Pełny tekst orzeczenia

Sygnatura akt XIII Ga 1079/16

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 9 lutego 2016 roku w sprawie z powództwa (...) spółki jawnej (...) z siedzibą w T. przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.
o zapłatę 1.394 euro i 306,00 złotych. Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi oddalił powództwo i zasądził od powódki na rzecz pozwanej kwotę 1.217,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. (wyrok k. 108, uzasadnienie k. 109-112)

Apelację od powyższego wyroku wniosła powódka zaskarżając go w całości.

Zaskarżonemu orzeczeniu zarzuciła:

I/ naruszenie przepisów prawa procesowego, mające istotny wpływ na wynik
postępowania, w postaci.

1/ naruszenia art. 229 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie i przyjęcie przez Sąd za nieudowodnione, że towar oddany do przewozu ważył 1223 kg, w sytuacji gdy przedmiotowa okoliczność została wyraźnie przyznana przez pozwaną w piśmie
z dnia 8 października 2015 r., a zatem w świetle powołanego przepisu nie wymagała udowodnienia przez powoda;

2. naruszenia art. 233 § l k.p.c. w zw. z art. 6 k.c. poprzez przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów i błędne z punktu widzenia doświadczenia życiowego
i zasad logicznego rozumowania przyjęcie, że do przewozu przekazano 6, a nie
8 sztuk taśmy termotransferowej oraz przez nieprawidłową ocenę zastrzeżeń powódki poczynionych na liście przewozowym;

3. naruszenia art. 234 k.p.c. w zw. z art. 8 ust. l i 2 w zw. z art. 9 ust. 2 Konwencji CMR poprzez jego niezastosowanie i przyjęcie przez Sąd, iż w niniejszej sprawie nie zachodzi domniemanie z art. 8 ust. l i 2 w zw. z art. 9 ust. 2 Konwencji CMR
w sytuacji, gdy brak zastrzeżeń zgłoszonych w liście przewozowym przez pozwanego powinien prowadzić do uznania danych zawartych w liście przewozowym za prawdziwe a przy braku w tym zakresie dowodów przeciwnych zgłoszonych przez pozwanego niezastosowanie przez Sąd domniemania
z art. 234 k.p.c. należy uznać za niezgodne z prawem;

4. naruszenia art. 328 § 2 k.p.c. poprzez niewłaściwe skonstruowanie uzasadnienia, które nie zawiera wskazania dowodów, na których sąd się oparł i przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej,
w szczególności poprzez brak odniesienia przez Sąd do zeznań świadka Ł. B. (k.105 v - 106) oraz korespondencji mailowej z dnia 24 lipca 2014 roku i 1 sierpnia 2014 roku (w aktach sprawy), w której pozwana dokonuje uznania długu;

II/ naruszenie przepisów prawa materialnego poprzez błędną wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie, w szczególności:

1/ naruszenia art. 8 ust. l i 2 w związku z art. 9 ust. 2 Konwencji CMR poprzez niezastosowanie wynikającego z nich domniemania prawdziwości oświadczeń
i danych zawartych w liście przewozowym co skutkowało nieuprawionym przyjęciem przez Sąd, że powód nie udowodnił, iż waga przesyłki wynosiła 1223 kg;

2/ naruszenia art. 8 ust. 3 poprzez uznanie, że obowiązkiem powódki było polecenie przewoźnikowi sprawdzenia liczby sztuk i wagi przewożonego towaru, podczas gdy z przepisu tego wynika jedynie uprawnienie nadawcy oraz poprzez uznanie, że brak dokonania stosownego zlecenia wyłącza domniemanie z art. 9 ust. 2 Konwencji CMR;

3/ naruszenia art. 30 ust. l Konwencji CMR w zw. z art.355 § 2 k.c. poprzez uznanie, że zastrzeżenie na liście przewozowym dokonane przez powódkę nie jest dochowaniem przez nią aktów staranności przy badaniu doręczonego towaru oraz, że nie dowodzi ono nieprawidłowości w wykonaniu przewozu, pomimo dokonania przez niego wszystkich czynności wymaganych przez przepisy Konwencji CMR.

