w Areszcie Śledczym, jednakże nieodpłatnie. Początkowo pracował jako korytarzowy, wydawał posiłki, następnie jako fryzjer. (dowód: pismo k. 287, opinia o skazanym k. 177) Przewidywany termin opuszczenia przez pozwanego Zakładu Karnego to 28 marca 2018 roku. (dowód: opinia o skazanym k. 177) Ponadto toczy się przeciwko pozwanemu inne postępowanie karne, ponieważ Sąd Najwyższy uchylił do ponownego rozpoznania sprawę, w której pozwany został skazany na karę pozbawienia wolności w wysokości 5 lat. Po zakończeniu postępowania w niniejszej sprawie najprawdopodobniej zostanie przeniesiony do innego Zakładu Karnego. Dodatkowo toczyło się przeciwko pozwanemu postępowanie karne zainicjowane przez E. K. (1) o dopuszczenie się w okresie od 1 sierpnia 2014 roku do 31 grudnia 2014 roku wobec małoletniej poniżej lat 15 innej czynności seksualnej polegającej na dotyku jej narządów płciowych tj o czyn z art. 200 § 1 kk, które postanowieniem z dnia 27 stycznia 2016 roku zostało umorzone wobec braku danych dostatecznie uzasadniających podejrzenie popełnieni czynu. (dowód: kopia postanowienia k. 271 akt) Następnie powódka złożyła zażalenie na opisane postanowienie, które nie zostało uwzględnione mocą postanowienia Sądu Rejonowego w Legionowie z dnia 3 maja 2016 roku w sprawie o sygnaturze akt II Kp 79/16. (dowód: kopia postanowienia k. 274 – 275) Poza małoletnim powodem S. L. ma syna w wieku 12 lat, który zamieszkuje poza granicami Polski, na którego winien uiszczać alimenty w kwocie 500 złotych miesięcznie. Jak podał, posiada pełnię władzy rodzicielskiej nad starszym synem. Utrzymuje z nim kontakt, obecnie telefoniczny. (dowód: przesłuchanie powódki E. K. (1) k. 357 – verte – k. 359, przesłuchanie pozwanego S. L. k. 359 – 360 akt, przesłuchanie świadków: E. K. (3) 222 – verte - 223, - verte, M. J. k. 223 – 223, A. K. k. 224, D. G. k. 338 – verte – 339)

Ponadto na wniosek pozwanego S. L., wobec którego E. K. (1) nie oponowała, Sąd Rejonowy dopuścił dowód z badań genetycznych DNA celem ustalenia czy pozwany jest ojcem małoletniego powoda. (...) Medyczny Katedra i Zakład Medycyny Sądowej sporządził opinię, z której wynika, że z prawdopodobieństwem graniczącym z pewnością (P>0, (...)) potwierdziło się ojcostwo S. L. w stosunku do F. K. (1) dziecka E. K. (1). ( dowód: k. 89)

Sąd Rejonowy na rozprawie w dniu 4 kwietnia 2017 roku oddalił wniosek pozwanego o dopuszczenie dowodu z przesłuchania świadka M. K. mocą art. 217 § 3 k.p.c. uznając, że dowód ten został zgłoszony dla zwłoki, a okoliczności sporne zostały już dostatecznie wyjaśnione. Świadek ten miała zeznawać na okoliczność pokrywania przez pozwanego kosztów utrzymania E. K. (1) w czasie ciąży i wysokości kosztów jej utrzymania, a okoliczności te pozostawały bezsporne pomiędzy stronami. Ponadto koszty utrzymania matki małoletniej zostały w toku postępowania ustalone.

