Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 16 maja 2017 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - SSO Gabriela Sobczyk (spr.)

Sędziowie SSO Marcin Rak

SSR (del.) Maryla Majewska-Lewandowska

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 16 maja 2017 r.

sprawy z urzędu

przy udziale A. G.

o wpis zmian w dziale I księgi wieczystej

na skutek apelacji uczestniczki postępowania

od wpisu Sądu Rejonowego w Wodzisławiu Śląskim

z dnia 19 grudnia 2016r. , sygn. akt Dz. Kw GL1W/00010986/16/001

postanawia:

oddalić apelację.

SSR (del. ) Maryla Majewska-Lewandowska SSO Gabriela Sobczyk SSO Marcin Rak

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wpisem Sąd Rejonowy w Wodzisławiu Śląskim dokonał z urzędu wpisu w dziale I księgi wieczystej (...) dotyczącego oznaczenia nieruchomości odnośnie wpisanej w tej księdze działki (...) poprzez: ujawnienie identyfikatora działki : (...)_2. (...) (...), nazwy obrębu geodezyjnego G. oraz ulicy: (...), a także zmianę sposobu korzystania z „B- grunty rolne zabudowane na „ S-sady”. Jako podstawę tego wpisu wskazał wypis z rejestru gruntów z 30 listopada 2016r. wydany przez Starostę (...).

Apelację od tego wpisy złożyła uczestniczka postępowania A. G.. Zarzuciła zaskarżonemu wpisowi błąd. Wskazała, że w kierowanej do niej przez Starostę Powiatowego korespondencji wynika, że zawiadomienia dotyczy jedynie zmiany jedynie adresu budynku. Wskazała, że na nieruchomości stanowiącej jej gospodarstwo rolne położony jest dom mieszkalny oznaczony numerem (...), o czym prawidłowo zawiadomił organ. Na nieruchomości istnieją nadal budynki gospodarcze, rola i sad. W ocenie skarżącej skoro adres nieruchomości nie uległ zmianie wszelkie zmiany dokonywane w księdze wieczystej są bezprawne. Wykreślono bowiem bez zgody skarżącej dom mieszkalny z zabudową oraz rolą. Pozostawiono tylko sady. Zdaniem skarżącej jest to bezprawne. Wskazała, że zmiana ta oznacza zmianę jej stanu majątkowego. Skarżąca wskazała, że nie dokonywała żadnych transakcji majątkowych. Wskazała, że skoro zmian dokonano z urzędu, wnosi o przywrócenie z urzędu pierwotnych prawidłowych zapisów.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie mogła zostać uwzględniona.

Jak ustalił Sąd Okręgowy, księga wieczysta (...) prowadzona jest dla nieruchomości gruntowej położonej w Województwie (...), w Powiecie (...), gminie G., w miejscowości G.. Prowadzona jest dla działek (...) stanowiącej rowy oraz działki (...) , co do której zaskarżonym wpisem ujawniono identyfikator działki: (...) (...) (...) (...), nazwę obrębu geodezyjnego G. oraz ulicę: (...), a także zmianę sposobu korzystania z „B- grunty rolne zabudowane na „ S-sady”.

Z treści księgi wieczystej wynika łączna powierzchnia nieruchomości 1,0442 ha, powierzchnia ta nie uległa zmianie od 15 kwietnia 1975r. W czasie dokonywania zaskarżonego wpisu nie dokonywano zmiany powierzchni nieruchomości W księdze wieczystej wpisane jest, że na nieruchomości znajdują się budynki (w podrubryce 1.4.2 działu I). Jak wynika z wpisu w dziale II księgi wieczystej, właścicielką nieruchomości jest A. G., córka T. i J.. Dział III i IV wolne są od wpisów (w dziale III widniał jedynie wpis ostrzeżenia o niezgodności stanu prawnego nieruchomości z rzeczywistym stanem prawnym przeciwko prawu własności P. S. na rzecz A. G., córka T. i J., który został wykreślony 27 maja 2011r. w związku z ujawnieniem jej prawa własności).

