Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 maja 2016 roku

Sąd Okręgowy w Częstochowie I Wydział Cywilny

w następującym składzie:

Przewodniczący: SSO Katarzyna Sidyk

Protokolant: Dorota Kozieł

po rozpoznaniu w dniu 10 maja 2016 roku w Częstochowie

na rozprawie

sprawy z powództwa Z. K. (1), T. K. i M. K.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powódki Z. K. (1) kwotę 64 000 zł (sześćdziesiąt cztery tysiące złotych) wraz z ustawowymi odsetkami w wysokości 8% w stosunku rocznym od dnia 9 maja 2015 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku, a od dnia 1 stycznia 2016 roku wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w wysokości 7% w stosunku rocznym (tj. wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych) i kolejnymi ustawowymi odsetkami za opóźnienie w razie zmiany ich wysokości do dnia zapłaty;

2.  zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda T. K. kwotę 49 000 zł (czterdzieści dziewięć tysięcy złotych) wraz z ustawowymi odsetkami w wysokości 8% w stosunku rocznym od dnia 9 maja 2015 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku, a od dnia 1 stycznia 2016 roku wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w wysokości 7% w stosunku rocznym (tj. wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych) i kolejnymi ustawowymi odsetkami za opóźnienie w razie zmiany ich wysokości do dnia zapłaty;

3.  zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda M. K. kwotę 49 000 zł (czterdzieści dziewięć tysięcy złotych) wraz z ustawowymi odsetkami w wysokości 8% w stosunku rocznym od dnia 9 maja 2015 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku, a od dnia 1 stycznia 2016 roku wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w wysokości 7% w stosunku rocznym (tj. wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych) i kolejnymi ustawowymi odsetkami za opóźnienie w razie zmiany ich wysokości do dnia zapłaty;

4.  oddala powództwo w pozostałej części;

5.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki Z. K. (1) kwotę 2 132 zł 20 gr (dwa tysiące sto trzydzieści dwa złote dwadzieścia groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu;

6.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda T. K. kwotę 341 zł 98 gr (trzysta czterdzieści jeden złotych dziewięćdziesiąt osiem groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu;

7.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda M. K. kwotę 891 zł 98 gr (osiemset dziewięćdziesiąt jeden złotych dziewięćdziesiąt osiem groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu;

8.  nakazuje pobrać od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Częstochowie kwotę 7 537 zł (siedem tysięcy pięćset trzydzieści siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów sądowych, których powodowie nie mieli obowiązku uiścić w części, co do której powództwo zostało uwzględnione;

9.  odstępuje od ściągnięcia z zasądzonego na rzecz powodów roszczenia kosztów sądowych w części, co do której powództwo zostało oddalone.

Sygn. akt IC 388/15

UZASADNIENIE

Powódka Z. K. (1) w pozwie z dnia 2 września 2015 roku wniosła o zasądzenie na jej rzecz od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwoty 84 000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w związku ze śmiercią osoby najbliższej wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 7 maja 2015 roku do dnia zapłaty oraz kosztami postępowania, w tym kosztami zastępstwa procesowego.

Powód T. K. w tym samym pozwie wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwoty 89 000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w związku ze śmiercią osoby najbliższej wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 7 maja 2015 roku do dnia zapłaty oraz kosztami postępowania, w tym kosztami zastępstwa procesowego.

