Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 listopada 2013 r.

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie :

Przewodniczący: SSO Ludmiła Tułaczko

Sędziowie: SO Aleksandra Mazurek

SO Marek Wojnar (spr.)

Protokolant aplikant sędziowski Katarzyna Kopycińska

przy udziale prokuratora Anny Radyno-Idzik

po rozpoznaniu w dniu 25 listopada 2013 r.

sprawy L. G.

skazanego wyrokiem łącznym

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę skazanego

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Północ w Warszawie

z dnia 31 stycznia 2013 r. sygn. akt III K 528/12

uchyla zaskarżony wyrok co do punktów II i V i sprawę w tym zakresie przekazuje Sądowi Rejonowemu dla Warszawy Żoliborza w Warszawie do ponownego rozpoznania, utrzymuje zaskarżony wyrok w pozostałej części; zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adwokata J. K. kwotę 147,60 złotych obejmującą wynagrodzenie za obronę z urzędu
w postępowaniu odwoławczym oraz podatek od towarów i usług; wydatkami w postępowaniu odwoławczym obciąża Skarb Państwa.

Sygn. akt VI Ka 650/13

UZASADNIENIE

L. G. został skazany prawomocnymi wyrokami:

I. Sądu Rejonowego dla Warszawy - Pragi z dnia 4 czerwca 2004 r., sygnatura akt IX K 719/04, za czyn z art. 207 § 1 k.k. popełniony
w okresie od marca 1990 r. do 15 marca 2004 r., za który została wymierzona mu kara 10 miesięcy ograniczenia wolności z zobowiązaniem do wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cel społeczny w wymiarze 30 godzin
w stosunku miesięcznym, na poczet której zaliczono jeden dzień rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 15 marca 2004 r. do dnia 16 marca 2004 r., zaś postanowieniem Sądu Rejonowego dla Warszawy - Pragi z dnia
4 maja 2005r., sygnatura IX Wo 368/04, zwolniono L. G. od reszty kary ograniczenia wolności;

II. Sądu Rejonowego dla Warszawy - Pragi z dnia 17 sierpnia 2005 r., sygnatura akt IX K 1030/05, za czyn z art. 278 § 1 k.k. popełniony
w nieustalonym okresie czasu do kwietnia 2004 r. oraz za czyn z art.
278 § 1 k.k. popełniony w grudniu 2004 r., za które to czyny została wymierzona mu kara łączna 12 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin miesięcznie, z zobowiązaniem do naprawienia szkody. Dnia 30.06.2006 r. wykonano karę ograniczenia wolności;

III. Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi - Północ w Warszawie z dnia 2 marca 2006 roku, sygnatura akt III K 1620/06, za czyn z art. 178 a § 1 k.k. popełniony
w dniu 14 października 2005 r., za który została wymierzona mu kara grzywny
w wysokości 50 stawek dziennych po 20 złotych, z orzeczeniem wobec oskarżonego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 2 lat, z obowiązkiem świadczenia pieniężnego w kwocie 500 złotych
z przeznaczeniem na cel bezpośrednio związany z udzielaniem pomocy osobom poszkodowanym w wypadkach komunikacyjnych, zaś postanowieniem Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi - Północ w Warszawie z dnia 2 października 2008 r., sygnatura III Ko 1211/08, postanowiono nie orzekać wobec L. G. kary zastępczej w zamian za karę grzywny w wysokości 50 stawek dziennych po 20 zł, zaś postanowieniem Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi - Północ w Warszawie z dnia 29 września 2009 r., sygnatura III Ko 1317/09, postanowiono nie orzekać wobec L. G. kary zastępczej pozbawienia wolności w zamian za karę grzywny 50 stawek po 10 zł, zaś postanowieniem Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi - Północ w Warszawie z dnia
2 października 2012 r., sygnatura III Ko 1000/12, postanowiono w zamian za pozostałą karę grzywny w wysokości 50 stawek po 20 zł orzeczoną wobec L. G. zarządzić wykonanie 25 dni kary zastępczej pozbawienia wolności;

