Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 grudnia 2016 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 8 grudnia 2016r. w Gliwicach

sprawy z powództwa Z. S. (S.)

przeciwko Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w W.

o odszkodowanie za niezgodne z prawem wypowiedzenie umowy o pracę

na skutek apelacji pozwanej

od wyroku Sądu Rejonowego w T. G.

z dnia 8 sierpnia 2016 r. sygn. akt IV P 233/16

1)  oddala apelację;

2)  zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 180 zł (sto osiemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

(-) SSO Joanna Smycz (-) SSO Jolanta Łanowy-Klimek (-) SSR del. Renata Stańczak (spr.)

Sędzia Przewodniczący Sędzia

Sygnatura akt VIIIPa 156/16

UZASADNIENIE

Powód Z. S. pozwem wniesionym w dniu 12 lutego 2016 roku przeciwko pozwanej Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w W. domagał się uznania dokonanego odwołania za bezskuteczne, a w przypadku gdy upłynie okres wypowiedzenia umowy o pracę – przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach pracy i zasądzenie wynagrodzenia za okres pozostawania bez pracy.

W uzasadnieniu wskazał, że mimo, że był pracownikiem szczególnie chronionym z art. 32 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych w dniu 4 lutego 2016 roku odwołano go ze stanowiska Kierownika (...) Biura (...).

W odpowiedzi na pozew pozwana Agencja wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu. W uzasadnieniu pozwana wskazała, że strony łączył stosunek powołania i w każdym czasie powód mógł być odwołany. Przyczyną odwołania powoda nie była zaś jego działalność związkowa, a odwołanie było wynikiem polityki kadrowej Agencji.

Wyrokiem z dnia 8 sierpnia 2016 roku w sprawie IVP 233/16 Sąd Rejonowy w T. G. zasądził od pozwanej Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w W. na rzecz powoda Z. S. kwotę 16.507,80 zł tytułem odszkodowania z tytułu wypowiedzenia stosunku zatrudnienia, oddalił powództwo w pozostałym zakresie, nadto zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 4.557 zł tytułem zwrotu kosztów procesu i wyrokowi w pkt 1 nadał rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 5.502,60 zł.

W uzasadnieniu wyroku Sąd Rejonowy podał, iż ustalił i zważył co następuje:

Powód Z. S. z dniem 27 sierpnia 2008 roku został powołany przez Dyrektora (...) Oddziału (...) na stanowisko Kierownika (...) Biura (...) w (...) Oddziale Regionalnym Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa na czas nieokreślony w pełnym wymiarze czasu pracy.

Na mocy uchwały z dnia 26 czerwca 2014 roku Zarządu (...) powód został upoważniony do dokonywania w imieniu (...) wobec (...) uzgodnień w zakresie zakładowego funduszu świadczeń socjalnych w (...) i objęty ochroną na podstawie art. 32 ustawy o związkach zawodowych. Ochrona stosunku pracy miała trwać do dnia 26 czerwca 2016 roku. W dniu 10 lipca 2014 roku o powyższym został zawiadomiony pracodawca.

W dniu 4 lutego 2016 roku powód został przez Dyrektora (...) Oddziału (...) odwołany ze stanowiska Kierownika (...) Biura (...) w (...) Oddziale Regionalnym Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

Wraz z odwołaniem powód uzyskał na piśmie informację, że stosunek pracy zostanie rozwiązany po upływie trzymiesięcznego wypowiedzenia ze skutkiem na dzień 31 maja 2016 roku. Powód otrzymał należny urlop na podstawie art. 167 ¹ kodeksu pracy i został zwolniony z obowiązku świadczenia pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia w pozostałym okresie wypowiedzenia.

Odwołanie powoda było elementem polityki kadrowej nowego Dyrektora (...) Oddziału (...), który odwołał wszystkich kierowników biur powiatowych w województwie (...) bez jakiegokolwiek analizowania sytuacji poszczególnych kierowników.

Przed odwołaniem powoda pracodawca nie zwrócił się o wyrażenie zgody do związku zawodowego i pominął konsultację związkową.

Powód składał Dyrektorowi (...) prośbę o zatrudnieniu go w (...) Biurze (...) na stanowisku głównego specjalisty, jednak bez odpowiedzi.

Średnie miesięczne wynagrodzenie powoda wynosiło 5502,60 zł brutto.