Powód M. K. również wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwoty 89 000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w związku ze śmiercią osoby najbliższej wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 7 maja 2015 roku do dnia zapłaty oraz kosztami postępowania, w tym kosztami zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu pozwu powodowie wskazali, że w dniu 10 lipca 1998 roku w B. doszło do wypadku drogowego, w wyniku którego śmierć poniósł Z. K. (2), mąż Z. K. (1) oraz ojciec M. K. i T. K.. Wyrokiem Sądu Rejonowego w Tarnowskich Górach w sprawie II K 1104/09 winnym spowodowania wypadku został uznany M. Ś. kierujący ciągnikiem siodłowym marki S., posiadający w dacie zdarzenia ubezpieczenie w zakresie OC samoistnych posiadaczy pojazdów mechanicznych na podstawie umowy zawartej z (...) S.A. Pozwany uznał roszczenia powodów co do zasady i w toku postępowania likwidacyjnego dokonał wypłaty na rzecz powódki Z. K. (1) kwoty 16 000 zł oraz na rzecz powodów T. K. i M. K. kwot po 11 000 zł. Powodowie zarzucili, że przyznane im kwoty nie rekompensują doznanej krzywdy za naruszenie prawa do życia w rodzinie. Powódka Z. K. (1) tworzyła zgodny i szczęśliwy związek małżeński z Z. K. (2). Z małżeństwa tego mieli dwójkę dzieci T. K. i M. K.. Do czasu śmierci Z. K. (2) rodzina wiodła spokojne życie, małżonkowie mieli wspólne plany, chcieli też zapewnić jak najlepszą przyszłość swoim dzieciom. Po tragicznym wypadku z dnia 10 lipca 1998 roku powodowie utracili poczucie bezpieczeństwa, powódka zaczęła się obawiać o przyszłość swoją i dzieci, nie wiedziała czy podoła utrzymaniu domu. Powódka utraciła również najbliższą osobę, z którą mogła dzielić się swoimi problemami, oczekiwać pomocy, porady w sprawach życia codziennego, wsparcia. Powódka nadal nie pogodziła się ze śmiercią męża. Z. K. (2) miał również bardzo dobry kontakt z synami, brał udział w ich wychowaniu, zawsze mogli liczyć na jego pomoc i wsparcie. Nagła śmierć pozbawiła powodów prawa do wychowywania się w pełnej rodzinie, pozbawiła ich możliwości wsparcia ze strony ojca w sprawach życia codziennego jak też wsparcia na przyszłość. Zdaniem powodów, adekwatne kwoty zadośćuczynienia powinny wynosić po 100 000 zł. W związku z powyższym, powodowie dochodzą sum objętych pozwem, które stanowią różnicę pomiędzy kwotą należnego im, w ich ocenie, zadośćuczynienia a kwotami wypłaconymi przez pozwanego.

Pozwany (...) Spółka Akcyjna w W. wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie na jego rzecz od powodów kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W odpowiedzi na pozew pozwany nie kwestionował faktu wypłaty powodom sum wskazanych w pozwie. Pozwany podniósł, że zadośćuczynienie powinno mieć charakter kompensacyjny, powinno jednocześnie stanowić odczuwalną wartość majątkową. W ocenie pozwanego, kwota wypłacona powodom stanowi w obecnych warunkach ekonomicznych wartość odczuwalną, nie jest wypłatą symboliczną. Kwota zadośćuczynienia nie może być jednak nadmierna w stosunku do doznanej krzywdy, ale powinna być – przy uwzględnieniu krzywdy poszkodowanego – utrzymana w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa. W ocenie pozwanego, wypłacone powodom kwoty zadośćuczynienia są utrzymane w rozsądnych granicach, jednocześnie nie są symboliczne i w porównaniu do obecnych przeciętnych zarobków stanowią kwoty przekraczające przeciętną stopę życiową społeczeństwa. Pozwany zarzucił, że żądanie pozwu jest wygórowane, a dochodzona kwota zadośćuczynienia nie będzie stanowić kompensaty krzywdy, lecz będzie powodować nieuzasadnione wzbogacenie powodów. Przy ocenie zadośćuczynienia i jego wysokości mają znaczenie nie tylko relacje i więzi z osobą zmarłą. Sytuacja rodzinna istniejąca po śmierci bliskiej osoby również ma wpływ na ocenę wysokości roszczenia. Powodowie mogli liczyć na wsparcie rodziny, utrzymują wzajemne relacje i kontakty. Pozwany zakwestionował również żądanie odsetek ustawowych zgodnie z żądaniem pozwu. Wskazał, że obowiązek zapłaty odsetek ustawowych powstaje w sytuacji opóźnienia w spełnieniu świadczenia pieniężnego. Zadośćuczynienie stanowi instytucję prawa sędziowskiego, co oznacza że sąd przyznaje zadośćuczynienie. Zatem wyrok przyznający zadośćuczynienie poszkodowanemu kształtuje obowiązek zapłaty zadośćuczynienia wyższego niż uznane przez pozwanego w toku likwidacji szkody. Tym samym odsetki nie powinny być zasądzone od pozwanego za okres poprzedzający dzień wydania wyroku (k. 35-36).

