Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 maja 2017 r.

Sąd Okręgowy w Sieradzu I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSO Przemysław Majkowski

Protokolant : sekr. Joanna Wołczyńska – Kalus

po rozpoznaniu w dniu 11 maja 2017 r. w Sieradzu

na rozprawie

sprawy z powództwa P. S.

przeciwko (...) SA w W. Oddział (...) w Ł.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego (...) SA w W. Oddział (...) w Ł. na rzecz powoda P. S. kwotę 70.580,00 ( siedemdziesiąt tysięcy pięćset osiemdziesiąt ) zł,

2.  w pozostałym zakresie powództwo oddala,

3.  nakazuje pobrać od pozwanego (...) SA w W. Oddział (...) w Ł. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Sieradzu kwotę 3.500,00 ( trzy tysiące pięćset ) zł tytułem opłaty sądowej od uiszczenia, której powód był zwolniony,

4.  zasądza od pozwanego (...) SA w W. Oddział (...) w Ł. na rzecz powoda P. S. kwotę 6.209,00 ( sześć tysięcy dwieście dziewięć ) zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 242/16

UZASADNIENIE

W dniu 03 października 2016 r. (data wpływu) pełnomocnik powoda P. S. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powoda kwoty 79.000 złotych tytułem środków na zakup samochodu dla powoda jako osoby niepełnosprawnej wskutek obrażeń odniesionych w wypadku za następstwa, którego odpowiedzialność ponosi pozwany oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów sądowych, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 17,00 zł, (pozew k. 2-8).

W odpowiedzi na pozew pełnomocnik pozwanego (...) S.A. w W. wniósł o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu oraz kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, (odpowiedź na pozew k. 55-56).

Pismem z dnia 23 marca 2017 r. (data wpływu) pełnomocnik powoda rozszerzył powództwo o kwotę 3.980 złotych tytułem pokrycia kosztów przystosowania pojazdu dla potrzeb osoby niepełnosprawnej i wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powoda P. S. kwoty 82.980 złotych, (pismo pełnomocnika powoda k. 71-73).

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

W dniu 13 maja 1990 r. powód P. S. uległ wypadkowi, w trakcie którego sprawca wypadku T. M., kierując pojazdem marki F. (...)., stracił panowanie nad pojazdem i zjechał na pobocze, a następnie wielokrotnie dachował. Sprawca wypadku zbiegł z miejsca zdarzenia, nie udzielając pomocy pasażerowi pojazdu, którym był powód. W chwili zdarzenia sprawca wypadku posiadał umowę obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych zawartą w pozwanym zakładzie ubezpieczeń. W wyniku wypadku powód doznał złamania 7-mego kręgu szyjnego z całkowitym uszkodzeniem rdzenia kręgowego. Rozpoznano u niego porażenie kończyn dolnych, znaczny niedowład kończyn górnych, dysfunkcję neurogenną pęcherza moczowego i zwieraczy odbytu. W skutek wypadku P. S. stał się całkowicie niezdolny do pracy oraz samodzielnej egzystencji. W chwili zdarzenia powód miał 17 lat, był uczniem szkoły zawodowej w zawodzie mechanika samochodowego. W toku postępowania likwidacyjnego pozwany (...) S.A. w W. uznał swoją odpowiedzialność i w związku z tym przyznał powodowi rentę z tytułu zwiększonych potrzeb oraz rentę z tytułu utraconych dochodów. Nadto pozwany wypłaca powodowi rentę z tytułu niezdolności do pracy, (dowód: pismo (...) S.A. k. 14, pismo ZUS k. 15, dokumentacja medyczna powoda k. 16-23, kserokopia orzeczenia ZUS k. 24, zeznania powoda- protokół rozprawy z dnia 09 marca 2017 r. 00:16:02-00:57:09 w zw. z k. 66-67, zeznania świadka M. S.- protokół rozprawy z dnia 11 maja 2017 r. 00:03:28-00:16:16 w zw. z k. 117-117v, zeznania powoda- protokół rozprawy z dnia 11 maja 2017 r. 00:24:57-00:43:38 w zw. z k. 118 ).

