Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I C 668/15

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 kwietnia 2017 roku

Sąd Rejonowy w Rawie Mazowieckiej, I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący:

SSR Jarosław Janeczek

Protokolant:

st. sek. sąd Monika Adamczyk

po rozpoznaniu dnia 4 kwietnia 2017 roku w R.

sprawy z powództwa

J. C.

przeciwko

Powiatowi (...)

o zapłatę

1)  zasądza od Powiatu (...) na rzecz J. C. kwotę 10824,00 zł (dziesięć tysięcy osiemset dwadzieścia cztery złote) z ustawowymi odsetkami od 27 maja 2012 roku do 31 grudnia 2015 roku i z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty;

2)  zasądza od Powiatu (...) na rzecz J. C. kwotę 2942 zł (dwa tysiące dziewięćset czterdzieści dwa złote) tytułem zwrotu kosztów procesu;

3)  zasądza od Powiatu (...) na rzecz J. C. kwotę 160 zł (sto sześćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania o zawezwanie do próby ugodowej.

SSR Jarosław Janeczek

Sygn. akt I C 668/15

UZASADNIENIE

Stanowiska stron:

W pozwie wniesionym do Sądu 10 maja 2015 roku J. C. domagał się zasądzenia od Powiatu (...) kwoty 10824 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 27 maja 2012 roku do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu żądania wskazano, że strony łączyła umowa dostawy bazy danych z 4 maja 2011 roku. Zgodnie z umową powód uiścił tytułem zabezpieczenia kwotę 19680 zł stanowiącą 10% wynagrodzenia. 75% kwoty zabezpieczenia (14760 zł) miało być zwrócone przez stronę pozwaną na rzecz powoda zgodnie z umową w terminie 30 dni od dnia wykonania umowy. Powód wskazał, że mimo wykonania umowy zwrócono mu jedynie 3936 zł potrącając z wniesionego zabezpieczenia kwotę 10824 zł z tytułu opóźnienia w wykonaniu umowy. Dochodzona kwota stanowi więc różnicę między należną kwotą 14760 zł a kwotą wypłaconą 3936 zł

Nadto powód domagał się zasądzenia kosztów procesu oraz w oparciu o art. 186 §2 k.p.c. zasądzenia kosztów zawezwania do próby ugodowej.

Pozwany Powiat (...) wniósł o oddalenie powództwa w całości.

Wskazał, że zamówienie objęte umową z 4 maja 2011 roku zostało wykonane z opóźnieniem, a w zasadzie to nie zostało wykonane w całości do chwili obecnej i wobec czego strona pozwana miała podstawy do naliczenia kary umownej.

Wskazanie faktów, które Sąd uznał za udowodnione oraz wskazanie dowodów na których się oparł:

4 maja 2011 roku Powiat (...) oraz J. C. zawarli umowę dostawy bazy danych obejmującej przetworzenie państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego z postaci papierowej do postaci cyfrowej. Zgodnie §2 umowy miała ona być wykonana do dnia 30 października 2011 roku, przy czym zgodnie z §6 powód miał zgłosić gotowość do odbioru za strona pozwana miała przeprowadzić odbiór wykonanych prac w terminie 30 dni do dnia zgłoszenia gotowości przez powoda. Odbiór miał nastąpić w dwóch etapach i miał się skończyć sporządzeniem protokołu końcowego podpisanego przez zmawiającego. Za datę wykonania umowy strony uznawały datę podpisania końcowego protokołu odbioru. W §7 umowy strony ustaliły wynagrodzenie za wykonanie umowy w wysokości 196800 zł brutto. Faktura na tę kwotę miała być wystawiona po podpisaniu końcowego protokołu odbioru. W §10 umowy strony przewidziały karę umowną z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania umowy w wysokości 0,25% wynagrodzenia umownego za każdy dzień opóźnienia. W §11 umowy strony przewidziały zabezpieczenie należytego wykonania umowy w wysokości 19680 zł. Powód uiścił takie zabezpieczenie na rzecz strony pozwanej w chwili zawarcia umowy. 75% zabezpieczenia miało być zwrócone przez stronę pozwaną w terminie 30 dni od wykonania umowy.