Wskazując na powyższe zarzuty skarżąca wniosła o:

1/ zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie powództwa w całości,

2/ zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kosztów postępowania, z uwzględnieniem kosztów postępowania odwoławczego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. (apelacja k. 123 -131)

Pozwana wniosła o oddalenie apelacji i zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej kosztów zastępstwa prawnego w postępowaniu apelacyjnym według norm przepisanych. (odpowiedź na apelację k. 141)

Sąd Okręgowy, Sąd Gospodarczy zważył, co następuje:

Przedmiotowa sprawa podlega rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym uregulowanym w art. 505 1 k.p.c. - art. 505 14 k.p.c.

W postępowaniu uproszczonym apelację można oprzeć na dwóch wskazanych
w przepisie art. 505 9 § 1 1 k.p.c. podstawach: naruszeniu prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie oraz naruszeniu przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć wpływ na wynik sprawy.

W świetle stanowiska Sądu Najwyższego apelacja w postępowaniu uproszczonym ma charakter apelacji ograniczonej (por. stanowisko Sądu Najwyższego zawarte w uchwale z dnia 31 stycznia 2008 r., III CZP 49/07, OSNC 2008/6/55, mającej moc zasady prawnej). Oznacza to, że jej celem jest kontrola wyroku wydanego przez sąd pierwszej instancji (z punktu widzenia jego zgodności z materiałem procesowym pozostającym w dyspozycji sądu orzekającego) w granicach wyznaczonych przez treść zarzutów apelacji.

W postępowaniu uproszczonym jeżeli sąd drugiej instancji nie przeprowadził postępowania dowodowego, uzasadnienie wyroku powinno zawierać jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa (art. 505 13 § 2 k.p.c.).

Apelacja powódki jest bezzasadna i podlega oddaleniu.

W ocenie Sądu Okręgowego, zarzuty podniesione przez skarżącą nie zasługują na uwzględnienie. Rozstrzygnięcie Sądu I instancji pozostaje w zgodzie
z poczynionymi ustaleniami w zakresie stanu faktycznego sprawy i koresponduje ze zgromadzonym materiałem dowodowym. Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy
i wyczerpujący przeprowadził postępowanie dowodowe w sprawie, dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych, jak również zastosował właściwe przepisy prawa materialnego. W tym zakresie Sąd Okręgowy w pełni podziela argumentację faktyczną i prawną Sądu Rejonowego, a poczynione ustalenia faktyczne przyjmuje za własne.

Z podniesionych w apelacjach zarzutów, w pierwszej kolejności rozważenia wymagają zarzuty dotyczące naruszenia przepisów kodeksu postępowania cywilnego, gdyż poprawność zastosowania przepisów prawa materialnego może być oceniana jedynie w odniesieniu do stanu faktycznego ustalonego zgodnie z zasadami procedury cywilnej (vide: uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z 2 lipca 2004 roku, w sprawie II CK 409/03, opubl. Lex nr 148384).

Chybiony jest zarzut naruszenia art. 328 § 2 k.p.c. poprzez niewłaściwe skonstruowanie uzasadnienia.

