Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 maja 2017r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSA – Jerzy Leder (sprawozdawca)

Sędziowie: SA – Hanna Wnękowska

SA – Ewa Jethon

Protokolant: – sekr. sąd. Łukasz Jachowicz

przy udziale Prokuratora Leszka Woźniaka

po rozpoznaniu w dniu 17 maja 2017 r.

sprawy A. S. (1)

oskarżonego z art. 280 § 2 w zw. z art. 158 § 1 w zw. z art. 278 § 5 w zw. z art. 278 § 1 w zw. z art. 11 §. 2 w zw. z art. 64 § 1 k.k.

na skutek apelacji, wniesionej przez prokuratora

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie

z dnia 2 listopada 2016 r. sygn. akt XVIII K 14/15

1.  Uchyla wyrok w całości i na podstawie art. 439 § 1 pkt 9 w zw. z art. 17 § 1 pkt 5 k.p.k. umarza postępowanie karne wobec oskarżonego A. S. (1),

2.  Zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. K. (1),

Kancelaria Adwokacka w W. – 600 zł plus 23 % podatku VAT za obronę z urzędu oskarżonego A. S. (1) w postępowaniu przed Sądem Apelacyjnym,

3.  Kosztami postępowania w sprawie obciąża Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

A. S. (1) został oskarżony o to, że w dniu 19 czerwca 2011 r. w P., woj. (...), działając wspólnie i w porozumieniu z M. K. (2) brał udział w pobiciu T. S. oraz używając wobec niego przemocy w postaci: uderzania rękami po głowie i ciele oraz kopania nogami, przewrócenia na ziemię, przytrzymywania, dociskania nogą twarzy do ziemi, przy posłużeniu się kastetem, będącym niebezpiecznym przedmiotem, dokonał na jego szkodę kradzieży telefonu komórkowego marki N. (...) o wartości 500 zł, łańcuszka srebrnego o wartości 20 zł, pieniędzy w kwocie nie mniej niż 50 zł, na łączną kwotę nie mniej niż 570 zł oraz karty bankomatowej (...) Banku (...) SA., a także spowodował u ww. pokrzywdzonego obrażenia ciała w postaci wylewów podskórnych i otarć naskórka twarzy, wylewu w okolicy prawego oczodołu, rany tłuczonej okolicy ciemieniowej prawej, podbiegnięć krwawych i otarć naskórka okolicy lewego ramienia, łokcia i barku prawego oraz złamania kości nosa z przemieszczeniem, skutkujących u niego naruszeniem czynności narządu ciała na okres powyżej siedmiu dni w rozumieniu art. 157 § 1 k.k., przy czym czynu tego dopuścił się w ciągu pięciu lat po odbyciu kary co najmniej sześciu miesięcy pozbawienia wolności, będąc uprzednio skazanym za umyślne przestępstwo podobne, tj. o czyn z art. 280 § 2 k.k. w zb. z art. 158 § 1 k.k. i w zw. z art. 278 § 5 k.k. w zw. z art. 278 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. i w zw. z art. 64 § 1 k.k.

Wyrokiem z dnia 16 czerwca 2014r. w sprawie XVIII K 75/13 Sąd Okręgowy w Warszawie uniewinnił oskarżonego A. S. (2) od dokonania zarzucanego mu czynu, a kosztami w tym zakresie obciążono Skarb Państwa.

Apelację od tego wyroku w stosunku do oskarżonego A. S. (1) wniósł prokurator.

Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 23 grudnia 2014 r., sygn. akt II AKa 446/14 uchylił zaskarżony wyrok Sądu w stosunku do oskarżonego A. S. (1) i w tym zakresie przekazał sprawę Sądowi Okręgowemu w Warszawie do ponownego rozpoznania.

Po ponownym rozpoznaniu sprawy, Sąd Okręgowy wyrokiem z dnia 02 listopada 2016 r., sygn. akt XVIII K 14/15 Sąd Okręgowy w Warszawie uniewinnił oskarżonego A. S. (1) od popełnienia zarzuconego mu czynu, tj. przestępstwa z art. 280 § 2 k.k. w zb. z art. 158 § 1 k.k. i w zw. z art. 278 § 5 k.k. w zw. z art. 278 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. i w zw. z art. 64 § 1 k.k.; uznając, iż brak jest jednoznacznych dowodów na to, że oskarżony A. S. (1) brał udział w rozboju dokonanym na T. S.. Nadto Sąd rozstrzygnął o kosztach przedmiotowego postępowania – zasądzając od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. K. (1), Kancelaria Adwokacka w W. kwotę 1.771,20 zł, w tym podatek VAT - tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu w postępowaniu sądowym; a kosztami procesu obciążył Skarb Państwa.