[dowód: umowa – k. 11-20]

16 czerwca 2011 roku J. C. zgłosił stronie pozwanej gotowość do odbioru wykonanych prac w I etapie. Do pisma załączył dysk z plikami oraz operat techniczny I etapu.

[dowód: kopia pisma – k. 22]

20 czerwca 2011 roku Powiat (...) poinformował powoda, iż powołuje komisję odbioru a rozpoczęcie prac odbiorczych nastąpi kolejnego dnia.

[dowód: kopia pisma – k. 24]

15 lipca 2011 roku i 26 lipca 2011 roku Powiat (...) skierował do powoda pisma w którym zgłosił zastrzeżenia do wykonanych dotychczas prac.

[dowód: kopia pisma – k. 65-66]

22 września 2011 roku sporządzono protokół częściowego odbioru prac etapu 1 umowy. W odbiorze nie brał udziału powód. W protokole wskazano 11 usterek jakie zdaniem komisji odbiorczej miały miejsce. Protokół podpisał G. C. nie zgłaszając zastrzeżeń.

[dowód: kopia pisma – k. 25]

11 października 2011 roku G. C. skierował do strony pozwanej pismo w którym ustosunkował się do zgłoszonych usterek. Wskazał, że niektóre usterki poprawiono a niektóre jego zdaniem nie istniały.

[dowód: kopia pisma – k. 26]

25 października 2011 roku J. C. zgłosił stronie pozwanej gotowość do odbioru wykonanych prac w II etapie, który jednocześnie był etapem ostatnim. Do zgłoszenia załączył dysk twardy z plikami oraz operat techniczny II etapu. W piśmie wskazał, że wykonano wszelkie prace zgodnie z umową.

[dowód: kopia pisma – k. 23, przesłuchanie powoda w charakterze strony – protokół rozprawy z 4 kwietnia 2017]

27 października 2011 roku sporządzono kolejny protokół częściowego odbioru prac etapu 1 umowy. W odbiorze nie brał udziału powód. W protokole wskazano poprzednie usterki jakie zdaniem komisji odbiorczej miały miejsce. Nadto wskazano usterki, które nie były ujawnione w poprzednim protokole.

[dowód: kopia pisma – k. 72-74]

4 listopada 2011 roku J. C. w formie pisemnej ustosunkował się do zgłoszonych przez komisję odbiorczą usterek. Wskazał, że niektóre prace które wskazano jako usterki nie należały do prac objętych umową. Wskazał również że niektóre inne usterki nie istnieją. Wskazał również że w dniu 26 października 2011 roku zgłosił całość prac do odbioru.

[dowód: kopia pisma – k. 75-78]

22 listopada 2011 roku powód wydał stronie pozwanej 2 dyski twarde z etapem pierwszym oraz jeden dysk twardy z etapem 2.

[dowód: kopia dokumentu - k. 80]

25 listopada 2011 roku Powiat (...) wysłał do powoda pismo w którym wskazał, że nie usunięto 3 usterek oraz wskazał, że przystąpi do czynności ostatecznego odbioru prac objętych umową po dostarczeniu danych wyszczególnionych w treści pisma.

[dowód: kopia pisma – k. 81]

29 listopada 2011 roku powód wydał stronie pozwanej dysk twardy z całością wykonanych prac według powoda.

[dowód: kopia dokumentu - k. 82-83]

16 grudnia 2011 roku Powiat (...) wysłał do powoda pismo w którym wskazał, że w nadesłanych dokumentach stwierdził 7 usterek, przy czym większość z nich nie pojawiała się we wcześniejszych pismach.

[dowód: kopia pisma – k. 84]

23 stycznia 2012 roku sporządzono protokół kontroli prac etapu 1 i 2 umowy. W protokole wskazano 12 usterek w wykonaniu umowy jakie zdaniem zmawiającego miały miejsce. Komisja zobowiązała powoda do naprawienia zgłoszonych usterek.

[dowód: kopia dokumentu – k. 87-89]

31 stycznia 2012 roku powód wydał stronie pozwanej dysk twardy z poprawionymi plikami prac etapu I i II.

