Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 maja 2017 r.

Sąd Rejonowy w Biskupcu I Wydział Cywilny, w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 maja 2017 r. w B.

sprawy z powództwa (...) Finanse Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w L.

przeciwko (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.257,11 zł (jeden tysiąc dwieście pięćdziesiąt siedem złotych jedenaście groszy) z ustawowymi odsetkami od kwot:

- 957,11 zł od dnia 22 października 2015 r. do dnia zapłaty,

- 300,00 zł od dnia 23 grudnia 2015 r. do dnia zapłaty;

II.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

III.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.157,00 zł (jeden tysiąc sto pięćdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu;

IV.  nakazuje pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Biskupcu kwotę 231,05 zł (dwieście trzydzieści jeden złotych pięć groszy) tytułem nieuiszczonych w całości kosztów sądowych.

UZASADNIENIE

Powód (...) Finanse Sp. z.o.o. z siedzibą w L. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. kwoty 1.257,11 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 02 października 2015 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego i opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

W uzasadnieniu wskazał, że na podstawie umowy przelewu wierzytelności z dnia 25 listopada 2015 r. nabył roszczenie odszkodowawcze, o którym zawiadomił pozwanego. Przedmiotowa szkoda, z tytułu odpowiedzialności cywilnej sprawcy zdarzenia drogowego (OC), została zgłoszona pozwanemu. Pozwany uznał swoją odpowiedzialność, jednakże wypłacił odszkodowanie w kwocie, z którą to wysokością powód się nie zgadza. Powód wykonał kalkulację naprawy tego samochodu u niezależnego rzeczoznawcy i ustalił, że koszt naprawy winien być określony na znacznie wyższą kwotę. Różnica w kosztach naprawy pojazdu powoda w stosunku do wypłaconego przez pozwanego świadczenia stanowi kwotę określoną w punkcie la) pozwu. Na roszczenie dochodzone pozwem składa się także koszt wykonania przez powoda kalkulacji naprawy z dnia 03 grudnia 2015 r. - w wysokości jak w punkcie lb) pozwu. Oprócz tego powód domaga się odsetek ustawowych. Powód wezwał pozwanego do dobrowolnej zapłaty wykazanej powyżej różnicy oraz pozostałych związanych ze szkodą kosztów powiększonych o ustawowe odsetki. Pozwany dochodzonej pozwem należności nie zapłacił (pozew k. 3-3v).

W odpowiedzi na pozew pozwany (...) S.A. z siedzibą w W. wniósł o oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego, wg. norm przepisanych.

W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew pozwany wskazał, że bezsporne w niniejszej sprawie jest to, iż dnia 19 września 2015 r. miało miejsce zdarzenie drogowe, w trakcie którego uszkodzeniu uległ pojazd B. nr rej. (...), stanowiący współwłasność T. T. oraz Z. T. oraz że sprawca zdarzenia był ubezpieczony w zakresie OC posiadacza pojazdu mechanicznego u pozwanego. Po zgłoszeniu szkody pozwany przeprowadził postępowanie likwidacyjne, w wyniku którego wypłacił odszkodowanie za naprawę pojazdu B. nr rej. (...). Jednocześnie pozwany zakwestionował roszczenie pozwu tak co do zasady, jak i wysokości, podnosząc zarzut niewykazania, a z ostrożności także znacznego i bezzasadnego zawyżenia szkody w pojeździe B. nr rej. (...) oraz zarzut bezpodstawnego zwiększenia szkody poprzez zlecenie wykonania dodatkowej kalkulacji naprawy. Wedle pozwanego, wypłacone powodowi dotychczas odszkodowanie pozwalało na naprawę pojazdu B. nr rej. (...) i doprowadzenie go do stanu technicznego sprzed zdarzenia z dnia 19 września 2015 r. Pozwany wyjaśnił, że wobec nieprzedstawienia przez powoda dokumentów potwierdzających fakt naprawy pojazdu, a w konsekwencji fakt poniesienia określonego kosztu naprawy, należne powodowi odszkodowanie należy wyliczyć w oparciu o średnie stawki za robociznę w wysokości 60 zł/rbh. Niewykazanie przez powoda, że dokonano naprawy pojazdu po przedmiotowej kolizji w związku z którą poszkodowany poniósł koszt naprawy pojazdu obejmujący ceny nowych, oryginalnych części zamiennych, uzasadnia zastosowanie przez pozwanego, przy wyliczeniu należnego odszkodowania, cen części zamiennych. Pozwany podniósł także, że wobec upływu ponad pół roku od daty zaistnienia ww. kolizji istnieje uzasadnione przypuszczenie, że naprawa pojazdu powoda została faktycznie przeprowadzona, co winno znaleźć odzwierciedlenie w stosownej fakturze lub rachunku za naprawę. Brak inicjatywy dowodowej, celem potwierdzenia wskazanej wyżej okoliczności, nakazuje przyjąć, że uszkodzone elementy zostały naprawione, a nie wymienione, co znacząco wpływa na wysokość szkody. W ocenie pozwanego odszkodowanie przysługujące poszkodowanemu winno obejmować jedynie koszty niezbędne, ekonomicznie uzasadnione i pozostające w związku ze zdarzeniem szkodowym. Pozwany nie zgodził się również z żądaniem w zakresie odsetek (odpowiedź na pozew k. 93-94).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Dnia 19 września 2015 r. doszło do zdarzenia drogowego, w trakcie którego uszkodzeniu uległ pojazd B. nr rej. (...), stanowiący współwłasność T. T. oraz Z. T.. Sprawca zdarzenia był ubezpieczony w zakresie odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego w (...) S.A. z siedzibą w W..