Ustalając stan faktyczny sprawy Sąd Rejonowy oparł się na zgromadzonych w sprawie dokumentach, albowiem nie były one kwestionowane przez żadną ze stron postępowania. Sąd I instancji nie znalazł powodów, by odmówić im wiary.

Sąd Rejonowy oparł się również na zeznaniach świadka K. J. (k.69 akt) i przesłuchaniu powoda (k.69v akt), dając im wiarę, albowiem dowody te znalazły potwierdzenie w zgromadzonej w sprawie dokumentacji.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy zważył, że powództwo co do zasady zasługiwało na uwzględnienie.

Sąd Rejonowy powołał się na art. 70 kodeksu pracy, zgodnie z którym pracownik zatrudniony na podstawie powołania może być w każdym czasie - niezwłocznie lub w określonym terminie - odwołany ze stanowiska przez organ, który go powołał. Dotyczy to również pracownika, który na podstawie przepisów szczególnych został powołany na stanowisko na czas określony. Odwołanie powinno być dokonane na piśmie. Odwołanie jest równoznaczne z wypowiedzeniem umowy o pracę. W okresie wypowiedzenia pracownik ma prawo do wynagrodzenia w wysokości przysługującej przed odwołaniem.

Sąd Rejonowy wskazał, że w orzecznictwie przyjmuje się, iż odwołanie ze stanowiska jest jednym aktem, który prowadzi do zrealizowania dwóch celów - odwołania z funkcji i wypowiedzenia/rozwiązania stosunku pracy (por. wyrok SN z dnia 5 czerwca 2012 roku, II PK 264/11, M.P.Pr. (...)-649).

Odwołanie pracownika ze stanowiska musi być dokonane w formie pisemnej, lecz nie musi zawierać przyczyny odwołania. Pracownik zatrudniony na podstawie powołania nie może kwestionować skutecznie odwołania równoznacznego z wypowiedzeniem umowy o pracę ze względu na brak uzasadnionej przyczyny – tak za wyrokiem SN z dnia 27 kwietnia 2010 roku, II PK 314/09, M.P.Pr. (...)-485.

Sąd Rejonowy stwierdził, że w realiach niniejszej sprawy nie budzi wątpliwości, że pozwana Agencja naruszyła prawo, bowiem przed odwołaniem powoda nie zwróciła się o wyrażenie zgody do związku zawodowego. Nie ma najmniejszych jednak wątpliwości, że to nie działalność związkowa powoda była powodem odwołania, a po prostu zmiana kadry kierowniczej – odwołano bowiem wszystkich kierowników biur powiatowych w województwie (...). Trudno zatem uznać, by przy takiej wymianie kadr to właśnie działalność związkowa miała być powodem odwołania powoda, skoro przy odwoływaniu kierowników dyrektor (...) Oddziału (...) nawet nie analizował sytuacji kierowników, tylko odwołał wszystkich bez wyjątku.

Jak zwraca się uwagę w orzecznictwie – por. wyrok SN z dnia 16 marca 1994 roku, I PRN 6/94, OSNP 1994/1/9 - pracownikowi odwołanemu ze stanowiska w sposób równoznaczny z wypowiedzeniem umowy o pracę (art. 70 § 2 k.p.), z naruszeniem art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz. U. Nr 55, poz. 234), przysługuje - na podstawie stosowanego odpowiednio przepisu art. 45 kp - roszczenie o odszkodowanie. Jedynie wówczas, gdy odwołanie nastąpiło z przyczyn łączących się ze sprawowaniem funkcji związkowej, pracownikowi przysługuje roszczenie o uznanie odwołania za bezskuteczne lub o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach.

W ocenie Sądu Rejonowego powodowi przysługuje skutecznie jedynie roszczenie odszkodowawcze. Z tych względów Sąd I instancji na podstawie art. 45 § 2 kp w związku z art. 47 ¹ kp w punkcie 1 sentencji wyroku zasądził od pozwanej Agencji na rzecz powoda kwotę 16.507,80 zł brutto tytułem odszkodowania za rozwiązanie umowy o pracę z naruszeniem przepisów.

Z zaświadczenia o zarobkach wynika wysokość średniego miesięcznego wynagrodzenia powoda i ta wartość stała się podstawą do ustalenia wysokości odszkodowania (trzykrotność wynagrodzenia).

