Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 maja 2017 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XXIII Wydział Gospodarczy Odwoławczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 25 maja 2017 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W.

przeciwko (...) spółce akcyjnej w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy w Warszawie

z dnia 6 września 2016 r., sygn. akt IX GC 2604/14

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od (...) spółki akcyjnej w W. na rzecz (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. 450 zł (czterysta pięćdziesiąt złotych) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt XXIII Ga 402/17

UZASADNIENIE

Powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. (dalej też: powód) domagał się zasadzenia od (...) spółki akcyjnej w W. (dalej też: pozwany) kwoty 3.676,47 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 16 grudnia 2013 r. do dnia zapłaty oraz zwrotu kosztów postępowania. W uzasadnieniu powód wskazał, że żądana pozwem kwota stanowi odszkodowanie będące wartością czynszu najmu pojazdu zastępczego za czas naprawy pojazdu uszkodzonego w kolizji, za której skutki odpowiedzialność ponosi pozwane towarzystwo, jako ubezpieczyciel OC sprawcy szkody.

W sprzeciwie od wydanego w sprawie nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym pozwany zaskarżył nakaz zapłaty w całości i wniósł o oddalenie powództwa oraz zasadzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu.

Po przeprowadzeniu postępowaniu dowodowego w szczególności dowodów z dokumentów i wydruków, których wiarygodność nie była kwestionowana przez strony, Sąd zaś nie znalazł podstaw, by czynić to z urzędu, częściowo z opinii biegłego, Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie wyrokiem z dnia 6 czerwca 2016r. zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 3.676,47 zł wraz z żądanymi odsetkami (pkt 1.), zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 801 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (pkt 2.) i nakazał pobrać na rzecz Skarbu Państwa od pozwanego kwotę 72,58 zł tytułem zwrotu wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa na wynagrodzenie biegłego (pkt 3).

Sąd Rejonowy ustalił, że w dniu 9 września 2013 r. pojazd marki T. (...), stanowiący własność K. K., uległ kolizji drogowej, której sprawca posiadał ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy samochodów mechanicznych w pozwanym Towarzystwie (...). Uszkodzony samochód był wykorzystywany do dojazdów do pracy, a poszkodowany nie dysponował innym samochodem z żadnego innego tytułu. Poszkodowany zawarł z powodem w dniu 7 października 2013 r. umowę najmu pojazdu zastępczego na czas naprawy uszkodzonego samochodu, jednocześnie strony zawarły umowę cesji wierzytelności, na postawie, której K. K. przelał na powoda wierzytelność w postaci prawa do żądania zwrotu kosztów z tytułu najmu pojazdu zastępczego w związku ze szkodą komunikacyjną z dnia 9 września 2013 roku. Sąd Rejonowy ustalił, że auto zastępcze było klasy niższej niż uszkodzone, a cena najmu mieściła się w przedziale od 80-395 zł za dobę usług wynajmu, dla okresu 22 dni i wyniosła w sumie 4.573,14 zł (stawka 207,87 zł brutto).

W dniu 29 października 2013 r. nastąpiło wydanie naprawianego pojazdu mimo nie zakończenia naprawy, z uwagi na brak decyzji pozwanego w przedmiocie dwóch sztuk opon na osi i także nastąpił zwrot pojazdu zastępczego. Opony zostały dostarczone 21 listopada 2013 r. i dnia następnego zakończono naprawę.

Według ustaleń Sądu Rejonowego zakres uszkodzeń pojazdu powodował niezgodność stanu technicznego z warunkami dopuszczenia pojazdu do ruchu, z uwagi na uszkodzenie tylnej lewej opony. Z punku widzenia technicznego i zasad bezpieczeństwa jazdy uzasadniona była wymian dwóch opon na tylnej osi pojazdu. Sąd ten uznał również, że technologiczny czas naprawy wynosił 3 dni robocze, przy uwzględnieniu czasu potrzebnego na czynności stricte naprawcze, jak i około naprawcze. Z kolei w związku z najmem pojazdu zastępczego na czas naprawy, w dniu 31 października 2013 r. wystawiono fakturę VAT na kwotę 3.718 zł netto (4.573,14 złotych brutto) tytułem czynszu najmu pojazdu zastępczego.

