Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII U 677/16

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 3 marca 2016 roku - znak (...) - Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., po rozpatrzeniu wniosku z dnia 5 stycznia 2016 roku, odmówił W. S. (1) prawa do przeliczenia emerytury z uwzględnieniem okresu niewykonywania pracy na skutek represji politycznych. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że brak jest podstaw do uwzględnienia okresu niewykonywania pracy na skutek represji politycznych od 28 lutego 1982 roku do 20 września 1982 roku, ponieważ nie został on wystarczająco udowodniony. Zdaniem ZUS wnioskodawca w celu wykazania represji w spornym okresie powinien złożyć odpowiednie dokumenty w Urzędzie do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, który po dokonaniu ich oceny wyda stosowną decyzję.

/decyzja - k. 61plik II akt ZUS/

Odwołanie od ww. decyzji w dniu 22 marca 2016 roku wniósł W. S. (1), podnosząc że nie zgadza się z jej treścią.

/odwołanie - k. 2/

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 4 kwietnia 2016 roku organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania. ZUS powołując się na art. 117 ust. 4 i art. 6 ust. 2 pkt 6a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, podniósł, że brak jest podstaw do uwzględnienia okresu niewykonywania pracy na skutek represji politycznych od dnia 28 lutego 1982 roku do dnia 20 września 1982 roku, ponieważ wnioskodawca nie przedłożył stosownej decyzji Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.

/odpowiedź na odwołanie - k. 3 akt ZUS/

Strony w toku postępowania podtrzymały swoje stanowiska w sprawie. Wnioskodawca poparł odwołanie, pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołania.

/stanowiska stron - e-protokół z dnia 10 maja 2017 roku - 00:00:47 - 00:01:36; 00:04:30 - 00:04:41 - płyta - k. 51/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca W. S. (1) urodził się w dniu (...).

/okoliczność bezsporna/

W dniu 5 stycznia 2016 roku W. S. (1) złożył wniosek o emeryturę.

/wniosek - k. 1-4 plik II akt ZUS /

Decyzja z dnia 21 stycznia 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. przyznał wnioskodawcy, po rozpatrzeniu wniosku z dnia 5 stycznia 2016 roku, emeryturę od dnia 1 stycznia 2016 roku, tj. od miesiąca, w który zgłoszono wniosek. Wysokość emerytury została obliczona zgodnie z zasadami określonymi w art. 26 ustawy emerytalnej w wysokości 2449,64 zł brutto. Organ rentowy wyliczył kwotę składek zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji w wysokości 55.322,13 zł, kwotę zwaloryzowanego kapitału początkowego w wysokości 431.512,77 zł, średnie dalsze trwanie życia – 211,40 miesięcy. Wskazano, że wypłata emerytury podlega zawieszeniu, gdyż wnioskodawca kontynuuje zatrudnienie.

/decyzja - k. 54 plik II akt ZUS/

W dniu 5 stycznia 2016 roku wnioskodawca złożył także wniosek o przeliczenia emerytury z uwzględnieniem okresu niewykonywania pracy w Zakładzie (...) na skutek represji politycznych od dnia 28 lutego 1982 roku do
dnia 20 września 1982 roku.

/wniosek - k. 16 plik II akt ZUS/

Wnioskodawca w okresie od dnia 1 stycznia 1977 roku do dnia 28 lutego 1982 roku był zatrudniony w Zakładzie (...) w Ł. na stanowisku referenta do spraw pomiarów.

/okoliczność bezsporna, a nadto: świadectwo pracy - w aktach osobowych - k. 47; zeznania wnioskodawcy - e-protokół z dnia 10 maja 2017 roku - 00:02:49 - 00:04:30 - płyta - k. 51
w zw. z e-protokół z dnia 13 lutego 2017 roku - 00:04:33 - 00:21:46 - płyta - k. 33/

Zakład pracy wypowiedział wnioskodawcy umowę o pracę, jako przyczynę rozwiązania stosunku pracy wskazano reorganizację zakładu pracy i zmniejszenie stanu zatrudnia.

/okoliczność bezsporna, a nadto: świadectwo pracy - w aktach osobowych - k. 47; zeznania wnioskodawcy - e-protokół z dnia 10 maja 2017 roku - 00:02:49 - 00:04:30 - płyta - k. 51 w zw. z e-protokół z dnia 13 lutego 2017 roku - 00:04:33 - 00:21:46 - płyta - k. 33/

Na skutek wniesionego przez wnioskodawcę odwołania - Terenowa Komisja Odwoławcza do Spraw Pracy przywróciła W. S. (1) do pracy na ostatnich warunkach i nakazała wypłacić mu wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy. Odwołanie od orzeczenia Terenowej Komisji Odwoławczej do Spraw Pracy wniósł do sądu zakład pracy. Wyrokiem z dnia 29 czerwca 1982 roku Sąd Okręgowy Pracy i (...) w Ł. ( sygn. akt IP 651/82) oddalił odwołanie w zakresie przywrócenia do pracy na dotychczasowych warunkach, z tym, że zmienił orzeczenie w części dotyczącej wynagrodzenia w ten sposób, że zasądził od Zakładów (...) w Ł. na rzecz W. S. (1) wynagrodzenie za okres dwóch miesięcy pozostawania bez pracy.