Dnia 21 września 2015 r. T. T. zgłosił pozwanemu szkodę.

(dowód: zgłoszenie, polisa - akta szkody)

Po zgłoszeniu szkody pozwany przeprowadził postępowanie likwidacyjne i wypłacił odszkodowanie za naprawę pojazdu B. nr rej. (...) w wysokości 1.463,12 zł.

(bezsporne)

Umową przelewu wierzytelności zawartą z (...) Finanse Sp. z o.o. z siedzibą w L. z dnia 25 listopada 2015 r. T. T. i Z. T. dokonali przelewu wierzytelności przysługującej im od (...) S.A. z siedzibą w W. a wynikającej ze szkody z dnia 19 września 2015 r., w trakcie którego uszkodzeniu uległ samochód marki B. nr rej. (...).

(dowód: umowa przelewu wierzytelności k. 25-26)

T. T. dokonał naprawy pojazdu przy użyciu części oryginalnych, niektórych używanych, ponieważ planował zarejestrować auto jako zabytkowe. By było to możliwe samochód musi mieć minimum 80% części oryginalnych. Części zamawiał przez Internet.

(dowód: zeznania świadka Z. T. k. 89, T. T. k. 89-90)

Na zlecenie powoda J. K. sporządził 3 grudnia 2015 r. opinię określającą koszt naprawy pojazdu B. o numerze rejestracyjnym (...) po szkodzie z 19 września 2015 r. Powód za opinię zapłacił 300,00 zł.

(dowód: dokument prywatny opinia nr (...) wraz z kalkulacją naprawy k. 27-33, faktura nr (...) k. 34)

Dnia 08 grudnia 2015 r. powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 957,11 zł tytułem odszkodowania wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 12 października 2015 r. do dnia zapłaty oraz zwrotu kwoty 300,00 zł tytułem prywatnej kalkulacji naprawy wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wezwania do dnia zapały. Zaznaczono, że zobowiązanie należy zapłacić do 22 grudnia 2015 r.

(dowód: wezwanie do zapłaty k. 35)

Zgodnie z opinią biegłego z zakresu techniki motoryzacyjnej i ruchu drogowego koszt naprawy pojazdu powoda wyniósłby 7.494,59 zł brutto. Wartość pojazdu powoda przed powstaniem szkody wynosiła 6.300,00 zł, a w stanie uszkodzonym 2.700,00 zł. Różnica wartości przed i po szkodzie to 3.600,00 zł.

Koszt wykonania naprawy stwierdzonej przez biegłego – przy uwzględnieniu kosztorysu ubezpieczyciela i przy zastosowaniu stawek obowiązujących na rynku powiatu biskupieckiego w IV kwartale 2015 – oszacowany został na 2.369,46 zł

(dowód: opinia biegłego k. 135-160; opinia uzupełniająca biegłego k.196-208)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo co do zasady zasługiwało na uwzględnienie.

