Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 maja 2013 r.

Sąd Okręgowy w Kielcach II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Magdalena Bajor-Nadolska

Sędziowie: SSO Sławomir Buras

SSR del. Krzysztof Fik (spr.)

Protokolant: protokolant sądowy Beata Wodecka

po rozpoznaniu w dniu 7 maja 2013 r. w Kielcach na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółdzielni Mieszkaniowej

w S.

przeciwko T. S.

o opróżnienie lokalu mieszkalnego

na skutek apelacji pozwanej

od wyroku Sądu Rejonowego w Starachowicach

z dnia 23 października 2012 r. sygn. I C 213/12

zmienia zaskarżony wyrok w punkcie II (drugim) w stosunku do pozwanej T. S.i orzeka, że pozwanej T. S.przysługuje uprawnienie do otrzymania lokalu socjalnego i nakazuje wstrzymanie wykonania opróżnienia lokalu w stosunku do tej pozwanej do czasu złożenia przez Gminę S.oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego z pozwaną T. S., oddala apelację w pozostałej części.

Sygn. akt II Ca 301/13

UZASADNIENIE

Pozwem w ruruejszej sprawie (...) Spółdzielnia Mieszkaniowa
w S.domagała się usunięcia pozwanych K. R., M. R. (1),
T. S.oraz M. R. (2)wraz z rzeczami i osobami prawa ich reprezentującymi
z lokalu spółdzielczego nr (...)w budynku nr (...)położonego w S.przy ul. (...)i oddanie tegoż lokalu w wyłączne posiadanie powódki. Na uzasadnienie pozwu
powódka wskazała, iż pozwana T. S.uchwałą (...)
została wykluczona z grona członków spółdzielni z powodu rażącego i uporczywego
wykraczania przez wymienioną i zamieszkujących z nią bliskich przeciwko porządkowi
domowemu. Pozwana nie odwołała się od uchwały i z chwilą ustania członkostwa wygasło
spółdzielcze lokatorskie prawo do przedmiotowego lokalu, a zatem pozwani zajmują ten lokal
bez tytułu prawnego.

Wyrokiem z dnia 23 października 2012 r. w sprawie I C 213/12 z powództwa
(...) Spółdzielni Mieszkaniowejw S.przeciwko pozwanym
K. R., M. R. (1), T. S.i M. R. (2)o opróżnienie
lokalu mieszkalnego.gjłąd Rejonowy w S.usunął tychże pozwanych wraz
z rzeczami z lokalu mieszkalnego położonego w S.przy ul. (...)oznaczonego numerem 1 i wydał ten lokal (...) Spółdzielni Mieszkaniowej
w S.(pkt I). Sąd Rejonowy orzekł ponadto, iż pozwanym K. R.,
M. R. (1), T. S.i M. R. (2)nie przysługuje prawo do lokalu
socjalnego (II), nadał wyrokowi w pkt I rygor natychmiastowej wykonalności (pkt III) oraz
zasądził od wszystkich pozwanych solidarnie na rzecz powódki koszty procesu w kwocie 337
zł.

Sąd Rejonowy ustalił, iż przedmiotowy lokal znajduje się w zasobie mieszkaniowym
(...) Spółdzielni Mieszkaniowejw S.. W dniu 11 czerwca 2007 r.
pozwana T. S.zawarła z powódką umowę spółdzielczego lokatorskiego prawa do
tegoż lokalu. Pozwana do wspólnego zamieszkiwania wskazała swoje dzieci: M. R. (2)
i M. R. (1). W mieszkaniu tym faktycznie zamieszkiwał również konkubent Teresy

