Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III Ca 145/17

POSTANOWIENIE

Dnia 30 maja 2017 r.

Sąd Okręgowy w Nowym Sączu, III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie następującym:

Przewodniczący:

SSO Katarzyna Kwilosz-Babiś (sprawozdawca)

SSO Zofia Klisiewicz

SSO Tomasz Białka

Protokolant:

staż Kinga Burny

po rozpoznaniu w dniu 17 maja 2017r. w Nowym Sączu

na rozprawie

sprawy z wniosku W. R. (1)

przy uczestnictwie: K. Z. (1), Z. C. (1), M. Z. (1), S. M. (1), K. Z. (2), K. B. (1), B. Ś., M. A. (1), J. B. (1), W. W. (1), M. W. (1), W. A. (1), S. P., K. K. (1), K. P., L. M., Z. S. (1), I. M., A. M. (1), W. M., M. N. (1), U. G., Z. M. (1), M. C. (1), K. G. (1), A. G. (1), S. B., H. B. (1), B. K., M. S. (1), J. B. (2), Z. S. (2), Z. S. (3), W. H. (1), M. C. (2), Z. C. (2), M. C. (2), J. C. (1), U. M., B. W., K. L., B. Z. (1), K. C. (1), T. S., M. S. (2), F. M. (1), S. F., E. S., W. A. (1), Z. A., A. I., S. M. (1), W. W. (2), A. K. (1), J. M. (1), M. M. (1), J. C. (2), M. C. (3), M. C. (4), A. M. (2), W. W. (3), H. S., M. S. (3), K. O. (1), K. W. (1), M. C. (5), R. C., W. W. (1), W. W. (4), W. W. (5), J. W. (1), R. M. (1), P. M., M. N. (2), J. S. (1), A. S. (1), J. S. (2), A. P., W. W. (6), J. W. (1), J. W. (2), W. K., M. D. (1), J. Z. (1), J. W. (3), M. G. (1), M. F., A. B. (1), A. P., S. M. (1), M. M. (2), U. K., D. W. (1), M. T., M. M. (2), S. M. (1), A. T., B. Z. (2), E. W. (1), K. T., Z. W. (1), S. H. (1), K. W. (1), B. C., M. D. (2), E. D., I. C., E. K., A. S. (2), M. N. (3), S. M. (2), H. D., M. D. (3), K. H. (1), J. M. (2), S. N. (1), J. H., W. H. (2), K. H. (2), Z. H., Z. Z., R. Z., K. Z. (3), S. H. (2), M. W. (2), A. K. (2), B. L., M. W. (3), I. G., R. H., T. H., K. S. (1), J. Ż., J. C. (3), M. C. (5), R. C., J. C. (4), S. C., A. C. (1), E. C. (1), J. Z. (2), K. G. (1), A. K. (3), D. S., K. C. (2), A. S. (3), J. S. (3), M. S. (4), E. W. (2), A. B. (2), J. W. (1), H. J., E. L., R. M. (2), J. W. (4), M. W. (4), M. W. (5), K. O. (2), Ł. W. (1), E. V., M. W. (6), S. N. (2), Ł. W. (2), M. B., D. W. (2), W. W. (5), M. J., K. W. (2), H. H., A. H. (1), P. H. (1), S. L., J. G., S. W., Z. W. (2), G. M., Z. G., G. H., E. C. (2), H. L., R. B., T. K. (1), C. W., M. H. (1), K. D., E. C. (3)

o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości przez samoistnego posiadacza,

na skutek apelacji uczestnika E. C. (1)

od postanowienia Sądu Rejonowego w Nowym Targu

z dnia 10 marca 2015 r., sygn. akt I Ns 982/12

postanawia:

1.  zmienić punkt IV. zaskarżonego postanowienia w ten sposób, że kwotę 2 905,85 zł ( dwa tysiące, dziewięćset pięć złotych, 85/100) zastąpić kwotą 1000 zł ( jeden tysiąc złotych),

2.  w pozostałym zakresie apelację oddalić,

3.  przyznać biegłemu P. B. (1) wynagrodzenie i zwrot wydatków za złożenie opinii ustnej na rozprawie apelacyjnej w dniu 17 maja 2017r. w kwocie łącznej 255,41 zł ( dwieście pięćdziesiąt pięć złotych, 41/100), którą w całości wypłacić ze środków Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w Nowym Sączu,

4.  cofnąć uczestnikowi E. C. (1) zwolnienie od wydatków sądowych w postępowaniu apelacyjnym udzielone postanowieniem z dnia 9 września 2015r. w części obejmującej uiszczoną przez w/w uczestnika i wydatkowaną kwotę 300 zł,

5.  orzec, że wnioskodawca i uczestnicy ponoszą koszty postępowania apelacyjnego związane ze swym udziałem w sprawie.