Sąd ustalił, co następuje :

W dniu 10 lipca 1998 roku w B. doszło do wypadku drogowego, w wyniku którego śmierć poniósł Z. K. (2). Kierujący zestawem samochodowym złożonym z ciągnika siodłowego marki (...) oraz naczepy marki (...) M. Ś. nie zachował należytej ostrożności i nie dostosował prędkości kierowanego zestawu do panujących warunków drogowych, w następstwie czego utraciwszy panowanie nad zestawem podczas wykonywania manewru hamowania na łuku drogi, zjechał na przeciwny pas ruchu, gdzie doprowadził do zderzenia z poruszającym się z przeciwnego kierunku zestawem samochodowym złożonym z samochodu marki (...) oraz przyczepy marki (...) kierowanym przez Z. K. (2), w następstwie czego Z. K. (2) poniósł śmierć na miejscu zdarzenia w wyniku odniesionych obrażeń.

Za czyn ten wyczerpujący znamiona przestępstwa z art. 177§ 2 k.k. wyrokiem Sądu Rejonowego w Tarnowskich Górach z dnia 18 września 2000 roku w sprawie II K 1104/99 M. Ś. został skazany na karę dwóch lat pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby czterech lat oraz karę grzywny w wysokości 50 stawek dziennych przy przyjęciu wysokości jednej stawki na kwotę 30 zł.

/ dowód : wyrok Sądu Rejonowego w Tarnowskich Górach z dnia 18 września 2000 roku wraz z uzasadnieniem (k. 276, k. 282-284 akt sprawy II K 1104/99)/

Powódka Z. K. (1) (ur. (...)) zawarła związek małżeński z Z. K. (2) (ur. (...)) w dniu 8 października 1977 roku. Z tego związku pochodzą powodowie T. K. (ur. (...)) i M. K. (ur. (...)).

/ dowód : odpis skrócony aktu małżeństwa (k. 12), odpisy skrócone aktów urodzenia (k. 13, 14)/

Małżonkowie Z. K. (1) i Z. K. (2) mieszkali wraz z dziećmi w domu jednorodzinnym w O.. Powódka i jej mąż byli zgodnym małżeństwem, relacje między małżonkami były prawidłowe. Wspierali się wzajemnie zarówno w obowiązkach życia codziennego, jak i we wspólnym utrzymywaniu gospodarstwa domowego. Małżonkowie z dziećmi wspólnie spędzali wolny czas, Ś., uroczystości rodzinne. Pamiętali o swoich rocznicach i kupowali sobie drobne prezenty stosownie do możliwości finansowych. Powódka i jej mąż dzielili się obowiązkami, np. przygotowywaniem posiłków.

Relacje rodziców i dzieci były prawidłowe. (...) mieli bardzo dobre kontakty ze swoim ojcem, jeździli z nim na wycieczki rowerowe, łowili ryby, chodzili do lasu na grzyby, hodowali razem gołębie, króliki. Ojciec interesował się nauką synów.

Aktualnie powódka Z. K. (1) zamieszkuje wraz z synami w tym samym domu. Powódka pracuje w Urzędzie Gminy, zajmuje się sprzątaniem, zarabia około 1 790 zł netto. Powód T. K. zawarł związek małżeński i ma córkę w wieku 13 lat. Obecnie jest zarejestrowany jako bezrobotny, żona powoda pracuje jako szwaczka i zarabia około 1 800 zł netto. Powód M. K. również zawarł związek małżeński w 2014 roku, prowadzi zakład stolarski, osiąga dochody w kwocie około 2 000 zł netto miesięcznie.

/ dowód : zeznania powódki Z. K. (1) (nagranie, adnotacje k. 91-93), zeznania powoda T. K. (nagranie, adnotacje k. 93-94), zeznania powoda M. K. (nagranie, adnotacje k. 94)/

Powódka Z. K. (1) była silnie emocjonalnie, uczuciowo związana z mężem Z. K. (2). Po śmierci męża powódka przeżyła szok, odczuwała cierpienie, ból, tęsknotę i pustkę. Po pogrzebie dopiero dotarło do niej, że męża nie ma, przestała gotować, płakała, nie mogła spać, straciła apetyt, wycofała się z życia społecznego. Po kilku miesiącach takiego funkcjonowania zaniepokojony młodszy syn zapytał matkę „czy chce ich samych zostawić”, co zmobilizowało powódkę, aby zacząć się wywiązywać z podstawowych obowiązków domowych. W dalszym ciągu odczuwała jednak cierpienie, żal i tęsknotę i nadal czuje pustkę z powodu straty męża.