1

S.- K. R.. W okresie od 2009 r. w przedmiotowym lokalu zanotowano
46 interwencji policji, w tym 24 z nich od dnia 01 stycznia 2011 r. W mieszkaniu dochodziło
do licznych awantur i zakłócania ciszy nocnej wywoływanych przez pozwanych podczas
picia alkoholu. Wszyscy pozwani postanowieniami Sądu Rejonowego w Starachowicach
zostali zobowiązani do podjęcia przymusowego leczenia przeciwalkoholowego. Sąd
Rejonowy ustalił też, iż uchwałą (...)powodowej spółdzielni m(...)z dnia 24
listopada 2011 r. T. S.została wykluczona z grona członków spółdzielni.
Uchwała jest pff-womocna, gdyż pozwana nie odwołała się od tej uchwały w postępowaniu
wewnątrzspółdzielczym, ani też nie zaskarżyła jej do sądu powszechnego. Pozwani K. R., M. R. (1), T. S.i M. R. (2)są osobami bezrobotnymi, w tym
T. S.jest zarejestrowana w Powiatowym Urzędzie Pracy w S.jako
osoba bezrobotna bez prawa do zasiłku. Pozwana nie ma orzeczonej niepełnosprawności, nie
sprawuje opieki nad osobą małoletnią, niepełnosprawną lub ubezwłasnowolnioną, przy czym
korzysta z pomocy (...)w S..

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy uznał żądanie pozwu za zasadne.

Sąd Rejonowy wskazał, iż pozwani przyznali okoliczności faktyczne wskazane przez
powódkę w pozwie i uznali powództwo. W związku z powyższym Sąd Rejonowy podniósł, iż
skuteczne uznanie powództwa skutkuje wydaniem wyroku uwzględniającego powództwo
w zakresie objętym uznaniem. Jednocześnie Sąd zbadał uznanie w świetle przesłanek z art.
213 § 2 k.p.c. Wskazał, iż bez wątpienia powódka, w której zasobach przedmiotowy lokal się
znajduje ma do nieg~,prawo, zaś pozwani zajmują go bez tytułu prawnego. W tym stanie
rzeczy spełnione są przesłanki objęte dyspozycją art. 222 § 1 k.p.c. Orzekając, iż pozwanym
nie przysługuje prawo do lokalu socjalnego, Sąd Rejonowy wskazał, iż wprawdzie art. 14 ust
4 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie
gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego przewiduje obligatoryjne przypadki, kiedy Sąd
w wyroku nakazującym opróżnienie lokalu mieszkalnego nie może orzec o braku uprawnienia
do otrzymania lokalu socjalnego, a taka sytuacja dotyczy pozwanych w niniejszej sprawie, to
jednak powołał się na przepis art. 14 ust 5 tejże ustawy stanowiący, iż Sąd może orzec
o braku uprawnienia do otrzymania lokalu socjalnego, w szczególności jeśli nakazanie
opróżnienia następuje z przyczyn, o których mowa wart. 13 ust 1 ustawy, a który to przepis
z kolei stanowi, że jeżeli lokator wykracza w sposób rażący lub uporczywy przeciwko
porządkowi domowemu, czyniąc uciążliwym korzystanie z innych lokali w budynku, inny
lokator lub właściciel innego lokalu w tym budynku może wytoczyć powództwo

2

o rozwiązanie przez sąd stosunku prawnego uprawniającego do używania lokalu i nakazanie
jego opróżnienia. Sąd Rejonowy uznał, iż w sprawie bezsporny jest fakt, iż pozwani
wykroczyli w sposób rażący i uporczywy przeciwko porządkowi domowemu, czyniąc
uciążliwym korzystanie z innych lokali w budynku, innym lokatorom. Zostało to zresztą
udowodnione licznymi dowodami, w tym zgodnymi zeznaniami świadków, raportami (...)
w S., a ostatecznie okoliczności te przyznali sami pozwani. Dlatego też zdaniem
Sądu Rejonowego, pomimo posiadania przez pozwanych statusu bezrobotnych nie było
można przyznaćim prawa do lokalu socjalnego.

Powyższy wyrok został skutecznie zaskarżony apelacją przez pozwaną T. S.w części nakazującej usunięcie pozwanej z przedmiotowego lokalu. Pozwana
zarzuciła błędne ustalenie przez Sąd Rejonowy stanu faktycznego w sprawie poprzez
przyjęcie, że to T. S. oraz jej konkubent K. R.naruszali porządek
domowy, podczas gdy w rzeczywistości sprawcami awantur w przedmiotowym mieszkaniu
była córka pozwanej M. R. (2)oraz jej konkubent R. J.. Pozwana
podniosła, iż wobec nagannego zachowania tych osób była bezradna. Dla wykazania tej
okoliczności pozwana zgłosiła w apelacji szereg wniosków dowodowych. Z treści tej
nieprofesjonalnej apelacji należy wysnuć wniosek, iż pozwana nie zgadzając się z treścią
wyroku nakazującego opróżnienie lokalu mieszkalnego wniosła o jego zmianę i oddalenie
powództwa.