/okoliczność bezsporna, a nadto: zeznania wnioskodawcy - e-protokół z dnia 10 maja 2017 roku - 00:02:49 - 00:04:30 - płyta - k. 51 w zw. z e-protokół z dnia 13 lutego 2017 roku - 00:04:33 - 00:21:46 - płyta - k. 33; kopia wyroku wraz z uzasadnieniem - k. 39 - 42, orzeczenie wraz z uzasadnieniem - k. 43 - 45/

Wnioskodawca po wydaniu wyroku stawił się w zakładzie pracy, gdzie dowiedział się, że zlikwidowano Wydział Ekspertyz, w którym pracował przed zwolnieniem. W wyniku połączenia zakładów pracownicy tego wydziału zostali przeniesieniu do innego zakładu pracy - Zakładu (...) w Ł.. Wnioskodawca nie został jednak umieszczony na liście tych pracowników, w zawiązku z czym zgłosił do prokuratury w dniu 21 września 1982 roku zawiadomienie o niewykonaniu wyroku przez zakład pracy.

/okoliczność bezsporna, a nadto: zeznania wnioskodawcy - e-protokół z dnia 10 maja 2017 roku - 00:02:49 - 00:04:30 - płyta - k. 51 w zw. z e-protokół z dnia 13 lutego 2017 roku
- 00:04:33 - 00:21:46 - płyta - k. 33; kopia pisma prokuratora - k. 25/

Wnioskodawca w spornym okresie był działaczem (...) Związku Zawodowego (...).

/zeznania wnioskodawcy - e-protokół z dnia 10 maja 2017 roku - 00:02:49 - 00:04:30 - płyta - k. 51 w zw. z e-protokół z dnia 13 lutego 2017 roku - 00:04:33 - 00:21:46 - płyta - k. 33; zeznania świadka C. C. - e-protokół z dnia 13 lutego 2017 roku - 00:34:14 - 00:48:06 - płyta - k. 33; zeznania świadka K. W. - e-protokół z dnia 13 lutego 2017 roku - 00:55:02 - 01:01:04 - płyta - k. 33/

Razem z wnioskodawcą wypowiedzenia otrzymali C. C. oraz K. W.. Łącznie wypowiedzenia otrzymało kilkadziesiąt osób. Ostatecznie zwolniono
10 osób. Wszyscy byli członkami (...). Mimo korzystnych wyroków sądów pracy, osoby te nie powróciły już do pracy w Zakładach (...) w Ł., ponieważ wydział, w którym pracowali przeniesiono do Zakładu (...) w Ł..

/zeznania wnioskodawcy - e-protokół z dnia 10 maja 2017 roku - 00:02:49 - 00:04:30 - płyta - k. 51 w zw. z e-protokół z dnia 13 lutego 2017 roku - 00:04:33 - 00:21:46 - płyta - k. 33; zeznania świadka C. C. - e-protokół z dnia 13 lutego 2017 roku - 00:34:14 - 00:48:06 - płyta - k. 33; zeznania świadka K. W. - e-protokół z dnia 13 lutego 2017 roku - 00:55:02 - 01:01:04 - płyta - k. 33; akta osobowe - k. 47/

K. W. podjął pracę w innym zakładzie pracy na stanowisku robotniczym.

/zeznania świadka K. W. - e-protokół z dnia 13 lutego 2017 roku - 00:55:02 - 01:05:14 - płyta - k. 33/

W dniu 20 września 1982 roku wnioskodawca podjął pracę w Zakładach (...) w Ł., gdzie pracował do dnia 30 września 1983 roku.

/ okoliczność bezsporna, a nadto: zeznania wnioskodawcy - e-protokół z dnia 10 maja 2017 roku - 00:02:49 - 00:04:30 - płyta - k. 51 w zw. z e-protokół z dnia 13 lutego 2017 roku - 00:04:33 - 00:21:46 - płyta - k. 33; kopia świadectwa pracy - k. 18/

Decyzją z dnia 16 lutego 2016 roku organ rentowy ponownie ustalił wysokość emerytury W. S. (1) i podjął jej wypłatę od dnia 1 stycznia 2016 roku, tj. od daty nabycia uprawnień do emerytury. Wysokość emerytury została obliczona zgodnie
z zasadami określonym w art. 26 ustawy emerytalnej.