Dnia 12 listopada 2013 r. powód wystąpił do pozwanego z roszczeniem o zwrot kosztów tytułem najmu pojazdu użytkowanego przez poszkodowanego, pozwany przyznał dnia 5 grudnia 2013 r. 688,80 zł tytułem zwrotu kosztu najmu pojazdu za 4 dni, tj. 2 dni organizacyjne i 2 dni za technologiczny czas naprawy, zaś do rozliczenia przyjęto dzienną stawkę 172 zł brutto. W dniu 17 stycznia 2014 r. powód ponownie wystąpił do pozwanego z roszczeniem o zwrot różnicy kosztów najmu auta zastępczego, a pozwany tej kwoty nie zapłacił.

Sąd Rejonowy oddalił wniosek strony pozwanej o przesłuchanie poszkodowanego wobec tego, że pomimo wydania nakazu zatrzymania i doprowadzenia nie zastano go pod adresem wskazanym przez pozwanego, a nadto zeznania tego świadka miały dotyczyć w części okoliczności, które zostały już w ocenie tego sądu dostatecznie wyjaśnione, jak również dotyczyły okoliczności bezspornych i w części nieistotnych dla rozstrzygnięcia.

W ocenie Sądu Rejonowego powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości. Za kwestię sporną uznał przy tym wysokość odszkodowania z tytułu najmu pojazdu zastępczego oraz długość dokonywania naprawy.

Sąd Rejonowy stwierdził, iż zawarta umowa najmu samochodu zastępczego spełnia wymogi określone przez kodeks cywilny, gdyż wskazuje podstawy określenia wysokości czynszu , poprzez odwołanie do aktualnych stawek najmu stosowanych przez wynajmującego (taryfy i cenniki).

Za podstawę prawną roszczenia uznano art. 436 § 2 k.c. w zw. z art. 509 § 1 k.c., a powodowi, jako cesjonariuszowi przysługuje roszczenie w takim samym zakresie i o takiej samej treści, jak poszkodowanemu.

Przy ustalaniu uzasadnionej długości dokonywania naprawy Sąd Rejonowy wziął pod uwagę, że pozwany na etapie postępowania likwidacyjnego błędnie zakwalifikował do wymiany tylko jedną oponę, podczas gdy prawidłowa technologia naprawy wymagała wymiany dwóch opon, jako parzystych na tej samej osi co uzasadniano postój pojazdu w serwisie, a tym samym uzasadniało okres konieczności najmu pojazdu zastępczego. W czasie tym, w ocenie Sądu Rejonowego, pozwany pozostawał w zwłoce. W tym zakresie Sąd Rejonowy nie oparł rozstrzygnięcia na opinii biegłego i ustalił, że 21 dni najmu auta zastępczego pozostaje w adekwatnym związku przyczynowym ze szkodą, uzasadniającym korzystanie w tym czasie przez poszkodowanego z pojazdu zastępczego, mając na uwadze, że okres jesienny wymaga dotrzymania szczególnych zasad bezpieczeństwa jazdy, co wyklucza poruszanie się pojazdu po drogach publicznych na kole zapasowym.

W oparciu o zaoferowane dowody Sąd Rejonowy ustalił, iż czas najmu, za który powód dochodzi zwrotu kosztów najmu (21 dni) mieści się w uzasadnionym czasie naprawy uszkodzonego samochodu, a stawka czynszu najmu stosowana przez powoda nie jest rażąco zawyżona (169,00 zł netto) i jest stawką rynkową. Uwzględniając przy tym wypłatę 688,80 zł w postępowaniu likwidacyjnym na rzecz strony powodowej Sąd Rejonowy zasądził kwotę 3.676,47 zł tytułem zwrotu różnicy między iloczynem podnoszonego czasu naprawy i zastosowanej stawki (21 dni x 169 zł netto = 3.549 zł netto – 4.365,27 zł brutto).

O kosztach procesu orzeczono na mocy art. 98 k.p.c.

Apelację od powyższego orzeczenia wniósł pozwany zaskarżając wyrok w całości zarzucił mu naruszenie:

1.  art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów, dokonanej wybiórczo wbrew zasadom logiki i doświadczenia życiowego i uznanie, że czas najmu 21 dni mieści się w uzasadnionym czasie naprawy uszkodzonego samochodu, gdy z opinii biegłego zarówno pisemnej jak i uzupełniającej wynika, że konieczny, niezbędny czas naprawy przedmiotowego pojazdu to 2 dni robocze, zaś łącznie 9 dni kalendarzowych,

2.  art. 278 § 1 k.p.c. bowiem sąd wypowiedział się w kwestii wymagającej wiadomości specjalnych, podważając ustalenia biegłego, nie dopuszczając i nie przeprowadzając dowodu z opinii innego biegłego, działając z urzędu lub czekając na inicjatywę dowodową powoda,

3.  art. 217 § 3 k.p.c. w zw. z art. 277 k.p.c. poprzez oddalenie wniosku dowodowego pozwanego o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z zeznań świadka K. K., nie podejmując wszelkich niezbędnych czynności celem ustalenia miejsca zamieszkania w/w świadka, innego niż ostatni znany pozwanemu a wskazany w sprzeciwie od nakazu zapłaty.