(...)

Sygn. akt III Ca 145/17

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 10.03.2015r. (sygn. akt I Ns 982/12) Sąd Rejonowy w Nowym Targu uwidocznił zgodnie z porównawczym wykazem zmian sporządzonym przez geodetę J. K. l. ks zam. (...) z dnia 9.06.2011r., że dz. ewid. zmod. (...) z obrębu (...) powstała z części pgr l kat (...), (...) z Lwh (...), dz. ewid. zmod. (...) z obrębu (...) powstała z części pgr l kat (...) i (...) z Lwh (...) oraz części pgr l kat (...) z Lwh (...), dz. ewid. zmod. (...) z obrębu 3 powstała z pgr l kat (...) z L. (...), dz. ewid. zmod. (...) z obrębu 3 powstała z pgr l kat (...) i (...) i części pgr l kat. (...) z L. (...) oraz z części pgr l kat (...), (...) z Lwh (...) (pkt I), stwierdził, że J. R. (1) s. W. i K. oraz J. R. (2) c. J. i A. na prawach ustawowej wspólności małżeńskiej nabyli nieodpłatnie z mocy prawa z dniem 4.11.1971r. prawo własności dz. ewid. zmod. (...), (...), (...) i (...) z obrębu (...) poł. w S. (pkt II), przyznał adw. M. W. (7) kwotę 600 zł brutto, w tym kwotę 112,20 zł podatku od towarówi usług, tytułem wynagrodzenia za wykonywanie funkcji kuratora nieznanych z miejsca pobytu uczestników (pkt III), zasądził od uczestnika E. C. (1) na rzecz wnioskodawcy kwotę 2905,85 zł tytułem zwrotu części kosztów postępowania (pkt IV) i orzekł, że w pozostałym zakresie każda ze stron ponosi koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie (pkt V).

Sąd Rejonowy ustalił, że przedmiotem uwłaszczenia były następujące nieruchomości:

1. dz. ewid. zmod. (...), która powstała z części pgr l kat (...) i (...) wpisanych w Lwh (...) gm kat S. na rzecz: B. S., J. M. (3), S. S. (1), S. S. (2), J. W. (2), M. A. (2), J. W. (1), W. W. (8), M. S. (5), J. S. (2), H. S., A. M. (3), J. M. (4), F. M. (2), M. M. (2), S. M. (1) i Z. M. (2),

2. dz. ewid. zmod. (...), która powstała z części pgr l kat (...), (...), wpisanych w Lwh (...) kat S. na rzecz: M. Z. (2), A. C. (2), P. H. (2), W. R. (2), K. R., A. H. (2), K. W. (1), M. S. (6), A. C. (2), W. D., S. D. (1), S. D. (2), M. W. (8), A. M. (4), J. D., K. H. (1), K. M., H. B. (2), S. H. (1), J. H., J. G., W. H. (2), H. P. , L. H., A. H. (3), A. H. (4), M. H. (2), B. H. (1), F. H. (1), F. H. (2), B. H. (2), S. H. (3), J. C. (4), J. C. (3), M. C. (6), Z. C. (2), W. C. (1), oraz części pgr l kat (...) wpisanej w Lwh (...) gm kat S. na rzecz: K. W. (1), J. A., W. A. (2), K. A., M. G. (2), K. W. (3), S. L., W. J., S. G., A. J.. W. G., A. G. (2), A. G. (1), K. G. (2), M. A. (2), S. G., W. R. (2), K. R., W. C. (2), Z. C. (2), M. C. (2), W. C. (1), G. C., J. C. (5), F. S., K. S. (2), S. A., F. W., J. W. (5), Z. M. (1), J. P., S. G., S. M. (3), E. M., J. W. (6), K. N., A. W. (1), W. W. (9), Z. M. (1), J. P., S. G., J. M. (1), M. M. (1), A. G. (1), A. G. (2), J. C. (2), M. C. (7), Z. P., M. A. (3), J. M. (5), S. M. (1), K. S. (3), H. W.

3. dz. ewid. zmod. (...), która powstała z pgr l kat (...) wpisanej w LWh (...) na rzecz w/w osób.