[dowód: kopia dokumentu - k. 90]

17 lutego 2012 roku powód wydał stronie pozwanej dysk twardy z poprawionymi plikami prac etapu I i II.

[dowód: kopia dokumentu - k. 91]

17 lutego 2012 roku sporządzono protokół ostatecznego odbioru prac etapu 1 i 2 umowy. W protokole wskazano 8 usterek w wykonaniu umowy jakie zdaniem zmawiającego miały miejsce. Komisja odmówiła odbioru prac zgłoszonych do ostatecznego odbioru. Komisja zobowiązała powoda do naprawienia zgłoszonych usterek w terminie 14 dni. Wskazano nadto, iż niedotrzymanie tego terminu będzie skutkować naliczeniem kary umownej.

[dowód: kopia pisma – k. 28-29]

28 lutego 2012 roku J. C. w formie pisemnej ustosunkował się do zgłoszonych przez komisję odbiorczą usterek. Wskazał, że niektóre prace które wskazano jako usterki nie należały do prac objętych umową. Wskazał również że niektóre inne usterki nie istnieją.

[dowód: kopia pisma – k. 30-33]

20 marca 2012 roku sporządzono kolejny protokół ostatecznego odbioru prac etapu 1 i 2 umowy. W protokole wskazano iż wykonawca dostarczył dane 8 marca 2012 roku usuwając niektóre wcześniejsze usterki. Wskazano, również że wykonawca nie usunął innych wcześniejszych usterek. Komisja odmówiła odbioru prac zgłoszonych do ostatecznego odbioru. Komisja zobowiązała powoda do naprawienia zgłoszonych usterek w terminie 7 dni. Wskazano nadto, iż niedotrzymanie tego terminu będzie skutkować naliczeniem kary umownej.

[dowód: kopia pisma – k. 34-35]

2 kwietnia 2012 roku J. C. w formie pisemnej ustosunkował się do zgłoszonych przez komisję odbiorczą usterek. Wskazał, że jego zdaniem wszelkie prace wynikające z umowy zostały zakończone. Wskazywał że zgłaszane usterki wynikają z błędów nie po jego stronie, lecz po stronie zamawiającego.

[dowód: kopia pisma – k. 36-38]

11 kwietnia 2012 roku sporządzono kolejny protokół ostatecznego odbioru prac etapu 1 i 2 umowy. W protokole wskazano iż wykonawca dostarczył dane 5 kwietnia 2012 roku usuwając niektóre wcześniejsze usterki. Wskazano, również że wykonawca nie usunął innych wcześniejszych usterek. Komisja odmówiła odbioru prac zgłoszonych do ostatecznego odbioru. Komisja zobowiązała powoda do naprawienia zgłoszonych usterek w terminie 7 dni. Wskazano nadto, iż niedotrzymanie tego terminu będzie skutkować naliczeniem kary umownej.

[dowód: kopia pisma – k. 34-35]

16 kwietnia 2012 roku w siedzibie pozwanego odbyło się spotkanie stron umowy. Strony ustaliły podczas spotkania, że do ostatecznej realizacji umowy dojdzie po wykonaniu czynności wymienionych w notatce urzędowej ze spotkania. Przy czym strona pozwana odstąpiła od wykonania przez powoda niektórych czynności wymienionych w notatce.

[dowód: kopia notatki – k. 39-40, kopia pisma - 41]

25 kwietnia 2012 roku J. C. dodatkowo przekazał stronie pozwanej 2 dyski twarde oraz 3 płyty DVD z danymi. Były to dane związane z realizacją porozumienia zawartego w dniu 16 kwietnia 2012 roku.

