Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IC 27/16

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 marca 2017 r.

Sąd Okręgowy w Świdnicy I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSO M. Wurm – Klag

Protokolant: Justyna Malczyk

po rozpoznaniu w dniu 13 marca 2017 r. w Świdnicy

sprawy z powództwa M. B. (1)

przeciwko (...) S.A. w W.

o zapłatę i ustalenie

I.  zasądza od strony pozwanej (...) S.A. w W. na rzecz powoda M. B. (1) kwotę 153.056 zł ( sto pięćdziesiąt trzy tysiące pięćdziesiąt sześć złotych ) z ustawowymi odsetkami od dnia 4 maja 2016 roku do dnia zapłaty;

II.  ustala odpowiedzialność strony pozwanej na przyszłość za skutki wypadku jakiemu uległ powód w dniu (...) roku;

III.  zasadza od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 12.282,06 zł tytułem zwrotu kosztów procesu;

IV.  nakazuje stronie pozwanej uiścić na rzecz Skarbu państwa – Sądu Okręgowego w Świdnicy kwotę 3.653 zł tytułem nieuiszczonej opłaty od pozwu.

Sygn. akt I C 27/16

UZASADNIENIE

Powód M. B. (1) w pozwie skierowanym przeciwko (...) S. A. w W., wniósł o zasądzenie na jego rzecz kwoty 150.000 zł tytułem zadośćuczynienia z ustawowymi odsetkami od dnia doręczenia odpisu pozwu stronie pozwanej do dnia zapłaty i kwoty 3.056 zł tytułem zwrotu kosztów opieki z ustawowymi odsetkami od dnia doręczenia odpisu pozwu stronie pozwanej do dnia zapłaty. Powód domagał się również ustalenia odpowiedzialności strony pozwanej na przyszłość za skutki wypadku z dnia (...) r.

W uzasadnieniu powód podał, że w dniu (...) r. w wyniku wypadku drogowego doznał obrażeń ciała. Powód został przewieziony karetką do (...) im. dra A. S. w W., gdzie rozpoznano u niego uraz wielonarządowy, stłuczenie głowy, rany tłuczone głowy, ranę tłuczoną twarzoczaszki, krwawienie do jamy otrzewnowej, pęknięcie wątroby
z krwiakiem okołowątrobowym, uszkodzenie powierzchowne wątroby, uszkodzenie krezki jelita grubego, krwiaka krezki jelita czczego, uszkodzenie surowicówki kątnicy
i wstępnicy, krwiaki zaotrzewnowe, stłuczenie okolicy trzustki, złamanie wieloodłamowe kości udowej prawej. Od dnia wypadku do chwili obecnej powód jest niezdolny do pracy. Powód podał, że doznane urazy ciała bardzo nadszarpnęły jego fizyczne i psychiczne samopoczucie. Uporczywe i wręcz niewyobrażalne bóle rozległych obrażeń i złamań, utrzymują się od dnia wypadku i dokuczają powodowi
w codziennym funkcjonowaniu. Po powrocie ze szpitala do domu przez okres 3,5 miesiąca powód leżał, a następnie poruszał się o kulach. Powód utracił możliwość wykonywania podstawowych czynności, co jest równoznaczne z rezygnacją
z dawnego stylu życia, co wpływa na pogorszenie jego stanu psychicznego. Ograniczona ruchomość wpływała na ograniczenie kontaktów z otoczeniem
i całkowite uzależnienie funkcjonowania powoda od pomocy innych, a przede wszystkim na wzrost poczucia izolacji oraz spadek poczucia własnej wartości. Powód czuje się ciężarem dla osób bliskich z powodu potrzeby pomocy z ich strony. Powód nieustannie cierpi na dolegliwości bólowe głowy i brzucha, nie może wykonywać szeregu czynności w życiu codziennym, nie może dźwigać i przemęczać organizmu, co tym samym eliminuje go z możliwości wykonywania pracy fizycznej oraz powoduje długotrwałą niezdolność do wykonywania pracy zawodowej jako ślusarz. Bolesne przeżycie funkcjonuje w jego świadomości w formie traumatycznych wspomnień, powracających w postaci stanów lękowych. Zarówno po wypadku jak i obecnie utrzymuje się u niego nawracające przeżywanie wydarzenia w postaci myśli, snów
i koszmarów. Powód podał, że strona pozwana wypłaciła mu 38.000 zł tytułem zadośćuczynienia. Zdaniem powoda charakter doznanych przez niego obrażeń ciała, długotrwałość leczenia, perspektywa kolejnych badań oraz wizyt lekarskich, nieodzyskanie pełnej sprawności, trwały uszczerbek na zdrowiu oraz związane z tym cierpienia uzasadniają zasądzenie zadośćuczynienia w dochodzonej wysokości. Dochodzona przez powoda kwota 150.000 zł ponad już wypłaconą jest odpowiednia w rozumieniu art. 445§1 k.c.