4. dz. ewid. zmod. (...), która powstała z pgr l kat (...), (...), i części pgr l kat (...) wpisanych w Lwh (...) oraz części pgr l kat (...), (...) wpisanej w Lwh (...) na rzecz w/w osób.

W rejestrze gruntów prowadzonym przez Starostę (...), w charakterze właścicieli dz. ewid. (...), (...) i (...) figurują W. R. (1) oraz A. W. (2), natomiast w charakterze posiadacza samoistnego dz. ewid. (...) figuruje wyłącznie wnioskodawca. Przedmiotowe nieruchomości położone są w S. w jej północnej części, na roli o nazwie lokalnej (...). Dz. ewid. (...), (...) i (...) to tereny rolnicze, przeważnie pastwiska oraz łąki. Natomiast stan zagospodarowania dz. ewid. (...) jest inny niż pozostałych nieruchomości. Pomimo iż działka ta podobnie jak i sąsiadujące z nią grunty znajdują się na zboczu opadającym w kierunku południowym, to w jej północnej części usunięto część ziemi, niwelując przez to istniejące tam wcześniej zbocze, tak że powstał równy pas gruntu o długości kilkudziesięciu metrów, umożliwiający wykonanie tam robót budowlanych. Od strony zachodniej działka ta przylega do drogi polnej nieutwardzonej (dz. ewid. (...)), dalej od strony północno- zachodniej i północnej sąsiaduje ona z nieruchomością wykorzystywaną częściowo rolniczo (łąka), a częściowo zarośniętą drzewami i krzewami (dz. ewid. (...)), od strony wschodniej i południowej graniczy z działkami rolnymi z tym, że od strony zachodniej częściowo porośniętymi krzakami (dz. ewid. (...)), a od strony południowej z łąkami i pastwiskami ((...)). W południowo - zachodniej części dz. ewid. (...) graniczy z dz. ewid. (...), która porośnięta jest drzewami i krzewami. Opisywana działka jest częściowo zabudowana. W południowej części postawiono na niej budynki gospodarcze (stodoła, a tuż przy niej znajduje się niewielki budynek gospodarczy wykorzystywany jako wędzarnia). Dalej w stronę wschodnią na działce złożono pryzmę desek i drewnianych pali, które przykryto folią, w centralnej części działki znajduje się ława fundamentowa o długości kilkunastu metrów, a w części wschodniej niewielki teren użytkowany jako ogród. Pozostała część działki jest niezabudowana i pokryta trawą. Dz. ewid. (...) nie jest ogrodzona . Granica między tą działką, a położoną na północ od niej dz. ewid. (...) nie jest widoczna w terenie. W dniu oględzin opisywana nieruchomość znajdowała się w posiadaniu wnioskodawcy. Przedmiotowe nieruchomości w przeszłości wchodziły w skład gospodarstwa rolnego rodziców wnioskodawcy, tj. J. R. (1) i J. R. (2), którzy prowadzili w S. gospodarstwo rolne. Związek małżeński zawarli jeszcze w czasie wojny i w tym też okresie otrzymali od swoich rodziców grunty rolne, które weszły następnie w skład ich gospodarstwa rolnego, z tym że gdy chodzi o dz. ewid. (...), to była ona przedmiotem darowizny ze strony P. R. (brata J. R. (1)), zdziałanej w 1955r. Wszystkie te darowizny były zawarte nieformalnie. Rodzice wnioskodawcy jeszcze w czasie wojny zamieszkali w budynku mieszkalnym, który postawili w odległości ok. 100m na południe od przedmiotowych nieruchomości. Obok postawili zabudowania gospodarcze, w których trzymali swój sprzęt rolniczy. Nie posiadali własnego zaprzęgu i przy wykonywania prac połowowych musieli go wypożyczać. Na przedmiotach nieruchomościach uprawiali ziemniaki oraz zboża (owies i pszenicę). Nieruchomości te znajdowały się w ich wyłącznym i spokojnym posiadaniu aż do śmierci: J. R. (2) zmarła w dniu 29.03.2002r., a J. R. (1) w dniu 8.11.2009r. Zostawili oni dwoje dzieci- uczestniczkę A. W. (2) oraz wnioskodawcę, który w ostatnich latach ich życia pomagał im w pracach polowych, a następnie przejął prowadzenie należącego do nich gospodarstwa rolnego i prowadzi do chwili obecnej wraz z żoną M. R.. W 2011r. wnioskodawca zmienił częściowo sposób korzystania z dz. ewid. (...), usuwając z północnej części tej działki część skarpy i wyrównując teren, a w południowej części działki postawił budynek gospodarczy oraz wędzarnię. Dodatkowo w centralnej części działki wylał ławy fundamentowe pod nowy budynek. Nadto syn wnioskodawcy w części wschodniej działki urządził niewielki ogródek . Te działania spotkały się ze sprzeciwem ze strony uczestnika E. C. (1), właściciela dz. ewid. (...), który zawiadomił Urząd Miasta w S., a następnie Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w N., że prowadzone przez wnioskodawcę na dz. ewid. (...) roboty budowlane są nielegalne a dodatkowo wykonywane na nieruchomości, której on jest właścicielem od 42 lat. Do chwili obecnej postępowanie administracyjne wszczęte przez Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w N., nie zostało zakończone. Uczestnik E. C. (1) wraz z żoną E. C. (3) jest właścicielem nieruchomości w S., a w tym i dz. ewid. (...) znajdującej się w bezpośrednim sąsiedztwie przedmiotowej dz. ewid. (...). Posiadane nieruchomości otrzymał od matki Z. C. (2) w 1980r.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd I instancji uznał, że roszczenie wnioskodawcy jest zasadne. Powołując się na przepisy ustawy z dnia 26.10.1971r. o uregulowaniu własności gospodarstw rolnych Sąd Rejonowy stwierdził, że zgłoszone przez uczestnika E. C. (1) zarzuty nie miały żadnego znaczenia dla stwierdzenia, czy zaistniały przesłanki z ustawy uwłaszczeniowej, czy też nie. W ocenie sądu I instancji uczestnik nie wykazał, że on lub też jego poprzednicy prawni w dacie 4.11.1971r. posiadali tak jak właściciele sporną część dz. ewid. (...). Zebrany w sprawie materiał dowodowy dawał natomiast zdaniem Sądu Rejonowego podstawę do ustalenia, że wszystkie przedmiotowe nieruchomości, także i sporna część dz. ewid. (...), w dniu wejścia w życie ustawy uwłaszczeniowej znajdowały się w samoistnym posiadaniu rodziców wnioskodawcy tj. J. i J. R. (2).

