Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt XI 1Cz 553/13

POSTANOWIENIE

Dnia 30 grudnia 2013 r.

Sąd Okręgowy w Krakowie Wydział XI Cywilny – Rodzinny Sekcja ds. Odwoławczych

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Jadwiga Osuchowa

Sędziowie: SO Danuta Kłosińska (sprawozdawca)

SO Monika Krzyżanowska

po rozpoznaniu w dniu 30 grudnia 2013 r. w K.

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa małoletniej K. S.reprezentowanej przez przedstawiciela ustawowego matkę K. M.

przeciwko M. S.

o alimenty

na skutek zażalenia pozwanego

na pkt I postanowienia Sądu Rejonowego dla Krakowa – Krowodrzy w Krakowie, Wydział III Rodzinny i Nieletnich

z dnia 9 października 2013 r., sygn. akt III RC 597/13/K

1.  zmienia zaskarżone postanowienie w ten sposób, iż kwotę 600 złotych zastępuje kwotą 400 (czterysta) złotych;

2.  oddala zażalenie w pozostałym zakresie.

Sygn. akt XI 1Cz 553/13

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 9 października 2013 r. Sąd Rejonowy dla Krakowa - Krowodrzy w Krakowie Wydział III Rodzinny i Nieletnich w sprawie z powództwa małoletniej K. S.działającej przez matkę K. M. przeciwko M. S. o alimenty zabezpieczył powództwo na czas trwania postępowania w ten sposób, iż zobowiązał pozwanego M. S. do płacenia alimentów na rzecz małoletniej powódki K. S.w kwocie po 600 złotych miesięcznie do rąk matki dziecka K. M. do dnia 10 - go każdego następującego po sobie miesiąca z góry z ustawowymi odsetkami zgodnie z aktualnie obowiązującą stopą procentową na wypadek opóźnienia w płatności którejkolwiek raty począwszy od 1 października 2013 r. (punkt I), oddalił wniosek w pozostałym zakresie (punkt II) oraz nadał klauzulę wykonalności tytułowi egzekucyjnemu - pkt. I postanowienia (punkt III).

W uzasadnieniu Sąd pierwszej instancji wskazał, iż małoletnia powódka K. S.działająca przez matkę K. M. razem z pozwem o zasądzenie od swojego ojca - pozwanego M. S. alimentów w kwocie 900 złotych miesięcznie złożyła również wniosek o zabezpieczenie powództwa kwotą po 900 złotych miesięcznie. Małoletnia powódka swoje stanowisko uzasadniła kosztem własnego utrzymania, sytuacją materialną matki i pozwanego .

Sąd Rejonowy mając na uwadze potrzeby małoletniej powódki podyktowane jej wiekiem (urodziła się (...).), sytuację materialną powódki (przebywa na urlopie zdrowotnym na studiach stacjonarnych, pobiera rentę po ojcu w wysokości około 570 złotych miesięcznie, która stanowi jej jedyne źródło utrzymania, możliwości zarobkowe i sytuację majątkową pozwanego przedstawione przez powódkę (studiuje, nigdzie na pracuje, jest na utrzymaniu rodziców, nie ma problemów zdrowotnych), fakt, iż matka małoletniej powódki czyni osobiste starania o wychowanie córki uznał, iż należy zabezpieczyć powództwo kwotą po 600 złotych miesięcznie, a wniosek w pozostałym zakresie oddalił uznając go za wygórowany. Podstawę orzeczenia w tym zakresie stanowił art. 730 § 1 k.p.c. i 753 k.p.c.

W punkcie III postanowienia Sąd pierwszej instancji nadał z urzędu klauzulę wykonalności punktowi I postanowienia będącemu tytułem egzekucyjnym zasądzającym alimenty zgodnie z art. 1082 k.p.c.

Zażalenie na pkt I przedmiotowego postanowienia w części dotyczącej wysokości kwoty zabezpieczenia złożył pozwany M. S..