Natomiast odnośnie odszkodowania, powód wskazał, że wypadek wiązał się
z koniecznością opieki nad nim przez osoby trzecie. Koszt tej opieki szacuje na kwotę 4.640 zł. Strona pozwana tylko częściowo zrekompensowała mu te koszty – wypłaciła mu 1.584 zł tytułem zwrotu kosztów opieki osób trzecich. Powód podał, że opieka nad nim sprawowana była przez okres znacznie dłuższy i w większym wymiarze aniżeli uznany przez stronę pozwaną. Przez 3,5 miesiąca powód mógł tylko leżeć, a potem powoli poruszał się o kulach. Przez 3,5 miesiąca powód wymagał opieki w wymiarze 4 godzin na dobę (105 dni x 4 godziny). W tym okresie nie był w stanie wykonywać nawet najprostszych czynności życia codziennego, leżał tylko w łóżku. Powód potrzebował pomocy przy każdej czynności, tj. przy myciu, ubieraniu się, przygotowywaniu posiłków, przemieszczaniu, utrzymaniu porządku, załatwianiem spraw poza domem. Także w dalszym okresie 6 tygodni powód potrzebował pomocy osób trzecich przy wielu czynnościach, gdyż poruszał się
o kulach (przy przygotowywaniu posiłku, zakupach, wizytach u lekarzy, utrzymaniu porządku itp. – po 1 godzinie dziennie przez 44 dni). Powód domaga się odszkodowania za czas opieki w wymiarze 464 godzin przy stawce 10 zł za godzinę. Strona pozwana wypłaciła mu z tego tytułu 1.584 zł, wobec czego do dopłaty pozostaje kwota 3.056 zł (4.640 zł – 1.584 zł). Przy określaniu stawki godzinowej powód wziął pod uwagę datę sprawowania opieki, obowiązującą w tym czasie stawkę minimalnego wynagrodzenia w sektorze opieki zdrowotnej i pomocy społecznej, zgodnie z danymi statystycznymi Głównego Urzędu Statystycznego. Ponadto powód posiłkował się wysokością stawki godzinowej usług opiekuńczych obowiązujących w ośrodkach pomocy społecznej w regionie. Zdaniem powoda na chwilę obecną nie można ustalić, czy w przyszłości nie ujawnią się inne okoliczności, które mają bezpośredni związek z wypadkiem. Konieczność dalszego leczenia
i rehabilitacji wiązać się może z powstaniem dodatkowych kosztów, które powód będzie musiał ponieść. Z uwagi na powyższe uzasadnione jest żądanie ustalenia odpowiedzialności strony pozwanej na przyszłość za skutki wypadku z dnia (...) r. na zasadzie art. 189 k.p.c. Ustawowych odsetek powód domagał się od dnia doręczenia stronie pozwanej odpisu pozwu, gdyż od tego dnia okoliczności faktyczne i podstawy żądań powoda zostały dokładnie sprecyzowane.

Strona pozwana (...) S. A. w W.
w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa.