Bezspornym było, że pozwany ponosi odpowiedzialność za skutki zdarzenia z dnia

19 września 2015 r. jako ubezpieczyciel od odpowiedzialności cywilnej pojazdów mechanicznych sprawcy wypadku. Pozwany uznał swą odpowiedzialność i wypłacił część odszkodowania. Bezspornym w sprawie był również zakres uszkodzeń pojazdu T. T. i Z. T..

Pozwany zakwestionował swą dalszą odpowiedzialność z tytułu tego zdarzenia zarówno co do zasady, jak i co do wysokości wskazując, że powód nie wykazał wysokości szkody, zawyżył ją i bezpodstawnie zwiększył jej wysokość przez zlecenie wykonania dodatkowej kalkulacji.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o okoliczności bezsporne, dokumenty zgromadzone w aktach sprawy, w aktach szkody w zakresie, w którym były one dostępne dla Sądu, opinię biegłego oraz zeznania świadków. W ocenie Sądu zeznania T. T. i Z. T. były jasne, logiczne i szczere.

Zgodnie z art. 822 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony, § 2 tego przepisu stanowi, że jeżeli strony nie umówiły się inaczej, umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmuje szkody, o jakich mowa w § 1, będące następstwem przewidzianego w umowie zdarzenia, które miało miejsce w okresie ubezpieczenia. W myśl art. 822 § 3 k.c. strony mogą postanowić, że umowa będzie obejmować szkody powstałe, ujawnione lub zgłoszone w okresie ubezpieczenia. Z § 4 ww. przepisu wynika, że uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela.

Na gruncie art. 805 k.c. i art. 824 1 k.c. świadczenie ubezpieczyciela obejmuje zapłatę sumy pieniężnej odpowiadającej wysokości poniesionej przez poszkodowanego szkody. Odszkodowanie ustalane winno być wg reguł wynikających z art. 363 § 1 i § 2 k.c. i ma na celu pełne wyrównanie poniesionej przez poszkodowanego straty, przywrócenie rzeczy do stanu używalności takiego jaki istniał przed wyrządzeniem szkody.

Zgodnie z art. 361 § 1 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. Paragraf 2 tegoż przepisu stanowi, że w powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Zgodnie z art. 363 § 1 k.c. naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu. Paragraf § 2 tegoż przepisu stanowi, że jeżeli naprawienie szkody ma nastąpić w pieniądzu, wysokość odszkodowania powinna być ustalona według cen z daty ustalenia odszkodowania, chyba że szczególne okoliczności wymagają przyjęcia za podstawę cen istniejących w innej chwili.

Z powyższego uregulowania wynika, że w przypadku uszkodzenia samochodu naprawienie szkody winno przybrać postać naprawy auta, bądź wypłaty odszkodowania odpowiadającego kosztom tej naprawy, albo też gdy naprawa jest niemożliwa bądź nieopłacalna, poszkodowany może domagać się zapłaty odszkodowania odpowiadającego wartości samochodu przed szkodą, pomniejszonego o wartość jego pozostałości, która ma określoną wartość i nadal pozostaje w majątku poszkodowanego (tak m.in. Sąd Najwyższy w wyroku z 13 grudnia 1988 r. I CR 280/88 LEX nr 78219).

W przedmiotowej sprawie obie strony zakwestionowały (k. 170 i k. 177-179) sposób wyliczenia szkody dokonanej przez biegłego zakwalifikowanej jako szkoda całkowita (opinia k. 135-160), domagając się ustalenia kosztów naprawy pojazdu przy przyjęciu niespornego pomiędzy stronami zakresu uszkodzeń, przy zastosowaniu także części używanych i nowych, tj. stosując tzw. wariant mieszany. Powód dodatkowo podniósł, że biegły niezasadnie rozszerzył zakres szkody ponad jego żądanie (k. 179). Skoro obie strony domagały się innego ustalenia kosztów naprawy i biegły wyliczył taki koszt, ustalając go na kwotę 2.369,46 zł.

