Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Prokurator Prokuratury Rejonowej w Piszu oskarżył M. S. o to, że:

1.  w nieustalonej dacie dziennej do dnia 22 lutego 2016 roku w P., okręgu (...), dokonał przerobienia dokumentu w postaci „Zamówienia Nr (...)” z dnia 13.01.2015r. zawartego pomiędzy wykonawcą: Biuro (...) M. S. (...)-(...) R., ul. (...), a Zamawiającym: (...) sp. z o.o. ul. (...), (...)-(...) Ł. w ten sposób, że zmienił treść zakresu zamówienia oraz wartości zamówienia wpisując kwotę 45 000,00 zł /miesiąc netto + VAT, podczas gdy na oryginalnym dokumencie figurowała kwota 15 000,00 zł/miesiąc netto + VAT, a następnie dokument ten w dniu 22 lutego 2016 roku przedłożył w Urzędzie Skarbowym w P. jako autentyczny

tj. o czyn z art. 270 § 1 kk

2.  w nieustalonej dacie dziennej do dnia 11 marca 2016 roku w P., okręgu (...), dokonał przerobienia dokumentów w postaci:

- „Protokołu odbioru częściowego usługi” z dnia 30 stycznia 2015 roku zawartego pomiędzy zamawiającym: (...) sp. z o.o. ul. (...), (...)-(...) Ł., a wykonawcą: Biuro (...) M. S. ul. (...), (...)-(...) R., w ten sposób, że zmienił treść zakresu usługi oraz wartości wykonanych prac wpisując kwotę 15 000,00 zł netto, podczas gdy na oryginalnym dokumencie figurowała kwota 13 000,00 zł netto oraz usunął wpisy dotyczące stwierdzonych usterek w trakcie odbioru,

- „Protokołu odbioru częściowego usługi” z dnia 27 lutego 2015 roku zawartego pomiędzy zamawiającym: (...) sp. z o.o. ul. (...), (...)-(...) Ł., a wykonawcą: Biuro (...) ul. (...), (...)-(...) R., w ten sposób, że zmienił treść zakresu usługi,

- „Protokołu odbioru częściowego usługi” z dnia 15 kwietnia 2015 roku zawartego pomiędzy zamawiającym: (...) sp. z o.o. ul. (...), (...)-(...) Ł., a wykonawcą: Biuro (...) ul. (...), (...)-(...) R., w ten sposób, że zmienił treść zakresu usługi, oraz usunął wpis dotyczący stwierdzonych usterek w trakcie odbioru

a następnie dokumenty te w dniu 11 marca 2016 roku przedłożył w Urzędzie Skarbowym w P. jako autentyczne

tj. o czyn z art. 270 § 1 kk

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Oskarżony M. S. prowadził działalność gospodarczą pod nazwą Biuro (...) M. S. z/s w R.. Przy realizacji swoich usług współpracował m.in. z zamawiającym podmiotem (...) Sp. z o.o., ul. (...), (...)-(...) Ł., reprezentowanym w tych relacjach przez Z. K..

W trakcie kontroli podatkowej prowadzonej przez organ podatkowy na podstawie upoważnienia do kontroli nr (...) - (...).411.7.216.1 z 12 lutego 2016 r. i nr (...) - (...).411.7.2016.7 z dnia 22 lutego 2016 roku, oskarżony M. S. przedłożył osobiście w siedzibie Urzędu Skarbowego w P. na wezwanie organu kopie dokumentów: zamówienie Nr (...) z 13 stycznia 2015 roku (w dniu 22 lutego 2016 roku) oraz protokół odbioru częściowego usługi z dnia 30 stycznia 2015 roku, protokół odbioru częściowego usługi z dnia 27 lutego 2015 roku i protokół odbioru częściowego usługi z dnia 15 kwietnia 2015 roku (w dniu 11 marca 2016 roku).