O kosztach postępowania związanych z wydatkami na opinię biegłego geodety Sąd Rejonowy orzekł na zasadzie art. 520 § 3 k.p.c. a w pozostałym zakresie koszty wzajemnie zniósł, na podstawie art. 520 § 1 k.p.c.

Postanowienie to zaskarżył uczestnik E. C. (1) apelacją, w której zarzucił niewyjaśnienie wszystkich okoliczności sprawy przez nieuwzględnienie i brak odniesienia do jego zarzutów dotyczących innej konfiguracji działek objętych wnioskiem wg starej ewidencji i innego ich użytkowania w 1971r., zgodnego z wówczas obowiązującą ewidencją i takim że ukształtowaniem stanu własności w księgach wieczystych oraz faktu istnienia AWZ dotyczącego dz. ewid. nr (...), która jak wynika z konfiguracji działek wg nowej ewidencji stanowi część działki ewid. (...), objętej skarżonym postanowieniem. Zdaniem uczestnika działka ewidencyjna numer (...) nie mogła powstać z parceli gruntowej (...) lecz z działek (...). Podkreślił, że na działki numer (...) wraz z żoną uzyskał Akt Własności Ziemi a zatem grunt ten nie może być ponownie przedmiotem uwłaszczenia.

Wskazując na powyższe uczestnik wniósł o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania oraz o zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych.

W piśmie precyzującym apelację E. C. (1) wskazał, że zaskarża apelacją tę część orzeczenia, która dotyczy działki (...). Wartość przedmiotu zaskarżenia oznaczył na 3000 zł. ( por. pismo k. 210) .

W odpowiedzi na apelację wnioskodawca wniósł o jej oddalenie oraz o zasądzenie od uczestnika E. C. (1) na jego rzecz kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych.

W toku postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy wezwał do udziału w sprawie w charakterze uczestniczki żonę apelującego E. C. (3), która składała zeznania jako świadek przed Sądem Rejonowym a w postępowaniu apelacyjnym występowała jako pełnomocnik apelującego. E. C. (3) poparła żądania apelacji.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

Na wstępie należy przypomnieć, że zgodnie z treścią art. 378 §1 k.p.c. w związku z art. 13 §2 k.p.c. Sąd drugiej instancji rozpoznaje sprawę w granicach apelacji, w granicach zaskarżenia bierze jednak z urzędu pod uwagę nieważność postępowania. W niniejszej sprawie nie stwierdzono uchybień skutkujących nieważnością postępowania.

