Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 lipca 2017 r.

Sąd Rejonowy w Olsztynie, V Wydział Gospodarczy

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 26 lipca 2017 r. na rozprawie sprawy

z powództwa (...) sp. z o.o. sp.k. w O.

przeciwko (...) S.A. w W.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powoda (...) sp. z o.o. sp.k. w O. kwotę 3 739,20 zł (trzy tysiące siedemset trzydzieści dziewięć 20/100 złotych) wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 15 grudnia 2016 r. do dnia zapłaty,

II.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1 104 zł (jeden tysiąc sto cztery złote) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 900 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

SSR Joanna Bury

Sygn. akt V GC 96/17

UZASADNIENIE

Powódka (...) sp. z o.o. sp.k. w O. wniosła o zasądzenie od pozwanego (...) S.A. w W. kwoty 3.739,20zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 15.12.2016r. do dnia zapłaty wraz z kosztami procesu.

W uzasadnieniu swojego roszczenia powódka wskazała, że dochodzona pozwem kwota stanowi należne powodowi wynagrodzenie za wynajęcie samochodu dla M. Z., którego samochód został uszkodzony przez sprawcę, posiadającego obowiązkową polisę OC u pozwanego. Poszkodowany dokonał cesji przysługującej mu względem pozwanego wierzytelności w zakresie kosztów wynajmu pojazdu zastępczego. Powód wynajmował poszkodowanemu pojazd zastępczy od dnia 19.10.2016r. do dnia 07.11.2016r. Powódka wystawiła fakturę VAT na kwotę 3.739,20zł.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu swojego stanowiska zakwestionował potrzebę najmu, stawkę czynszu najmu oraz jego czas.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 10 września 2016 r. doszło do kolizji w wyniku, której uszkodzony został pojazd A. (...) należący do M. Z.. Sprawca kolizji był ubezpieczony w towarzystwie ubezpieczeń pozwanego (okoliczność bezsporna).

Ponieważ pojazd nie nadawał się do użytkowania, a pojazd udostępniony przez pozwanego został już przez poszkodowanego zwrócony na polecenie pozwanego, poszkodowany wynajął od powódki pojazd zastępczy marki s. (...) za czynsz najmu w kwocie 190 zł netto dziennie. Pojazd był najmowany przez poszkodowanego w okresie od dnia 10.10.2016r. do dnia 07.11.2016r.

(bezsporne; dowód: umowa najmu k. 5, cennik usług k. 15-17, faktura VAT k. 9)

Podpisując umowę najmu pojazdu, M. Z. zawarł z powódką również umowę przelewu wierzytelności przysługującej mu względem pozwanego z tytułu odpowiedzialności na podstawie obowiązkowego OC posiadaczy pojazdów mechanicznych w związku z kosztami wynajmu pojazdu zastępczego na czas niezbędny do dokonania naprawy pojazdu. O wynajmie i dokonanej cesji powódka poinformowała pozwanego.

(bezsporne; dowód: cesja wierzytelności z dn. 07 listopada 2016 r. – k1)

Za okres najmu powódka wystawiła fakturę VAT na kwotę 3.739,20 zł.

( dowód: faktura VAT nr (...) k.9)

Poszkodowanemu pojazd zastępczy był niezbędny do dojazdów do pracy oddalonej od miejsca zamieszkania o ok. 10 km oraz do codziennego życia. Nie posiadał innego pojazdu, który mógłby być wykorzystywany w zastępstwie uszkodzonego.

( dowód : zeznania świadka M. Z. k.54-54v.)

Poszkodowany korzystał z pojazdu zastępczego jeszcze przez ok. 10 dni po uzyskaniu odszkodowania od ubezpieczyciela z tytułu szkody całkowitej. Przez ten okres oglądał używane auta, porównywał ceny i oferty. Zwrócił pojazd powódce, a następnie dopiero zakupił wybrane auto.

Sąd zważył, co następuje:

W świetle poczynionych w sprawie ustaleń roszczenie powódki zasługiwało na uwzględnienie w całości.