[dowód: kopia pisma – k. 47]

26 kwietnia 2012 roku sporządzono protokół ostatecznego odbioru prac etapu 1 i 2 umowy. W dokumencie wskazano wcześniejszą korespondencję stron oraz wskazano że w dniu 16 kwietnia 2012 roku odbyło się spotkanie stron na tle spornej interpretacji umowy. Wskazano, że na spotkaniu tym zawarto porozumienie stron i ustalano co wykonawca winien jeszcze wykonać do ostatecznej realizacji zawartej umowy. Wskazano również, że w dniu 25 kwietnia 2012 roku powód dostarczył do siedziby pozwanego ostateczną wersję danych na dwóch dyskach. Komisja oświadczyła w protokole że wszelkie usterki zostały usunięte a niektórych prac powód nie musi wykonywać zgodnie z umową. Komisja przyjęła prace zgłoszone do ostatecznego odbioru.

[dowód: kopia pisma – k. 27]

14 maja 2012 roku strona pozwana wysłała do powoda pismo w którym oświadczyła, że zgodnie z §10 pkt 1 ust 1 i §11 pkt 6 umowy łączącej strony potrąca z wniesionego zabezpieczenia należną kwotę z tytułu opóźnienia w wykonaniu przedmiotu umowy. Jako okresy opóźnienia wskazano 22 dni (od 27 lutego 2012 roku do 8 marca 2012 roku; od 27 marca 2012 roku do 2 kwietnia 2012 roku i do 16 kwietnia 2012 roku do 25 kwietnia 2012 roku). Wskazano również kwotę 10824 zł. Pismo zostało doręczone powodowi w dniu 23 maja 2012 roku.

[dowód: kopia pisma – k. 21]

22 maja 2012 roku Powiat (...) wypłacił powodowi kwotę 3936 zł z tytułu zwrotu kwoty zabezpieczenia.

[dowód: kopia pisma – k. 113, przesłuchanie powoda w charakterze strony – protokół rozprawy z 4 kwietnia 2017]

28 maja 2012 roku, 22 czerwca 2012, 5 lipca 2012, 9 października 2012 roku oraz 8 czerwca 2015 roku J. C. skierował do strony pozwanej wezwania do zapłaty kwoty 10824 zł z tytułu zwrotu kwoty zabezpieczenia umowy. Wskazał, że brak było podstaw do naliczenia kary umownej.

[dowód: kopia pisma – k. 42, k. 43, k. 44-46, k. 48]

11 czerwca 2012 roku Powiat (...) skierował do powoda pismo w którym wskazał, że jego zdaniem naliczenie kary umownej było uzasadnione.

[dowód: kopia pisma – k. 112]

19 maja 2015 roku J. C. działając przez zawodowego pełnomocnika wszczął przed Sądem Rejonowym w Rawie Mazowieckiej postępowanie o zawezwanie do próby ugodowej dotyczące kwoty objętej niniejszym postępowaniem. W dniu 17 lipca 2015 roku odbyło się posiedzenie w sprawie na które stawił się J. C. z pełnomocnikiem, a na które nie stawiła się strona pozwana.

[dowód: akta I Co 446/15]

Wyjaśnienie w zakresie postępowania dowodowego:

Co do zeznań świadków zgłoszonych przez obydwie strony: przez powoda (G. C., N. C.) oraz stronę pozwaną (G. K., G. M., S. S.) to w ocenie są one ze sobą w sposób oczywisty sprzeczne.

Świadkowie wskazani przez powoda twierdzą, że umowa stron z 4 maja 2011 roku została faktycznie wykonana już na koniec 2011 roku (tj. przed zgłoszeniem gotowości do odbioru całości prac) a świadkowie wskazani przez pozwanego podnosili, że mimo zgłoszenia gotowości do odbioru bazy danych niektóre jej elementy nie były gotowe (tj. jakiś czynności wynikających z umowy nie wykonano lub wykonano je w błędny sposób).

Sąd nie jest w stanie na podstawie zeznań samych świadków stwierdzić która wersja i w jakim zakresie jest prawdziwa.

Kryterium rozstrzygającym wiarygodność świadków nie może być w ocenie Sądu stopień zainteresowania świadków sprawą, bo wszyscy oni wydają się mieć interes w rozstrzygnięciu na rzecz tej strony, która zgłosiła ich w charakterze świadka.