IV. Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi - Północ w Warszawie z dnia 21 kwietnia 2006 r., sygnatura akt III K 2300/06, za czyn z art. 178 a § 1 k.k. popełniony w dniu 5 grudnia 2005 r., za który została wymierzona mu kara grzywny w wysokości 100 stawek dziennych po 15 złotych, z orzeczeniem wobec oskarżonego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 3 lat, z obowiązkiem świadczenia pieniężnego w kwocie 800 złotych na rzecz Fundacji Osób (...) w (...), zaś postanowieniem Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi
- Północ w Warszawie z dnia 2 października 2008 r., sygnatura akt III Ko 1207/08, postanowiono nie orzekać wobec L. G. kary zastępczej
w zamian za karę grzywny w wysokości 100 stawek dziennych grzywny po 15 zł, zaś postanowieniem Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi - Północ
w Warszawie z dnia 7 czerwca 2010 r., sygnatura III Ko 733/10, postanowiono orzec wobec L. G. karę zastępczą 10 miesięcy pracy społecznie użytecznej po 20 godzin w miesiącu w zamian za karę grzywny w wysokości 100 stawek dziennych po 15 zł, zaś postanowieniem Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi - Północ w Warszawie z dnia 5 września 2011 r., sygnatura III Ko 1014/11, postanowiono uchylić postanowienie z dnia 7 czerwca 2010 r., sygn. III Ko 733/10 i nie orzekać wobec L. G. kar zastępczych w zamian za karę grzywny 100 stawek po 35 złotych, zaś postanowieniem Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi - Północ w Warszawie z dnia 27 czerwca
2012 r., sygnatura III Ko 748/12, postanowiono zarządzić wobec L. G. wykonanie kary zastępczej 46 dni pozbawienia wolności w zamian za pozostałą karę grzywny w wysokości 92 stawek po 10 zł;

V. Sądu Rejonowego dla Warszawy Śródmieścia w Warszawie z dnia 7 maja 2010 r., sygnatura akt. V K 280/10, za czyn z art. 280 § 1 k.k. w zw. z art.
13 § 1 k.k. w zw. z art. 280 § 1 k.k. w zb. z art. 157 § 1 k.k. w zw. z art.
11 § 2 k.k. popełniony w dniu 22.02.2010 r., za który została wymierzona mu kara 2 lat pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 5 lat, z oddaniem oskarżonego pod dozór kuratora sądowego, na podstawie art. 33 § 2 k.k. została orzeczona kara 30 stawek dziennych grzywny po 30 zł każda, na poczet której zaliczono czas zatrzymania od dnia 22 lutego 2010 r. do dnia 8 marca 2010 roku, zaś postanowieniem Sądu Rejonowego da Warszawy Pragi - Północ w Warszawie z dnia 11 października 2011 r., sygnatura art. III Ko 1093/11, postanowiono zarządzić wykonanie kary 2 lat pozbawienia wolności orzeczonej wobec L. G.;

VI. Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi - Północ w Warszawie z dnia
5 października 2010 r., sygnatura akt. III K 405/10, za czyn z art. 207 § 1 k.k. popełniony w okresie od 15 marca 2004 r. do dnia 15 lutego 2010 r., za który została wymierzona mu kara 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 2 lat, z nałożeniem na oskarżonego obowiązku poddania się leczeniu odwykowemu od uzależnienia od alkoholu,
z oddaniem oskarżonego pod dozór kuratora sądowego, zaś postanowieniem Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi - Północ w Warszawie z dnia
21 września 2011 roku, sygnatura akt III Ko 1091/11, zarządzono wykonanie kary 1 roku pozbawienia wolności.

Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi - Północ w Warszawie wyrokiem z dnia 31 stycznia 2013 r, sygn. akt III K 528/12., wyroki opisane w punktach III (sygn. akt III K 1620/06), IV (sygn. akt III K 2300/06) na podstawie art. 85 k.k. i art. 86 § 2 k.k. połączył i wymierzył skazanemu L. G. karę łączną 130 stawek po 10 złotych każda; wyroki opisane
w punktach V (sygn. akt. V K 280/10), VI (sygn. akt III K 405/10) na podstawie art. 85 k.k. i art. 86 § 1 k.k. połączył i wymierzył skazanemu L. G. karę łączną 2 lat i 11 miesięcy pozbawienia wolności; ustalił, że w pozostałym zakresie wyroki podlegają odrębnemu wykonaniu; na podstawie art. 572 k.p.k. postępowanie w przedmiocie wydania wyroku łącznego w zakresie wyroków opisanych w punktach I - II umorzył; na podstawie art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej kary łącznej zaliczył skazanemu L. G. okres rzeczywistego pozbawienia wolności od dnia 22.02.2010 r. do dnia 6.05.2010 r.; zasądził na rzecz adw. J. K. kwotę 120 zł powiększoną
o należną stawkę podatku VAT z tytułu udzielonej z urzędu, a nieopłaconej pomocy prawnej; a podstawie art. 624 § 1 k.p.k. zwolnił skazanego L. G. od ponoszenia kosztów sądowych związanych z wydaniem wyroku łącznego, które przekazał na Skarb Państwa.

Apelację od powyższego wyroku wniósł obrońca oskarżonego. Zaskarżył on ten wyrok na korzyść skazanego L. G. w części dotyczącej rozstrzygnięcia zawartego w punkcie II sentencji tego wyroku,
w zakresie którego Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi – Północ Warszawie połączył wyroki opisane w punktach V (sygn. akt. V K 280/10) i VI (sygn. akt III K 405/10) i wymierzył skazanemu L. G. karę łączną 2 lat i 11 miesięcy pozbawienia wolności. Rozstrzygnięciu temu zarzucił rażącą niewspółmierność kary wymierzonej skazanemu, która nie uwzględnia w wystarczającej mierze celów zapobiegawczych i wychowawczych kary określonych w art. 53 § 1 k.k. oraz właściwości i warunków osobistych sprawcy i jego obecnego zachowania w okresie odbywania kary (art. 53 § 2 k.k.), które to dyrektywy wymiaru kary przemawiały w sprawie niniejszej za wymierzeniem wobec skazanego kary łącznej na zasadzie pełnej absorpcji.

W konkluzji apelacja wniosła o:

- zmianę zaskarżonego wyroku w części dotyczącej rozstrzygnięcia zawartego
w punkcie II sentencji tego wyroku, poprzez wymierzenie skazanemu L. G. - w zakresie wyroków podlegających w tym punkcie łączeniu - kary łącznej z zastosowaniem zasady pełnej absorpcji, w dolnej granicy przewidzianej w art. 86 § 1 k.k., to jest kary 2 lat pozbawienia wolności;

- zaliczenie na poczet wymierzonej kary okresów faktycznego pozbawienia wolności skazanego;

- zwrot kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu za II instancję.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Merytoryczne odniesienie się do podniesionego w apelacji zarzutu rażącej niewspółmierności kary łącznej pozbawienia wolności obejmujące skazania w sprawach o sygn. akt V K 280/10 Sądu Rejonowego dla Warszawy Śródmieścia w Warszawie i o sygn. akt III K 405/10 Sądu Rejonowego dla Warszawy-Pragi Północ w Warszawie jest przedwczesne, bowiem wyrok w zaskarżonej części podlega uchyleniu z uwagi na nieuwzględnienie całokształtu okoliczności sprawy o wydanie wyroku łącznego w tym zakresie.

Przede wszystkim podnieść należy, że jeśli zachodzą warunki do wydania wyroku łącznego, sąd ma obowiązek wyrok taki wydać i to nie tylko z inicjatywy stron, ale także z urzędu. Wyrok łączny powinien obejmować wszystkie skazania na kary podlegające połączeniu, a nie tylko podane przez skazanego (por. wyrok S.A. w Krakowie z dnia 17 kwietnia 2013 r., II AKa 56/12, KZS 2013/6/92).