Powód z uwagi na odniesione obrażenia nie jest zdolny do samodzielnej egzystencji i wymaga stałej opieki osób trzecich. Powód jest żonaty, prowadzi z żoną wspólne gospodarstwo domowe. Żona powoda nie pracuje zawodowo, nie posiada własnego źródła dochodu, pozostaje na utrzymaniu powoda i z uwagi na stan zdrowia powoda sprawuje nad nim stałą opiekę. Małżonkowie utrzymują się z rent wypłacanych powodowi przez pozwanego i ZUS. Miesięcznie powód z obu tych źródeł otrzymuje łącznie kwotę 3.600 zł. W 2014 r. powód P. S. zdał egzamin na prawo jazdy. Samochód jest przedmiotem niezbędnym w życiu powoda z uwagi na lokalizację jego miejsca zamieszkania. Miejscowość S., w której wraz z żoną zamieszkują, od R. dzieli odległość 25 km, od P. odległość 17 km, zaś od C. dzieli odległość 35 km w jedną stronę. W wymienionych miastach tymczasem znajdują się apteki, przychodnie zdrowia, sklepy, kluby dla osób niepełnosprawnych, w C. także kina i teatr czyli instytucje i podmioty z usług, których powód regularnie korzysta. W październiku 2014 r. powód P. S. nabył od w drodze umowy kupna-sprzedaży samochód osobowy przystosowany do potrzeb osoby niepełnosprawnej marki M. (...) klasy A 170 rok produkcji 2002. Od dnia zakupu tego pojazdu wielokrotnie ulegał on poważnym awariom, co uniemożliwia bezpieczną eksploatację pojazdu. Obecnie samochód wymaga naprawy automatycznej skrzyni biegów. Koszt remontu tego pojazdu wynosi zgodnie z kosztorysem przygotowanym przez autoryzowany serwis firmy (...) 27.568,73 zł brutto i wielokrotnie przewyższa wartość rynkową pojazdu. Aktualna wartość samochodu osobowego marki M. (...) klasy A 170 stanowiącego własność powoda wynosi 4.500 zł.

Koszt przystosowania nowego pojazdu do użytkowania przez osobę niepełnosprawną wynosi 3.980 złotych.

W toku procesu powód przedłożył oferty zakupu różnych samochodów średniej klasy wyposażonych, z uwagi na kalectwo powoda, w automatyczną skrzynię biegów, klimatyzację, elektrycznie podnoszone szyby i systemy bezpieczeństwa. Wszystkie analizowane pojazdy są w nadwoziu 5 - drzwiowym umożliwiającym bezproblemowy załadunek wózka inwalidzkiego i w cenach od 69.100,00 do 100.000,00 zł. Koszt zakupu najtańszego z nich, nowego samochodu średniej klasy marki R. (...) w wersji z najsłabszym silnikiem E. dCI 90 (...), odpowiedniego dla niepełnosprawności powoda P. S. wynosi 71.100 złotych ( wersja (...) za 69.100,00 zł z pakietem city plus za 2000,00 zł lub wersja (...) za 71.100 zł., (dowód: kserokopia prawa jazdy k. 25, kserokopia wniosku o wyłożenie kosztów zakupu pojazdu k. 26-29, pismo (...) S.A. k. 30, zeznania powoda- protokół rozprawy z dnia 09 marca 2017 r. 00:16:02-00:57:09 w zw. z k. 66-67, kserokopie propozycji handlowych k. 74-92, kserokopia kosztorysu k. 93-94, protokół testu pojazdu k. 97-102, kserokopia umowy kupna-sprzedaży pojazdu k. 103, oferta handlowa k. 105-107, pismo ze Starostwa Powiatowego w P. k. 111, zeznania świadka M. S.- protokół rozprawy z dnia 11 maja 2017 r. 00:03:28-00:16:16 w zw. z k. 117-117v, zeznania powoda- protokół rozprawy z dnia 11 maja 2017 r. 00:24:57-00:43:38 w zw. z k. 118, faktura P. (...) k. 92 ).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Żądanie pozwu dochodzone przez P. S. niemal w całości zasługiwało na uwzględnienie.