Organ kontrolujący po zweryfikowaniu dokumentów i protokołów zdawczo odbiorczych powziął wątpliwość, co do ich autentyczności i przesłał pisma do zamawiającego usługę - spółki (...) w sprawie dostarczenia przedmiotowych zamówień w celu ich sprawdzenia. Firma (...) w odpowiedzi na pismo potwierdziła, że przedłożone przez oskarżonego w Urzędzie Skarbowym dokumenty nie są zgodne z oryginałami będącymi w ich posiadaniu i przedstawiła kserokopie podpisanego zamówienia. Po skonfrontowaniu ze sobą oryginalnych dokumentów przedłożonych przez zamawiającego (...) i tych przedłożonych przez oskarżonego w toku kontroli prowadzonej przez Urząd Skarbowy w P., okazało się, że M. S. zaingerował w treść przedłożonych dokumentów. Dokonał bowiem przerobienia dokumentu w postaci „Zamówienia Nr (...)” z dnia 13 stycznia 2015 roku zawartego pomiędzy wykonawcą: Biuro (...) M. S. (...)-(...) R., ul. (...), a Zamawiającym: (...) sp. z o.o. ul. (...), (...)-(...) Ł. w ten sposób, że zmienił treść zakresu zamówienia oraz wartości zamówienia wpisując kwotę 45 000,00 zł /miesiąc netto + VAT, podczas gdy na oryginalnym dokumencie figurowała kwota 15 000,00 zł/miesiąc netto + VAT. Tak przerobiony dokument jako autentyczny przedstawił w dniu 22 lutego 2016r. w Urzędzie Skarbowym w P..

Oskarżony dokonał także przerobienia dokumentów zawartych pomiędzy zamawiającym: (...) sp. z o.o. ul. (...), (...)-(...) Ł., a wykonawcą: Biuro (...) M. S. ul. (...), (...)-(...) R. w postaci:

- „Protokołu odbioru częściowego usługi” z dnia 30 stycznia 2015 roku, w ten sposób, że zmienił treść zakresu usługi oraz wartości wykonanych prac wpisując kwotę 15 000,00 zł netto, podczas gdy na oryginalnym dokumencie figurowała kwota 13 000,00 zł netto oraz usunął wpisy dotyczące stwierdzonych usterek w trakcie odbioru,

- „Protokołu odbioru częściowego usługi” z dnia 27 lutego 2015 roku w ten sposób, że zmienił treść zakresu usługi,

- „Protokołu odbioru częściowego usługi” z dnia 15 kwietnia 2015 roku w ten sposób, że zmienił treść zakresu usługi, oraz usunął wpis dotyczący stwierdzonych usterek w trakcie odbioru.

Dokumenty te następnie w dniu 11 marca 2016 roku przedłożył w Urzędzie Skarbowym w P. jako autentyczne.

Pracownik reprezentujący organ podatkowy o powyższym zawiadomił Prokuraturę Rejonową w Piszu.

(dowód: wyjaśnienia oskarżonego M. S. k. 219v.–220, 223v.; zeznania świadków: M. K. (1) k. 38, 220v.–221; M. K. (2) k. 97v., 221–221v.; Z. K. k. 137v.–138, 221v.–222v.; R. R. k. 141v., 222v.–223v.; zawiadomienie o podejrzeniu przestępstwa wraz z załącznikami k. 1–21, 40; protokół przeszukania k. 62-63; spis i opis rzeczy k. 64, 70-77, 120-129; protokół oględzin k. 130-135, 162-164; wykaz dowodów rzeczowych k. 165)

Oskarżony M. S. w chwili orzekania miał 33 lata. Był żonaty i posiadał na utrzymaniu jedno dziecko w wieku około 10 lat. Miał wykształcenie wyższe. Prowadził własną działalność gospodarczą i uzyskiwał z tego tytułu dochód w wysokości około 5.000 złotych brutto. Nie był w przeszłości karany sądownie. W/w był zaznajomiony z materiałami postępowania.

(dowód: dane oskarżonego M. S. k. 199, 219–219v.; karta karna k. 218; zaświadczenie ze zbioru PESEL k. 171-173; dane osobo-poznawcze k. 189; protokół zaznajomienia podejrzanego z materiałami postępowania k. 190)

Oskarżony M. S. nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu. W postępowaniu przygotowawczym odmówił składania wyjaśnień. Natomiast przed Sądem wyjaśnił, że cała sprawa jest wynikiem błędu i nieporozumienia. Prawdopodobnie to zamówienie dostarczone przez Urząd Skarbowy wskazujące na kwotę 45.000 zł miesięcznie netto jako wynagrodzenie zawierało w sobie błąd i powinno trafić do kosza. Przyznał, że uzgodnione było z zmawiającym łączne wynagrodzenie w wysokości 45.000 zł, a więc za okres trzech miesięcy. Przyznał również, że na pewno to zamówienie o niewłaściwej treści przedstawił urzędowi wraz z innymi dokumentami. Ale nie miał żadnych intencji, żeby taki dokument Urzędowi Skarbowemu w P. przedstawić. W jego ocenie, działałby w takim wypadku wręcz na swoją niekorzyść. Zamówienie pisał pan K.. Dokument ten został podpisany z błędem. Dopiero w toku czytania tego dokumentu ujawniono, że jest w nim błąd. Przy tym dokumencie w sposób nieprawidłowy, zbyt ogólnikowy został określony zakres zamówienia i trzeba było uzupełnić to szczegółowo. Oskarżony przyznał, że to zamówienie nadesłane przez firmę (...) z szerszym zakresem zamówienia jest właściwym dokumentem, oryginałem. Szablonów zamówienia było kilka stąd mogą być różnice w czcionce. Podał, że ta pierwsza „zła wersja” była wypisywana na budowie i być może innego rodzaju czcionka została użyta do jej sporządzenia. Wskazał, że być może to zależy, na którym komputerze zostało to otworzone.