Sąd Okręgowy podziela ustalenia faktyczne Sądu Rejonowego i przyjmuje je za własne, albowiem jednoznacznie wynikają z zebranego w sprawie materiału dowodowego. Również ocena prawna żądania wniosku jest prawidłowa. Podkreślenia wymaga, że w treści apelacji brak zarzutów dotyczących oceny dowodów oso działki (...) ani zarzutów naruszenia prawa materialnego. Apelacja uczestnika sprowadza się do zarzutu, że Sąd Rejonowy nie wyjaśnił podnoszonych w toku postępowania pierwszoinstancyjnego przez apelującego wątpliwości co do przebiegu granic a konkretnie tego, czy w skład obecnej działki ewidencyjnej nr (...) nie weszły w całości lub w części działki, na które uczestnik uzyskał Akt Własności Ziemi nr (...). Zarzuty uczestnika wymagały wyjaśnienia, albowiem oczywistym jest, że ten sam obszar gruntu nie może być przedmiotem (...) oraz postanowienia sądowego wydanego w trybie ustawy o uregulowaniu własności gospodarstw rolnych. W związku z powyższym Sąd Okręgowy uzupełnił postępowanie dowodowe dopuszczając dowód z akt uwłaszczeniowych do AWZ nr (...) oraz z uzupełniającej opinii geodezyjnej geodety P. B. (1) na okoliczność ustalenia, czy w skład działki ewid. (...) wchodzą w całości lub w części działki wymienione w (...) (...), względnie inne działki, co do których wydano (...).

Na podstawie w/w dowodów Sąd Okręgowy dodatkowo ustalił, że:

E. C. (1) i jego żona E. C. (4) w dniu 3 września 1979r uzyskali Akt Własności Ziemi na działki numer (...) o łącznej powierzchni 0,2518 ha, przy czym pierwsza z nich nie leży w pobliżu obszaru spornego. Działki o takich numerach figurowały na tzw. „starej” mapie ewidencyjnej w skali 1 : 2880. Działki te obrazuje mapa zalegająca na karcie 100 akt sprawy. Na przedmiotowej mapie błędnie opisano działkę (...) jako działkę (...). Błąd ten ma charakter oczywistego a jego wystąpienie potwierdza analiza podziałów geodezyjnych działek.

( dowód: akta uwłaszczeniowe k. 406, opinia pisemna biegłego P. B. k. 410 i opinia ustna w dniu 17 maja 2017r.)

Za pomiary wykonywane pośrednio w związku z wydaniem AWZ nr (...) uznać można całość prac geodezyjnych prowadzonych na obszarze jednostki ewidencyjnej S. w latach 1966-1970, które zakończyły się założeniem rejestru gruntów miasta S.. Zawarty w tym operacie technicznym szkic pomiarowy nr (...) autorstwa J. S. (4) ( por. szkic k. 411 akt) zawiera jedynie zwymiarowanie długości odcinków północnej granicy działki (...), dowiązanie lokalnie do trójmiedz, pozbawione natomiast dowiązania do państwowego układu współrzędnych bądź jakichkolwiek punktów stałych. Zamieszczone na szkicu miary z pomiarów terenowych budzą istotne wątpliwości, ponieważ zgodnie ze sposobem ich zapisu były odkładane z dołu w górę zbocza o dużym nachyleniu, co przy pomiarach liniowych dokonywanych taśmą nigdy nie było i nie jest praktykowane. Na przedmiotowym szkicu w ogóle brak działki (...) wymienionej w (...) nr (...) i sąsiadującej z działką (...) od zachodu. Z uwagi na opisane wady i braki przedmiotowy dokument nie ma żadnej wartości dowodowej dla ustalenia stanu władania na gruncie w czasie sporządzenia szkicu. Zdaniem biegłego przedmiotowy dokument nie został sporządzony w oparciu o rzeczywiste pomiary na gruncie.

Na obszarze S. aktualnie obowiązuje zmodernizowana mapa ewidencyjna w skali 1:1000, która jest prowadzona w wersji analogowej ( papierowej) i numerycznej.

Do państwowego zasobu geodezyjno-kartograficznego za numerem (...) wpisany został operat ustalenia granic w mieście S. obręb(...) z dnia 6.04.1995r., w skład którego wchodzą m.in. protokoły ustalenia stanu władania, będące zarazem protokołami synchronizacji ewidencji gruntów 1:2880 („stary stan”) z będącą wówczas w trakcie tworzenia ewidencją gruntów zmodernizowaną („nowy stan”) stosowaną obecnie. Protokół synchronizacji dla działki ewidencyjnej numer (...) ( „nowy stan” macierzystą dla obecnie występujących w ewidencji działek (...)) przyporządkowuje jej całość działek ( „start stan”) (...) i (...) przy czym ta ostatnia jest błędnie oznaczona ( winno być (...)).