W ocenie Sądu Rejonowego dowód z przesłuchania E. K. (1) (k. 357 – verte – k. 359) oraz S. L. (k. 359 – 360 akt) zasługuje na wiarę w przeważającej części, bowiem zeznania ich są zgodne co do istotnych momentów w sprawie. Pomiędzy stronami pozostały jedynie sporne okoliczności dotycząca przyczyn rozpadu ich związku oraz kosztów wyprawki i utrzymania matki małoletniego powoda w okresie ciąży i porodu. Sąd Rejonowy uznał, że okoliczności dotyczące przebiegu związku stron oraz przyczyn jego rozpadu nie mają istotnego znaczenia w toczącej się sprawie. Natomiast w ocenie Sądu Rejonowego koszty utrzymania matki małoletniego powoda oraz koszty wyprawki zostały przez E. K. (1) zawyżone. W toku przesłuchania matka małoletniego powoda nie wskazała, aby w czasie ciąży poza przypisanymi lekami przyjmowała suplementy diety czy też odżywiała się odmiennie niż zwykle, podała, że nic sobie nie kupowała. Obecnie też nie wydaje zbędnych środków na własne utrzymania. Z kolei wyprawkę dla małoletniego powoda w części zakupiła samodzielnie. Część zaś ubrań, wózek i łóżeczko turystyczne otrzymała od znajomych. Drugi wózek oraz łóżeczko drewniane zakupiła używane, a łóżeczko wraz z pościelą za kwotę 170 złotych. W ocenie Sądu Rejonowego, biorąc pod uwagę stopę życiową powódki, kierując się zasadami doświadczenia życiowego, powyżej opisane koszty mogły wynosić kwotę około 1500 – 2000 złotych. Natomiast, zdaniem Sądu Rejonowego, koszty utrzymania małoletniego F. K. (1) wskazane przez jej matkę w pozwie w kwocie 700 złotych miesięcznie są zawyżone. E. K. (1) w toku przesłuchania podała, że całkowity miesięczny koszt utrzymania małoletniego powoda wynosi od 400 do 600 złotych, nie zaś kwotę 700 złotych. Także wskazane przez matkę powódki kwoty wydatków czynionych na rzecz małoletniego F. K. (1) wskazują na niższe koszty jego utrzymania niż wskazane w pozwie. S. L. początkowo wskazywał, że przesyłał powódce paczki z Aresztu Śledczego oraz przeznaczył na rzecz jej i dziecka pieniądze złożone w depozycie, jednak podczas przesłuchania wskazał, że paczki jedynie zamierzał wysyłać, jednak tego nie czynił, zaś do odbioru depozytu upoważnił inną osobę niż matka małoletniego powoda.

Sąd uwzględnił też dowód z przesłuchania świadków: E. K. (3) 222 – verte - 223, - verte, M. J. k. 223 – 223, A. K. k. 224, D. G. k. 338 – verte – 339, bowiem ich zeznania są zgodne w istotnych momentach w sprawie, a nadto zostały potwierdzone pozostałymi dowodami przeprowadzonymi w sprawie.

Zdaniem Sądu Rejonowego sporządzona przez WAM opinia zasługuje na wiarę, bowiem jest pełna, jasna i logiczna, a jej wyniku nikt nie kwestionował. Ponadto do opinii został dołączony protokół z pobrania materiału biologicznego i stwierdzenia tożsamości, co świadczy o prawidłowości przeprowadzonych badań.

W ocenie Sądu uznać należy za wiarygodne dowody z dokumentów złożone do akt, bowiem ich wiarygodności i autentyczności nikt nie kwestionował.

Sąd nie obdarzył mocą dowodową wydruków z kas fiskalnych dołączonych do akt sprawy, bowiem stanowią one jedynie potwierdzenie tego, iż danego dnia zakupione zostały we wskazanym sklepie określone towary, jednak nie określają one kto je zakupił i na zaspokojenie czyich potrzeb.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo zasługuje na uwzględnienie w części.