(vide: wyjaśnienia oskarżonego M. S. k. 219v.–220, 223v.)

Sąd zważył, co następuje:

Sąd nie dał wiary wyjaśnieniom oskarżonego M. S., w treści których nie przyznał się on do popełnienia zarzuconego mu w akcie oskarżenia czynu.

Przypisanie oskarżonemu odpowiedzialności karnej wymaga ustalenia popełnienia przez sprawcę czynu zabronionego pod groźbą kary przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia. Ustalenie zaś, że czyn taki został popełniony polega na wykazaniu, że sprawca swoim zachowaniem wyczerpał wszystkie ustawowe znamiona konkretnego występku zawarte w treści normy karnej, której naruszenie zostało mu zarzucone.

Zgodnie z art. 270 § 1 kk kto, w celu użycia za autentyczny, podrabia lub przerabia dokument lub takiego dokumentu jako autentycznego używa, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

Przedmiotem przestępstwa z art. 270 § 1 kk jest zatem dokument. Legalna definicja tego pojęcia zawarta jest w art. 115 § 14 kk, w świetle którego dokumentem jest każdy przedmiot lub inny zapisany nośnik informacji, z którym jest związane określone prawo, albo który ze względu na zawartą w nim treść stanowi dowód prawa, stosunku prawnego lub okoliczności mającej znaczenie prawne. Nie ma znaczenia przy tym, czy dokument ma charakter urzędowy, czy prywatny.

Przerobieniem dokumentu jest nadanie istniejącemu, autentycznemu dokumentowi innej treści niż pierwotnie posiadana. Nie ma przy tym znaczenia charakter i rodzaj zmiany dokonanej w autentycznym dokumencie. Przerobienie dokumentu zachodzi wówczas, gdy osoba nieupoważniona zmieni jego treść na inną od autentycznej. Nie jest natomiast przerobieniem dokumentu nadanie mu innej treści przez osoby, od których ten dokument pochodzi. W przypadku umowy cywilnoprawnej zmiana jej treści dokonana przez strony umowy nie jest jej przerobieniem, niezależnie od tego czy przybiera formę naniesienia poprawek na istniejącej umowie, sporządzenia aneksu do umowy, czy też spisania nowej umowy o zmienionej treści. Dla realizacji znamion podrobienia (czy przerobienia) dokumentu nie ma znaczenia, czy jego treść odpowiada stwierdzonemu w nim stanowi faktycznemu. Okoliczność ta ma znaczenie tylko w przypadku przestępstwa tzw. fałszu intelektualnego, które określone jest w art. 271 § 1 kk (wyr. SN z 5.3.2003 r., III KKN 165/01, OSNwSK 2003, Nr 1, poz. 516). Obojętne są techniczne sposoby przerobienia dokumentu – może to nastąpić zwłaszcza przez dopiski, przekreślenia, wywabienia treści, a w odniesieniu do dokumentów na elektronicznych nośnikach informacji użycie odpowiednich urządzeń, przede wszystkim komputera.

Trzecią, niezależną postacią przestępstwa z art. 270 § 1 kk jest używanie jako autentycznego podrobionego lub przerobionego dokumentu. Przez to pojęcie należy rozumieć użycie funkcji dokumentu (jego prawnego znaczenia), a nie fizyczne użycie go jako przedmiotu. Nie ma więc charakteru przestępnego używania samo posiadanie przy sobie sfałszowanego prawa jazdy czy dowodu rejestracyjnego, będzie nim natomiast okazanie tego dokumentu organowi przeprowadzającemu kontrolę (vide R.A. Stefański (red.), Kodeks karny. Komentarz. Wyd. 3, Warszawa 2017 ).