Poprzedni zapis dotyczący sposobu korzystania odnośnie działki (...) dokonany został 31 maja 2011r. przy wniosku Dz. Kw 3882/11 (wówczas ujawniono podział geodezyjny).

Zaskarżonego wpisu dokonano z urzędu- na podstawie wypisu z rejestru gruntów z dnia 30.11.2016r. wydanego przez Starostę (...) zaopatrzonego w klauzulę o tym, że stanowi on podstawę wpisu w księdze wieczystej. Z dokumentu tego wynika, że działka (...) ma powierzchnię 1.0319 ha, a składa się na nią: grunty orne RIIIa o powierzchni 0.2405 ha, sad - S-RIIIa o powierzcni0,2047 ha, użytki rolne zabudowane B-RIIIb o powierzchni 0,1381 ha oraz sad S-RIIIb o powierzchni 0.4486 ha.

Odnosząc poczynione ustalenia faktyczne do przepisów prawa dotyczących sposobu oznaczania nieruchomości w księgach wieczystych wskazać należy, że w dacie dokonywania zaskarżonego wpisu obowiązujące było (i obecnie nadal obowiązuje) rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości w sprawie zakładania i prowadzenia ksiąg wieczystych w systemie teleinformatycznym z dnia 15 lutego 2016 r. (Dz.U. z 2016 r. poz. 312). Zgodnie z §3 tego rozporządzenia, księga wieczysta zawiera cztery działy, podzielone na rubryki i pola. Rubryki i pola mogą być podzielone odpowiednio na podrubryki i podpola. 2. Pole księgi wieczystej oznacza się niepowtarzalnym numerem składającym się z czterech części określających odpowiednio: dział księgi wieczystej, rubrykę, podrubrykę i numer kolejny pola w ramach podrubryki. Zgodnie z §14 tego rozporządzenia, dział I księgi wieczystej składa się z działu I-O "Oznaczenie nieruchomości" i działu I-Sp "Spis praw związanych z własnością". Zgodnie z § 15. 1., dział I-O księgi wieczystej jest podzielony na rubryki: (1.2) - numer nieruchomości, (1.3) - położenie, (1.4) - oznaczenie, (1.5) - obszar, (1.6) - zgodność z danymi ewidencji gruntów i budynków, natomiast rubryka 1.4 "oznaczenie" jest podzielona na podrubryki: 1.4.1 - działka ewidencyjna, 1.4.2 - budynek, 1.4.3 - urządzenie, 1.4.4 - lokal.

Natomiast zgodnie z §20 , rubryka 1.4 "oznaczenie" obejmuje:

1) w podrubryce 1.4.1 "działka ewidencyjna" następujące pola:

a) 1.4.1.1 "identyfikator działki"(…),

b) 1.4.1.2 "numer działki" - numer działki ewidencyjnej zgodnie z danymi ewidencji gruntów i budynków,

c) 1.4.1.3 "obręb ewidencyjny" (..) w którym jest położona działka ewidencyjna zgodnie z danymi ewidencji gruntów i budynków,

d) 1.4.1.4 "położenie" - wskazanie numeru porządkowego położenia zapisanego w polu 1.3.0.1 "numer porządkowy", odpowiedniego dla położenia działki ewidencyjnej,

e) 1.4.1.5 "ulica" - nazwa ulicy (alei, placu), przy której jest położona działka ewidencyjna w miejscowościach, w których ulice (aleje, place) są oznaczone nazwami, zgodnie z danymi ewidencji gruntów i budynków,

f) 1.4.1.6 "sposób korzystania" - oznaczenie rodzaju użytku gruntowego dla działki ewidencyjnej; jeżeli w skład działki wchodzą użytki z grupy użytków gruntowych "grunty zabudowane i zurbanizowane", wpisuje się właściwy rodzaj użytku, a w pozostałych przypadkach wpisuje się użytek gruntowy o największej powierzchni,

g) 1.4.1.7 "odłączenie" (…)

i) 1.4.1.9 "numer księgi zaginionej, zniszczonej, dawnej, zbioru dokumentów"(…)

Z przytoczonych przepisów wynika bardzo dokładne uregulowanie przez ustawodawcę danych, jakie są wpisywane w księgach wieczystych.