Strona pozwana potwierdziła, że w dacie wypadku, tj. (...) r. sprawca wypadku był objęty zawartą z pozwaną umową ubezpieczenia posiadaczy pojazdów mechanicznych od odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe
w związku z ruchem tych pojazdów. Pozwana potwierdziła również, że wypłaciła powodowi 38.000 zł tytułem zadośćuczynienia i 1.584 zł tytułem zwrotu kosztów opieki. Zdaniem pozwanej wypłacone powodowi w wysokości 38.000 zł zadośćuczynienie jest odpowiednie w świetle art. 445 k.c., stosowne do stanu zdrowia powoda, ustalonego uszczerbku na zdrowiu, jak i rokowań na przyszłość. Przy ocenie wysokości zadośćuczynienia za krzywdę powoda, strona pozwana uwzględniła stopień nasilenia cierpień, rodzaj urazów powypadkowych, czas trwania leczenia i wiek powoda. Wypłacone powodowi zadośćuczynienie ustalono po analizie dokumentacji medycznej powoda oraz orzeczeniach co do jego stanu zdrowia wydanych na zlecenie pozwanego przez lekarzy orzeczników. Orzeczeniem z dnia 30 czerwca 2015 r. ustalono u powoda 22% trwałego uszczerbku na zdrowiu
w związku z wypadkiem z dnia (...) r. Lekarz orzecznik wskazał, że skutki wypadku mogą powodować u powoda ograniczenia średniego stopnia w życiu codziennym i samoobsłudze. Ustalono, że przez okres 12 tygodni powód wymagał częściowej pomocy przy niektórych czynnościach takich jak mycie i przebieranie się, przygotowywanie i spożywanie posiłków, utrzymanie porządku, przemieszczanie się
i załatwianie spraw poza domem. Przedłożona dokumentacja ZUS wskazuje, że
u powoda orzeczono jedynie okresową niezdolność do pracy do stycznia 2016 r. Żądane przez powoda łącznie 188.000 zł zadośćuczynienia jest wygórowane, nie znajdujące uzasadnienia w przesłankach świadczenia z art. 445 k.c.
i nieusprawiedliwione skutkami zdrowotnymi szkody powoda. Zdaniem pozwanej nie zasługuje na uwzględnienie żądanie zasądzenia odszkodowania w kwocie 3.056 zł tytułem dalszych kosztów opieki ponad wypłacone 1.584 zł. Bezzasadnie powód żąda stawki 10 zł za godzinę opieki opierając się na danych GUS dotyczących wynagrodzeń w sektorze opieki zdrowotnej i pomocy społecznej. Pomoc nad powodem nie była sprawowana przez osoby posiadające kwalifikacje pielęgniarskie ani przez pracowników (...). Strona pozwana twierdziła, że zasadna jest przyjęta przez nią stawka 8 zł za godzinę, gdyż miernikiem wynagrodzenia za opiekę sprawowaną przez osoby bez kwalifikacji pielęgniarskich powinno być najniższe wynagrodzenie, nie zaś wynagrodzenie w takiej wysokości w jakiej należne jest osobom wykwalifikowanym. Wbrew twierdzeniom pozwu, stan zdrowia powoda nie wymagał opieki osób trzecich przez okres 5 miesięcy. Powód pomija, że podczas hospitalizacji oraz podczas leczenia usprawniającego na oddziale szpitalnym miał on zapewnioną wyspecjalizowaną opiekę placówki szpitalnej. Tym samym nie było przez ten okres konieczności opieki nad powodem ze strony innych osób. Jak wynika ze zgromadzonej dokumentacji medycznej i wydanego orzeczenia co do stanu zdrowia powoda, wymagał on częściowej pomocy i opieki przez okres 12 tygodni
w łącznym wymiarze 198 godzin. Uwzględniając przyjętą stawkę godzinową 8 zł, pozwana wypłaciła powodowi 1.584 zł tytułem zwrotu kosztów opieki. Strona pozwana zarzuciła, że liczba godzin opieki dziennie, stawka godzinowa oraz konieczność opieki we wskazanym w pozwie okresie nie została przez powoda udowodniona. Zdaniem pozwanej nie zasługuje również na uwzględnienie żądanie ustalenia odpowiedzialności strony pozwanej na przyszłość. Przesłanką do ustalenia odpowiedzialności na przyszłość nie jest nieznajomość dalszych konsekwencji wypadku. Fakt kontynuacji leczenia lub rehabilitacji nie stanowi przesłanki do ustalenia odpowiedzialności na przyszłość skoro dotyczy szkody już istniejącej. Nie jest także przesłanką uzasadniającą to żądanie brak wiedzy powoda, czy
w przyszłości nie ujawnią się inne okoliczności.

Sąd ustalił, co następuje:

W wyniku wypadku z dnia (...) r. powód doznał urazu wielonarządowego, wstrząsu pourazowego, urazu czaszkowo – mózgowego ze wstrząśnieniem mózgu, urazu klatki piersiowej ze stłuczeniem płuc i ze złamaniem żebra XI po stronie lewej, urazu jamy brzusznej z krwawieniem wewnętrznym spowodowanym pęknięciem wątroby i krezki, urazu kręgosłupa w odcinku lędźwiowym ze złamaniem wyrostków poprzecznych L1, L2, L4, L5, urazu miednicy ze złamaniem prawej kości łonowej przechodzącym przez ścianę panewki prawego stawu biodrowego, złamania kości udowej prawej i stanu zapalnego tkanek miękkich stawu skokowego prawego. Powód był w stanie ogólnym ciężkim, pod wpływem leków znieczulenia ogólnego.