W pozostałym zakresie tj. w zakresie przywrócenia do pracy, zasądzenia wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy, ale także żądania wyższego odszkodowania powództwo oddalono.

Rozstrzygając o kosztach procesu Sąd Rejonowy na mocy art. 98 kpc zasądził od pozwanej Agencji na rzecz powoda kwotę 4557 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Na koszty te składa się uiszczona przez powoda opłata od pozwu w kwocie 4197 zł oraz wynagrodzenie pełnomocnika według stawki minimalnej tj. kwota 360 zł.

Nadto wyrokowi w pkt 4 nadano rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 5502,60 zł brutto.

Apelację od wyroku złożył pozwany skarżąc wyrok w części, tj.w pkt 1,3 oraz 4 i zarzucając mu:

1.  naruszenie przepisów postępowania tj.art.233§1 k.p.c.poprzez brak wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego w sprawie i pominięcie w ocenie, że uchwała nr 3/06/MOZ/2014 z dnia 26 czerwca 2014 roku, nie jest uchwałą w znaczeniu jurydycznym, albowiem dokument ten nie został podpisany przez członków Zarządu i pomimo tego uznanie, że powód został objęty ochroną związkową na podstawie art.32 ust.1 Ustawy o związkach zawodowych, podczas gdy dokument ten nie jest uchwałą w rozumieniu przepisów prawa, a zatem powód nie został skutecznie objęty ochroną związkową,

2.  naruszenie przepisów postępowania tj.art.233§1 k.p.c. poprzez brak wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego w sprawie i pominięcie w ocenie, że (...) Organizacja (...), zajęła stanowisko, z którego wynika jednoznacznie, że międzyzakładowa organizacja związkowa nie zgadza się z odwołaniem powoda z zajmowanego stanowiska, a zatem nawet w przypadku wystąpienia przez pracodawcę z wnioskiem o wyrażenie zgody na odwołanie powoda, takiej zgody by nie udzieliła,

3.  naruszenie przepisów prawa materialnego tj.art.8 k.p.w zw.z art.32 ust.1 Ustawy o związkach zawodowych przez jego niezastosowanie mimo, iż powołanie się przez powoda na szczególną ochronę związkową było sprzeczne ze społeczno – gospodarczym przeznaczeniem prawa, albowiem rozwiązanie stosunku pracy z powodem nastąpiło na podstawie odwołania i nie miało związku z działalnością związkową powoda, a ponadto nawet w przypadku zwrócenia się przez pracodawcę do organizacji związkowej ta nie wyraziłaby na to zgody.

Wskazując na powyższe zarzuty, na podstawie art.368§1 pkt 5 k.p.c. pozwany wniósł o zmianę wyroku w zaskarżonej części poprzez oddalenie powództwa także co do zasądzonej kwoty 16.507,80 zł oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych za obie instancje.

W uzasadnieniu pozwany stwierdził, że sporna uchwała nie została podpisana przez członków Zarządu, a wyłącznie przez Przewodniczącego Związku działającego za Zarząd, jednak w treści uchwały Zarząd nie upoważnił Przewodniczącego do podpisania dokumentu uchwały. Tym samym powód nie podlegał ochronie związkowej przed rozwiązaniem stosunku pracy wynikającej z Ustawy o związkach zawodowych. Nadto pozwany zarzucił Sądowi I instancji, że nie wziął pod uwagę, iż nawet gdyby pozwany zwrócił się do (...) Organizacji (...) o wyrażenie zgody na rozwiązanie stosunku pracy z powodem, to organizacja związkowa takiej zgody i tak by nie udzieliła.

W odpowiedzi na apelację pozwanego powód wniósł o jej oddalenie w całości oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów zastępstwa procesowego za II instancję według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powód zwrócił uwagę, że te same zarzuty co w apelacji pozwany podnosił w odpowiedzi na pozew, do czego powód odniósł się szczegółowo w piśmie procesowym z dnia 25.07.2016 roku. Powód ponownie stwierdził, że pozwany przez ostatnie 2 lata w pełni respektował uchwałę, której legalność obecnie podważa. Nie zgłaszał żadnych wątpliwości w tym zakresie. W przedmiotowej sprawie nie można postawić skutecznego zarzutu wadliwego wskazania powoda jako osoby, której stosunek pracy podlega szczególnej ochronie. Nie doszło też ze strony powoda do nadużycia prawa w rozumieniu art.8 k.c., skoro pozwana nie wystąpiła o zgodę na rozwiązanie stosunku pracy powoda.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja pozwanego nie zasługuje na uwzględnienie, nie zawiera bowiem jakichkolwiek argumentów, które mogłyby skutecznie podważyć ustalenia dokonane przez Sąd Rejonowy.