Świadkowie wskazani przez powoda to jego najbliższa rodzina (syn i synowa), zaangażowani zresztą w projekt a co za tym idzie mający interes w zeznawaniu na korzyść powoda. Natomiast stronniczość zeznań świadków wskazanych przez pozwanego wynika z tego że świadkowie ci są pracownikami pozwanego oraz również byli zaangażowani w umowę, dokonując oceny jej wykonania. Trudno przypuszczać, iż przed Sądem mogli by mówić inaczej niż w sposób uzasadniający swoje wcześniejsze zachowanie, tj. długotrwały odbiór prac, faktycznie sprzeczny z umową (ponad 30 dni od dnia zgłoszenia prac).

Nie ma również innego kryterium na podstawie którego można by jednoznacznie stwierdzić co z umowy stron zostało wykonane a co nie w chwili zgłoszenia prac do odbioru.

Dlatego też należy wskazać, iż na podstawie zeznań świadków oraz zeznań samego powoda nie można ustalić czy w chwili zgłoszenia jej do odbioru faktyczne wykonanie umowy nastąpiło i jakie ewentualnie braki zawierała zgłoszona wówczas baza danych.

Nie może na to wpłynąć w istotny sposób okoliczność, że powód uwzględniał niektóre zgłaszane uchybienia. Być może oznacza to, że usterki te miały miejsce, ale może też wynikać z tego, że powód ze względów finansowych był zainteresowany odbiorem prac wykonanych w ramach umowy, gdyż wówczas dopiero otrzymywał wynagrodzenie, a co za tym idzie by przyśpieszyć tę chwilę akceptował wykonanie drobnych prac dodatkowych faktycznie umową nieobjętych. O tym, że nie wszystkie zgłaszane w protokołach odbioru pozwanego usterki były usterkami objętymi umową świadczy w ocenie Sądu późniejsze ustalenia stron w dokumentach.

Należy mieć jeszcze na uwadze przedmiot umowy z 4 maja 2011 roku, który miał charakter informatyczny i geodezyjny, a więc wysoce specjalistyczny.

W ocenie Sądu ocena które prace i kiedy zostały wykonane wymagałaby wiedzy specjalistycznej, którą sąd nie dysponuje. Tylko biegły co najmniej z zakresu informatyki dokonując oględzin komputerów znajdujących się w posiadaniu strony pozwanej byłby w stanie ocenić jakie prace faktycznie zostały wykonane [tj. jakie pliki się znajdują na komputerach w bazie danych] i kiedy [tj. kiedy zostały tam umieszczone w oparciu o właściwości plików]. Dałoby to jednoznaczny obraz stopnia wykonania umowy.

Sąd początkowo, na wniosek strony pozwanej i przy poparciu powoda dowód taki dopuścił [k. 144].

Jednakże okazało się że przeprowadzenie takiego dowodu byłoby wysoce czasochłonne i drogie, a koszt opinii zapewne przekraczałby wartość przedmiotu sporu. Strony poinformowane o tym, przez stron były za odstąpieniem od dokonania takiej opinii co Sąd zaakceptował [k. 217].

Jednakże brak opinii prowadzi do tego, że Sąd na podstawie dowodów zgłoszonych przez obydwie strony nie jest w stanie dokonać realnych ustaleń faktycznych co do tego czy w chwili zgłoszenia prac od odbioru prace te były wykonane a jeśli nie to kiedy zostały wykonane.

Wskazanie przyczyn, dla których Sąd odmówił wiarygodności i mocy dowodowej niektórym dowodom:

Sąd nie dał wiary zeznaniom świadków G. M. i S. S. odnośnie tego, że powodowi zwrócono całość „kaucji” i „rękojmi” (zapewne zabezpieczenia) a karę umowną potrącono z innych należności. Przeciwko takim twierdzeniom przemawiają stanowiska obydwu stron z których wynika że powodowi nie zwrócono właśnie części zabezpieczenia która jest przedmiotem niniejszego postępowania. To właśnie z zabezpieczenia a nie z wynagrodzenia powoda potrącono karę umowną. Zresztą należy wskazać iż to sam świadek S. S. podpisał pismo z 14 maja 2012 roku [k. 21] gdzie wyraźnie wskazano iż potrącenie następuje z kwoty zabezpieczenia.