(dowód: karta informacyjna cząstkowa, k. 18 – 32)

Powód przebywał w (...) im. dra A. S. w okresie od (...) r. do 8 grudnia 2014 r. W dniu (...)r. wykonano powodowi laparotomię zwiadowczą, podczas której stwierdzono obrażenia narządów miąższowych oraz jelit. Wykonano zabiegi naprawcze oraz uzyskano hemostazę. W dniu 21 listopada 2014 r. powód był reoperowany (usunięcie packingu, cholecystektomia). W wyniku zastosowanego leczenia stan powoda ulegał systematycznej poprawie.

(dowód: karta informacyjna z leczenia szpitalnego, k. 33 – 34)

W okresie od 12 lutego 2015 r. do 12 marca 2015 r. powód przebywał
w (...) Sp. z o. o. w K. celem leczenia usprawniającego. Powód zgłaszał dolegliwości bólowe w obrębie prawego stawu biodrowego oraz kręgosłupa lędźwiowego. Przy przyjęciu powód poruszał się ostrożnie, niepewnie przy pomocy kul łokciowych, oszczędzając prawą kończynę dolną. Stwierdzono u powoda zmniejszenie masy i siły mięśniowej uda prawego, przykurcz w stawie biodrowym i bólowe ograniczenia ruchomości w prawym stawie biodrowym. W wyniku zastosowanego leczenia uzyskano złagodzenie dolegliwości
i poprawę sprawności ruchowej.

(dowód: karta informacyjna leczenia szpitalnego z 12.03.2015 r., k. 36 – 36v.)

W okresie od 8 lipca 2015 r. do 10 lipca 2015 r. powód przebywał
w (...) im. dra A. S. w W. celem leczenia operacyjnego, dynamizacji zespolenia.

(dowód: karta informacyjna z leczenia szpitalnego, k. 37 – 37v.)

W okresie od 1 lipca 2014 r. do 30 czerwca 2015 r. powód zatrudniony był
w firmie (...) Sp. z o. o. w S. za wynagrodzeniem 2.964,67 zł netto miesięcznie na stanowisku ślusarza. Po wypadku powód został zwolniony
z pracy, gdyż jego zdolności motoryczne, ruchowe nie pozwalały mu wykonywać tego zawodu.

(dowód: zaświadczenie o dochodach z 28.10.2015 r., k. 42; zeznania świadków: S. B., k. 186v.; M. B. (2), k. 187)

Strona pozwana na podstawie opinii kompleksowej z 30 czerwca 2015 r. przyjęła, że uszczerbek na zdrowiu powoda w wyniku wypadku z (...). wynosi 22%.

(dowód: opinia kompleksowa, k. 44 – 52)

Długotrwały uszczerbek na zdrowiu powoda związany z wypadkiem z dnia (...) r. wynosi w sumie 35%. Obrażenia, które powód odniósł w wypadku
w dniu (...) r. były bardzo poważne. U powoda nastąpił uraz głowy ze wstrząśnieniem mózgu, zagrażające życiu krwawienie do jamy otrzewnowej spowodowane pęknięciem wątroby oraz złamania miednicy i kości udowej prawej. Złamanie miednicy jest urazem ciężkim, zagrażającym życiu, gdyż w jego wyniku wynaczynieniu (utracie) może ulec do 3 litrów krwi. Złamanie miednicy stwierdzone
u powoda nie należało do najcięższych wg ich klasyfikacji, lecz poprzez swój charakter przezstawowy (złamanie dna panewki stawu biodrowego prawego) może powodować wtórne zmiany w przyszłości. Złamanie kości łonowej ze złamaniem panewki stawu biodrowego prawego należy do najcięższych urazów narządu ruchu
i często wymaga wysokospecjalistycznego leczenia operacyjnego. Złamanie panewki stawu biodrowego, jako złamanie śródstawowe prowadzi często do szybkiego narastania wtórnych zmian zwyrodnieniowych. Złamania takie należą do grupy złamań śródstawowych i z tego względu niezwykle ważne jest przywrócenie osi anatomicznych stawu, jego stabilności, doprowadzenie do zrostu wystarczającego do ponownego obciążania i wczesna rehabilitacja. Każde złamanie śródstawowe (czyli takie, gdzie szczelina przełomu kości przebiega przez jamę stawową) powoduje pewne zniszczenia wewnątrz stawu, uszkadzając chrząstkę stawową przez sam fakt przebiegu szczeliny przełomu kości przez powierzchnie stawowe oraz przez wynaczynienie krwi do stawu i przez to zaburzenie jego wewnętrznej homeostazy.
W przyszłości, nawet pomimo właściwego zrostu kości tworzących staw mogą rozwijać się w takim stawie wtórne zmiany zwyrodnieniowe.