Jednakże nie należy tracić z pola widzenia faktu, że zasadniczym celem naprawy szkody w ramach ubezpieczenia OC jest przywrócenie stanu samochodu jaki był przed kolizją.

Podstawą ustalenia wartości szkody był materiał dowodowy znajdujący się w aktach sprawy, a w szczególności opinia biegłego M. P.. Zdaniem Sądu opinia ta była wiarygodna, ponieważ była kategoryczna, a wnioski w niej zawarte biegły uzasadnił w sposób przekonujący (opinia k. 135-147, 196-208). Biegły prawidłowo wyliczył kwotę naprawy spornego pojazdu oraz trafnie przyjął, iż szkoda w pojeździe powoda jest szkodą całkowitą. Sąd podzielił powyższą opinię, jako sporządzoną zgodnie z tezą dowodową, obowiązującymi przepisami oraz należycie i logicznie umotywowaną. Biegły odpowiedział na postawioną tezę dowodową w sposób logiczny i pełny. Wykazał się przy tym dużą wiedzą teoretyczną i praktyczną. Biegły przyjął prawidłową stawkę za roboczo godzinę stosowaną w dobrze wyposażanych warsztatach samochodowych, przygotowanych technicznie i organizacyjnie do przeprowadzania dobrych jakościowo napraw. Uzasadniając ustalenie tzw. szkody całkowitej biegły w sposób szczegółowy ustosunkował się do tej materii. Między innymi wskazał, że sama naprawa ściany tylnej prawej pojazdu nie przywróciła stanu technicznego sprzed powstania szkody. Cześć ta stanowi element konstrukcyjny pojazdu nadający sztywność tylnej części nadwozia, a tym samym jest odpowiedzialna za pochłanianie energii zderzenia. Zaś w przypadku kolejnego zderzenia element ten nie będzie spełniał swej funkcji, co może się przełożyć na rozleglejsze uszkodzenia pojazdu i bezpieczeństwo osób nim podróżujących.

W ocenie Sądu okoliczność uczestniczenia, nawet kilkuletniego, sprawnego, w dobrym stanie technicznym pojazdu w kolizji i jego późniejszej naprawy, nie jest czynnikiem zwiększającym jego wartość rynkową.

O przywróceniu do stanu poprzedniego można mówić, gdy stan pojazdu po naprawie pod każdym istotnym względem odpowiada stanowi samochodu sprzed wypadku, biorąc pod uwagę zarówno stan techniczny, jak i trwałość i wygląd estetyczny (por. wyrok SN z dnia 3.02.1971r., III CRN 450/70, OSNC 1971/11/205; wyrok SN z dnia 5.11.1980r., III CRN 223/80, OSNC 1981/10/186).

Sąd nie podzielił stanowiska stron dotyczącego naprawy a nie wymiany pewnych elementów pojazdu. U podstaw takiego poglądu leży bowiem założenie, że warunkiem niezbędnym dla dochodzenia zwrotu kosztów naprawy samochodu jest dokonanie tej naprawy. Od takiego poglądu odstąpił już Sąd Najwyższy w utrwalonym orzecznictwie. Przykładowo można powołać wyrok z dnia 27 czerwca 1988 r., I CR 151/88 (nie publ.), w którym przyjęto, że roszczenie o świadczenie należne od ubezpieczyciela w ramach ustawowego ubezpieczenia komunikacyjnego odpowiedzialności cywilnej z tytułu kosztów przywrócenia uszkodzonego pojazdu do stanu pierwotnego jest wymagalne niezależnie od tego, czy naprawa została dokonana. Jeśli zatem naprawa samochodu i rzeczywiste poniesienie kosztów z tego tytułu nie jest warunkiem koniecznym dla dochodzenia odszkodowania, to nie można podzielić stanowiska, że koszty naprawy określone przez biegłego nie mogą być miernikiem dla ustalenia odszkodowania należnego powodowi, gdyż ten dokonał naprawy samochodu w innym zakresie. Rzeczywista naprawa nie stanowi warunku dla dochodzenia odszkodowania z tytułu uszkodzonego samochodu, obliczonego na podstawie ustalonych kosztów naprawy. Zastosowanie takiego miernika dla ustalenia wysokości odszkodowania wymaga przede wszystkim jego kompensacyjna funkcja (tak: wyrok SN z dnia 16 maja 2002r., V CKN 1273/00, LEX nr 55515). Należne powodowi odszkodowanie powinno być ustalone według zasad art. 363 § 3 k.c. w zw. z art. 361 § 2 k.c., co oznacza, że jego wysokość ma odpowiadać kosztom przywrócenia samochodu do stanu sprzed wypadku. Gdy więc naprawa samochodu przywróci mu wartość sprzed wypadku, odszkodowanie powinno odpowiadać kosztom takie właśnie naprawy ustalonym przez biegłego rzeczoznawcę, a gdy koszt naprawy przekracza wartość pojazdu, szkoda winna być zakwalifikowana jako całkowita i tak rozliczona.