Przekładając powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy, w pierwszej kolejności należy wskazać, iż Sąd na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego ustalił, że oskarżony w toku kontroli przedłożył osobiście w siedzibie Urzędu Skarbowego w P. na wezwanie organu w dniach 22 lutego 2016 roku i 11 marca 2016 roku kopie dokumentów w postacie: zamówienia Nr (...) z dnia 13 stycznia 2015 roku, protokołu odbioru częściowego usługi z dnia 30 stycznia 2015 roku, protokołu odbioru częściowego usługi z dnia 27 lutego 2015 roku oraz protokołu odbioru częściowego usługi z 15 kwietnia 2015 roku. Jednocześnie w wyniku przeprowadzonej przez pracowników organu kontrolnego weryfikacji, okazało się, iż nie były to dokumenty autentyczne, tj. zgodne z oryginałem podpisanym przez przedstawiciela podmiotu zamawiającego, a więc spółkę (...).

Powyższe okoliczności były w sprawie bezsporne, albowiem wynikały wprost z materiału dowodowego, w szczególności zaś z zeznań świadków M. K. (1) (vide: k. 38, 220v.–221), Z. K. (vide: k. 137v.–138, 221v.–222v.) i R. R. (vide: k. 141v., 222v.–223v.) jak i z zawiadomienia o podejrzeniu przestępstwa wraz z załącznikami (vide: k. 1–21, 40). Ponadto, powyższe okoliczności potwierdził także w swoich wyjaśnieniach sam oskarżony M. S. (vide wyjaśnienia oskarżonego). Oskarżony tłumaczył jedynie, że przez pomyłkę złożył w Urzędzie Skarbowym wcześniejsze, błędne wersje dokumentów, wytworzonych za wiedzą przedstawicieli (...) (...) i nie miał żadnych intencji, aby tak uczynić. W jego ocenie działałby w takim wypadku wręcz na swoją niekorzyść.

W ocenie Sądu wyjaśnienia oskarżonego w takim kształcie stanowią jedynie obraną przez niego linię obrony i są sprzeczne z pozostałym, zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym. I tak, wbrew twierdzeniom oskarżonego, Sąd uznał, iż miał on motyw, aby przedłożyć w Urzędzie Skarbowym w P. przerobione dokumenty. Kontrolująca podatnika M. K. (1) zeznała przed Sądem wprost, że „treść zamówienia tego oryginalnego powodowała, że oskarżony podlegałby wyłączeniu jako podatnik zryczałtowanego podatku dochodowego na zasady ogólne (…) na podstawie zamówienia jakie przedstawił takich wniosków nie dałoby się wyciągnąć, gdyż nie można było ustalić jakiego rodzaju czynności w ramach tego zamówienia wykonywał” (vide: zeznania świadka k. 221). Z tych przyczyn oskarżony M. S. miał interes w tym, aby przedłożyć zmodyfikowaną treść przedmiotowych dokumentów. Jednocześnie przedstawiciele drugiej strony umowy cywilnoprawnej nie potwierdzili wersji lansowanej przez oskarżonego, jakoby miał on możliwość jednostronnie ingerować w treść analizowanych dokumentów. Dokumenty wprawdzie były z nim konsultowane, co naturalne przy umowach bilateralnych, ale ostatecznie po uzgodnieniu istotnych warunków umowy były one podpisywane przez obie strony umowy i każdy otrzymywał swój egzemplarz w oryginale. Tym samym oskarżony nie był upoważniony do samoistnej zmiany treści tej umowy (uczynić to mogły jedynie obie strony razem np. w drodze aneksowania). Wówczas nie byłoby jednak mowy o przerobieniu dokumentu w świetle prawa karnego materialnego. R. R. przyznał, że dla niego dokumenty przedłożone przez oskarżonego do Urzędu Skarbowego w P. zostały sfałszowane (vide: zeznania świadka k. 141v.). Z kolei Z. K. podał, że „widzi różnicę między dokumentami. Tego obecnie mu okazywanego on nie tworzył (…) Pan S. po wynegocjowaniu warunków umowy otrzymywał z firmy projekt zamówienia i jeżeli zgadzał się z określonymi tam warunkami podpisywał go. Nie uczestniczył w czynnościach sporządzania tego zamówienia. Ja sporządzałem protokoły odbioru z zrealizowanego zamówienia, które jest przedmiotem postępowania. Ja sporządzałem te protokoły i przedstawiałem je panu S. do podpisania” (vide: zeznania świadka k. 222). Jednocześnie oskarżony indagowany przez Sąd, nie potrafił w sposób logiczny wytłumaczyć, różnicy w dokumentach złożonych w Urzędzie Skarbowym w P. (w szczególności zaś w rodzaju czcionki jej wyglądzie w pieczątkach na końcu zamówienia, znaku firmowego w nagłówkach dokumentów) względem dokumentów oryginalnych.