(dowód: opinia biegłego sądowego S. L., k. 155 – 161)

Powód bardzo długo wymagał pomocy osób trzecich. Przez pierwsze
6 tygodni zgodnie z zaleceniami lekarskimi powód musiał leżeć lub poruszać się bez obciążania kończyny operowanej. Powód wymagał opieki osoby trzeciej przez około 6 godzin dziennie. Powód potrzebował pomocy przy ubieraniu się, myciu, przygotowywaniu posiłków, sprzątaniu, praniu itp. W okresie następnych 6 miesięcy powód poruszał się w warunkach domowych, tzn. wstawał z łóżka przy pomocy innych osób. Wszystkie czynności wymienione powyżej wymagały asysty osób trzecich i ich udziału. W tym okresie wymiar potrzebnej opieki wynosił 2 godziny dziennie.

(dowód: opinia biegłego sądowego S. L., k. 160; zeznania świadków: S. B., k. 186v.; M. B. (2), k. 187 – 187v.; zeznanie powoda, k. 187v.)

Doznane urazy w wyniku wypadku z dnia (...) r. skutkowały tym, że powód był skazany na wielomiesięczne leżenie. Cierpienia fizyczne w postaci bólu powód odczuwał intensywnie przez 5 miesięcy po wypadku. Należy również włączyć w to okres koniecznej rehabilitacji, po długotrwałym leżeniu zastosowanie ćwiczeń pociągało za sobą bóle mięśniowe i stawowe. Intensywność ich była nieco mniejsza niż bólu po urazie, trwała przez okres następnego pół roku.

(dowód: opinia biegłego sądowego S. L., k. 160; zeznanie powoda, k. 187)

U powoda mogą wystąpić późne powikłania w postaci wtórnych zmian zwyrodnieniowych stawów krzyżowo – biodrowych, a nawet biodrowych, które
w znaczny sposób mogą ograniczyć obecną sprawność powoda. Obecny stan zdrowia pozwala powodowi na wykonywanie podstawowych czynności życia codziennego. Powód nie może pracować ciężko fizycznie. Powód ma ograniczoną aktywność życiową, chodzi z trudem, bardziej intensywna rehabilitacja może okresowo te bóle jeszcze zwiększać. Skutki wypadku będą trwały w postaci bólu kończyny operowanej jeszcze około roku. Stan powoda może się również pogorszyć w miarę upływu czasu ze względu na możliwość rozwoju wtórnych zmian zwyrodnieniowych w przeciążanych stawach (kolanowym i skokowym) kończyny dolnej prawej.

(dowód: opinia biegłego sądowego S. L., k. 160; zeznania świadków: S. B., k. 186v.; M. B. (2), k. 187 – 187v.)

Doznane urazy ograniczyły w istotny sposób aktywność życiową powoda. Dłuższe chodzenie może sprawiać powodowi trudność ze względu na ograniczenia ruchomości i z tego względu po pewnym dystansie mogą pojawiać się bóle biodra
i kolana prawego. Powód przed wypadkiem był aktywny, uprawiał sport, a obecnie po powrocie z pracy, wolny czas spędza w domu. Powód nie odzyskał sprawności sprzed wypadku.

(dowód: opinia biegłego sądowego S. L., k. 160; zeznania świadków: S. B., k. 186 – 186v.; M. B. (2), k. 187; zeznanie powoda, k. 187)

Powód obecnie pracuje jako ślusarz, jednak nie jest to już ta sama praca, którą wykonywał przed wypadkiem. Praca ta nie przynosi mu tyle satysfakcji co poprzednio i nie osiąga takich dochodów jak przedtem.

(dowód: zeznanie powoda, k. 187)

Sąd zważył, co następuje:

Zadośćuczynienie przewidziane w art. 445§1 k.c. pełni funkcję kompensacyjną, przyznana suma pieniężna ma stanowić przybliżony ekwiwalent poniesionej szkody niemajątkowej. Podstawowym kryterium określającym rozmiar należytego zadośćuczynienia jest rozmiar doznanej krzywdy, tj. rodzaj, charakter, długotrwałość cierpień fizycznych, ich intensywność i nieodwracalność skutków. Ocenie podlegają również cierpienia psychiczne związane zarówno z ich przebiegiem, jak i w razie ich nieodwracalności ze skutkami, jakie wywołują w sferze życia prywatnego i zawodowego. Rozgraniczać należy te sytuacje, w których doznane urazy zostały wyleczone i nie będą miały dalszych skutków i wpływu na życie poszkodowanego w przyszłości od tych, w których urazy będą powodowały dalsze cierpienia i krzywdę oraz będą rzutowały na poziom życia i jego jakość. Zadośćuczynienie za krzywdę wyrządzoną czynem niedozwolonym jest świadczeniem przyznawanym jednorazowo, ma charakter całościowy i powinno stanowić rekompensatę za wszystkie cierpienia fizyczne i psychiczne zarówno te, których poszkodowany już doznał, jak i te które zapewne w związku z doznanym uszkodzeniem ciała lub rozstrojem zdrowia, wystąpią u osoby poszkodowanej
w przyszłości, jako możliwe do przewidzenia następstwa czynu niedozwolonego. Poza wymienionymi okolicznościami na rozmiar zadośćuczynienia może mieć wpływ także wiek osoby poszkodowanej, utrata szans na normalne życie, rozwój zainteresowań czy osiągnięcie zamierzonych celów, poczucie bezradności, utrata zdolności do pracy. Biorąc pod uwagę powyższe kryteria Sąd uznał, że żądanie
w zakresie zadośćuczynienia należało uwzględnić w całości.

Celem zadośćuczynienia z art. 445§1 k.c. jest kompensacja doznanej krzywdy, a więc złagodzenie cierpienia psychicznego i fizycznego będącego skutkiem uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia czynem niedozwolonym. Z uwagi na swój kompensacyjny charakter zadośćuczynienie nie może stanowić zapłaty symbolicznej, ale musi przedstawiać dla poszkodowanego ekonomicznie odczuwalną wartość. Wysokość zadośćuczynienia odpowiadająca doznanej krzywdzie powinna być odczuwalna dla poszkodowanego i przynosić mu równowagę emocjonalną naruszoną przez doznane cierpienia. Odnosząc się do roszczenia
o zadośćuczynienie pieniężne, którego powód dochodził w kwocie 150.000 zł, ponad kwotę 38.000 zł wypłaconą przez ubezpieczyciela po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego, Sąd uznał żądaną kwotę 150.000 zł za sumę zadośćuczynienia odpowiednią do rozmiaru krzywdy doznanej przez powoda. Sąd miał na uwadze kompensacyjny, indywidualny i całościowy charakter zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę, a w konsekwencji wymóg, by przyznana z tego tytułu kwota miała ekonomicznie odczuwalną dla powoda wartość. Długotrwały uszczerbek na zdrowiu powoda wynosi 35%. Określenie wysokości zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia uzależnione jest od wielu okoliczności, wśród których wskazywany jest w szczególności rozmiar uszkodzenia ciała, związane z nim oraz jego leczeniem dolegliwości fizyczne
i cierpienia psychiczne, czas ich trwania i stopień intensywności, trwałość skutków urazu (kalectwo, oszpecenie), prognozy na przyszłość, wiek poszkodowanego, możliwości wykonywania zawodu, zaspokajania potrzeb kulturalnych itp., a nadto poczucie nieprzydatności społecznej, bezradność życiowa, pozbawienie możliwości osobistego wychowywania dzieci i zajmowania się gospodarstwem domowym, konieczność korzystania z pomocy innych osób przy prostych czynnościach życia codziennego.

Podkreślić należy, że powód przed wypadkiem był osobą zdrową, aktywną
i sprawną fizycznie. Należy też dostrzec, że powód utracił zdrowie i sprawność fizyczną w wyniku wypadku z dnia (...) r., za którego skutki odpowiada strona pozwana. Z uwagi na wiek powoda w dacie wypadku ((...) lat), niezbędne było przy określaniu wysokości zadośćuczynienia dokonanie oceny, na ile utrata zdrowia
i sprawności fizycznej powoda zamyka dostępne mu perspektywy życiowe na przyszłość. Nie ulega wątpliwości, że perspektywy życiowe osoby w wieku powoda, aktywnej zawodowo, z możliwościami korzystania z życia w długim okresie, zostały ograniczone. Złamanie panewki stawu biodrowego jako złamanie śródstawowe prowadzi często do szybkiego narastania wtórnych zmian zwyrodnieniowych.
W przyszłości, nawet pomimo właściwego zrostu kości tworzących staw mogą rozwijać się w takim stawie wtórne zmiany zwyrodnieniowe. Podkreślić również należy, że po wypadku powód był skazany na wielomiesięczne leżenie. Cierpienia fizyczne w postaci bólu powód odczuwał intensywnie przez pięć miesięcy po wypadku. Po długotrwałym leżeniu rehabilitacja pociągała za sobą bóle mięśniowe
i stawowe. Intensywność ich była nieco mniejsza niż bólu po urazie, trwała przez okres następnego pół roku. Powód nie może pracować ciężko fizycznie. Skutki wypadku będą trwały w postaci bólu kończyny operowanej jeszcze około roku. Stan powoda może się również pogorszyć w miarę upływu czasu ze względu na możliwość rozwoju wtórnych zmian zwyrodnieniowych w przeciążanych stawach (kolanowym i skokowym) kończyny dolnej prawej. Doznane urazy ograniczyły
w istotny sposób aktywność życiową powoda. Możliwości wykonywania zawodu przez powoda zostały również ograniczone. Przed wypadkiem powód pracował jako ślusarz za wynagrodzeniem 2.964,67 zł netto miesięcznie. Wprawdzie powód obecnie nadal pracuje jako ślusarz, jednakże z uwagi na ograniczenia ruchowe, praca ta nie jest dla niego już tak efektowna jak przed wypadkiem, nie jest również tak dobrze opłacana.