Apelacja zakwestionowała wpis dokonany w rubryce 1.4, w polu1.4.1.6 „Sposób korzystania”. Jak wynika z §20 pkt 1f) rozporządzenia, ustawodawca przewidział, że w polu tym wpisany będzie tylko jeden rodzaj użytku gruntowego, w sytuacji gdy na nieruchomość składają się grunty inne niż te z grupy gruntów zabudowanych i zurbanizowanych. Wskazuje wyraźnie, że wpisuje się w tym polu grunt o największej powierzchni.

Jak wynika z rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa w sprawie ewidencji gruntów i budynków z dnia 29 marca 2001 r. (Dz.U. Nr 38, poz. 454, tekst jednolity Dz.U. z 2016 r. poz. 1034), jego § 67. użytki gruntowe wykazywane w ewidencji dzielą się na następujące grupy:

1) grunty rolne;

2) grunty leśne;

3) grunty zabudowane i zurbanizowane;

4) użytki ekologiczne, oznaczone symbolem złożonym z litery (...) oraz symbolu odpowiedniego użytku gruntowego określającego sposób zagospodarowania lub użytkowania terenu, np. (...) L.,(...);

6) grunty pod wodami;

7) tereny różne oznaczone symbolem - Tr.

Zgodnie z §68ust.1 tego rozporządzenia, grunty rolne dzielą się na:

1) użytki rolne, do których zalicza się:

a) grunty orne, oznaczone symbolem - R,

b) sady, oznaczone symbolem - S,

c) łąki trwałe, oznaczone symbolem - Ł,

d) pastwiska trwałe, oznaczone symbolem - Ps,

e) grunty rolne zabudowane, oznaczone symbolem - Br,

f) grunty pod stawami, oznaczone symbolem - W.,

g) grunty pod rowami, oznaczone symbolem - W,

h) grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, oznaczone symbolem - L.;

2) nieużytki, oznaczone symbolem - N.

Zgodnie z §68 ust.3 rozporządzenia grunty zabudowane i zurbanizowane dzielą się na:

1) tereny mieszkaniowe, oznaczone symbolem - B;

2) tereny przemysłowe, oznaczone symbolem - Ba;

3) inne tereny zabudowane, oznaczone symbolem - Bi;

4) zurbanizowane tereny niezabudowane lub w trakcie zabudowy, oznaczone symbolem - Bp;

5) tereny rekreacyjno-wypoczynkowe, oznaczone symbolem - Bz;

6) użytki kopalne, oznaczone symbolem - K;

7) tereny komunikacyjne, w tym:

a) drogi, oznaczone symbolem - dr,

b) tereny kolejowe, oznaczone symbolem - Tk,

c) inne tereny komunikacyjne, oznaczone symbolem - Ti,

d) grunty przeznaczone pod budowę dróg publicznych lub linii kolejowych, oznaczone symbolem - Tp.

Odnosząc powyższe przepisy do okoliczności niniejszej sprawy wskazać należy, że z wypisu z rejestru gruntów wynika, że na działkę ewidencyjną (...) składaja się wyłącznie użytki rolne. Największą powierzchnię, bo 0,6886 ha (0,2405 ha +0,4486 ha) zajmuje sad. Zatem stosowanie przytoczonych przepisów zasadnie doprowadziło Sąd do konstatacji, ze uwzględnienie treści złożonego dokumentu geodezyjnego powoduje nie tylko konieczność dokonania wpisu adresu nieruchomości oraz identyfikatora działki, ale także dokonania zmiany sposobu korzystania, skoro wpisany w księdze wieczystej nie odpowiadał treści wskazanego dokumentu w powiązaniu z treścią przywołanych przepisów.