W kwestiach spornych Sąd oparł się na dokumentach i zeznaniach świadka M. Z.. Pozwany nie kwestionował okoliczności zdarzenia szkodowego.

W świetle art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. Nr 124 poz. 1152 ze zm.) oraz art. 361 k.c., zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 22 listopada 2013 r. (sygn. akt III CZP 76/13) odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego w okresie niezbędnym do nabycia innego pojazdu mechanicznego, jeżeli odszkodowanie ustalone zostało w wysokości odpowiadającej różnicy pomiędzy wartością pojazdu mechanicznego sprzed zdarzenia powodującego szkodę, a wartością pojazdu w stanie uszkodzonym, którego naprawa okazała się niemożliwa lub nieopłacalna (tzw. szkoda całkowita)

W związku z powyższym, Sąd uznał, iż okres faktycznego najmu pojazdu zastępczego był w danych okolicznościach zasadny i celowy albowiem ok. 10 dni od dnia uzyskania odszkodowania od ubezpieczyciela nie wydaje się okresem nadmiernym i wydłużonym na zakup nowego pojazdu. Należy mieć przy tym na uwadze, iż poszkodowany działał w warunkach słabej kondycji zdrowotnej po wypadku, co wynika z zeznań świadka i stąd uzasadnienie dłuższego czasu nabycia nowego pojazdu.

Zasadność najmu pojazdu zastępczego wynika z wiarygodnych zeznań złożonych przez poszkodowanego. Stawkę najmu w kwocie 190zł netto za pojazd s. (...) (niższa klasa niż pojazd uszkodzony), uznać należy zastawkę rynkową. Pozwany w żaden sposób nie wykazał, aby stawka ta nie mieściła się w stawkach powszechnie stosowanych na rynku.

Poszkodowany nie ma obowiązku poszukiwania najtańszej oferty –można mu zarzucić zwiększenie rozmiarów szkody jedynie w sytuacji, kiedy najął pojazd według stawek wyższych niż stosowane na miejscowym terenie. Stanowisko sądu znajduje odzwierciedlenie w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 25.04.2002r. (sygn. akt I CKN 1466/99, OSNC 2003/5/64) zgodnie z tezą którego „ jeżeli z treści umowy ubezpieczenia autocasco nie wynika nic innego, ubezpieczony, który nabywa autoryzowane części samochodowe potrzebne do naprawy uszkodzonego w wypadku pojazdu, nie ma obowiązku poszukiwania sprzedawcy oferującego je najtaniej. Możliwe jest przypisanie ubezpieczonemu naruszenia, wynikającego z wynikającego z art. 354 §2 k.c. obowiązku współpracy z dłużnikiem, jeżeli świadomie lub przez niedbalstwo kupił części droższe”. Przez analogię stanowisko to można odnieść do sposobu naprawienia szkody związanej z najmem pojazdu zastępczego. Pozwany zaś nie wskazywał poszkodowanemu, gdzie może nająć pojazd zastępczy taniej.

Odnośnie ogólnych rozważań odpowiedzialności ubezpieczyciela w przedmiocie wydatków na najem pojazdu zastępczego:

W pierwszej kolejności należy wskazać, iż w kwestii zasadności ponoszenia kosztów wynajmu pojazdu i ich związku ze szkodą w pojeździe wypowiedział się Sąd Najwyższy, rozwiewając tym samym wątpliwości sądów powszechnych oraz zakładów ubezpieczeń przystępujących do likwidacji szkody. W podjętej w dniu 17 listopada 2011r. uchwale (III CZP 5/2011, LexPolonica nr 2790743, Biuletyn Sądu Najwyższego 2011/11, OSNC 2012/3 poz. 28, Palestra 2011/11-12 str. 133) Sąd Najwyższy jednoznacznie wskazał, że odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za uszkodzenie albo zniszczenie pojazdu mechanicznego obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego. Nie jest ona uzależniona od niemożności korzystania przez poszkodowanego z komunikacji zbiorowej.