Zgodnie z art. 85 § 1 k.r.o. domniemywa się, że ojcem dziecka jest ten kto obcował z matką dziecka nie dawniej niż w trzechsetnym, a nie później niż w sto osiemdziesiątym pierwszym dniu przed urodzeniem się dziecka. Z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie wynika, że w okresie koncepcyjnym S. L. współżył z E. K. (1), a mianowicie w okresie od połowy sierpnia 2014 roku do końca miesiąca grudnia 2014 roku. Pozwany początkowo kwestionował swoje ojcostwo, co w konsekwencji doprowadziło do dopuszczenia przez Sąd dowodu z badań genetycznych celem ustalenia, czy pozwany jest ojcem małoletniego powoda. Ze sporządzonej przez (...) Medyczny Katedrę i Zakład Medycyny Sądowej opinii wynika, że z prawdopodobieństwem graniczącym z pewnością (P>0, (...)) potwierdziło się ojcostwo S. L. w stosunku do F. K. (1) dziecka E. K. (1). ( k. 89) Wobec treści opinii oraz kategorycznego ustalenia, że strony współżyły ze sobą w okresie koncepcyjnym, należało uwzględnić domniemanie, że ojcem małoletniego F. K. (1) jest S. L., a zatem Sąd orzekł jak w punkcie I wyroku.

Pomiędzy stronami sporna była kwestia dotycząca nazwiska, jakie powinien nosić małoletni powód. W myśl art. 89 § 2 k.r.o. w razie sądowego ustalenia ojcostwa sąd nadaje dziecku nazwisko w wyroku ustalającym ojcostwo, stosując odpowiednio przepisy § 1. Z kolei § 1 powołanego przepisu stanowi, że jeżeli ojcostwo zostało ustalone przez uznanie, dziecko nosi nazwisko wskazane w zgodnych oświadczeniach rodziców, składanych jednocześnie z oświadczeniami koniecznymi do uznania ojcostwa. Rodzice mogą wskazać nazwisko jednego z nich albo nazwisko utworzone przez połączenie nazwiska matki z nazwiskiem ojca dziecka. J. rodzice nie złożyli zgodnych oświadczeń w sprawie nazwiska dziecka, nosi ono nazwisko składające się z nazwiska matki i dołączonego do niego nazwiska ojca. Do zmiany nazwiska dziecka, które w chwili uznania już ukończyło trzynaście lat, jest potrzebna jego zgoda.

Biorąc pod uwagę treść powołanego powyżej art. 89 § 1 i 2 k.r.o. oraz brak porozumienia pomiędzy stronami co do nazwiska, jakie ma nosić małoletni powód, Sąd Rejonowy nadał dziecku nazwisko składające się z nazwiska matki i dołączonego do niego nazwiska ojca.

Zgodnie z treścią art. 93 § 1 k.r.o. władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom. Z kolei po myśli § 2, jeżeli wymaga tego dobro dziecka, sąd w wyroku ustalającym pochodzenie dziecka może orzec o zawieszeniu, ograniczeniu lub pozbawieniu władzy rodzicielskiej jednego lub obojga rodziców. Przepisy art. 107 i art. 109-111 stosuje się odpowiednio. W ocenie Sądu nie zachodzą przesłanki do pozbawienia S. L. władzy rodzicielskiej nad małoletnim F. K. (1). Zgodnie z treścią art. 111 § 1 k.r.o. jeżeli władza rodzicielska nie może być wykonywana z powodu trwałej przeszkody albo jeżeli rodzice nadużywają władzy rodzicielskiej lub w sposób rażący zaniedbują swe obowiązki względem dziecka, sąd opiekuńczy pozbawi rodziców władzy rodzicielskiej. Pozbawienie władzy rodzicielskiej może być orzeczone także w stosunku do jednego z rodziców.

Powołany artykuł przewiduje trzy rodzaje przyczyn pozbawienia władzy rodzicielskiej: pierwsza – trwała przeszkoda w wykonywaniu władzy rodzicielskiej, druga – nadużywanie tej władzy i trzecia – rażące zaniedbywanie obowiązków względem dziecka. Pierwsza przyczyna może być niezawiniona, dwie następne muszą zawierać w sobie element winy rodziców.