Do chwili obecnej powódka jeździ na cmentarz przynajmniej raz w tygodniu, opowiada mężowi co się dzieje w jej życiu, czasami płacze. Do roku czasu po śmierci męża powódce wydawało się, że mąż do niej przychodzi. Przez około pól roku od śmierci męża powódka pobierała leki O. i R.. Nadal pobiera lek V. na uspokojenie.

Śmierć męża wywołała u powódki Z. K. (1) zaburzenia o charakterze depresyjnym. Aktualnie również u powódki występują objawy depresyjne o umiarkowanym i głębokim nasileniu, m.in.: obniżenie nastroju, obojętność, negatywne przekonania dotyczące siebie i przyszłości, obniżenie aktywności i problemy z apetytem i snem, brak zadowolenia z podejmowanych aktywności. Powódka nadal przeżywa utratę męża. Śmierć męża miała miejsce kilkanaście lat temu, ale objawy żałoby przetrwały u powódki do chwili obecnej i można przypuszczać, że bez ewentualnej terapii będą one powódce towarzyszyły i wpływały na jej funkcjonowanie, a na pewno na doświadczany nastrój.

/ dowód : opinia biegłej sądowej psychologa z zakresu psychologii K. K. (k. 63-70), zeznania powódki Z. K. (1) (nagranie, adnotacje k. 91-93), zeznania powoda T. K. (nagranie, adnotacje k. 93-94), zeznania powoda M. K. (nagranie, adnotacje k. 94)/

Powód T. K. był silnie związany ze swoim ojcem Z. K. (2). Miał bardzo dobre relacje z ojcem, lubił z nim rozmawiać, ojciec wspierał syna i doradzał mu w różnych sprawach życiowych. W chwili śmierci ojca powód miał 20 lat. Po jego śmierci przeżył szok, doświadczał cierpienia, załamania, braku wiary w całą sytuację, tęsknił za ojcem, odczuwał pustkę. Zazdrościł kolegom, że mogą spędzać czas ze swoimi ojcami. Powód przeżywał intensywnie żałobę przez około 2 lata, później zaczął lepiej funkcjonować, ale nadal często wspomina tatę, myśli o nim, jeździ na grób ojca w każdą niedzielę, przejawia tendencje do zamykania się w sobie. Aktualnie u powoda nie występują objawy depresji. Powód ułożył sobie życie, jest żonaty i ma córkę. Tęskni jednak za ojcem, chciałby aby mógł on uczestniczyć w jego życiu.

Powód M. K. był również silnie uczuciowo związany ze swoim ojcem Z. K. (2). Ojciec opiekował się synem, służył mu radą, udzielał wsparcia. Ojciec i syn często ze sobą rozmawiali. W chwili śmierci ojca powód miał 16 lat. Śmierć ojca była dla niego bardzo ciężkim przeżyciem, powód wycofał się z życia towarzyskiego, stronił od swoich kolegów, nic mu się nie chciało, bał się też spać. Zabrakło mu ojca nagle w wieku, w którym był mu on bardzo potrzebny. Powód martwił się również o kondycję swojej mamy. Aktualnie u powoda nie występują objawy depresji. Powód ułożył sobie życie, zawarł związek małżeński. Powód, podobnie jak brat, tęskni jednak za ojcem, chciałby aby mógł on uczestniczyć w jego życiu.

Po śmierci Z. K. (2), sytuacja w domu powodów się zmieniła, każdy z powodów był zamknięty w sobie, nie było wśród nich radości, przeżywali silnie w swoim wnętrzu utratę osoby najbliższej. Śmierć męża i ojca wywołała u powodów zaburzenia depresyjne. Jednocześnie nie korzystali ze specjalistycznej pomocy, np. psychologa, z uwagi na miejscowe uwarunkowania i brak wówczas świadomości takich możliwości. Pogorszyła się też sytuacja finansowa rodziny, zwłaszcza powódce przybyło obowiązków, z którymi musiała samotnie sobie radzić.

Powódka Z. K. (1) nadal odczuwa poszczególne objawy depresji: obniżony nastrój, obojętność, obniżenie zainteresowań, pogorszenie snu. Powódka doznała długotrwałego uszczerbku na zdrowiu na poziomie 5%. Byłaby dla niej wskazana terapia psychologiczna, która mogłaby pomóc powódce w poradzeniu sobie z obniżeniem nastroju i poprawić jej jakość funkcjonowania na przyszłość.