Powódka (...) Spółdzielnia Mieszkaniowa w S. wniosła

;':',

o oddalenie apelacji pozwanej.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja prowadzi do zmiany zaskarżonego wyroku, jednak z innych przyczyn aniżeli
te, które zostały w niej podniesione.

W szczególności Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił stan faktyczny, które to ustalenia
Sąd Okręgowy w całości podziela i uznaje je za własne. W związku z powyższym Sąd
Okręgowy w żadnym zakresie nie podziela zarzutów podniesionych przez pozwaną
w apelacji, a które dotyczą wyłącznie błędnych ustaleń w zakresie stanu faktycznego

w sprawie.

3

CI

Słusznie też Sąd Rejonowy przyjął, iż uznanie powództwa przez pozwaną obligowało
Sąd do wydania wyroku uwzględniającego żądanie pozwu. Jak jednoznacznie wynika
z protokołu rozprawy z dnia 20 czerwca 2012 r. (k. 56) pozwana T. S.wprost
oświadczyła, iż uznaje powództwo w sprawie i nie zgłasza żadnych wniosków dowodowych.
Stosownie do treści art. 213 § 2 k.p.c. Sąd jest związany uznaniem powództwa, chyba że
uznanie jest sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierza do
obejścia prawa. Jak wynika z uzasadnienia zaskarżonego wyroku Sąd Rejonowy zbadał
przesłanki określone w tym przepisie i doszedł do słusznych wniosków, iż w realiach
niniejszej sprawy powództwo windykacyjne powódki oparte na przepisie art. 222 § 1 k.c.
znajduje pełne uzasadnienie. Powódka, w której zasobach mieszkaniowych znajduje się
przedmiotowy lokal posiada do niego prawo, zaś pozwana zajmuje go bez tytułu prawnego,
albowiem tytuł ten utraciła. Należy zaznaczyć, iż z pozwaną został skutecznie rozwiązany
stosunek członkostwa w spółdzielni w oparciu o art. 24 § 1 i 2 ustawy z dnia 16 września
1982 r. Prawo spółdzielcze (tekst jedno Dz.U z 2003, Nr 188, poz.1848) oraz postanowienia
statutu spółdzielni. W myśl art. 24 § 10 tejże ustawy wykluczenie staje się skuteczne z chwilą
bezskutecznego upływu terminu do zaskarżenia do sądu uchwały rady nadzorczej, względnie
bezskutecznego upływu terminu do wniesienia do walnego zgromadzenia odwołania od
uchwały rady nadzorczej i bezskutecznego upływu terminu do zaskarżenia do sądu uchwały
walnego zgromadzenia, jak również prawomocnego oddalenia przez sąd powództwa
o uchylenie uchwały rady nadzorczej albo walnego zgromadzenia. Pozwana T. S.
nie odwołała się od podjętej uchwały zarówno w postępowaniu wewnątrzspółdzielczym jak
i do Sądu, co spowo~wało, iż z chwilą uprawomocnienia się uchwały wskutek wygaśnięcia
stosunku członkostwa w spółdzielni wygasło również przysługujące jej spółdzielcze
lokatorskie prawo do przedmiotowego lokalu stosownie do art. 11 ust 1 ustawy z dnia 15
grudnia 200 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (tekst jedno Dz.U z 2003 r., Nr 119,
poz.1116), a w konsekwencji pozwana utraciła do niego tytuł prawny.