Z analizy materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie jednoznacznie wynika, iż zachodzi przemijająca przeszkoda w wykonywaniu przez pozwanego władzy rodzicielskiej nad synem. Wprawdzie aktualnie odbywa on karę pozbawienia wolności, jednak koniec kary przewidywany jest na miesiąc marzec 2018 roku, a zatem zaledwie za niespełna rok. Ponadto matka małoletniego powoda decydując się na poczęcie z pozwanym, który przebywał na przerwie w karze pozbawienia wolności, dziecka, decydowała się niewątpliwie na samodzielne wychowywanie dziecka w czasie, kiedy będzie odbywał resztę kary pozbawienia wolności.

W doktrynie przyjmuje się, iż trwała przeszkoda jest przeciwieństwem przeszkody przemijającej skutkującej zawieszeniem władzy rodzicielskiej. Przeszkoda trwała, to taka, która według wszelkich przewidywań nie ustanie albo wprawdzie ustanie, ale nie można się spodziewać, by nastąpiło to przed uzyskaniem przez dziecko pełnoletności. W literaturze jako przykład trwałej przeszkody wymienia się m.in. odbywanie wieloletniej kary pozbawienia wolności (por. Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz. pod red. K. Piaseckiego, LexisNexis, Warszawa 2011, s.809).

Z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie wynika, że pozwany S. L. interesuje się dzieckiem, jednak aktualnie jest pozbawiony wolności i odbywa karę pozbawienia wolności, a obecnie koniec tej kary ustalono na dzień 28 marca 2018 roku. Pozwany nie zgadzał się na pozbawienie go władzy rodzicielskiej, chce mieć kontakt z synem, o co zabiegał także w tej sprawie. Interesuje się nim, jednak to matka dziecka, bez podania racjonalnych przyczyn, nie przekazuje mu żadnych informacji o dziecku, a nawet nie przesłała mu jego zdjęcia. Uznając, że nie zachodzą okoliczności uzasadniające pozbawienie S. L. władzy rodzicielskiej nad małoletnim synem, Sąd Rejonowy na podstawie art. 111 § 1 k.r.o. zawiesił S. L. władzę rodzicielską nad synem F. K. (1) do czasu, kiedy pozwany będzie pozbawiony wolności.

Zgodnie z treścią art. 96 § 1 k. r. o. rodzice wychowują dziecko pozostające pod ich władzą rodzicielską i kierują nim. Obowiązani są troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotowywać je należycie do pracy dla dobra społeczeństwa odpowiednio do jego uzdolnień. Stosownie do tej dyrektywy rodzice, w zależność od swych możliwości, są zobowiązani zapewnić dziecku środki do zaspokojenia zarówno jego potrzeb fizycznych (wyżywienie, mieszkanie, odzież, środki higieny osobistej, leczenie w razie choroby), jak i duchowych (kulturalnych), a także środków wychowania (edukacji) według uzdolnień, dostarczania rozrywek i wypoczynku. Przy ocenie, które z tych potrzeb powinny być uznane za potrzeby usprawiedliwione, należy z jednej strony brać pod uwagę możliwości zobowiązanego, z drugiej zaś zakres i rodzaj potrzeb. Zawsze jednak każde dziecko musi mieć zapewnione podstawowe warunki egzystencji w postaci wyżywienia zapewniającego jego prawidłowy rozwój fizyczny, stosownej do wieku odzieży, środki na ochronę zdrowia, kształcenie podstawowe i zawodowe oraz ochronę jego osoby i majątku. Wyjście poza wymienione potrzeby zależy już tylko od osobistych cech dziecka oraz od zamożności i przyjętego przez zobowiązanego modelu konsumpcji.

Zgodnie z artykułem 133 § 1 k. r. o. rodzice zobowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

Stosownie do treści art. 135 § 1 k.r.o. zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, jak również od możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego. Wykonywanie obowiązku alimentacyjnego zgodnie z brzmieniem § 2 cytowanego artykułu może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub wychowanie uprawnionego do alimentów.