Powodowie T. K. i M. K. obecnie są pogodzeni z doświadczoną stratą, układają sobie swoje życie, mają własne rodziny. Cały czas jednak pamiętają ojca, tęsknią za nim, wiele razy w życiu doświadczali i zapewne będą doświadczać uczucia smutku i tęsknoty za nim. Powodowie doznali długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w następstwie śmierci ojca, który jednak na chwilę obecną uległ poprawie.

/ dowód : opinia biegłej sądowej psychologa z zakresu psychologii K. K. (k. 63-70), zeznania powódki Z. K. (1) (nagranie, adnotacje k. 91-93), zeznania powoda T. K. (nagranie, adnotacje k. 93-94), zeznania powoda M. K. (nagranie, adnotacje k. 94)/

Sąd zważył, co następuje :

Żądanie zasądzenia na rzecz powodów Z. K. (1), T. K. i M. K. zadośćuczynienia za stratę osoby bliskiej znajduje swoją podstawę w przepisach art. 448 k.c. w związku z art. 24 § 1 k.c.

Mimo, że w dacie zdarzenia, objętego odpowiedzialnością ubezpieczeniową pozwanego, nie obowiązywał art. 446 § 4 k.c., wprowadzony do Kodeksu cywilnego z dniem 3 sierpnia 2008 roku, w doktrynie i orzecznictwie ugruntowany jest pogląd, że spowodowanie śmierci osoby bliskiej mogło wówczas stanowić naruszenie dóbr osobistych najbliższych członków rodziny zmarłego i uzasadniać przyznanie im zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę na podstawie art. 448 k.c. w związku z art. 24 § 1 k.c. (por. m.in.: uzasadnienie postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 27 czerwca 2014r., III CZP 2/14, LEX nr 1504917; uchwała Sądu Najwyższego z dnia 22 października 2010 roku w sprawie III CZP 76/10, LEX nr 604152, www.sn.pl, Biul.SN 2010/10/11; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 marca 2012r., I CSK 314/11, LEX nr 1164718; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 lipca 2012r., II CSK 677/11, LEX nr 1228438; wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 2 października 2013r., I ACa 393/13, LEX nr 1378760).

Katalog dóbr osobistych, wyszczególnionych w art. 23 k.c. nie wymienia wprawdzie takiej wartości jak prawo do życia rodzinnego, należy jednak uznać, że podlega ona ochronie prawnej, gdyż katalog, do którego odwołuje się art. 23 k.c. nie jest katalogiem zamkniętym i ma charakter wyłącznie egzemplifikacyjny. Nie ulega bowiem wątpliwości, że rodzina jako związek najbliższych osób, które łączy szczególna więź wynikająca najczęściej z pokrewieństwa, podlega ochronie prawa. Dobro rodziny jest chronione nie tylko przepisami rangi ustawowej, lecz także art. 71 Konstytucji RP, który stanowi, że państwo w swej polityce społecznej i gospodarczej ma obowiązek uwzględniania dobra rodziny.

Więź rodzinna odgrywa doniosłą rolę, zapewniając członkom rodziny m.in. poczucie stabilności, wzajemne wsparcie obejmujące sferę materialną i niematerialną oraz gwarantuje wzajemną pomoc. Zatem więzi małżonków, więzi rodziców z dziećmi oraz więzi pomiędzy rodzeństwem istniejące w prawidłowo funkcjonującej rodzinie zasługują na status dobra osobistego, podlegającego ochronie z art. 24 § 1 k.c., a spowodowanie śmierci osoby bliskiej wskutek deliktu i przez to zerwanie tej najsilniejszej więzi emocjonalnej może stanowić naruszenie dóbr osobistych członków rodziny zmarłego oraz uzasadniać przyznanie im zadośćuczynienia w oparciu o art. 448 k.c. (por.: uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 14 stycznia 2010 roku w sprawie IV CSK 307/09, OSNC-ZD 2010/3/91; wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 20 lutego 2013r., I ACa 364/12, LEX nr 1292636).