Protokół synchronizacji dla działki ewid. nr (...) („nowy stan”) przyporządkowuje jej całe działki („stary stan”): (...), (...) i (...).

( dowód: opinia pisemna biegłego P. B. k. 410 i opinia ustna w dniu 17 maja 2017r.)

Aktualnie nie jest możliwe jednoznaczne stwierdzenie, czy w skład działki ewid. (...) wchodzą części działek objętych AWZ nr (...), bowiem konfiguracja usytuowanych w tym rejonie działek na nieobowiązującej mapie ewidencyjnej gruntów w skali 1:2880 tak dalece różni się od konfiguracji działek na mapie obecnie stosowanej ewidencji gruntów, że według jednego wariantu doboru punktów dostosowania w skład w skład działki ewid. (...) wchodzi część działki nr (...) (błędnie opisanej na mapie jako działka nr (...)) o powierzchni 72 m ( 2) i szerokości zmiennej od 0 m do 3,1 m, a według innego wariantu doboru punktów dostosowania żadna część działki nr (...) w skład przedmiotu zasiedzenia nie wchodzi. Wymiary opisanego wyżej fragmentu działki ewid. (...) mieszczą się w dopuszczalnych granicach błędu odczytu miar na mapie w skali 1:2880. Niezależnie od przyjętego wariantu doboru punktów dostosowania w skład działki ewid. (...) nie wchodzi działka nr (...) ani żadna jej część. W tym zakresie wyżej opisany protokół synchronizacji jest błędny.

( dowód: opinia pisemna biegłego P. B. k. 410 i opinia ustna w dniu 17 maja 2017r.)

Mając na względzie wskazaną przez biegłego sugestię, iż w rozstrzygnięciu kwestii zgodności (w dacie wydania i uprawomocnienia się AWZ nr (...)) granic użytkowania z granicami uwidocznionymi na mapie ewidencji gruntów w skali 1:2880 mogą być zdjęcia lotnicze lub ortofotomapa z lat 70-tych ubiegłego wieku, Sąd Okręgowy zwrócił się do (...) Ośrodka (...) w W. o przysłanie znajdujących się w państwowym zasobie geodezyjnym i kartograficznym zdjęć lotniczych z lat 1969 i 1977, obejmujących obszar znajdujący się w obrębie S. teryt (...) (obejmując m.in. działki ewid. nr (...) i (...) wraz z otoczeniem). Następnie Sąd Okręgowy przesłał ww. zdjęcia biegłemu P. B. (1) zlecając mu dokonanie analizy tych materiałów. Wnioski z tej analizy biegły przedstawił w uzupełniającej opinii z dnia 17.09.2016r. (k. 526) wskazując, że od roku 1969 do roku 1977 przebieg granic użytkowania działki oznaczonej w obecnie prowadzonej przez Starostę ewidencji gruntów i budynków jako działka ewid. nr (...) praktycznie nie uległ zmianie, podobnie jak przebieg drogi polnej na odcinku biegnącym wzdłuż zachodniej granicy działki ewid. nr (...). Biegły wskazał, że na zdjęciach lotniczych widać, iż w roku 1969 wyraźne widoczne były granice użytkowania działki ewid. nr (...), natomiast w roku 1977 wyraźniej widoczne były granice użytkowania działki ewid. nr (...). Ponadto granica działki ewid. nr (...) od działki ewid nr (...) ujawniona w ewidencji gruntów według stanu na dzień oględzin przeprowadzonych 12.05.2014r. jest zgodna z ogólnym przebiegiem z ww/. granicami użytkowania zarówno z roku 1969, jak i z roku 1977.

W opinii ustnej na rozprawie w dniu 17.05.2017r. biegły podsumował, że z analizy zdjęć lotniczych wynika, że już w 1969r. stan władania na gruncie był zupełnie inny niż na mapie w skali 1: 2880 ( na podstawie której wydano AWZ dla uczestnika) i oczywiście zupełnie inny niż na mapie katastralnej, natomiast był taki jak na obecnie obowiązującej mapie ewidencyjnej.