W ocenie skarżącego zasądzona kwota 600 złotych jest znacznie wygórowana oraz oderwana od rzeczywistych kosztów utrzymania dziecka do 1-go roku życia, jak i jego faktycznej sytuacji materialnej, której Sąd Rejonowy nie wziął pod uwagę. Skarżący wskazał, iż jest studentem I roku studiów dziennych na Politechnice (...), nie pracuje zarobkowo i w całości pozostaje na utrzymaniu rodziców. Nie posiada także żadnego majątku lub innego źródła dochodu. Jest absolwentem Liceum Ogólnokształcącego, a zatem nie posiada jakiegokolwiek zawodu, a ukończenie studiów umożliwi mu zdobycie zawodu niezbędnego do samodzielnego utrzymania i opłacenia alimentów. Skarżący wskazał także, iż w każdą niedzielę opiekuje się w pełnym zakresie córką, a cały wolny czas poza snem poświęca na naukę konieczną do zdobycia zawodu. Matka skarżącego jest nauczycielką w Szkole (...), a ojciec informatykiem na ½ etatu w urzędzie w S.. O. rodziców mają po 53 lata, co oznacza brak możliwości znalezienia lepiej płatnej pracy. Ojciec od 3 lat nie może znaleźć uzupełniającej nowej pracy, a stopa bezrobocia w S. wynosi ok. 30%. Razem z rodzicami skarżący mieszka na stałe w mieszkaniu o powierzchni 46m2 w bloku mającym z lat 60-tych, które stanowi tzw. własność spółdzielczą. Aktualnie rodzice opłacają skarżącemu stancję w 3 osobowym pokoju w K., całe jego utrzymanie, a także koszty generowane przez uczelnię oraz alimenty. Skarżący wskazał ponadto, iż jego rodzice przekazali K. M. w sierpniu i wrześniu łączną kwotę 2.000 złotych tytułem wyprawki, a na początku października dodatkowe 400 złotych. Skarżący wywodził, iż faktyczny koszt utrzymania dziecka do 1- roku wynosi 300-350 złotych, a podane przez matka dziecka K. M. koszty utrzymania małoletniej K. zostały znacznie zawyżone. W szczególności koszty ogrzewania domu zostały określone na kwotę 6.000 złotych, mimo że w domu tym oprócz niej i dziecka mieszkają także dziadkowie, matka powódki oraz pełnoletni bracia. Koszt dodatkowego szczepienia dziecka jedną szczepionką (nawet niezalecaną, a na życzenie rodziców) został określony na kwotę 700 złotych, pomimo, że faktyczny koszt to 240 złotych, a dodatkowo K. M. żąda sfinansowania płatnych szczepień odrębnie, a nie w ramach alimentów. W pozwie nie został przedstawiony nawet jeden rachunek związany bezpośrednio z utrzymaniem małoletniej K., czyli jedzenie, środki czystości i higieniczne czy inne zużywane bezpośrednio na potrzeby córki. Skarżący argumentował, iż K. M. utrzymuje się z renty w wysokości 570 złotych będąc dorosłym, dodatkowo studiującym człowiekiem, co czyni niemożliwym, aby utrzymanie dziecka do 1-go roku mogło kosztować ponad dwa razy więcej. Dodatkowo w pozwie twierdzi, że przekazuje na utrzymanie domu 300 złotych, a zatem zamiast pomocy ze strony wstępnych tzn. matki i dziadków oraz rodzeństwa dla członka rodziny żyjącego w ubóstwie mamy tu do czynienia z procesem odwrotnym. W ocenie skarżącego z porównania faktycznych kosztów utrzymania niemowlęcia i wysokości alimentów, jakich żądała K. M. wynika, że nie chodzi tu o zapewnienie dziecku bytu na poziomie jego rodziców, a użycie dziecka, jako źródła dodatkowego dochodu. W oparciu o przedstawione zarzuty skarżący domagał się zmniejszenia zasądzonych tytułem zabezpieczenia alimentów do deklarowanej przeze niego kwoty 300 złotych, będącej faktycznym kosztem utrzymania dziecka oraz kwotą, którą jego rodzice będą w stanie wygospodarować.