Sąd dał wiarę zeznaniom wymienionych świadków. Ich opis korelował z zapisami w przedłożonych dokumentach. Ponadto, swoich obserwacji dokonali w trakcie pełnienia obowiązków zawodowych. W sprawie nie stwierdzono dowodów przeciwnych, które świadczyłyby o niewiarygodności świadków. Z resztą sam oskarżony, co do zasady, nie kwestionował relacji przesłuchanych w sprawie świadków. Przywoływał jedynie okoliczności dodatkowe, które w jego zamyśle, miały uchronić go od odpowiedzialności karnej.

Sąd dał wiarę zgromadzonym w sprawie dokumentom zgromadzonym w celu porównania z „dokumentami” przedstawionymi przez oskarżonego w urzędzie skarbowym zarówno co do treści, jak i ich cech zewnętrznych. Nie były one kwestionowane w żadnym stadium przez strony postępowania.

Sąd miał na względzie, iż u podłoża zachowania się oskarżonego leżał fakt, iż ww. chciał skorzystać z uprzywilejowanej formy opodatkowania, co uwypukliła w swoich zeznaniach pracownik organu podatkowego M. K. (1).

Biorąc pod uwagę zatem całokształt przytoczonych wyżej okoliczności wina oskarżonego i okoliczności czynów nie budzą wątpliwości. Swoim zachowaniem wyczerpała on znamiona występków z art. 270 § 1 kk. Jednakże w ocenie Sądu, nie tylko wina, ale również i szkodliwość społeczna czynów oskarżonego nie są znaczne. Tym samym w tej konkretnej sprawie zaistniały przesłanki do zastosowania instytucji warunkowego umorzenia postępowania.

Oskarżony nie był dotychczas karany sądownie, a jego dotychczasowy tryb życia, uzasadnia przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego.

Z tych wszystkich przyczyn Sąd uznał, iż zachodzą przesłanki zawarte w art. 66 § 1 i 2 kk i na tej podstawie w zw. z art. 67 § 1 i 3 kk warunkowo umorzył postępowanie wobec M. S. na okres próby jednego roku. Nadto, zobowiązał oskarżonego do uiszczenia kwoty 1.000 zł tytułem świadczenia pieniężnego na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej. Zobowiązanie powyższe w ocenie Sądu pozytywnie przyczyni się do zmiany postawy oskarżonego. Oskarżony uświadomi sobie, że wchodzenie w konflikt z prawem zwyczajnie nie popłaca.

Zdaniem Sądu zasadniczą rolą postępowania karnego jest nie tyle karanie sprawców przestępstw w imię zwalczania przestępczości, co wychowywanie sprawców tychże przestępstw tak, by nie powrócili oni już na tę drogę i nie popełnili kolejnego przestępstwa. W tym kontekście Sąd uznał, iż w przypadku oskarżonego instytucja warunkowego umorzenia postępowania i nałożenie obowiązku uiszczenia świadczenia pieniężnego będzie wystarczającym środkiem do osiągnięcia tychże celów wychowawczych.

W ocenie Sądu oskarżony wyciągnie nauczkę z niniejszego postępowania i nie będzie więcej naruszał prawa.

Na podstawie art. 230 § 2 kpk dowody rzeczowe zapisane w księdze przechowywanych przedmiotów tut. Sądu pod poz. 11/17 Sąd nakazał zwrócić oskarżonemu M. S. jako osobie uprawnionej.

Na podstawie art. 627 kpk i art. 7 ustawy z dnia 23.06.1973 roku o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. Nr 49 poz. 223 z 1983 roku z późn. zm.) Sąd zasądził od oskarżonego M. S. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 80 (osiemdziesięciu) złotych tytułem opłaty sądowej oraz kwotę 1.264,86 zł (jednego tysiąca dwustu sześćdziesięciu czterech złotych osiemdziesięciu sześciu groszy) tytułem kosztów postępowania w sprawie. Oskarżony osiąga miesięcznie dochód w wysokości ok. 5.000 zł. Sytuacja majątkowa, finansowa i rodzinna pozwala zatem oskarżonemu na uiszczenie powyższych wydatków bez nadmiernego uszczerbku dla koniecznego utrzymania siebie i rodziny.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

(...)

3.  (...)

(...)