Dodatkowo na pytanie Sądu biegły wyjaśnił, że parcela gruntowa l.kat. (...) ( tj. parcela, z której według wykazu zmian gruntowych przedłożonego przez wnioskodawcę powstała obecna działka ewidencyjna nr (...)) to jest oznaczenie z mapy katastralnej a więc z innej mapy niż ta, na której był wydany AWZ na rzecz apelującego.

Sąd Okręgowy podzielił pisemne i ustne opinie biegłego P. B. (1), albowiem zostały sporządzone w sposób fachowy, rzetelny, z dużą dokładnością, przez osobę posiadającą profesjonalną wiedzę i stosowne doświadczenie w tym zakresie. Biegły w sposób przejrzysty i zrozumiały odpowiedział na zadane mu przez Sąd pytania, a także szczegółowo uzasadnił swoje wnioski.

Zarzuty do ww. opinii zgłosił uczestnik E. C. (1), ale okazały się one bezzasadne. Biegły odniósł się do nich wyczerpująco, szczegółowo i wnikliwie wyjaśniając podnoszone kwestie i odpierając zgłoszone zarzuty.

Mając na względzie poczynione wyżej dodatkowe ustalenia Sąd Okręgowy stwierdza, że zarzuty apelacji okazały się niezasadne.

W pierwszej kolejności jako gołosłowny a przy tym spóźniony uznać należy zarzut, że działka ewidencyjna numer (...) nie powstała z parceli gruntowej l.kat. (...). To, że działka ewidencyjna (...) powstała z w/w parceli gruntowej Sąd Rejonowy ustalił na podstawie wykazu zmian gruntowych J. K. l. ks zam. (...) z dnia 9.06.2011r., przedłożonego przez wnioskodawcę, którego rzetelność i wiarygodność nie była kwestionowana przez uczestnika w toku postępowania pierwszoinstancyjnego. Jak wyjaśnił P. B. (1) oznaczenie pgr. l.kat (...) pochodzi z mapy katastralnej tj. mapy obowiązującej w czasie zakładania dawnych ksiąg gruntowych. Na mapie ewidencyjnej w skali 1:2880 były już działki o innych konfiguracjach i numerach. Kolejne zmiany wprowadziła tzw. zmodernizowana ewidencja gruntów.

Jako niewykazany ocenić należy także zarzut apelacji, że w skład działki ewidencyjnej (...) wchodzą działki, na które apelujący uzyskał AWZ. Jak wynika z opinii biegłego P. B. (1) z pewnością w skład działki (...) nie weszła żadna część dawnej działki (...) ani żadna istotna część działki (...) ( błędnie opisanej na mapie w skali 1:2880 jako działka (...)). W zależności od przyjętego wariantu doboru punktów dostosowania w skład działki (...) nie wchodzi jakakolwiek część działki (...) ewentualnie wchodzi obszar o maksymalnej pow. 72 m 2 i szerokości zmiennej od 0 do 3,1 metra. Obszar gruntu mieszczący się w granicach dopuszczalnego błędu pomiarowego jest w istocie nieduży, w związku z czym wątpliwość w tym zakresie może zostać rozstrzygnięta tylko w ramach postępowania rozgraniczeniowego. Nie byłoby jednak możliwe przeprowadzenie rozgraniczenia bez uregulowania w pierwszej kolejności kwestii własności jednej z rozgraniczanych nieruchomości. Dopiero prawomocne orzeczenie wydane w niniejszym postępowaniu uregulowało stan własności spornej działki po stronie wnioskodawcy a regulacja ta umożliwia ewentualne wszczęcie postępowania rozgraniczeniowego.

Podsumowując należy stwierdzić, że brak podstaw do uchylenia lub zmiany postanowienia w zakresie zaskarżonym apelacją. Apelujący nie wykazał zasadności zarzutów podniesionych w apelacji ani nawet nie podjął próby obalenia ustaleń faktycznych Sądu Rejonowego na temat podmiotów, które samoistnie posiadały sporną działkę w okresie istotnym dla stwierdzenia uwłaszczenia czyli w latach 1961-1971. Ocenę, że przesłanki uwłaszczenia na obszar stanowiący obecną działkę (...) spełniali rodzice wnioskodawcy potwierdzają nie tylko dowody osobowe ( tj. zeznania wnioskodawcy i świadków H. L. oraz M. Z. (3)) ale także wpisy w ewidencji gruntów ( co do osób władających gruntem) oraz zdjęcia lotnicze potwierdzające, iż już przed 1971r. stan użytków był taki, jaki wynika z obecnej mapy ewidencyjnej.