Mając powyższe zarzuty na uwadze pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez oddalenie powództwa co do kwoty 2.493,63 zł wraz z odsetkami oraz ponowne rozstrzygnięcie o kosztach.

Powód w odpowiedzi na apelację wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jako niezasadna podlegała oddaleniu.

Sąd Okręgowy podziela ustalenia faktyczne oraz rozważania prawne poczynione przez Sąd Rejonowy i przyjmuje je za własne.

Apelacja zawiera zarzuty dotyczące naruszenia procedury cywilnej, skierowane głównie na kwestionowanie oceny opinii biegłego dotyczącej uzasadnionego czasu przebywania uszkodzonego pojazdu w warsztacie naprawczym spowodowanym koniecznością naprawy.

W ocenie Sądu Okręgowego, jest trafna argumentacja Sądu Rejonowego wyrażona w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku odnośnie oceny opinii biegłego w zakresie okoliczności związanych z jezdnością pojazdu na oponie dojazdowej. Sąd Rejonowy szczegółowo wyjaśnił dlaczego i w jakim zakresie opinię biegłego uznał za prawidłową, a w jakim nie była przydatna do wydania wyroku w niniejszej sprawie. Podkreślenia wymaga, że opona tzw. „dojazdówka”, służy jak sama nazwa wskazuje, do dojazdu do najbliższego warsztatu, tak aby pojazd nie musiał być np. lawetowany, czy też pozostawiony w miejscu kolizji. Zarzuty strony pozwanej odnośnie tego, że sąd powyższe uwagi uznał za notorię, należy uznać za bezzasadne. Trzeba zgodzić się w tym zakresie z rozważaniami Sądu Rejonowego, ponieważ nie tylko są logiczne ale odnoszą się do powszechnie znanych reguł. Jeżeli wnioski z opinii biegłego zawierają błędy logiczne, wręcz są sprzeczne z zasadami prawidłowego rozumowania to nie mogą być podstawą do poczynienia ustaleń faktycznych.

W ocenie Sądu Okręgowego opinia biegłego nie ma w sprawie znaczenia rozstrzygającego i podlega ocenie jak każdy środek dowodowy, jednak w oparciu o właściwe dla jej oceny na płaszczyźnie merytorycznej kryteria, które stanowią: poziom wiedzy biegłego, podstawy teoretyczne opinii, sposób motywowania sformułowanego stanowiska, stopień stanowczości wyrażonych w niej ocen, zgodność z zasadami logiki i wiedzy powszechnej. Biegły wyraża opinię o tej części materiału dowodowego, którą wskazuje dla celów jej wydania sąd, nie dokonuje natomiast wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego sprawy, co jest obowiązkiem sądu orzekającego. Sąd Rejonowy mógł zatem, wbrew twierdzeniom apelującego, dokonać własnej oceny opinii i podzielić część jej wniosków, a część uznać za niezgodne z zasadami logiki i doświadczenia życiowego.

Jeżeli z określonego materiału dowodowego Sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena Sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów (art. 233 § 1 k.p.c.) i musi się ostać choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne. Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami, lub gdy wnioskowanie Sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo-skutkowych to przeprowadzona przez Sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona. W kontekście powyższych uwag należy stwierdzić, iż wbrew twierdzeniom apelującego w rozpoznawanej sprawie Sąd Rejonowy dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych w oparciu o cały zgromadzony materiał dowodowy i nie naruszył dyspozycji art. 233 § 1 k.p.c. Przeprowadzona przez tenże Sąd ocena materiału dowodowego jest w całości logiczna i zgodna z zasadami doświadczenia życiowego, zaś podniesione w tym zakresie w apelacji zarzuty stanowią w istocie jedynie niczym nieuzasadnioną polemikę z prawidłowymi i nieobarczonymi jakimkolwiek błędem ustaleniami Sądu pierwszej instancji. Sąd Okręgowy uznał zatem, że ocena materiału dowodowego w szczególności opinii biegłego była przeprowadzona przez Sąd I instancji w sposób prawidłowy, a zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. całkowicie bezzasadny. Sąd Rejonowy mógł bowiem bez zasięgania opinii innego biegłego dokonać własnych ustaleń w oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy w tym skorzystać z opinii biegłego jedynie w części. Nie zaszła w niniejszej sprawie sytuacja, w której Sąd zastąpił własnymi ustaleniami ustalenia, do których koniecznym było dopuszczenie dowodu z materiału dowodowego wymagającego wiadomości specjalnych, tj. kolejnej opinii biegłego.