Istota sporu między stronami sprowadzała się do ustalenia czy żądanie zakupu nowego samochodu przystosowanego do potrzeb niepełnosprawności powoda leży w granicach odpowiedzialności odszkodowawczej strony pozwanej. Strona pozwana nie kwestionowała swojej odpowiedzialności odszkodowawczej względem powoda, lecz uznała, że żądanie w zakresie zakupu samochodu jest nieuprawnione skoro powód pobiera rentę wyrównawczą oraz rentę z tytułu niezdolności do pracy. Zdaniem pozwanego skoro powód dysponuje dochodem wypłacanym przez pozwanego, w sposób oczywisty winien z tych środków wygospodarować kwotę na zakup samochodu. Odpowiedzialność pozwanego, w jego własnej ocenie, sprowadza się do kwestii dostosowania takiego pojazdu do potrzeb z uwzględnieniem niepełnosprawności powoda. Z takim stanowiskiem strony pozwanej , w ocenie sadu nie można się zgodzić. Roszczenie powoda znajduje swoją podstawę prawną w art. 444 § 1 zd. 1 k.c., zgodnie z którym w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Dyspozycja tego przepisu obejmuje między innymi koszty opieki nad osobą poszkodowaną, jeżeli opieka osoby trzeciej stała się niezbędna z uwagi na uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia wywołane czynem niedozwolonym. Objęcie zakresem art. 444 k.c. wszelkich koniecznych kosztów i wydatków powstających w związku z naruszeniem zdrowia poszkodowanego przesądza (na korzyść osoby domagającej się odszkodowania) ewentualne wątpliwości, czy rzeczywiście mamy tu do czynienia ze szkodą majątkową czy też (wobec przyjmowanego niekiedy założenia, że szkodą jest tylko uszczerbek poniesiony wbrew woli poszkodowanego) z nakładami – wprawdzie niezbędnymi dla ratowania zdrowia, ale poniesionymi niejako dobrowolnie. Użycie przez ustawodawcę słowa „wszelkie” stanowi przy tym wyraźną zachętę do szerokiego wyznaczania normy, jaka wynika z analizowanego przepisu, co ma duże znaczenie z tego względu, że każda próba stworzenia jakiegoś wyczerpującego katalogu wspomnianych kosztów leczenia musiałaby się skończyć niepowodzeniem. Określenie „wszelkie koszty” oznacza ograniczenie rozmiarów obowiązku ich pokrycia do wymogu, by były one konieczne i celowe. Kompensowanie kalectwa, umożliwienie poszkodowanemu prowadzenia normalnego życia w społeczeństwie, może być w pewnych okolicznościach uznane za uzasadniające zasądzenie odszkodowania w wysokości zapewniającej nabycie nowego samochodu (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 I 2008 roku, IICSK 425/07, w wyroku SN z 12 XII 2002 roku II CKN 1018/00). Nie ma zatem wątpliwości, że zakup samochodu i wydatek na zakup samochodu lub innego pojazdu inwalidzkiego należy do kosztów objętych dyspozycją tego przepisu. Pogląd taki jest ugruntowany w orzecznictwie. Podkreśla się przy tym, że żądanie zwrotu kosztów nabycia samochodu jest uzasadnione, gdy kompensuje kalectwo osoby poszkodowanej i przywraca możliwość łatwego przemieszczania, także w celu skorzystania z pełniejszego zakresu zabiegów leczniczych, wykonywania pracy lub prowadzenia działalności gospodarczej (zob. wyroki Sądu Najwyższego – z dnia 9 stycznia 2008 r., II CSK 425/07, Lex nr 378025; z dnia 14 maja 1997 r. II UKN 113/97, OSP 1998/6/121; z dnia 14 maja 1997 r., II CKN 1018/00, Lex nr 75352; podobnie Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w wyroku z dnia 25 kwietnia 2013 r., I ACa 356/13, Lex nr 1316330). W ocenie Sądu Okręgowego, biorąc pod uwagę okoliczności rozpoznawanej sprawy, a w szczególności wiek powoda jego dotychczasową aktywność życiową, sytuację rodzinną, miejsce zamieszkania, możliwość udziału w życiu sportowym i kulturalnym osób niepełnosprawnych zakup samochodu R. (...), który umożliwia powodowi aktywny udział w życiu codziennym, należy uznać za niezbędny i