Sąd uznał, iż kwota 188.000 zł będzie odpowiednią rekompensatą dla powoda za doznaną krzywdę, uwzględniającą rozmiar odczuwanych cierpień fizycznych
i psychicznych, ich intensywność, czas trwania leczenia i rehabilitacji oraz skutki zaistniałego zdarzenia w codziennym życiu powoda, uwzględniając więc wypłaconą przez ubezpieczyciela kwotę 38.000 zł, zasądził od strony pozwanej na rzecz powoda tytułem dopłaty kwotę 150.000 zł.

Przepis art. 444§1 k.c. stanowi, że w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu.

W dyspozycji art. 444§1 k.c. mieszczą się także koszty opieki nad osobą poszkodowaną, jeżeli opieka osoby trzeciej stała się niezbędna z uwagi na uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia wywołane czynem niedozwolonym.

Powód wnosił o zasądzenie odszkodowania 3.056 zł tytułem kosztów dodatkowej opieki. W ocenie Sądu zasadnym było przyznanie powodowi kosztów dodatkowej opieki, gdyż jak wynika z opinii specjalistycznej sporządzonej
w sprawie, powód bardzo długo wymagał pomocy osób trzecich w czynnościach dnia codziennego. Przez pierwsze 6 tygodni wymagał opieki po 6 godzin dziennie, zaś
w okresie następnych 6 miesięcy wymagał opieki po 2 godziny dziennie. Okoliczność ta została potwierdzona również zeznaniami świadków i powoda. Wysokość zasądzonej kwoty wynika z faktu, iż główne roszczenie zgłoszone pozwanemu wynosiło 4.640 zł, pozwana wypłaciła powodowi kwotę 1.584 zł. Wypłacając powyższą kwotę, ubezpieczyciel uwzględnił jedynie koszty opieki przez 12 tygodni
w łącznym czasie 198 godzin, ustalając stawkę 8 zł. Powód wymagał opieki zdecydowanie dłuższej w ciągu dnia, tj. 6 godzin przez 6 tygodni (opinia chirurga
i ortopedy, k. 160), a następnie 2 godziny przez 6 miesięcy. Przyjmując stawkę 8 zł za 6 tygodni, odszkodowanie tytułem opieki wynosi 2.016 zł (42 dni x 6 godzin = 252 godziny x 8 zł). Natomiast za opiekę w okresie 6 miesięcy odszkodowanie z tego tytułu powinno wynieść 2.880 zł (180 dni x 2 godziny = 360 godzin x 8 zł). Powód był ograniczony w ruchomości poprzez złamania i trzeba było pomagać mu przy poruszaniu się i odżywianiu. Mając powyższe na uwadze Sąd zasądził na rzecz powoda żądane dodatkowe odszkodowanie tytułem opieki w kwocie 3.056 zł.

Odsetki zostały zasądzone od dnia 4 maja 2016 r., gdyż początkowy termin naliczania odsetek za opóźnienie od zasądzonej kwoty należy wiązać z doręczeniem pozwanej odpisu pozwu (k. 80 – 80v.). Z tym momentem powód uzyskał uprawnienie do żądania odsetek za czas opóźnienia (art. 481§1 k.c.).