/okoliczność bezsporna, a nadto: decyzja - k. 58 plik II akt ZUS/

Decyzją z dnia 3 marca 2016 roku - znak (...) - Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., po rozpatrzeniu wniosku z dnia 5 stycznia 2016 roku, odmówił W. S. (1) prawa do przeliczenia emerytury z uwzględnieniem okresu niewykonywania pracy na skutek represji politycznych.

/okoliczność bezsporna, a nadto: decyzja - k. 61 plik II akt ZUS/

Decyzją Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych z dnia
30 listopada 2016 roku nr (...)- (...)- (...)-9D/16 odmówiono W. S. (2) potwierdzenia statusu działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych. Wnioskodawca nie odwoływał się od tej decyzji.

/okoliczność bezsporna, a nadto: kopia decyzji - k. 26 - 27; zeznania wnioskodawcy
- e-protokół z dnia 10 maja 2017 roku - 00:02:49 - 00:04:30 - płyta - k. 51 w zw. z e-protokół z dnia 13 lutego 2017 roku - 00:21:46 - 00:28:46 - płyta - k. 33/

Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy w Łodzi dokonał na podstawie powołanych dowodów w postaci dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, w tym w aktach ZUS oraz na podstawie zeznań wnioskodawcy i świadków: C. C. i K. W.. Niekwestionowanym jest, że decyzją Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych z dnia 30 listopada 2016 roku nr (...)- (...)- (...)-9D/16 odmówił W. S. (2) potwierdzenia statusu działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych. Przedmiot sporu sprowadza się zaś do ustalenia, czy treść tej decyzji przesądza o braku możliwości uwzględnienia okresu niewykonywania pracy na skutek represji politycznych od dnia 28 lutego 1982 roku do dnia 20 września 1982 roku.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

Odwołanie nie jest zasadne i jako takie podlega oddaleniu.

Jak stanowi art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
( tekst jednolity Dz. U. z 2016 roku, poz. 887 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego określonego w ust. 1a i 1b, z zastrzeżeniem art. 46, 47, 50, 50a, 50e i 184.

Podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art. 173–175 oraz kwot środków zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, z zastrzeżeniem ust. 1a i 1b oraz art. 185 (art. 25 ust.1 ustawy emerytalnej).

Emerytura, ustalana według zreformowanych zasad dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 roku, stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia ustalonej w sposób określony w art. 25 przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego,
z uwzględnieniem ust. 5 i art. 183 (art. 26 ust. 1 ustawy emerytalnej).

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
przy ustalaniu prawa do emerytury i renty i obliczaniu ich wysokości uwzględnia się, z zastrzeżeniem ust. 2–5, następujące okresy:

1) składkowe, o których mowa w art. 6;

2) nieskładkowe, o których mowa w art. 7.

Jak stanowi art. 6 ust. 2 pkt 6a ustawy emerytalnej za okresy składkowe uważa się również m. in. okres niewykonywania pracy przed dniem 4 czerwca 1989 r. na skutek represji politycznych.

Stosownie do art. 114 ust. 1 ustawy emerytalnej prawo do świadczeń lub ich wysokość ulega ponownemu ustaleniu na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji w sprawie świadczeń zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub na ich wysokość.

W rozpoznawanej sprawie wnioskodawca nie kwestionował, że najkorzystniejszym wariantem jest emerytura przyznana na podstawie art. 26 ustawy emerytalnej, domagał się jednak przeliczenia emerytury z uwzględnieniem okresu niewykonywania pracy na skutek represji politycznych od dnia 28 lutego 1982 roku do dnia 20 września 1982 roku.

Organ rentowy, powołując się na art. 117 ust. 4 ustawy emerytalnej, podnosił, że brak jest podstaw do uwzględnienia okresu niewykonywania pracy na skutek represji politycznych od dnia 28 lutego 1982 roku do dnia 20 września 1982 roku, ponieważ wnioskodawca nie przedłożył stosownej decyzji Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.

Zgodnie z powołanym przepisem okresy, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 10 i ust. 2 pkt 6a, mogą być udowodnione dokumentami lub zeznaniami świadków. Oceny tych dokumentów i zeznań dokonuje, w drodze decyzji, Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych zgodnie z przepisami o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 24 stycznia 1991 roku o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego ( t. j. Dz.U. 2016 poz. 1255), zgodnie z którym o spełnieniu warunków, o których mowa w art. 21, orzeka, w drodze decyzji administracyjnej, Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych lub osoby przez niego upoważnione, na podstawie udokumentowanego wniosku zainteresowanej osoby oraz rekomendacji stowarzyszenia właściwego dla określonego rodzaju działalności kombatanckiej lub represji. Rekomendacji udziela się bez względu na to, czy osoba ubiegająca się o uprawnienia zgłosi zamiar wstąpienia do stowarzyszenia. Na podstawie decyzji o przyznaniu uprawnień określonych w ustawie Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych wydaje odpowiednie zaświadczenie.