Apelację od ww. orzeczenia wniósł prokurator, zaskarżając wyrok na korzyść oskarżonego A. S. (1). Powołując się na treść art. 427 § 1 i 2 k.p.k. oraz art. 439 § 1 pkt 9 k.p.k. prokurator zarzucił Sądowi wydanie wyroku uniewinniającego oskarżonego A. S. (1) pomimo, że zachodzi jedna z okoliczności wyłączających postępowanie określona w art. 17 § 1 pkt 5 k.p.k. w postaci śmierci oskarżonego, która to okoliczność istniała w dacie wydania zaskarżonego wyroku. Wskazując na powyższą argumentację, skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i umorzenie postępowania.

W dniu 27 grudnia 2016 r. do Sądu Okręgowego w Warszawie wpłynęło z Urzędu Stanu Cywilnego w P. pismo wraz z załączonym odpisem skróconym aktu zgonu o nr (...) dotyczące oskarżonego A. S. (1).

Sąd zważył, co następuje:

Wniesiona przez prokuratora apelacja okazała się zasadna, co skutkowało koniecznością uchylenia zaskarżonego wyroku oraz – wobec zaistnienia okoliczności wyłączającej ściganie - wskazanej w treści art. 17 § 1 pkt 5 k.p.k.- umorzenia postępowania wobec oskarżonego A. S. (1).

Śmierć oskarżonego- jako bezwzględna przyczyna odwoławcza (art. 17 § 1 pkt 5 k.p.k.) - uniemożliwia wszczęcie lub wymusza umorzenie postępowania z powodu braku strony i braku odpowiedzialnego za czyn, którego proces miał dotyczyć. Zgodnie bowiem z dyspozycją art. 414 § 1 k.p.k. w razie stwierdzenia po rozpoczęciu przewodu sądowego okoliczności wyłączającej ściganie w postaci śmierci oskarżonego, sąd wyrokiem winien umorzyć postępowanie w sprawie. W przypadku zaistnienia tej okoliczności proces umarza się w każdym jego stadium, w którym przesłanka ta zaistnieje, a zatem także po wydaniu wyroku, przed jego uprawomocnieniem i to bez względu na to, czy mogła wywrzeć lub wywarła wpływ na treść wyroku. Uwzględnia się ją niezależnie od granic zaskarżenia i niezależnie od podniesionych zarzutów, zatem także wtedy, gdy dostrzeżono ją przy środku odwoławczym niezaskarżającym całości orzeczenia i niezależnie od tego, czy strona podniosła taki zarzut, a więc i z urzędu. W razie śmierci oskarżonego po wniesieniu środka odwoławczego przez którąkolwiek ze stron lub już w toku postępowania przed sądem odwoławczym umorzenie leży w gestii sądu odwoławczego.

Analiza akt przedmiotowej sprawy prowadzi do ustalenia, iż oskarżony A. S. (3) zmarł w dniu 28 października 2016 r. A zatem, jak słusznie wskazał prokurator, okoliczność wyłączająca ściganie z art. 17 § 1 pkt 5 k.p.k. w postaci śmierci oskarżonego istniała już w dacie wydawania wyroku przez Sąd Okręgowy w Warszawie (02 listopada 2016 r). Sąd Okręgowy, nie dysponując wiedzą o śmierci oskarżonego, uchybił przepisowi art. 414 § 1 k.p.k. i zamiast wydania orzeczenia o umorzeniu postępowania, rozpoznał sprawę merytorycznie oraz - wobec uznania - iż brak jest jednoznacznych dowodów na to, że oskarżony A. S. (1) brał udział w rozboju dokonanym na T. S., uniewinnił oskarżonego od zarzucanego mu czynu.

W dalszej kolejności wskazać należy, iż zgodnie z dyspozycją art. 439 § 1 pkt 9 k.p.k. niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów oraz wpływu uchybienia na treść orzeczenia sąd odwoławczy na posiedzeniu uchyla zaskarżone orzeczenie, jeżeli zachodzi jedna z okoliczności określonych w art. 17 § 1 pkt 5, 6 i 8-11 k.p.k.. Mając na względzie treść powyższego przepisu, żądanie prokuratora, postulującego wydanie rozstrzygnięcia o uchyleniu wyroku i umorzeniu postępowania – wobec śmierci oskarżonego A. S. (1), należy ocenić jako zasadne.

Jednocześnie, Sąd Apelacyjny zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. K. (1), Kancelaria Adwokacka w W. – kwotę 600,00 zł plus 23 % podatku VAT za obronę z urzędu oskarżonego A. S. (1) w postępowaniu odwoławczym. O kosztach wynagrodzenia obrońcy Sąd orzekł na podstawie § 17 ust. 2 pkt 5 w zw. z § 4 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. z dnia 18 października 2016 r.

O kosztach postępowania odwoławczego Sąd Apelacyjny orzekł na podstawie art. 632 pkt 2 k.p.k., obciążając nimi Skarb Państwa.

Z powyższych względów Sąd Apelacyjny orzekł, jak w wyroku.