Wyjaśnienie podstawy prawnej orzeczenia:

Powództwo jako niezasadne zasługuje na oddalenie.

W ocenie Sądu poza sporem w sprawie było to, że strony łączyła umowa z 4 maja 2011 roku, że umowę tę należy uznać za wykonaną w dniu 26 kwietnia 2012 roku z chwilą podpisania protokołu końcowego odbioru (§6 pkt 8 umowy) oraz że po 30 dniach od tej daty, tj. 26 maja 2012 roku Powiat (...) winien zwrócić powodowi 75% kwoty zabezpieczenia (§11 pkt 4 umowy) to jest kwotę 14760 zł a w rzeczywistości zwrócił tylko 3936 zł i nie zwrócił kwoty 10824 zł.

Wydaje się – bo strona pozwana mimo, że była reprezentowana przez zawodowego pełnomocnika nie wyraziła tego jednoznacznie - że strona pozwana nie kwestionowała obowiązku zwrotu kwoty 10824 zł z tym, że podnosi iż jej zobowiązanie w tej części wygasło na skutek potrącenia z należną jej karą umowną w tej właśnie wysokości (art. 498 §2 k.c.).

W ocenie Sądu nie jest tak jak podnosi strona pozwana, tj. zobowiązanie zwrotu zabezpieczenia w kwocie 10824 zł nie wygasło na skutek potrącenia.

Po pierwsze należy wskazać że strona pozwana w toku niniejszego procesu, wbrew regule z art. 6 k.c. nie udowodniła zasadność kary umownej, to jest okoliczności, że nastąpiło opóźnienie w wykonaniu umowy w wymiarze 22 dni, które uprawniałoby stronę pozwaną do żądania zapłaty kary umownej.

Należy mieć na uwadze że powód zgłosił gotowość do odbioru prac w terminie umownym i to strona pozwana odebrała te prace ze znaczącym opóźnieniem, wbrew treści §6 pkt 4 umowy.

W ocenie Sądu strona pozwana w terminie określonym w §6 pkt 4 umowy winna wskazać powodowi wszelkie nieprawidłowości w ewentualnym wykonaniu umowy albo przyjąć wykonanie umowy.

Faktycznie w terminie 30 dni od zgłoszenia wykonania umowy nie zgłoszono żadnych istotnych uwag, gdyż pismo wysłane do powoda dwa dni po zgłoszeniu dotyczyło odbioru prac jeszcze wcześniejszych (I etapu).

Postępowanie dowodowe nie potwierdziło w ocenie Sądu zgłaszanych przez stronę pozwaną usterek.

Analiza dokumentów nadesłanych przez strony wskazuje raczej na to że opóźnienia w obiorze bazy danych a więc z ukończeniem umowy leżały w tym, że na skutek organizacji pracy u strony pozwanej nie potrafiono dokonać analizy oddanego dzieła w terminie 30 dni i co chwila ujawniano kolejne „braki” i „usterki” (co to których zresztą nie jest pewne czy istniały i były objęte umową).

Brak więcej podstaw faktycznych do przyjęcia, iż istniały podstawy faktyczne do żądania kary umownej od powoda.

Po drugie, nawet gdyby przyjąć, że powód dopuścił się zwłoki w wykonaniu umowy w wymiarze 22 dni i w związku z tym, zgodnie z §19 pkt 1 ppkt 1 umowy winien zapłacić stronie pozwanej karę umowną w wysokości 10824 zł to i tak brak podstaw do przyjęcia iż doszło do skutecznego potrącenia takiej hipotetycznej należności strony pozwanej z kwotą jaką ona miała zapłacić na rzecz powoda z tytułu zwrotu zabezpieczenia.

Zgodnie z art. 498 §1 k.c. gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym.

Jako oświadczenie o potrąceniu należy w okolicznościach sprawy potraktować oświadczenie zawarte w piśmie z 14 maja 2012 roku.

Oświadczenie to jednak w ocenie Sądu nie jest skuteczne, albowiem zostało dokonane z naruszeniem art. 498 §1 k.c.