Wnioskodawca w toku postępowania uzyskał decyzję Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych z dnia 30 listopada 2016 roku nr (...)- (...)
- (...)-9D/16, którą organ ten odmówił W. S. (2) potwierdzenia statusu działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych. Wnioskodawca nie odwoływał się od tej decyzji.

W świetle powyższych rozważań i ustaleń stanowisko organu rentowego uznać należy za zasadne. Jak wprost stanowi bowiem powołany art. 117 ust. 4 ustawy emerytalnej, to właśnie Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych jest organem, który dokonuje oceny dokumentów oraz zeznań świadków i na tej podstawie ustala, czy wnioskodawca nie wykonywał pracy przed dniem 4 czerwca 1989 r. na skutek represji politycznych. W rozpoznawanej sprawie Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych uznał, że wnioskodawca okresów, o których mowa w art. 6 ust. 2 pkt 6a ustawy emerytalnej nie udowodnił.

Wskazać w tym miejscu należy, że udowodnienie tych okresów nie jest możliwe przed sądem powszechnym. Ocena przedstawionych dokumentów i zeznań należy do wyżej wymienionego organu na drodze postępowania administracyjnego ( por. wyrok WSA w Kielcach z 20 grudnia 2007 r., (...) SA/Ke 511/07, Lex nr 471573). Od decyzji Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych można odwołać się do sądu administracyjnego, jeśli jest ona odmowna, bądź nie w pełni uwzględniła wnioskowane okresy, czego jednak wnioskodawca nie uczynił. Rację ma zatem organ rentowy, że dopiero decyzja, o której mowa w art. 117 ust. 4 ustawy emerytalnej, może być podstawą zaliczenia danego okresu jako okresu stażu ubezpieczeniowego. Bez tej decyzji, ani organ rentowy, ani sądy powszechne nie mają kompetencji do uwzględniania okresów wymienionych
w art. 6 ust. 2 pkt 6a ustawy emerytalnej ( tak też Sąd Apelacyjny w Szczecinie w wyroku
z dnia 4 czerwca 2014 roku wydanym w sprawie o sygn. akt III AUa 1142/13
).

Na dzień wydania zaskarżonej decyzji organ rentowy nie dysponował stosowną decyzją Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych i nie miał kompetencji do czynienie samodzielnie jakichkolwiek ustaleń w tym zakresie. Sąd prowadził postępowanie dowodowe w oczekiwaniu na stanowisko właściwego organu administracyjnego. Decyzja ta potwierdziła zasadność zaskarżonej decyzji odmownej organu rentowego.

Niezależnie od powyższego wskazać należy, że wątpliwości co do stanowiska Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych nie wzbudzała również treść złożonych w niniejszej sprawie dokumentów zatrudnienia oraz zeznań wnioskodawcy i świadków. Niewątpliwie z dokumentacji osobowej wnioskodawcy z okresu zatrudnienia w (...) wynika, że jako przyczynę rozwiązania z wnioskodawcą umowy o pracę wskazano reorganizację zakładu pracy i zmniejszenie stanu zatrudnia. Na skutek wniesionego przez wnioskodawcę odwołania - Terenowa Komisja Odwoławcza do Spraw Pracy przywróciła W. S. (1) do pracy na ostatnich warunkach. Po złożeniu odwołania do sądu przez zakład pracy, wyrokiem z dnia 29 czerwca 1982 roku Sąd Okręgowy oddalił odwołanie w zakresie przywrócenia do pracy.

W ocenie Sądu Okręgowego wnioskodawca nie wykazał jednak, że nie podjął pracy w w/w zakładzie na skutek represji politycznych. Świadkowie oraz wnioskodawca zgodnie zeznali, że wydział w którym byli zatrudnieni został przeniesiony do innego zakładu w ramach reorganizacji, a nadto należy zauważyć, że w aktach osobowych wnioskodawcy znajduje się informacja, że przedstawiono wnioskodawcy propozycję zatrudnienia w innym Wydziale – Wydziale (...) na tych samych warunkach, na co on nie wyraził jednak zgody.

Mając wszystkie powyższe okoliczności na uwadze, Sąd na podstawie art. 477 14 § 1 k.p.c. oddalił odwołanie od decyzji ZUS I Oddziału w Ł. z dnia 3 marca 2016 roku - znak (...), orzekając jak w sentencji wyroku.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć wnioskodawcy z pouczeniem o prawie, sposobie i terminie wniesienia apelacji.

1 2 czerwca 2017 roku

M.U.