W ocenie Sądu Okręgowego, Sąd Rejonowy nieprawidłowo jednak orzekł o braku
uprawnienia pozwanej do otrzymania lokalu socjalnego. Stosownie do dyspozycji art. 14 ust 1
ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy
i o zmianie Kodeksu cywilnego (tekst jedno Dz.U z 2005, Nr 31, poz. 266) w wyroku
nakazującym opróżnienie lokalu sąd orzeka o uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego
bądź o braku takiego uprawnienia wobec osób, których nakaz dotyczy, przy czym w myśl ust
3 tegoż przepisu Sąd, badając z urzędu, czy zachodzą przesłanki do otrzymania lokalu

4

socjalnego, orzeka o uprawmemu osób, o których mowa w ust. l, biorąc pod uwagę
dotychczasowy sposób korzystania przez nie z lokalu oraz ich szczególną sytuację materialną
i rodzinną. Z treści ust 4 wynika jednak, iż wobec wyszczególnionej kategorii osób, Sąd nie
może orzec o braku uprawnienia do otrzymania lokalu socjalnego. W niniejszej sprawie
bezspornym jest, iż pozwana T. S.posiadając status osoby bezrobotnej należy do
kręgu osób wymienionych w tym przepisie (ust 4 pkt 5). Sąd Rejonowy zobligowany był
zatem orzec pozytywnie w powyższym zakresie. Wprawdzie Sąd Rejonowy powołuje się na
przepis art. 14,ust 5 ustawy przewidujący możliwość orzeczenia o braku uprawnienia do
otrzymania lokalu socjalnego, jednak przepis ten dotyczy sytuacji wyjątkowych
i szczególnych wskazując zwłaszcza na przypadek, gdy nakazanie opróżnienia lokalu
następuje z przyczyn, o których mowa wart. 13, a który to przepis z kolei przewiduje sytuację
gdy inny lokator lub właściciel innego lokalu w budynku może wytoczyć powództwo
o rozwiązanie przez sąd stosunku prawnego uprawniającego do używania lokalu i nakazanie
jego opróżnienia, przeciwko innemu lokatorowi, który wykracza w sposób rażący lub
uporczywy przeciwko porządkowi domowemu, czyniąc uciążliwym korzystanie z innych
lokali w budynku (ust l), ewentualnie sytuację gdy współlokator występuje z powództwem
o nakazanie przez sąd eksmisji małżonka, rozwiedzionego małżonka lub innego
współlokatora tego . samego lokalu, jeżeli swoim rażąco nagannym postępowaniem
uniemożliwia on wspólne zamieszkiwanie (ust 2). Sytuacje takie jednak w niniejszej sprawie
nie zachodzą, albowiem z powództwem o opróżnienie lokalu mieszkalnego wystąpiła
spółdzielnia mieszkaniowa, zaś żądanie pozwu oparte jest nie tyle na rażącym lub
uporczywym wykracjniu przeciwko porządkowi domowemu przez pozwaną, na które to
okoliczności powołuje się Sąd Rejonowy, co na zajmowaniu przedmiotowego lokalu przez
pozwaną bez tytułu prawnego. Okoliczności związane z naruszeniem przez pozwanych
porządku domowego są powoływane przez powódkę jedynie jako przyczyny pośrednie
żądania ich eksmisji z lokalu, będące powodem podjęcia przez (...)spółdzielni
uchwały o rozwiązaniu z pozwaną T. S.stosunku członkostwa w spółdzielni.
Mając na względzie szczególny charakter przepisu art. 14 ust 4 ustawy o ochronie praw
lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, obligujący Sąd do
przyznania lokalu socjalnego w pewnych enumeratywnie wymienionych sytuacjach, Sąd
Okręgowy uznał, iż okoliczności sprawy nie dają wystarczających podstaw do odmowy
pozwanej jako osobie bezrobotnej i pozbawionej dochodów uprawnienia do takiego lokalu.

5

Mając na względzie powyższe jak i okoliczność, iż kwestię uprawnienia do lokalu
socjalnego Sąd orzekający jest zobligowany badać z urzędu, Sąd Okręgowy na zasadzie art.
386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok w pkt II w stosunku do pozwanej T. S. w oparciu o treść art. 14 ust 4 pkt 5 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie
praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, iż
przysługuje jej uprawnienie do otrzymania lokalu socjalnego nakazując jednocześnie na
podstawie art. 14 ust 6 tejże ustawy wstrzymanie wykonania opróżnienia lokalu w stosunku
do tejże pozwanej do czasu złożenia przez Gminę S.oferty zawarcia umowy
najmu lokalu socjalnego z pozwaną.