Przez „możliwości zarobkowe i majątkowe” rozumieć należy nie tylko zarobki i dochody rzeczywiście uzyskiwane ze swojego majątku, lecz także te zarobki i te dochody, które osoba zobowiązana może i powinna uzyskiwać przy dołożeniu należytej staranności i przestrzeganiu zasad prawidłowej gospodarki oraz stosownie do swoich sił umysłowych i fizycznych.

Małoletni F. K. (1) w dacie wyrokowania miał 1 rok i 10 miesięcy. Zamieszkuje z matką i pozostaje na jej wyłącznym utrzymaniu. Małoletni powód wcześniej chorował na alergię pokarmową, atopowe zapalenie skóry oraz refluks żołądkowy. Obecnie pozostaje pod kontrolą kardiologa z uwagi na szmery na sercu. Nie przyjmuje na stałe żadnych leków. Do usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego należą te, które związane są z zapewnieniem odpowiedniego wyżywienia, odzieży stosownej do wieku, środków na ochronę zdrowia, leków, zakupem zabawek i nauką. Przedstawione przez matkę miesięczne koszty utrzymania małoletniego powoda w kwocie około 400 – 600 złotych, w ocenie Sądu Rejonowego, nie są zawyżone. Z zasad doświadczenia życiowego wynika, że takie koszty utrzymania dziecka w wieku niespełna dwóch lat kształtuje się na poziomie 300 – 600 złotych miesięcznie przy uwzględnieniu kosztów związanych z leczeniem dziecka. E. K. (1) posiada wykształcenie podstawowe, nie pracuje, nie osiąga żadnych dochodów poza świadczeniami socjalnymi i pozostaje na utrzymaniu swojego konkubenta. Zamieszkuje wraz z nim oraz trójką dzieci w wynajmowanym mieszkaniu, za które opłaty miesięczne wynoszą około 1400 złotych. Jej partner osiągał dochody w kwocie około 2500 złotych miesięcznie, a zatem nie jest możliwe, aby na utrzymanie małoletniego powoda przeznaczała kwotę 700 złotych miesięcznie.

Oceniając możliwości zarobkowe i majątkowe pozwanego Sąd miał na uwadze, że jest on osobą w pełni zdolną do pracy, posiadającą wykształcenie średnie. Pozwany w dniu orzekania w przedmiotowej sprawie przebywał w Areszcie Śledczym W. – B., gdzie pracował nieodpłatnie. Czynił starania o podjęcie odpłatnej pracy. S. L. poza małoletnim powodem ma na utrzymaniu starszego syna w wieku 12 lat, na którego miał ustalony obowiązek alimentacyjny w wysokości 500 złotych. Wprawdzie ustalając wysokość alimentów Sąd bierze pod uwagę możliwości zarobkowe zobowiązanego, nie zaś uzyskiwane przez niego dochody, jednak zasądzona kwota alimentów nie może doprowadzić go do niedostatku. S. L. posiada wyuczony zawód, a zatem jego możliwości zarobkowe są znaczne. Wprawdzie obecnie nie może wykonywać wyuczonego zawodu z uwagi na odbywanie kary pozbawienia wolności, jednak ta okoliczność, w ocenie Sądu Rejonowego, jest okolicznością zawinioną przez niego i ma jedynie przejściowy charakter. Niewykluczone też, że pozwany w najbliższym czasie podejmie odpłatną pracę w Zakładzie Karnym. Pozwany nie zajmuje się dzieckiem, a zatem nie spełnia swojego obowiązku alimentacyjnego przez osobiste starania o jego utrzymanie i wychowanie. Zdaniem Sądu Rejonowego zasądzona kwota alimentów 500 złotych miesięcznie jest adekwatna do jego możliwości majątkowych i zarobkowych. S. L. sam zaproponował taką kwotę tytułem alimentów, zaś matka małoletniego powoda przystała na tę propozycję. Zasądzona tytułem alimentów kwota zaspokoi niemal w całości uzasadnione potrzeby małoletniej, zaś w pozostałym zakresie koszty utrzymania dziecka ponosić winna jego matka. Sąd jako datę początkową zasądzenia alimentów wskazał dzień złożenia pozwu w sprawie, bowiem powódka nie wykazała, że pozostały jakiekolwiek niezaspokojone potrzeby małoletniego powoda z czasu przed wniesieniem powództwa lub matka dziecka zaciągnęła jakiekolwiek pożyczki na ich zaspokojenie.