Podkreślenia wymaga, że Sąd Okręgowy rozpoznając apelację E. C. (1) podjął wszelkie możliwe czynności mające na celu wyjaśnienie podniesionych w apelacji zarzutów i orzekł stosownie do wyników przeprowadzonego uzupełniającego postępowania dowodowego. W postępowaniu apelacyjnym Sąd zajmował się wyłącznie obszarem stanowiącym obecnie działkę (...), na którą m.in. Sąd Rejonowy uwłaszczył W. R. (1), bowiem tylko w tym zakresie orzeczenie Sądu I instancji uczestnik E. C. (1) kwestionował. Rozwiązywanie wszelkich innych wątpliwości ponad te omówione wyżej wykracza poza zakres apelacji, a w konsekwencji jest niedopuszczalne w świetle art. 378 § 1 k.p.c. Nie mógł więc w tym postępowaniu Sąd Okręgowy rozstrzygać kwestii związanych z własnością gruntów uczestników E. i E. C. (3). Jeśli w ocenie uczestników zachodzi w tym zakresie jakaś nieprawidłowość, przysługuje im prawo wyjaśniania tych kwestii w toku innego postępowania, np. rozgraniczeniowego.

Wniesiona apelacja skutkowała natomiast zmianą zaskarżonego postanowienia w zakresie kosztów postępowania. Sąd I instancji obciążył E. C. (1) kwotą 2905,85 zł tytułem zwrotu części kosztów postępowania na rzecz wnioskodawcy. Jak wynika z akt sprawy w/w kwota stanowiła koszty dowodu z opinii biegłego przeprowadzonej w postępowaniu pierwszoinstancyjnym. W ocenie Sądu Okręgowego brak podstaw do obciążania całością kosztów tej opinii uczestnika. Należy zauważyć, że wnioskodawca złożył wniosek o uwłaszczenie 40 lat po wejściu w życie ustawy o uregulowaniu własności gospodarstw rolnych a więc w czasie gdy obowiązuje już nowa ewidencja gruntów. Skoro w między czasie wprowadzono inną mapę ewidencyjną istotnie różniącą się od tej jaka obowiązywała w dacie 4.11.1971r. uczestnik miał prawo powziąć wątpliwości co do zasadności wniosku. Postępowanie toczyło się w interesie wnioskodawcy i to on winien był wykazać, że jego rodzice władali obszarem stanowiącym obecnie działkę (...) i że obszar ten wcześniej nie był objęty postępowaniem uwłaszczeniowym. Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy doszedł do wniosku, że zachodzi podstawa do obniżenia w/w kwoty do 1000 zł. Należy też mieć na uwadze, że opinia biegłego wydana w toku postępowania przed Sądem Rejonowym nie wyjaśniła istoty problemu, więc uczestnik nie powinien był obciążony całością kosztów powstałych z jej wydaniem. Nie byłoby jednak zasadne całkowite odstąpienie od obciążania go wydatkami w tym zakresie, skoro jego zarzuty podniesione w apelacji ostatecznie okazały się niezasadne- co wykazało przeprowadzone postępowanie apelacyjne.

Mając powyższe na uwadze na zasadzie art. 386 §1 k.p.c. w związku z art. 397 §2 k.p.c. Sąd Okręgowy orzekł jak w punkcie 1 sentencji.

W punkcie 2 orzeczono na zasadzie art. 385 §1 k.p.c. w związku z art. 13 §2 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na zasadzie art. 520 § 1 k.p.c. Na koszty te złożyły się wydatki związane z wydaniem opinii geodezyjnej (uzupełniającej i ustnej) oraz z przysłaniem znajdujących się w państwowym zasobie geodezyjnym i kartograficznym zdjęć lotniczych z lat 1969 i 1977, obejmujących m.in. działki ewid. nr (...) i (...). Sąd Okręgowy udzielił apelującemu w tym postępowaniu zwolnienia od kosztów sadowych w postępowaniu apelacyjnym i z tego względu nie wzywał go do uiszczenia zaliczki na poczet opinii biegłego. Uczestnik został natomiast omyłkowo wezwany do uiszczenia zaliczki na poczet kosztów uzyskania zdjęć lotniczych- w kwocie 300 zł, którą wpłacił. Ponieważ kwota ta została już wydana przez Sąd na zdjęcia lotnicze, zachodziła podstawa do cofnięcia udzielonego uczestnikowi zwolnienia od wydatków sądowych w postępowaniu apelacyjnym udzielonego postanowieniem z dnia 9.09.2015r. w zakresie kwoty 300 zł, o czym orzeczono jak w punkcie 4.

(...)

(...)