Zgodnie z powszechnie przyjmowanym w orzecznictwie poglądem, uzasadnienie orzeczenia wyjaśnia przyczyny, dla jakich orzeczenie zostało wydane, jest sporządzane już po jego wydaniu, a zatem wynik sprawy z reguły nie zależy od tego, jak napisane zostało uzasadnienie i czy zawiera ono wszystkie wymagane elementy.
Z tych przyczyn zarzut naruszenia przepisu art. 328 § 2 k.p.c. może być usprawiedliwiony tylko w tych wyjątkowych okolicznościach, w których treść uzasadnienia orzeczenia sądu całkowicie uniemożliwia dokonanie oceny toku wywodu, który doprowadził do wydania orzeczenia lub w przypadku zastosowania prawa materialnego do niedostatecznie jasno ustalonego stanu faktycznego (tak SN w wyroku z dnia 2 marca 2011 r. w sprawie II PK 202/10, w wyroku z dnia 7 stycznia 2010 r.
w sprawie II UK 148/09, podobnie SA w Poznaniu w wyroku z dnia 27 października 2010 r. w sprawie I ACa 733/10, opubl. Legalis).

W rozpatrywanej sprawie uzasadnienie zaskarżonego wyroku zawiera ustalenia faktyczne ze wskazaniem dowodów, na których sąd się oparł i rozważania pozwalające odtworzyć tok rozumowania Sądu Rejonowego. Nie jest zatem dotknięte tego rodzaju uchybieniami, które mogłyby skutkować wzruszeniem zakwestionowanego apelacją orzeczenia.

Zeznania świadka Ł. B. stanowią podstawę ustaleń faktycznych, a korespondencja e – mail z dnia 24 lipca 2014 roku i l sierpnia 2014 roku nie daje podstaw do ustalenia, że pozwana uznała dług.

Nie jest też trafny zarzut naruszenia art. 233 § l k.p.c. w zw. z art. 6 k.c. poprzez przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów i błędne z punktu widzenia doświadczenia życiowego i zasad logicznego rozumowania.

Artykuł 6 k.c. ustanawia podstawową regułę dowodową, zgodnie z którą ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne.

Konsekwencją niewykazania przez stronę prawdziwości jej twierdzeń
o istotnych faktach jest to, że fakty te nie będą stanowiły podstawy rozstrzygnięcia sądowego, przez co strona nie osiągnie korzystnego dla siebie orzeczenia.

Działanie reguły ogólnej z art. 6 k.c. wymaga wskazania, że na gruncie prawa cywilnego materialnego fakty (okoliczności), z którymi prawo łączy powstanie, zmianę lub ustanie stosunków cywilnoprawnych, są zdarzeniami cywilnoprawnymi. Stanowi to podstawę do podziału, na tle omawianego artykułu, faktów dowodzonych
w procesie cywilnym na trzy rodzaje: a) fakty prawotwórcze, b) fakty tamujące powstanie prawa, c) fakty niweczące prawo. Reguła art. 6 k.c. ma więc złożone znaczenie materialnoprawne i procesowe i powszechnie w doktrynie przyjmuje się, że powód powinien udowodnić fakty prawotworzące a pozwany fakty niweczące to prawo lub uniemożliwiające jego powstanie.

Do naruszenia art. 6 k.c. dochodzi, gdy sąd orzekający przypisuje obowiązek dowodowy innej stronie niż ta, która z określonego faktu wywodzi skutki prawne dochodzi (stanowisko takie zajął Sąd Najwyższy, Izba Cywilna w wyroku z 15 marca 2012 roku, I CSK 345/11, opubl.: Legalis).

Przepis art. 233 § 1 k.p.c. stanowi, że sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału.

Sąd Okręgowy pragnie zauważyć, że zarówno w petitum jak
i uzasadnieniu apelacji próżno poszukiwać jakichkolwiek argumentów dotyczących oceny poszczególnych dowodów przeprowadzonych w niniejszej sprawie. Tymczasem zarzut naruszenia przepisu art. 233 § l k.p.c. byłby skuteczny wówczas, gdyby skarżąca wykazała uchybienie podstawowym regułom służącym ocenie wiarygodności i mocy poszczególnych dowodów, tj. regułom logicznego myślenia, zasadzie doświadczenia życiowego i właściwego kojarzenia faktów (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia
16 grudnia 2005 r., sygn. akt III CK 314/05, LEX nr 172176).