Podstawę prawną roszczenia o ustalenie przyszłej odpowiedzialności za skutki wypadku stanowi art. 189 k.p.c. Roszczenie uzasadnione jest zaistnieniem interesu prawnego po stronie powoda. Interes prawny zachodzi, jeżeli sam skutek, jaki wywoła uprawomocnienie się wyroku ustalającego, zapewni powodowi ochronę jego prawnie chronionych interesów, czyli definitywnie zakończy spór istniejący lub prewencyjnie zapobiegnie powstaniu takiego sporu w przyszłości. W pierwszym postępowaniu Sąd ustala zasadę odpowiedzialności strony pozwanej, wysokość zadośćuczynienia i odszkodowania uzasadnionych zaistniałymi już skutkami czynów niedozwolonych. Wystąpienie kolejnych negatywnych skutków danego zdarzenia, może wystąpić w dalekiej przyszłości. Po upływie znacznego czasu mogą powstać trudności dowodowe w wykazaniu związku danego skutku z zaistniałym przed laty zdarzeniem, a to z kolei prowadzić może do utraty przez powoda możliwości dochodzenia roszczenia (uchwała SN z dnia 24 lutego 2009 r. sygn. akt III CZP 2/09 Lex 483372; wyrok SN z dnia 8 sierpnia 2012 r., sygn. akt I CSK 40/12, Lex nr 1228579). Przyjęcie takiego rozwiązania, podobnie jak dopuszczenie do upływu terminu przedawnienia przed ujawnieniem się szkody, byłoby sprzeczne
z elementarnymi zasadami i odczuciem sprawiedliwości. W rozpoznawanej sprawie powód ma interes prawny w żądaniu ustalenia. Powód doznał ciężkiego rozstroju zdrowia, który może wywoływać w przyszłości skutki, których obecnie nie można przewidzieć. Przyczyną niepewności powodującą istnienie interesu prawnego jest ewentualność powstania dalszych skutków na zdrowiu nawet w dalekiej przyszłości. U powoda w przyszłości, nawet pomimo właściwego zrostu kości tworzących staw mogą rozwijać się w takim stawie wtórne zmiany zwyrodnieniowe. U powoda mogą wystąpić późne powikłania w postaci wtórnych zmian zwyrodnieniowych stawów krzyżowo – biodrowych, a nawet biodrowych, które w znaczny sposób mogą ograniczyć obecną sprawność powoda. Skutki wypadku będą trwały w postaci bólu kończyny operowanej jeszcze około roku, stan powoda może się również pogorszyć w miarę upływu czasu ze względu na możliwość rozwoju wtórnych zmian zwyrodnieniowych w przeciążanych stawach (kolanowym i skokowym) kończyny dolnej prawej.

Skoro istnieje prawdopodobieństwo wystąpienia przyszłych uszczerbków
i powikłań u powoda, a postępowanie dowodowe przeprowadzone po wielu latach nie da gwarancji ustalenia odpowiedzialności za szkody powstałe w danym wypadku, to uzasadnione jest ustalenie odpowiedzialności strony pozwanej na przyszłość, bo zwolni to powoda z obowiązku wykazania wszystkich przesłanek odpowiedzialności. Przyczyną niepewności powodującą istnienie interesu prawnego jest ewentualność powstania dalszych skutków na zdrowiu nawet w dalekiej przyszłości, zważywszy na młody wiek powoda ((...) lat w dacie wypadku).

Z wymienionych względów Sąd ustalił odpowiedzialność strony pozwanej wobec powoda za skutki wypadku, któremu uległ powód w dniu (...)

Zgodnie z wyrażoną w art. 98§1 k.p.c. zasadą odpowiedzialności za wynik procesu strona przegrywająca sprawę obciążona jest kosztami procesu. W niniejszej sprawie stroną przegrywającą jest strona pozwana. Na koszty procesu w kwocie 12.282,06 zł składają się następujące kwoty: 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, 4.000 zł tytułem opłaty od pozwu, 1.065,06 zł tytułem uiszczonej zaliczki i 7.200 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego. O kosztach zastępstwa procesowego Sąd orzekł w oparciu o przepis §6 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 1804).

Artykuł 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych
w sprawach cywilnych
(tekst jednolity – Dz. U. z 2016 r. poz. 623 z późn. zm.) stanowi, że kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić lub których nie miał obowiązku uiścić kurator albo prokurator, sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu. Powód został zwolniony od kosztów sądowych w części, tj. od każdej
z opłat sądowych i od każdego z wydatków ponad kwotę 4.000 zł. Opłata stosunkowa od pozwu wynosiła 7.653 zł. Powód wygrał postępowanie, a zatem należało obciążyć pozwaną kwotą 3.653 zł tytułem nieuiszczonej opłaty od pozwu.