Mając powyższe na uwadze, w ocenie Sądu, wartość szkody w pojeździe B. nr rej. (...) przekroczyła określone w pozwie żądanie, albowiem należało ustalić wg. zasad tzw. szkody całkowitej i dlatego Sąd zasądził całą kwotę określoną w punkcie 1a pozwu.

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 14 ust. 1 ustawy o ubezpieczenia obowiązkowych Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych z dnia 22 maja 2003r, w myśl którego zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni, licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. Należy mieć przy tym na uwadze, że powód już w dniu 21 września 2015 r. zawiadomił o szkodzie pozwanego. Z uwagi na powyższe, należne powodowi odsetki ustawowe od kwoty 957,11 zł winny być liczone od dnia 22 października 2015 r. do dnia zapłaty. W pozostałym zakresie dotyczącym odsetek powództwo zostało oddalone.

Kwota 300,00 zł za sporządzenie prywatnej opinii, była również kwotą należną dla powoda od pozwanego. Sąd podziela stanowisko Sądu Najwyższego przedstawione w wyroku z dnia 2 września 1975 r. I CR 505/75, jak również powtórzone później w uchwale z dnia 18 maja 2004 r. III CZP 24/04, zgodnie z którym odszkodowanie przysługujące z umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów może - stosownie do okoliczności sprawy - obejmować także koszty ekspertyzy wykonanej na zlecenie poszkodowanego.

Należy przyjąć, że dla powoda konieczne było uzyskanie jeszcze przed wytoczeniem powództwa o zasądzenie dalszej kwoty odszkodowania, opinii w celu ustalenia czy a jeśli tak to o ile niższa jest kwota przyznana dotychczas przez ubezpieczyciela od rzeczywistej szkody. Powód nie posiadał w tym zakresie wystarczającej wiedzy i dlatego aby nie narazić się na niebezpieczeństwo wytoczenia bezpodstawnego powództwa, musiał zasięgnąć wiedzy fachowca.

Ustawowe odsetki od kwoty 300,00 zł Sąd zasądził od 23 grudnia 2015 r. do dnia zapłaty, albowiem powód wezwał pozwanego do zapłaty tejże kwoty pismem z 8 grudnia 2015 r. wskazując termin jej zapłaty na 22 grudzień 2015 r. (k.35, pismo to wpłynęło do pozwanego 18 grudnia 2015 r. – akta szkody), zatem domaganie się odsetek od daty wskazanej w pozwie było niezasadne. Na marginesie wskazać należy, że na dzień żądania odsetek od kwoty 300,00 zł usługa polegająca opinii technicznej nie była jeszcze wykonana. Dlatego w tej części powództwo zostało oddalone.

Powód wygrał sprawę i uzasadniało to obciążenie pozwanego kosztami procesu w całości, stosownie do zasady odpowiedzialności za wynik procesu wyrażonej w art. 98 k.p.c. w łącznej wysokości 1.157,00 zł, na którą składają się następujące kwoty: 63,00 zł tytułem opłaty od pozwu, 17,00 zł opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, 700,00 zł tytułem uiszczonych zaliczek na koszty związane z wydatkami na opinię biegłych, 360,00 zł tytułem zastępstwa procesowego. Wynagrodzenie pełnomocnika powoda ustalono zgodne z § 2 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie.

Nadto na podstawie art. 113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, z Sąd nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 231,05 zł tytułem wydatków tymczasowo poniesionych przez Skarb Państwa na wynagrodzenie biegłych.