Skuteczne potrącenie, skutkujące umorzeniem zobowiązań, może nastąpić gdy spełnione są łącznie trzy przesłanki: 1) wierzytelności są wzajemne i jednorodzajowe; 2) wierzytelności są wymagalne ; 3) wierzytelności są zaskarżalne.

Nie budzi wątpliwości, że obydwie stronny postępowania mają (przy założeniu zasadności kary umownej na potrzeby niniejszych rozważań) wobec siebie nawzajem dwie wierzytelności jednorodzajowe (pieniężne).

Natomiast należy wskazać, że hipotetyczna wierzytelność strony pozwanej z tytułu kary umownej nie była w dniu 14 maja 2012 roku wymagalna.

Należy wskazać, że umowa stron nie przewiduje daty w jakiej winna być zapłacona kara umowna wynikająca z §10 umowy.

Skoro tak, to by wierzytelność z tytułu kary umownej stała się wymagalna konieczne jest wezwanie do zapłaty tej należności i wyznaczenie dłużnikowi (tu powodowi) odpowiedniego terminu do zapłaty zobowiązania z tytułu kary umownej (art. 455 k.c.).

Z akt sprawy a nawet z twierdzeń faktycznych stron nie wynika by powód przez dniem 14 maja 2012 roku był wzywany do zapłaty kary umownej oraz by wyznaczono mu ku temu jakikolwiek termin (nawet nieodpowiedni).

Wobec tego, że powód przed oświadczeniem o potrąceniu z dnia 14 maja 2012 roku nie był wyzwany do zapłaty kary umownej to hipotetyczna wierzytelność strony pozwanej z tytułu zapłaty kary umownej w kwocie 10824 zł nie była wymagalna i związku z tym nie mogła być skutecznie potrącona z wierzytelnością powoda z tytułu zwrotu kwoty zabezpieczenia.

Należy wskazać, iż problematyka ta była już przedmiotem rozważań Sądu Najwyższego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 czerwca 2011 roku, III CSK 282/10, uchwała Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 5 listopada 2014 roku, III CZP 76/14; wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 2 marca 2017 roku, V CSK 395/16).

Mając na uwadze nieskuteczność potrącenia w oparciu o §11 pkt 4 umowy z 4 maja 2011 roku Sąd zasądził na rzecz powoda od strony pozwanej dochodzoną kwotę 10824 zł.

O odsetkach za zwłokę Sąd orzekł w oparciu o art. 481 §1 k.c. z uwzględnieniem zmian, jakie nastąpiły w zakresie odsetek za zwłokę z początkiem roku 2016.

W dniu 1 stycznia 2016 roku doszło od nowelizacji kodeksu cywilnego w zakresie odsetek - ustawa o zmianie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw z dnia 9 października 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 1830). Zgodnie z art. 56 tej ustawy do odsetek należnych za okres kończący się przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe.

Ze wskazanego przepisu intertemporalnego wynika, że należne stronie powodowej odsetki należy oceniać w rozbiciu na dwa okresy: do dnia 31 grudnia 2015 roku i po tym dniu.

Zgodnie z art. 481 §1 i 2 k.c. w brzemieniu obowiązującym do 31 grudnia 2015 roku, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe. Dlatego też Sąd zasądził na rzecz strony powodowej odsetki ustawowe w rozumieniu tego przepisu.

Natomiast zgodnie z art. 481 §1 i 2 k.c. w brzmieniu obowiązującym po 31 grudnia 2015 roku, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych. Takie też odsetki Sąd zasądził po dniu 31 grudnia 2015 roku do dnia zapłaty.

O kosztach postępowania Sąd orzekł w oparciu o art. 98 k.p.c. Na zasądzone koszty złożyły się: 542 zł opłaty sądowej i 2400 zł wynagrodzenia pełnomocnika. Nie wykazano faktu uiszczenia opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

O kosztach postępowania o zawezwanie do próby ugodowej Sąd orzekł a oparciu o art. 186 §2 k.p.c. Na zasądzoną kwotę złożyło się: 40 zł opłaty sądowej i 120 zł wynagrodzenia pełnomocnika powoda (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 26 lutego 2014 roku, III CZP 117/13).

SSR Jarosław Janeczek