celowy wydatek w rozumieniu art. 444 § 1 k.c., podlegający zwrotowi przez pozwanego. w kwocie zakupu – 71.100,00 zł. Według Sądu, o ile zakup samochodu jest celowy, to jednak strona pozwana nie jest zobowiązana do zwrotu takich wydatków jak żąda powód w odniesieniu do konkretnego modelu marki O. (...) w podawanej przez powoda konfiguracji. O ile zatem w okolicznościach konkretnej sprawy zostało przesądzone, że celowy i niezbędny jest wydatek na zakup samochodu przystosowanego do pełnienia funkcji samochodu inwalidzkiego, o tyle zobowiązany do naprawienia szkody powinien liczyć się z wydatkiem z tego tytułu kosztów zakupu w salonie samochodu małego, z niską pojemnością skokową silnika, ale za to z wysokim poziomem bezpieczeństwa. Przeprowadzone w niniejszej sprawie postępowanie dowodowe wykazało, że najniższy koszt zakupu samochodu wynosi 71.100 zł, zaś koszt przystosowania samochodu dla potrzeb niepełnosprawności powoda wynosi 3.980 zł. Wyliczenie należności za przystosowanie samochodu dla powoda w kwocie 3.980 zł nastąpiło w oparciu o przedstawioną przez stronę powodową fakturę P. (...) (k. 92), w której wykonawca usługi wskazał jej faktyczny koszt. Faktura ta została zaakceptowana przez obie strony i nie budzi wątpliwości odnośnie swojej rzetelności. W tych okolicznościach Sąd przyjął propozycję strony powodowej w tym zakresie za podstawę wyrokowania. Również wysokość należnej powodowi kwoty na nabycie nowego samochodu Sąd wyliczył posiłkując się danymi ofertowymi w zakresie marek samochodów wskazanych przez stronę powodową. Strona pozwana pozostała w tym zakresie bierna i nie przedłożyła ofert wskazujących na możliwość nabycia pojazdów tańszych, spełniających wymogi niepełnosprawności powoda, a sąd nie miał podstaw do prowadzenia ustaleń w tym przedmiocie z urzędu. Rozważając nad wysokością należnego stronie powodowej świadczenia Sąd wziął pod uwagę cenę nabycia najtańszego spośród pojazdów wskazanych przez powoda dostosowanych do jego potrzeb. Samochodem tym okazał się pojazd marki R. (...) w wersji E. dCI 90 (...). Tym samym Sąd nie uwzględnił żądań powoda zasądzenia na jego rzecz kwoty opowiadającej wartości tego samego pojazdu jednak w wersji E. TCe 120 (...) albowiem stwierdził, że pojazd w takiej wersji wyposażenia jest powodowi niepotrzebny i konieczność jego zakupu nie znajduje uzasadnienia w potrzebach P. S.. Powodowi bowiem w ocenie Sądu nie jest niezbędny pojazd wyposażony w silnik o mocy aż 120 koni mechanicznych i do jego uzasadnionych potrzeb odpowiedni będzie samochód z silnikiem o mocy 90 koni mechanicznych. W oparciu o powyższe Sąd przyjął cenę nowego samochodu na kwotę 71.100 zł. Od wskazanej kwoty Sąd odliczył kwotę stanowiącą równowartość obecnie posiadanego przez powoda samochodu marki M. (...) klasa 170. Ponieważ strony w toku rozprawy zgodnie ustaliły wartość wymienionego pojazdu na kwotę 4.500 zł Sąd pomniejszył kwotę 71.100 zł o kwotę 4.500 zł, co dało kwotę 66.600 złotych. Sumę tą należało powiększyć o koszt przystosowania samochodu dla powoda w kwocie 3.980 zł, co uczyniło kwotę 70.580 złotych. W związku z powyższym Sąd zasądził od pozwanego (...) S.A. w W. Oddział (...) w Ł. na rzecz powoda P. S. kwotę 70.580 złotych i oddalił powództwo w pozostałym zakresie.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c. Powód wygrał proces w 86 % i w takim stosunku, uwzględniając wynik postępowania nakazano pobrać od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w Sieradzu kwotę 3.500 zł tytułem opłaty sądowej od uiszczenia, której strona powodowa była zwolniona. Nadto w tej samej proporcji Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 6.209,00 (7.200 x 86 %= 6.192 + 17 zł = 6.209 zł) tytułem zwrotu kosztów procesu- zastępstwa prawnego.