W ocenie Sądu Rejonowego koszty utrzymania E. K. (1) w okresie ciąży i porodu oraz koszty wyprawki nie przekroczyły kwoty 2000 złotych. Należy uwzględnić, iż do 3 miesiąca ciąży strony zamieszkiwały wspólnie, pozwany ponosił w całości koszty jej utrzymania, także koszty zakupu leków dla niej. Powódka nie złożyła żadnych dokumentów, z których wynikałoby, jakie koszty poniosła na swoje utrzymanie oraz zakup wyprawki. Sama stwierdziła, iż żyje oszczędnie, a część wyprawki otrzymała od znajomych, część zaś zakupionych przez nią rzeczy było używanych. W tym stanie rzeczy przyjmując, iż oboje rodzice powinni ponosić koszty wyprawki po połowie, Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powódki połowę ustalonej kwoty, a zatem kwotę 1000 złotych.

Mając na uwadze powyższe Sąd, na podstawie art. 84 k.r.i.o., art. 85 k.r.i.o., art. 89 § 2 k.r.i.o., art. 93 § 2 k.r.i.o., art. 133 § 1 k.r.i.o. w zw. z art. 135 § 1 i 2 k.r.i.o., orzekł jak w punktach I, II, IV, V i VI wyroku oddalając powództwo w pozostałej części jako zbyt wygórowane.

W toku postępowania pozwany S. L. złożył w piśmie procesowym wniosek o ustalenie kontaktów z małoletnim synem za pomocą urządzenia S. raz w tygodniu przez czas 1 godziny lub telefonicznie. (k.331 akt)

Po myśli zaś art. 113 § 1 i 2 k.r.o. niezależnie od władzy rodzicielskiej rodzice oraz ich dziecko mają prawo i obowiązek utrzymywania ze sobą kontaktów. Kontakty z dzieckiem obejmują w szczególności przebywanie z dzieckiem (odwiedziny, spotkania, zabieranie dziecka poza miejsce jego stałego pobytu) i bezpośrednie porozumiewanie się, utrzymywanie korespondencji, korzystanie z innych środków porozumiewania się na odległość, w tym ze środków komunikacji elektronicznej. W artkule tym ujęto kontakty jako prawo i obowiązek zarówno dziecka jak i rodzica. Zasada 6 rekomendacji nr R (84) w sprawie władzy rodzicielskiej z 28 lutego 1984 roku (przyjętej przez Komitet Ministrów Rady Europy) zapewnia rodzicom niewychowującym dziecka prawo do utrzymywania z nim kontaktów osobistych, z wyjątkiem sytuacji, w których kontakty te poważnie szkodzą interesom dziecka. Konwencja o prawach dziecka w art. 9 ust. 3 ujmuje prawo do utrzymywania regularnych stosunków osobistych i bezpośrednich kontaktów z obojgiem rodziców, z wyjątkiem przypadków, gdy jest to sprzeczne z najlepiej pojętym interesem dziecka. (zob: Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz pod redakcją Kazimierza Piaseckiego, Warszawa 2011, Wielkie Komentarze, s. 825)