W judykaturze przyjmuje się, że nie jest wystarczające samo przekonanie strony o innej niż przyjął sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów
i odmiennej ocenie niż ocena sądu (por. Sąd Najwyższy m.in. w wyroku z dnia
8 kwietnia 2009 r., sygn. akt II PK 261/08, LEX nr 707877, wyroku z dnia 16 grudnia 2005 r., sygn. akt III CK 314/05, LEX nr 172176).

W apelacji powinno zostać zatem zaznaczone, które dowody, w jakim zakresie i dlaczego, zdaniem strony skarżącej, zostały przez Sąd Rejonowy ocenione
z naruszeniem zasady swobodnej oceny dowodów i w konsekwencji, które ustalenia faktyczne Sądu są wadliwe i jakie powinny być ustalenia prawidłowe, ewentualnie jakich ustaleń zabrakło w zaskarżonym wyroku.

Jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadził wnioski logicznie poprawne i zgodne z zasadami doświadczenia życiowego, to taka ocena dowodów nie narusza zasady swobodnej oceny dowodów przewidzianej w art.
233 § 1 k.p.c.
, choćby dowiedzione zostało, że z tego samego materiału dałoby się wysnuć równie logiczne i zgodne z zasadami doświadczenia życiowego wnioski odmienne (wyrok Sądu Najwyższego z 27.09.2002r., IV CKN 1316/00, opubl. Legalis). Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo- skutkowych, to przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona (wyrok Sądu Najwyższego z 27.9.2002 r., II CKN 817/00, opubl. Legalis; wyrok Sądu Najwyższego z 16.12.2005 r., III CK 314/05, OwSG 2006, nr 10, poz. 110).

Ustalenia faktyczne Sądu I instancji są zgodne z dowodami stanowiącymi ich podstawę. Zarówno zlecenie przewozu, zeznania świadka Ł. B., jak
i list przewozowy zostały ocenione zgodnie z wymogami art. 233 § 1 k.p.c.

Pozbawiony racji jest również zarzut naruszenia art. 229 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie.

Fakty przyznane w rozumieniu art. 229 k.p.c. to fakty podane przez jedną stronę i potwierdzone jako zgodne z prawdą przez stronę przeciwną w drodze wyraźnego oświadczenia złożonego w toku postępowania. Trzeba przy tym podkreślić, że przedmiotem przyznania mogą być wyłącznie fakty, a nie ich ocena prawna; stosunki prawne podlegają bowiem zawsze rozstrzygającej ocenie sądu (zob. post. Sądu Najwyższego z 7.10.2005 r., IV CK 133/05, Legalis).

Przyznanie jest to oświadczenie wiedzy strony potwierdzające prawdziwość twierdzenia przeciwnika procesowego o istnieniu lub nieistnieniu określonego faktu. Tym samym, art. 229 k.p.c. przewidziany jest dla przyznania okoliczności składających się na stan faktyczny sprawy, a nie dla przyznania oceny prawnej tego rodzaju faktów wyrażonej przez stronę przeciwną (wyr. SN z 13.1.2005 r., IV CK 430/04, Legalis). Szerzej mówiąc, przedmiotem przyznania, jako jednostronnej czynności procesowej, mogą być tylko fakty, a nie ich ocena, gdyż jest ono oświadczeniem wiedzy o faktach, czyli o elementach istniejącej rzeczywistości.

Wbrew stanowisku skarżącej, w piśmie datowanym 8 październik 2015 r. brak jest wyraźnego przyznania przez pozwaną, że towar oddany do przewozu ważył
1223 kg.

Nie jest też zasadny zarzut naruszenia art. 234 k.p.c. w zw. z art. 8 ust. l i 2
w zw. z art. 9 ust. 2 Konwencji CMR poprzez jego niezastosowanie.

Zgodnie z art. 234 k.p.c. domniemania ustanowione przez prawo (domniemania prawne) wiążą sąd; mogą być jednak obalone, ilekroć ustawa tego nie wyłącza.

