Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 października 2016 r.

Sąd Rejonowy w Kędzierzynie-Koźlu I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 6 października 2016 r. w Kędzierzynie-Koźlu

sprawy z powództwa A. P., G. P.

przeciwko Powiatowi (...)

o zapłatę

1.  oddala powództwo;

2.  zasądza od powodów A. P.i G. P.na rzecz strony pozwanej Powiatu (...) kwotę 120 zł tytułem kosztów procesu.

I C 928/16

UZASADNIENIE

Pozwem skierowanym przeciwko Powiatowi (...) powodowe G. P.i A. P.wnieśli o zasądzanie kwoty 425 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 15.04.2006r. do dnia zapłaty.

Wskazali, że żądanie dotyczy zwrotu nadpłaty za wydanie karty pojazdu, która został uregulowana dnia 8.08.2005 r. w wysokości 500 zł. W związku z wyrokiem TK z dnia 17.01.2006r. stwierdzającym niezgodność § 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 28.07.2003 r. w sprawie wysokości opłat za kartę pojazdu z art. 77 ust. 4 pkt 2 i 5 ustawy z dnia 20.06.1997 r. Prawo o ruchu drogowym oraz art. 92 ust. 1 i 217 Konstytucji RP. W dniu 6.04.2016 r. został wniesiony do Starostwa Powiatowego wniosek o zwrot nadpłaty w kwocie 425 zł.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa z uwagi na jego bezzasadność oraz przedawnienie roszczenia.

Przyznając uregulowanie w dniu 8.08.2005 r. opłaty za wydanie karty pojazdu, strona podniosła, że nastąpiło to zgodnie z rozporządzeniem z dnia 28.07.2003r. w zw. z art. 77 Prawa o ruchu drogowym. Strona przyznała także złożenie wniosku z dnia 5.04.2016r. o zwrot nadpłaty. Strona pozwana stanęła na stanowisku, wedle którego skoro nie wprowadzono zasady wstecznego oddziaływania orzeczenia TK to przepis ten do momentu utraty mocy obowiązującej tj. 1.05.2006r. był przepisem ważnym.

Ponadto zarzucając przedawnienie podniesiono, że dzień uiszczenia opłaty był jednocześnie najwcześniejszym terminem w którym można było zgłosić żądanie jej zwrotu. W konsekwencji bieg przedawnienia rozpoczyna się od spełnienia świadczenia.

Sąd ustali następujący stan faktyczny(bezsporny)

W dniu 8.08.2005r. powodowie uiścili w Starostwie Powiatowym w K. opłatę za wydanie karty pojazdu samochodu marki P. nr rej. (...) w wysokości 500 zł.

W dniu 6.04.2016 r. powodowie wystąpili do strony pozwanej o zwrot nadpłaty w w kwocie 425 zł,

Pismem z dnia 7.04.2016r. strona pozwana odmówiła zwrotu nadpłaty za kartę pojazdu, powołując się między innymi na przedawnienie roszczenia.

Dowód:

- pismo strony pozwanej k 6

Sąd zważył co następuje

Powództwo podlega oddaleniu z uwagi na skutecznie podniesiony zarzut przedawnienia.

Punktem wyjścia dla rozważań jest ocena materialnoprawnej podstawy żądania zwrotu opłaty za wydanie karty pojazdu. Powodowie domagając się jej zwrotu powoływali się na niezgodność aktu wykonawczego będącego podstawą jej pobrania zarówno z przepisami Konstytucji RP jak i ustawy-Prawo o ruchu drogowym, stwierdzonej wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego. W orzeczeniu z dnia 17.01.2006 r. U 6/04 TK uznał, że § 1 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 28 lipca 2003 r. w sprawie wysokości opłat za kartę pojazdu (Dz. U. Nr 137, poz. 1310) jest niezgodny z art. 77 ust. 4 pkt 2 i ust. 5 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908, Nr 175, poz. 1462, Nr 179, poz. 1486 i Nr 180, poz. 1494 i 1497) oraz z art. 92 ust. 1 i art. 217 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Jednocześnie odroczono utratę mocy powyższego przepisu do dnia 1.05.2006 r.