Przekładając powyższe rozważania na ustalony w sprawie stan faktyczny, należy stwierdzić, że więź emocjonalna łącząca powódkę Z. K. (1) z mężem Z. K. (2) była bardzo silna. Utrata męża w sposób nagły, wskutek niezawinionego przez niego wypadku, była i jest nadal przeżyciem niezwykle dotkliwym dla powódki. Powódka i jej mąż stanowili zgodne i szczęśliwe małżeństwo, wspólnie podejmowali decyzje. Nagła i niespodziewana śmierć męża spowodowała znaczny dyskomfort psychiczny w życiu powódki i duże cierpienia psychiczne. Następstwem poniesionej straty było wystąpienie u powódki zaburzeń o charakterze depresyjnym przejawiających się m.in. obniżeniem nastroju, utratą radości życia, poczuciem osamotnienia, problemami z apetytem i snem, brakiem zadowolenia, obojętnością, koncentrowaniem się na wspomnieniach dotyczących zmarłego męża oraz utratą poczucia bezpieczeństwa. Śmierć męża znacznie osłabiła aktywność życiową powódki, ograniczyła jej kontakty interpersonalne i znacznie zubożyła życie osobiste. Utrata męża stanowiła dla powódki ogromną traumę i spowodowała wiele silnych i bolesnych emocji. Powódka do dziś boryka się z objawami depresji, z tęsknotą, samotnością i pustką.

Mając powyższe na uwadze, Sąd uznał za zasadne określenie należnego na rzecz powódki Z. K. (1) zadośćuczynienia za naruszenie jej dóbr osobistych na kwotę 80 000 zł. W toku postępowania likwidacyjnego pozwany wypłacił powódce z tego tytułu kwotę 16 000 zł, w związku z powyższym Sąd zasądził na rzecz powódki dodatkowo kwotę 64 000 zł tytułem zadośćuczynienia.

Powodowie T. K. i M. K. również byli silnie emocjonalnie związani z ojcem Z. K. (2). Relacje między ojcem a synami były poprawne, życzliwe. Nagła śmierć ojca spowodowała u powodów cierpienie psychiczne. Strata ojca wpłynęła zatem niekorzystnie na stan emocjonalny powodów, stanowiła bowiem traumatyczne wydarzenie w ich życiu. Aktualnie brak jest negatywnych skutków śmierci ojca w stanie psychicznym powodów, ich aktywności życiowej i stanie emocjonalnym. Brak również dolegliwości natury psychicznej skutkujących potrzebą podjęcia leczenia psychiatrycznego lub terapii psychologicznej. Cały czas jednak powodowie pamiętają ojca, tęsknią za nim, wiele razy w życiu doświadczali i zapewne będą doświadczać uczucia smutku, żalu i tęsknoty za nim. Powodowie doznali długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w następstwie śmierci ojca, który jednak na chwilę obecną uległ poprawie.

Mając powyższe na uwadze, Sąd uznał za zasadne określenie należnego na rzecz powodów T. K. i M. K. zadośćuczynienia na kwoty po 60 000 zł. W toku postępowania likwidacyjnego pozwany wypłacił powodom z tego tytułu kwoty po 11 000 zł. W związku z powyższym, Sąd zasądził na rzecz każdego z powodów dodatkowo kwoty po 49 000 zł tytułem zadośćuczynienia.

Ocena rozmiaru szkody, a w konsekwencji wysokości żądanego zadośćuczynienia, podlega weryfikacji sądowej. Jednakże byłoby niedopuszczalne przyjęcie, że poszkodowany ma czekać z otrzymaniem świadczenia z tytułu odsetek do chwili ustalenia wysokości szkody w konkretnym przypadku. Orzeczenie sądu przyznające zadośćuczynienie ma charakter rozstrzygnięcia deklaratoryjnego, a nie konstytutywnego, skoro sąd na podstawie zaoferowanych w sprawie dowodów rozstrzyga, czy doznane cierpienia i krzywda oraz potencjalna możliwość ich wystąpienia w przyszłości miały swoje uzasadnienie w momencie zgłoszenia roszczenia. Orzeczenie to nie jest więc źródłem zobowiązania sprawcy szkody względem poszkodowanego do zapłaty zadośćuczynienia. Rzeczywistym źródłem takiego zobowiązania jest czyn niedozwolony.

Zasadą jest więc, że zarówno odszkodowanie jak i zadośćuczynienie za krzywdę stają się wymagalne po wezwaniu zobowiązanego przez poszkodowanego do spełnienia świadczenia (art. 455 § 1 k.c.). Od tej chwili biegnie termin do odsetek za opóźnienie (art. 481 § 1 k.c.). Zasada ta doznaje wyjątków, które wynikają jedynie z art. 14 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (por.: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 sierpnia 2013r., I CSK 667/13, LEX nr 1391106; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 kwietnia 2015r., I CSK 169/14, LEX nr 1745784; wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 23 września 2015r., V ACa 345/15, LEX nr 1927711).