Zaskarżone orzeczenie co do zasady jest trafne i zyskuje pełną aprobatę Sądu Okręgowego.

Sąd Rejonowy przeprowadził wyczerpujące postępowanie dowodowe, dokonał prawidłowych ustaleń stanu faktycznego i oceny prawnej, a rozstrzygnięcie swoje również prawidłowo i wyczerpująco uzasadnił. A zatem nie doszło do naruszenia przez Sąd Rejonowy art.328 § 2 k.p.c.

Sąd Okręgowy w pełni podzielił ocenę materiału dowodowego dokonaną przez Sąd Rejonowy uznając, iż nie przekracza ona granic swobodnej oceny dowodów wyrażonej

w art.233 k.p.c. i ostatecznie przyjął ją za własną.

Zgodnie z treścią art. 233 § 1 k.p.c. Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Zasada swobodnej oceny dowodów jest jedną z podstawowych reguł procesu cywilnego. Odnosi się ona zarówno do wyboru określonych środków dowodowych jak i do sposobu ich przeprowadzenia. Ramy swobodnej oceny dowodów określone w art. 233 § 1 k.p.c. wyznaczone są wymaganiami prawa procesowego, doświadczenia życiowego oraz regułami logicznego myślenia, według których Sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonuje wyboru określonych środków dowodowych i ważąc ich moc oraz wiarygodność, odnosi je do pozostałego materiału dowodowego. Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według swego przekonania na podstawie rozważenia zebranego materiału. Dając lub odmawiając wiary dowodom kieruje się wyłącznie własnym przekonaniem (por. wyrok SN z dn. 10 czerwca 1999 roku II UKN 685/98 OSNP 2000/17/655, wyrok SN z dn. 29 września 2000 roku V CKN 94/00, LEX 52589, wyrok SN z dn. 14 grudnia 2001 roku V CKN 561/00, LEX 52713).

Sąd I Instancji w wyniku prawidłowo przeprowadzonego postępowania dowodowego ustalił wszystkie istotne dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności.

Istota sporu w sprawie niniejszej sprowadzała się do ustalenia czy rozwiązanie stosunku pracy powoda nastąpiło zgodnie z obowiązującymi przepisami.

Zgodnie z art.69 k.p. do stosunku pracy na podstawie powołania stosuje się przepisy dotyczące umowy o pracę na czas nieokreślony, z wyłączeniem przepisów regulujących tryb postępowania przy rozwiązywaniu umów o pracę. A zatem co do zasady nie jest wymagana konsultacja ze związkami zawodowymi przewidziana art.38 k.p. Ogólna klauzula zawarta w art. 69 pkt 1 k.p. o wyłączeniu trybu postępowania przy rozwiązywaniu umów o pracę z pracownikami powołanymi nie ma zastosowania do pracowników zatrudnionych na podstawie powołania, będących jednocześnie członkami zarządu organizacji związkowej w rozumieniu art.32 ustawy o związkach zawodowych. Treść art. 32 cyt.ustawy jednoznacznie stwierdza, że ochroną objęta jest trwałość stosunku pracy. W konsekwencji odwołanie ze stanowiska pracownika powołanego – członka zarządu organizacji związkowej, skutkujące rozwiązaniem stosunku pracy bez zgody tegoż zarządu, będzie stanowiło naruszenie art. 32 ustawy o związkach zawodowych i jako niezgodne z prawem daje pracownikowi odwołanemu prawo dochodzenia odpowiednio roszczeń określonych w art. 45 k.p. Słusznie przy tym Sąd Rejonowy ustalił, że rozwiązanie stosunku pracy z powodem nie pozostaje w związku ze sprawowaniem przez niego funkcji związkowej, a co za tym idzie powód mógł domagać się tylko odszkodowania. Jedynie wówczas, gdyby odwołanie nastąpiło z przyczyn łączących się ze sprawowaniem funkcji związkowej, pracownikowi przysługiwałoby roszczenie o uznanie odwołania za bezskuteczne lub o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach (por.wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 marca 1994 roku w sprawie I PRN 6/94).