Z uwagi na powyższe rozważania nietrafnymi okazał się również zarzut naruszenia art. 278 § 1 k.p.c., gdyż stanowisko biegłego wyrażone w części wniosków z opinii jest trudne do uwzględnienia nawet dla przeciętnie myślącego człowieka, mającego niewielką wiedzę w zakresie walorów użytkowych opon samochodowych. Trudno sobie wyobrazić aby poszkodowany poruszał się bezpiecznie po drodze publicznej w okresie jesiennym (październik/listopad) korzystając z trzech zwykłych opon i jednego koła zapasowego. Nie zasługuje też na uwzględnienie pogląd zgodnie, z którym należałoby wymagać od poszkodowanego jeżdżenia samochodem w takim stanie. Wymiana opon w osiach przy uszkodzeniu jednej z nich wydaje się prawidłowym rozwiązaniem. Sąd Rejonowy prawidłowo zatem ustalił czas najmu pojazdu zastępczego gdyż poszkodowany nie mógł poruszać się po drogach publicznych samochodem, który nie był bezpieczny. Nie sposób było przyjąć, że naprawa innych uszkodzeń bez wymiany opon gwarantowała bezpieczną eksploatację samochodu. Czas oczekiwania na decyzję pozwanego w przedmiocie przyznania wypłaty na wymianę drugiej opony parzystej na tej samej osi, uzasadniał postój pojazdu w serwisie, a tym samym uzasadniał okres konieczności najmu pojazdu zastępczego przez łącznie 21 dni.

Skoro wysokość stawki nie była kwestionowana na etapie postępowania apelacyjnego przez pozwanego, to kwota stanowiąca różnicę pomiędzy należnym odszkodowaniem i wypłaconym w postępowaniu likwidacyjnym była prawidłowa.

Sąd Okręgowy uznał również za prawidłowe oddalenie wniosku o przeprowadzenie dowodu z zeznań świadka zgłoszonego przez pozwanego. Jak wynika z akt zastępczych różne Sądy - Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie oraz Sąd Rejonowy Gdańsk-Północ w Gdańsku, podjęły wszelkie możliwe środki do przeprowadzenia tego dowodu. Akta zostały zwrócone z niewykonaną odezwą z uwagi na brak możliwości przesłuchania świadka pomimo dwukrotnego nałożenia na niego grzywny w wysokości 3.000 zł oraz nakazu przymusowego doprowadzenia go na rozprawę. Wydaje się, że apelujący nie zapoznał się z treścią akt w zakresie realizowanej odezwy, gdyż zarzut powyższy jest nie tyle nietrafny, co jest postawiony w oderwaniu od realiów sprawy i jako taki nieprawdziwy. Dodatkowo wymaga podkreślenia, że część okoliczności wskazanych we wniosku dowodowym tj. czas konieczny do naprawy wymagała wiadomości specjalnych i został przeprowadzony dowód z opinii biegłego. Natomiast faktyczny czas naprawy pojazdu wynikał z dowodu w postaci dokumentu arkusza naprawy, dlatego też w tym zakresie już na wstępie nie było podstaw do dopuszczenia tego dowodu. Nie doszło zatem w żadnym aspekcie do naruszenia art. 217 § 3 k.p.c. ani art. 227 k.p.c.

Mając powyższe na uwadze, na postawie art. 385 k.p.c. apelacja podlegała oddaleniu.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. obciążając pozwanego kosztami postępowania apelacyjnego poniesionymi przez powoda, na które składało się wynagrodzenie pełnomocnika w kwocie 450 zł. Wysokość tych kosztów ustalono w oparciu o § 2 pkt 3) w zw. z § 10 ust. 1. pkt 1) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych zmienionego rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r.

SSO Anna Janas SSO Anna Gałas SSO Renata Puchalska