W niniejszej sprawie Sąd Rejonowy w zaskarżonym pkt II części dyspozytywnej wymogowi temu nie sprostał, bowiem połączył skazania na kary pozbawienia wolności w sprawach o sygn. akt V K 280/10 Sądu Rejonowego dla Warszawy Śródmieścia w Warszawie i o sygn. akt III K 405/10 Sądu Rejonowego dla Warszawy-Pragi Północ w Warszawie, natomiast pominął podlegający połączeniu z tymi wyrokami i prawomocny w chwili orzekania wyrok z dnia 7 listopada 2012 r. w sprawie o sygn. akt IV K 254/11 Sądu Rejonowego dla Warszawy-Żoliborza w Warszawie skazujący L. G. za przestępstwo z art. 286 § 1 k.k. w zb. z art. 270 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. popełnione w dniu 28 marca 2008 r. na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności. Uchybienie to było niewątpliwie spowodowane tym, że Sąd I instancji w chwili orzekania w przedmiocie wyroku łącznego nie dysponował aktualnymi danymi o karalności skazanego z Krajowego Rejestru Karnego. Sąd ten bowiem orzekając w dniu 31 stycznia 2013 r. miał na uwadze informację o karalności skazanego z dnia 31 lipca 2012 r., a więc sprzed okresu 6 miesięcy, gdzie wyrok skazujący z dnia 7 listopada 2012 r., w sprawie o sygn. akt IV K 254/11,

który uprawomocnił się w dniu 15 listopada 2011 r. nie był jeszcze wykazany. Sąd Rejonowy nie żądając aktualnych danych o karalności pozbawił się zatem możliwości poczynienia prawidłowych i pełnych ustaleń co do karalności skazanego oraz wyroków podlegających połączeniu.

Brak poczynienia przez Sąd I instancji pełnych ustaleń co do karalności skazanego, a co za tym idzie możliwości łączenia wyroków w myśl art. 85k.k. i art. 86 k.k. powoduje konieczność uchylenia wyroku w zaskarżonym zakresie, przy czym również co do wiążącego się z orzeczeniem w pkt II wyroku orzeczenia z pkt V o zaliczeniu na poczet orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności okresu rzeczywistego pozbawienia wolności i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania. Godzi się przy tym zauważyć, że ze względu na zasadę dwuinstancyjności postępowania sądowego nie jest możliwa merytoryczna zmiana zaskarżonego wyroku przez Sąd odwoławczy.

Podkreślić ponadto należy, że zgodnie z art. 569 § 1 k.p.k. jeżeli zachodzą warunki do orzeczenia kary łącznej w stosunku do osoby prawomocnie skazanej wyrokami różnych sądów, właściwy do wydania wyroku łącznego jest sąd, który wydał ostatni wyrok skazujący w pierwszej instancji. Wobec tego, że ostatnim wyrokiem skazującym, który podlegałby łączeniu z wyrokami połączonymi w pkt II zaskarżonego wyroku jest wyrok z dnia 7 listopada 2012 r., sygn. akt IV K 254/11 Sądu Rejonowego dla Warszawy-Żoliborza w Warszawie to ten Sąd jest właściwy do wydania wyroku łącznego i stąd też przekazanie sprawy nastąpiło właśnie do tego Sądu.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd I instancji w zakresie przekazania rozważy istnienie prawnych możliwości wydania wyroku łącznego obejmującego wyroki skazujące połączone w pkt II zaskarżonego wyroku oraz wyroku w sprawie o sygn. akt IV K 254/11 Sądu Rejonowego dla Warszawy-Żoliborza w Warszawie, zgromadzi pełny materiał dowodowy, w tym aktualne dane o karalności, akta spraw będących przedmiotem postępowania o wydanie wyroku łącznego, jak też aktualne na czas orzekania opinie o skazanym oraz okresach odbytych kar i uwzględniając całokształt wynikających z tych dowodów okoliczności wyda merytoryczne rozstrzygnięcie w przedmiocie wyroku łącznego.

Orzeczenie w przedmiocie wynagrodzenia za obronę z urzędu w postępowaniu odwoławczym zostało oparte o przepisy § 14 ust. 5 i § 2 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 ze zm.).

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy orzekł jak w części dyspozytywnej wyroku