Bezspornym w sprawie pozostaje, że pozwany nie uzyskał zgody zarządu organizacji związkowej, którego powód był członkiem. Wręcz pozwany przyznaje, że w ogóle o taką zgodę nie występował. Mało tego, w apelacji pozwany podniósł, że nawet gdyby zwrócił się o wyrażenie zgody na rozwiązanie stosunku pracy z powodem, to i tak takiej zgody by nie uzyskał.

Słusznie zatem Sąd I instancji przyjął, że przy odwoływaniu powoda ze stanowiska doszło do naruszenia obowiązujących przepisów.

Nie mogą przy tym ostać się zarzuty pozwanego jakoby uchwała z dnia 26 czerwca 2014 roku, mocą której stosunek pracy powoda został objęty ochroną nie jest uchwałą w znaczeniu prawnym. Po pierwsze słusznie zauważa powód, że przez okres prawie dwóch lat pozwany nie zgłaszał zastrzeżeń do tejże uchwały. A zatem musiała być dla niego jasna i czytelna. W przypadku bowiem jakichkolwiek wątpliwości pracodawca miał obowiązek wszcząć procedury wyjaśniające. Po drugie, jak podnosi powód w piśmie z dnia 25 lipca 2016 roku, czemu pozwany nie zaprzeczył, pozwany w stosunku do innych członków zarządu objętych tą samą uchwałą w pełni ją honorował zwracając się do związku zawodowego o zgodę na rozwiązanie stosunku pracy. Po trzecie, pozwany w toku całego procesu nie zgłosił żadnych wniosków dowodowych na okoliczność wykazania, że sporna uchwała jest nieobowiązująca i powoływał się jedynie na dokumenty złożone przez samego powoda – wyciąg sporządzony ze spornej uchwały, a nie na jej oryginał. I wreszcie rację ma powód twierdząc, że obowiązujące przepisy nie wymagają przesłania pracodawcy całej uchwały – a jedynie zarząd zakładowej organizacji związkowej imiennie wskazuje pracodawcy na piśmie pracowników, których stosunek pracy podlega ochronie, o której mowa w art. 32 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych (vide Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie powiadamiania przez pracodawcę zarządu zakładowej organizacji związkowej o liczbie osób stanowiących kadrę kierowniczą w zakładzie pracy oraz wskazywania przez zarząd oraz komitet założycielski zakładowej organizacji związkowej pracowników, których stosunek pracy podlega ochronie, a także dokonywania zmian w takim wskazaniu z dnia 16 czerwca 2003 roku - Dz.U.2003.108.1013).

Jak już wspomniano słusznie też Sąd Rejonowy przyjął, że to nie działalność związkowa była przyczyną odwołania powoda ze stanowiska – a jedynie zmiany kadry kierowniczej. W tej sytuacji powodowi przysługiwało jedynie odszkodowanie.

W żadnym razie pozwany nie wykazał też, aby powód nadużył w jakikolwiek sposób prawa, szczególnie że to pozwany naruszył obowiązujące go przepisy nie występując o zgodę na rozwiązanie z powodem stosunku pracy. Przyczyna rozwiązania stosunku pracy nie leżała po stronie powoda. W tym zakresie pozwany nietrafnie powołuje się w apelacji na wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 maja 2014 roku w sprawie sygn.akt IIPK 202/13, bowiem wyrok ten dotyczy całkowicie odmiennego stanu faktycznego.

Reasumując, Sąd Okręgowy w pełni aprobuje ustalenia, w tym rozważania prawne poczynione przez Sąd I instancji.

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd II instancji na mocy art. 385 kpc oddalił apelację pozwanego uznając, że jest ona bezzasadna.

O kosztach orzeczono po myśli art. 98§1 k.p.c. i § 9 ust. 1 pkt 1 i § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.t.j. z 2015r. poz. 1804.).

(-) SSO Joanna Smycz (-) SSO Jolanta Łanowy – Klimek (-) SSR del.Renata Stańczak

Sędzia Przewodniczący Sędzia (spr.)