Sąd w pełni podziela wyrażaną wielokrotnie w orzecznictwie jak i przez przedstawicieli doktryny zasadę, że w wypadku pozbawienia właściciela możliwości korzystania z własnego, uszkodzonego pojazdu, ten uprawniony jest do wynajęcia pojazdu zastępczego, którego koszt stanowi szkodę, podlegającą naprawieniu przez ubezpieczyciela sprawcy szkody. Zgodzić się należy również z faktem, że korzystanie przez poszkodowanego z własnego pojazdu mechanicznego nie może być odtworzone przez wykorzystanie środków komunikacji publicznej, są to bowiem odmienne sposoby korzystania z rzeczy. Samochód w sposób bardziej wszechstronny i funkcjonalny zaspokaja potrzeby życiowe właściciela. Korzystanie z niego stało się obecnie standardem cywilizacyjnym i taka jego funkcja będzie się umacniać.

W treści uchwały Sądu Najwyższego z 17 listopada 2011r. wskazano, iż istnieje nurt, zgodnie z którym utrzymuje się, że już samo pozbawienie możliwości korzystania z rzeczy stanowi szkodę. Bardziej jednak relatywnym, w ocenie tut. Sądu jest pogląd (również aprobowany przez Sąd Najwyższy), zgodnie z którym szkodę mogą stanowić wydatki związane z utratą możliwości dysponowania rzeczą, zapewniające właścicielowi korzystanie z dobra zastępczego. Uznaje się przy tym, że wydatki muszą być konieczne (niezbędne) do egzystencji poszkodowanego i na tym tle podaje się w sposób kazuistyczny przykłady jego racjonalnego bądź nieracjonalnego postępowania, przy uwzględnieniu obowiązku minimalizacji szkody (art. 354 k.c.) i dostosowania środków zaradczych w sposób proporcjonalny.

Każdorazowo Sąd Najwyższy podkreśla, że poniesione w powyższy sposób koszty muszą mieć przymiot koniecznych, albowiem w przeciwnym razie ich refundacja prowadziłaby do powstania wzbogacenia po stronie poszkodowanego. Nie można bowiem oczekiwać, że ubezpieczyciel sfinansuje najem pojazdu zastępczego, którego poszkodowany w ogóle nie używał, lub też używał w stopniu nieproporcjonalnym do wysokości poniesionych kosztów. „Istnieje bowiem obowiązek wierzyciela zapobiegania szkodzie i zmniejszania jej rozmiarów (art. 354 § 2, 362 i 826 § 1 k.c.). Na dłużniku powinien w związku z tym ciążyć obowiązek zwrotu wydatków celowych i ekonomicznie uzasadnionych, pozwalających na wyeliminowanie negatywnych dla poszkodowanego następstw, niedających się wyeliminować w inny sposób, z zachowaniem rozsądnej proporcji między korzyścią wierzyciela a obciążeniem dłużnika. (…) Z zasady proporcjonalności może natomiast wynikać zbędność najmu pojazdu zastępczego, jeżeli właściciel nie używał samochodu albo dysponuje innym samochodem nadającym się do wykorzystania. Używanie samochodu w sposób sporadyczny może z kolei uzasadniać celowość wykorzystania w sposób ekwiwalentny innego środka komunikacji”.

Z tych też względów należało uznać, że poniesiona przez M. Z. szkoda obejmuje wydatki, które były celowe i ekonomicznie uzasadnione przyjmując, że uzasadniony okres najmu trwał 16 dni.

Z tych przyczyn, na zasadzie art. 509 § 1 i § 2 k.p.c, w zw. z art. 822 § 1 k.c., 826 § 1 k.c. oraz art. 6 k.c. i art. 481 par. 1 i 2 k.c. orzeczono jak w pkt. I wyroku.

Dlatego o kosztach orzeczono na zasadzie art. 98 k.p.c. zasądzając od pozwanego na rzecz powoda koszty pełnomocnika (900 zł), opłatę skarbową od pełnomocnictwa (17 zł) oraz opłatę od pozwu -187zł.

SSR Joanna Bury