Źródłem domniemań prawnych są normy prawa materialnego. Istota tych domniemań sprowadza się do tego, że dowód określonego w normie prawnej faktu zastępuje dowód faktu, z którego dana osoba wywodzi skutki prawne albo bezpośrednio dowód istnienia określonego prawa, stosunku prawnego lub jego istotnego elementu.

Zastosowanie domniemania prawnego albo zupełnie zwalnia stronę od wykazywania spornego faktu (por. art. 7 k.c.), albo też ułatwia przeprowadzenie dowodu na taki fakt poprzez możliwość udowodnienia innego faktu, objętego tzw. podstawą domniemania. W większości jednak wypadków dla dokonania ustaleń w zakresie faktów stanowiących wnioski domniemania konieczne jest udowodnienie innych faktów, które z reguły są łatwiejsze do wykazania niż fakty sporne, domniemywane

W przepisie art. 8 Konwencji Genewskiej o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów ( CMR ) z dnia 19 maja 1956 roku ( Dz. U. z roku 1962, nr 49, poz. 238, sprost.: Dz. U. nr 69, poz. 352, dalej Konwencja CMR lub CMR) nie zostały sformułowane żadne domniemania prawne.

Z kolei przepis art. 9 ust. 2. Konwencji CMR stanowi, że w braku uzasadnionych zastrzeżeń przewoźnika, wpisanych do listu przewozowego, istnieje domniemanie, że towar i jego opakowanie były widocznie w dobrym stanie w chwili przyjęcia przez przewoźnika i że ilość sztuk, jak również ich cechy i numery były zgodne z oświadczeniami w liście przewozowym.

Przepis art. 8 ust. 1 CMR nakłada na przewoźnika przyjmującego towar do przewozu dwa obowiązki. Pierwszy obejmuje sprawdzenie dokładności danych listu przewozowego dotyczących liczby sztuk przesyłki, ich cech i numerów. Drugi natomiast - sprawdzenie widocznego stanu towaru i jego opakowania. Wykonanie tych obowiązków ma szczególne znaczenie dla przewoźnika, gdyż ich zaniechanie powoduje, że deklaracje zawarte w liście przewozowym stają się dla przewoźnika wiążące i zastosowanie znajduje domniemanie, o którym mowa w art. 9 ust. 2 CMR (por. komentarz do tego przepisu).

Sprawdzenie danych listu przewozowego dotyczy danych określonych
w przepisie art. 6 ust. 1 lit. g CMR. Jeżeli więc towar zapakowany jest na paletach, wystarczające jest sprawdzenie liczby palet, jeżeli użyto innych opakowań zbiorczych (pudeł, worków, beczek, bębnów itp.), należy przeliczyć te opakowania. Przewoźnik nie ma natomiast co do zasady obowiązku przeliczać sztuk rzeczy znajdujących się
w poszczególnych opakowaniach zbiorczych. Obowiązek taki powstaje tylko w razie zgłoszenia żądania przez nadawcę (art. 8 ust. 3 CMR).

Przepis art. 8 ust. 1 CMR nie nakłada na przewoźnika obowiązku sprawdzania innych danych listu przewozowego dotyczących towaru, w szczególności jego wagi brutto lub inaczej wyrażonej ilości towaru. Obowiązek ten powstaje w razie zgłoszenia takiego żądania przez nadawcę (art. 8 ust. 3 CMR) (Ambrożuk Dorota, Dąbrowski Daniel, Wesołowski Krzysztof, Konwencja o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR). Komentarz, opublikowano: LEX 2015, art. 8).

Domniemanie dotyczące przyjęcia towaru, jego stanu i opakowania oraz liczby sztuk, ich cech i numerów istnieje tylko „w braku uzasadnionych zastrzeżeń przewoźnika wpisanych do listu przewozowego”.