Powodowie zgłosili szkodę i wystąpili z żądaniem zapłaty zadośćuczynienia pismem z dnia 30 marca 2015 roku doręczonym 8 kwietnia 2015 roku (k. 9, 11). W związku z powyższym, żądanie zasądzenia ustawowych odsetek za opóźnienie od kwoty przyznanej powodom tytułem zadośćuczynienia zasługiwało na uwzględnienie od dnia 9 maja 2015 roku.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c. oraz §2 ust. 1, 2, §4 ust. 1, §6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (tekst jedn. Dz.U. z 2013r., poz. 461 ze zm.).

Koszty poniesione w toku procesu przez każdego z powodów obejmowały koszty zastępstwa procesowego w kwocie po 3 600 zł, ponadto powódka Z. K. (1) poniosła koszty wynagrodzenia biegłej w kwocie 360 zł 38 gr (k. 72), a powód M. K. poniósł część opłaty od pozwu w kwocie 1 000 zł (k. 31).

Pozwany poniósł koszty zastępstwa procesowego w wysokości po 3 600 zł w odniesieniu do roszczenia każdego z powodów i wynagrodzenie biegłej w kwocie 120 zł 12 gr (po 40 zł 04 gr w odniesieniu do roszczenia każdego z powodów) (k. 72) oraz opłatę od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł (k. 43).

Powódka Z. K. (1) wygrała proces w 76 %, wobec czego Sąd zasądził na jej rzecz koszty procesu w kwocie po 2 132 zł 20 gr, po stosunkowym rozdzieleniu kosztów według następującego wyliczenia: 7 617 zł 42 gr (3 600 zł + 360 zł 38 gr + 3 600 zł + 40 zł 04 gr + 17 zł) × 76/100 (koszty, które powinien ponieść pozwany) – 3 657 zł 04 gr (koszty, które pozwany poniósł) = 2 132 zł 20 gr (koszty do dopłaty przez pozwanego na rzecz powódki).

Powód T. K. wygrał proces w 55 %, wobec czego Sąd zasądził na jego rzecz koszty procesu w kwocie 341 zł 98 gr, po stosunkowym rozdzieleniu kosztów według następującego wyliczenia: 7 240 zł 04 gr (3 600 zł + 3 600 zł + 40 zł 04 gr) × 55/100 (koszty, które powinien ponieść pozwany) – 3 640 zł 04 gr (koszty, które pozwany poniósł) = 341 zł 98 gr (koszty do dopłaty przez pozwanego na rzecz powoda).

Powód M. K. wygrał proces w 55 %, wobec czego Sąd zasądził na jego rzecz koszty procesu w kwocie 891 zł 98 gr, po stosunkowym rozdzieleniu kosztów według następującego wyliczenia: 8 240 zł 04 gr (3 600 zł + 1 000 zł + 3 600 zł + 40 zł 04 gr) × 55/100 (koszty, które powinien ponieść pozwany) – 3 640 zł 04 gr (koszty, które pozwany poniósł) = 891 zł 98 gr (koszty do dopłaty przez pozwanego na rzecz powoda).

Koszty sądowe poniesione w toku procesu przez Skarb Państwa obejmowały: opłaty od pozwu w kwotach 4 200 zł (co do roszczenia powódki), 4 450 zł (co do roszczenia powoda T. K. i 3 450 zł /4 450 zł – 1 000 zł/ (co do roszczenia powoda M. K..

Stosownie do art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. z 2014r., poz. 1025 z późn. zm.) Sąd nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 7 537 zł tytułem zwrotu w/w kosztów sądowych, których powodowie nie mieli obowiązku uiścić. Kwota ta stanowi należne koszty sądowe, w części co do której powództwo zostało uwzględnione (3 192 zł /4 200 zł × 76%/ + 2 447 zł 50 gr /4 450 zł × 55%/ + 1 897 zł 50 gr /3 450 zł × 55%/).

Natomiast na podstawie art. 113 ust. 4 powołanej ustawy, z uwagi na charakter sprawy, Sąd odstąpił od obciążenia powodów kosztami sądowymi z zasądzonego roszczenia.

Stosownie do §21 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015r., poz. 1800), które weszło w życie z dniem 1 stycznia 2016 roku, do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie rozporządzenia stosuje się przepisy dotychczasowe do czasu zakończenia postępowania w danej instancji.