W ocenie Sądu Rejonowego w niniejszej sprawie nie zaszły przesłanki do ustalenia kontaktów S. L. z małoletnim F. K. (1). W pierwszej kolejności jako przyczynę rozstrzygnięcia Sądu należy wskazać, iż pozwany od miesiąca marca 2015 roku jest pozbawiony wolności, odbywa karę pozbawienia wolności, której koniec przewidziano na dzień 28 marca 2018 roku. Małoletni powód F. K. (1) urodził się w czasie, kiedy jego ojciec był pozbawiony wolności. Nie poznał ojca. Ponadto małoletni powód ma obecnie zaledwie niespełna dwa lata. Nie sposób przyjąć, że jest w stanie przeprowadzić rozmowę telefoniczną lub za pomocą urządzenia „skype”, zwłaszcza, że jego matka nie dysponuje takim urządzeniem. W tym stanie rzeczy nie można przyjąć, iż małoletni powód jest związany emocjonalnie z ojcem. Z uwagi na stopień rozwoju dziecka w tym wieku w niniejszej sprawie nie ma możliwości ustalenia kontaktów S. L. z synem. Ustalenie osobistego kontaktu dziecka z ojcem w warunkach Aresztu Śledczego w ocenie Sądu Rejonowego nie jest zasadne, bowiem pozwany, jak sam przyznał, najprawdopodobniej zostanie przetransportowany do innego Zakładu Karnego, a nadto nie byłoby to zgodne z interesem małoletniego. Z uwagi na nieodległy termin ostatecznego końca kary pozbawienia wolności pozwanego w ocenie Sądu Rejonowego, po opuszczeniu zakładu karnego będzie możliwe ustalenie kontaktów pozwanego z F. K. (1) w sposób umożliwiający faktyczne nawiązanie więzi ojca z synem i wprowadzenie go w życie dziecka. Zgodnie bowiem z art. 316 § 1 k.p.c., który mocą art. 13 § 2 k.p.c. ma zastosowanie w niniejszej sprawie, po zamknięciu rozprawy sąd wydaje wyrok, biorąc za podstawę stan rzeczy istniejący w chwili zamknięcia rozprawy. Aktualnie pozwanego odbywa karę pozbawienia wolności i nie jest możliwe ustalenie kontaktów S. L. z F. K. (1) w sposób wskazany we wniosku, a zatem Sąd Rejonowy orzekł jak w punkcie VII wyroku na podstawie art. 113 § 1 i 2 k.r.o. a contrario. Po odbyciu przez S. L. kary pozbawienia wolności, możliwe będzie ustalenie kontaktów przy uwzględnieniu istniejącego w przyszłości stanu rzeczy.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i następne k. p. c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu) i zasądził od pozwanego na rzecz E. K. (1) zwrot kosztów procesu. Ponadto podstawą wyliczenia wynagrodzenia pełnomocnika pozwanego był § 7 ustęp 1 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów niepłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu w brzmieniu obowiązującym w dacie złożenia pozwu.( Dz. U. z 2013 r., poz. 461 ze zmianami).

Sąd Rejonowy w części odstąpił od obciążenia pozwanego kosztami sądowymi po myśli art. 113 ust.1 i 4 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych uznając, że zachodzi przypadek szczególnie uzasadniony z uwagi na ciążący na pozwanym obowiązek alimentacyjny na rzecz małoletniego powoda. Jednakże z uwagi na fakt, iż pozwany jest osobą zdrową, posiadającą wyuczony zawód i zamierza podjąć odpłatne zatrudnienie w Areszcie Śledczym, Sąd Rejonowy zasądził od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa jedynie kwotę 1 000 złotych tytułem zwrotu części poniesionych w toku postępowania wydatków.

Sąd nadał rygor natychmiastowej wykonalności wyrokowi w punkcie IV wyroku na podstawie art. 333 § 1 pkt 1 k.p.c.

z/ 1. odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikom powoda i pozwanego bez pouczeń,

2. za 14 dni lub z apelacją.

L. dnia 24. 04. 2017 roku