Zakres domniemania z art. 9 ust. 2 CMR nie obejmuje co do zasady wagi towaru czy też inaczej określonej jego ilości. Dane te są wiążące dla przewoźnika (uzgodnione przez strony), o ile nadawca zgłosił żądanie, o którym mowa w art. 8 ust.
3 CMR, i wynik sprawdzenia wpisano do listu przewozowego (Ambrożuk Dorota, Dąbrowski Daniel, Wesołowski Krzysztof, Konwencja o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR). Komentarz, opublikowano: LEX 2015, art. 9)

Uwzględniając powyższe rozważania nie sposób też zgodzić się z zarzutami naruszenia art. 8 ust. l i 2 w związku z art. 9 ust. 2 Konwencji CMR poprzez niezastosowanie wynikającego z nich domniemania prawdziwości oświadczeń
i danych zawartych w liście przewozowym oraz naruszenia art. 8 ust. 3 poprzez uznanie, że obowiązkiem powódki było polecenie przewoźnikowi sprawdzenia liczby sztuk i wagi przewożonego towaru.

Domniemaniem z art. 9 ust. 2 Konwencji CMR w rozpoznawanej sprawie nie jest objęta ani ilość, ani waga przewożonego towaru.

Nie jest też trafny zarzut naruszenia art. 30 ust. l Konwencji CMR w zw.
z art.355 § 2 k.c.

Przepis art. 30 ust. 1 CMR stanowi, że jeżeli odbiorca przyjął towar, nie sprawdziwszy wraz z przewoźnikiem jego stanu albo nie zgłosiwszy przewoźnikowi zastrzeżeń wskazujących ogólnie rodzaj braku lub uszkodzenia najpóźniej w chwili dostawy, jeśli idzie o widoczne braki lub uszkodzenia albo w siedem dni od daty dostawy, nie wliczając niedziel i dni świątecznych, jeśli idzie o braki lub uszkodzenia niewidoczne - domniemywa się, jeżeli nie ma dowodu przeciwnego, że otrzymał towar w stanie opisanym w liście przewozowym. Zastrzeżenia przewidziane wyżej powinny być dokonane na piśmie, jeśli idzie o braki lub uszkodzenia niewidoczne.

Prawidłowo Sąd I instancji uznał, że powódka - wbrew obowiązkowi wynikającemu z art. 6 k.c. - nie wykazała w niniejszym postępowaniu że przyjęty przez pozwaną do przewozu towar obejmował 8 sztuk jumborolli taśmy termotransferowej, ewentualnie, że waga przyjętego towaru wyniosła 1.323 kg, a także towar o jakiej wadze został dostarczony powódce (powódka nie dokonała zważenia dostarczonej przesyłki, mimo, że należałoby od niej tego wymagać, jako od profesjonalisty - art. 355 § 2 k.c. - wobec stwierdzenia przez nią braku dwu jumborolli).

W konsekwencji zasadne jest też stanowisko Sądu Rejonowego, że powódka nie udowodniła w niniejszym postępowaniu, że pozwana dopuściła się utraty części przesyłki, co stanowi warunek sine qua non odpowiedzialności odszkodowawczej pozwanej.

Mając powyższe na uwadze i nie znajdując podstaw do wzruszenia z urzędu zaskarżonego orzeczenia, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację powódki.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie
art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w związku z art. 99 k.p.c., art. 109 § 2 k.p.c. i art. 391 § 1 k.p.c. Zasądzona od powódki na rzecz pozwanej kwota 1.200,00 zł stanowi wynagrodzenie pełnomocnika pozwanej będącego radcą prawnym, którego wysokość Sąd określił na podstawie § 2 punkt 4 w związku z § 10 ustęp 1 punkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r., poz. 1804 ze zm.) w brzmieniu obowiązującym przed zmianą dokonaną rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2016 r. poz. 1667, § 2) uwzględniając datę złożenia apelacji.