Odpowiedź na zażalenie wniosła małoletnia powódka K. S.reprezentowana przez przedstawiciela ustawowego matkę K. M. wnosząc o oddalenie zażalenia jako oczywiście bezzasadnego oraz zasądzenie kosztów postępowania zażaleniowego według norm prawem przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie zasługuje na częściowe uwzględnienie.

Nie budzi wątpliwości, iż małoletnia K. S.nie są w stanie utrzymać się samodzielnie. Matka małoletniej powódki realizuje w części swój obowiązek alimentacyjny poprzez sprawowanie osobistej pieczy nad córką i troskę o jej utrzymanie i wychowanie, a zatem w świetle przepisu art. 133 § 1 k.r.o., zasadne było zobowiązanie także obowiązanego M. S. do częściowego ponoszenia kosztów utrzymania uprawnionej. Oczywiście koszty utrzymania niemowlęcia nie są małe, należy jednakże uznać za zasadne zarzuty skarżącego, iż usprawiedliwione potrzeby dziecka powinny być oceniane nie tylko na podstawie wieku, lecz również miejsca pobytu dziecka, jego środowiska, możliwości zarobkowych zobowiązanych do jego utrzymania i wielu okoliczności każdego konkretnego przypadku. Pojęcia usprawiedliwionych potrzeb nie można odrywać zwłaszcza od pojęcia zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Pojęcia te w praktyce pozostają we wzajemnej zależności i obie przesłanki wzajemnie na siebie rzutują, zwłaszcza przy ustalaniu przez sąd wysokości alimentów (por. orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 10 października 1969 r., III CRN 350/69, LexPolonica nr 355955, OSNCP 1970, nr 2, poz. 15). Zgodnie z art. art. 135 § 1 k.r.o. górną granicą świadczeń alimentacyjnych są zarobkowe i majątkowe możliwości zobowiązanego, chociażby nawet w tych ramach nie znajdowały pokrycia wszystkie usprawiedliwione potrzeby uprawnionego do alimentacji (tak orzeczenie Sądu Najwyższego z 20 stycznia 1972 r., III CRN 470/71, LexPolonica nr 316362, nr 1-2, poz. 15; GSiP 1972, nr 9). Na obecnym etapie postępowania zostało uprawdopodobnione, iż pozwany z uwagi na podjęcie studiów w trybie dziennym poza miejscem swojego stałego zamieszkania ma ograniczone możliwości zarobkowe i nie jest w stanie łożyć na utrzymanie dziecka kwoty 600 złotych miesięcznie. Z drugiej strony rodzina generacyjna zobowiązanego na przełomie sierpnia i września przekazała na rzecz małoletniej wyprawkę w kwocie 2.000 złotych, natomiast w październiku kwotę 400 złotych na zaspokojenie potrzeb dziecka. W takiej sytuacji należy przyjąć, uwzględniając zasady doświadczenia życiowego, iż określenie obowiązku alimentacyjnego obowiązanego na poziomie kwoty 400 złotych miesięcznie na rzecz uprawnionej stanowi właściwy, na czas trwania procesu, wymiar tego obowiązku, biorąc pod uwagę zgromadzony dotychczas materiał dowodowy.

Przedmiotem postępowania dowodowego przed Sądem pierwszej instancji będą usprawiedliwione koszty utrzymania małoletniej powódki, jak i możliwości zarobkowe i majątkowe jej rodziców, w toku którego zostaną szczegółowo zweryfikowane twierdzenia podnoszone przez obie strony. Należy również nadmienić, iż orzeczenie o udzieleniu zabezpieczenia - na wniosek każdej ze stron - może zostać zmienione w toku dalszego procesu, w szczególności, gdy ujawnią się lub zostaną ustalone istotne okoliczności mające wpływ na wielkość obowiązku alimentacyjnego.

Mając na uwadze powyższe rozważania, Sąd Okręgowy orzekł, jak w punkcie I, w oparciu o przepis art. 386 § 1 k.p.c. w związku z art. 397 § 2 k.p.c. Dalej idące zażalenie zostało oddalone, jak w punkcie II, jako nieuzasadnione w oparciu o przepis art. 385 k.p.c. w związku z art. 397 § 2 k.p.c.