Powyższe oznacza, iż podstawą roszczenia o zwrot opłaty są przepisy o nienależnym świadczeniu – art. 410 kc- stanowiącego rodzaj bezpodstawnego wzbogacenia. Zobowiązanie do zwrotu bezpodstawnego wzbogacenia ma charakter bezterminowy, zatem jego wymagalność uzależniona jest od wezwania dłużnika zgodnie z art. 455 kc.

W kontekście przedawnienia ma zastosowanie art. 120 § 1 zd. 2 kc, wedle którego, jeśli wymagalność roszczenia zależy od podjęcia określonej czynności przez uprawnionego ( tutaj: wezwania z art. 455 kc), bieg terminu zaczyna się od dnia , w którym roszczenie stałoby się wymagalne gdyby uprawniony podjął czynności w najwcześniej możliwym terminie. W przedmiotowej sprawie sąd podziela stanowisko strony pozwanej według którego najwcześniejszy możliwy termin na wezwanie do zwrotu opłaty następował po jej uiszczeniu. Bezprawie legislacyjne wynikające z § 1 rozporządzenia z roku 2003 istniało bowiem jeszcze przed wydaniem orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego. Wymaga zatem rozstrzygnięcia kwestia, czy powodowie mogli skutecznie konstruować roszczenie o zwrot opłaty jeszcze przed orzeczeniem sądu konstytucyjnego. W ocenie sądu odpowiedź na powyższe pytanie jest pozytywna , co wynika już z samej niezgodności rozporządzenia z roku 2003 z przepisami ustawy –Prawo o ruchu drogowym. Orzeczenie TK z roku 2006 nie wpływa bowiem na kompetencje sądu powszechnego wywodzone z art. 178 Konstytucji, albowiem ten związany jest przepisami ustawy i ma obowiązek odmowy zastosowania aktu wykonawczego jako sprzecznego z aktem rangi ustawowej. Reasumując, pojawienie się w obrocie prawnym orzeczenia TK z roku 2006 nie stanowi warunku koniecznego do skutecznego konstruowania roszczeń o zwrot opłaty za wydanie karty pojazdu naliczonej na podstawie aktu wykonawczego sprzecznego z ustawą. Skutkiem tego należało uznać, iż od roku 2005 rozpoczął bieg termin przedawnienia roszczenia powodów, który zgodnie z art. 118 kc wynosi 10 lat.

Dokonując takiej wykładni , sąd miał także na uwadze treść powołanej przez stronę pozwaną uchwały Sadu Najwyższego z dnia 2.06.2010r. III CZP 37/10 w której stwierdzono : „Bieg przedawnienia roszczeń o zwrot nienależnie pobranych opłat za kartę pojazdu na podstawie rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 28 lipca 2003 r. w sprawie wysokości opłat za kartę pojazdu (Dz.U. Nr 137, poz. 1310) rozpoczyna się od dnia spełnienia świadczenia”. W uchwale tej Sąd Najwyższy rozważał kwestię zgodności przepisów rozporządzenia z prawem unijnym, stwierdzając, iż zasad pierwszeństwa prawa unijnego zobowiązuje sąd krajowy do stosowania tego prawa i odstąpienia od stosowania sprzecznych z nim przepisów krajowych , niezależnie od wyroku krajowego sądu konstytucyjnego , który odracza utratę mocy obowiązującej przepisów uznanych za niekonstytucyjne. Powyższe dotyczy zatem nie tylko niezgodności z prawem unijnym, lecz także z ustawą krajową.

Jedynie na marginesie należy dodać, iż gdyby powodowie konstruowali swoje roszczenie jako odszkodowawcze z art. 417 ¹ kc, powództwo również podlegałoby oddaleniu choćby z uwagi na brak legitymacji biernej pozwanego podmiotu. Nie ulega wątpliwości, iż w przypadku bezprawia legislacyjnego związanego z wydaniem wadliwego aktu wykonawczego legitymacja przysługuje Skarbowi Państwa a nie jednostce samorządu terytorialnego.

Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w punkcie 1 sentencji.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu wynika z zasady odpowiedzialności strony za wynik procesu cywilnego z art. 98 kpc.

Mając na uwadze przegranie przez powodów procesu należało zasądzić na rzecz strony pozwanej koszty w kwocie 120 zł na które składają się:

-wynagrodzenie pełnomocnika zgodnie z przepisem § 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokatów w zw. z § 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3.10.2016 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z dnia 12.10.2016 r.)