Analiza wskazanych przepisów wyraźnie wskazuje, że z woli ustawodawcy w księdze wieczystej nie ujawnia się wszystkich użytków składających się na nieruchomość.

Nie oznacza to jednak, że inne niż ujawnione użytki nie wchodzą w skład nieruchomości. Pełny obraz użytków wchodzących w skład nieruchomości wynika z dokumentu geodezyjnego, jakim jest wypis z rejestru gruntów. Tym samym z woli ustawodawcy pełny obraz stanu nieruchomości dają łącznie oba dokumenty: księga wieczysta oraz dane z rejestru gruntów, wskazane w wypisie z tego rejestru.

Nie można zgodzić się z zarzutem wnioskodawczyni, że dokonany przez Sąd Rejonowy wpis narusza jej prawo własności. We wpisie tym nie zmniejszono powierzchni nieruchomości, ani w żaden sposób nie dokonywano zmian własnościowych.

Nadmienić ponadto należy, że wpis w niniejszej sprawie dokonywany był z urzędu- na podstawie art. 27 ust.2 ustawy z dnia 6 lipca 1982r. o księgach wieczystych i hipotece (tekst jednolity Dz. U. z 2016 poz. 790). Zgodnie z tym przepisem, sprostowanie, o którym mowa w ust. 1, może być dokonane także z urzędu, na skutek bezpośredniego sprawdzenia danych w bazie danych katastru nieruchomości lub zawiadomienia jednostki prowadzącej kataster nieruchomości. Do zawiadomienia, o którym mowa w ust. 2, dołącza się wypis z operatu katastralnego, a gdy jest to niezbędne - także wyrys z mapy katastralnej lub inny dokument stanowiący podstawę sprostowania oznaczenia nieruchomości ( art. 27 ust.3w.w. ustawy). Zasadnie podnosi skarżąca, że w zawiadomieniu Starosty (...) wskazano na zmianę w ewidencji sprowadzającą się do zmiany adresowej budynku. Jednak to nie zawiadomienie było dokumentem stanowiącym podstawę wpisu, a dołączony do niego dokument geodezyjny (wypis z rejestru gruntów). Zawiadomienie Starosty było jedynie informacją, która dała asumpt do wszczęcia postępowania z urzędu. Zatem wszczynając z urzędu postępowanie o wpis w dziale I księgi wieczystej Sąd Rejonowy miał prawo i obowiązek uwzględnić wszystkie dane zawarte w dokumencie geodezyjnym.

Odnosząc się do wątpliwości skarżącej zawartej w jej wniosku o uzasadnienie wyjaśnić należy, że sprawy dotyczące wpisu w księdze wieczystej z mocy art. 626 ¹§1kpc rozpoznawane są na posiedzeniu niejawnym, który z mocy art. 391§1kpc w zw. z art. 13§2kpc znajduje zastosowanie w postępowaniu odwoławczym. Wpisanie w treści postanowienia, że sprawa toczy się z udziałem A. G. nie oznacza, że winna ona być wezwana na posiedzenie niejawne (na posiedzenie takie ze swej istoty nie wzywa się stron czy uczestników postępowania). Oznacza natomiast, że wszelkie postanowienia wydane w sprawie doręcza się jej jako uczestniczce tego postępowania.

Uznając zatem że zaskarżony wpis odpowiada prawu, Sąd Okręgowy oddalił apelację na podstawie art. 385kpc w zw. z art. 13§2 kpc.

SSR(del). Maryla Majewska-Lewandowska SSO Gabriela Sobczyk SSO Marcin Rak