Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie :

Przewodniczący: SSO Anita Jarząbek - Bocian

protokolant: p.o. protokolanta sądowego Renata Szczegot

przy udziale prokuratora Mariusza Ejflera

po rozpoznaniu dnia 30 maja 2017 r. w Warszawie

sprawy D. G., syna S. i G., ur. (...) w W.

oskarżonego o czyn z art. 279 § 1 k.k. w zw. z art.64 § 1 k.k.

na skutek apelacji wniesionej przez prokuratora

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi – Północ w Warszawie

z dnia 31 sierpnia 2016 r. sygn. akt III K 29/15

wyrok w zaskarżonej części zmienia w ten sposób, że uchyla rozstrzygnięcia z punktów: 2 - o warunkowym zawieszeniu wykonania kary i 3 - o oddaniu pod dozór kuratora sądowego; w pozostałym zakresie tenże wyrok utrzymuje w mocy; zwalnia oskarżonego od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, przejmując wydatki na rachunek Skarbu Państwa; zasądza od Skarbu Państwa na rzecz r.pr. C. K. kwotę 516,60 zł obejmującą wynagrodzenie za obronę oskarżonego z urzędu w instancji odwoławczej oraz podatek VAT.

Sygn. akt VI Ka 1619/16

UZASADNIENIE

Apelacja prokuratura zasługuje w części na uwzględnienie.

Prokurator wyrokowi Sądu Rejonowego zarzuciła rażącą niewspółmierności kary wymierzonej oskarżonemu za przypisane mu przestępstwo w następstwie niedostatecznego uwzględnienia przez ten Sąd stopnia społecznej szkodliwości czynu i stopnia winy, przez co nie zostaną osiągnięte cele kary. W ocenie Sądu Okręgowego powyżej wskazany zarzut jest słuszny. Sąd Rejonowy nie rozważył również w sposób prawidłowy celów kary zarówno w postaci prewencji indywidualnej jak i generalnej. Zważywszy na społeczną szkodliwość czynu, orzeczona kara nie będzie bowiem dostatecznie oddziaływać wychowawczo na sprawcę i na społeczeństwo.

Na wstępie należy zauważyć, że zgodnie z treścią art. 69 § 1 k.k. (w brzmieniu sprzed 1 lipca 2015 r.): „sąd może warunkowo zawiesić wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności nie przekraczającej 2 lat, kary ograniczenia wolności lub grzywny orzeczonej jako kara samoistna, jeżeli jest to wystarczające dla osiągnięcia wobec sprawcy celów kary, a w szczególności zapobieżenia powrotowi do przestępstwa”. Uwzględniając treść art. 68 § 2 k.k. zawieszając wykonanie kary, sąd bierze pod uwagę przede wszystkim postawę sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste, dotychczasowy sposób życia oraz zachowanie się po popełnieniu przestępstwa. Sąd I instancji miał prawo zastosować w przedmiotowej sprawie przepisy w brzmieniu sprzed 1 lipca 2015 r. uwzględniając treść art. 4 § 1 k.k. in fine. Sąd Rejonowy prawidłowo uzasadnił możliwość stosowania wobec oskarżonego ustawy obowiązującej uprzednio z tej racji, iż jest ona względniejsza dla sprawcy. W ocenie Sądu Okręgowego, zasadne jednakże nie było samo zastosowanie przez Sąd I instancji instytucji warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności wobec oskarżonego. W judykaturze przyjmuje się, że orzeczenie o warunkowym zawieszeniu wykonania kary pozbawienia wolności ma charakter wtórny wobec oznaczenia kary wymierzonej z uwzględnieniem dyrektyw jej wymiaru. Tych faz orzekania nie powinno się łączyć czy odwracać ich kolejności, bo każda z nich jest znamienna innymi kryteriami, a to pierwsza: stopniem winy, a druga: przesłankami probacji. Warunkowe zawieszenie stosuje się do kary już oznaczonej, gdy takie orzeczenie uzasadniają odnośne przesłanki ( zob. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 8 grudnia 2015 r., II AKa 264/15). Przepis art. 69 § 1 k.k. odwołuje się do elementów prognostycznych, wskazujących na możliwość osiągnięcia celów kary pozbawienia wolności nie orzekając jej w bezwzględnym wymiarze, a zatem jest to swoisty środek polityki karnej wobec sprawców nadających się do oddziaływań resocjalizacyjnych w warunkach wolnościowych, wobec istnienia po ich stronie uzasadnionego przekonania, że nie powrócą na drogę przestępstwa ( zob. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 27 maja 2015 r., II AKa 97/15). Sąd Rejonowy niesłusznie przyjął, że wobec D. G. zachodzi uzasadnione przekonanie, że nie powróci on na drogę przestępstwa. O braku istnienia pozytywnej prognozy kryminologicznej świadczą okoliczności, które choć wskazane przez Sąd Rejonowy to niezasadnie nieuwzględnione w procesie wyrokowania, co przyczyniło się do błędnego zastosowania wobec oskarżonego regulacji przewidzianej w art. 69 § 1 k.k. Okoliczności te są następujące: planowe działanie oskarżonego (oskarżony wyposażony był w narzędzia, obserwował otoczenie kiosku), uczynienie sobie z kradzieży z włamaniem źródła dochodu (następnego dnia oskarżony został zatrzymany na gorącym uczynku również kradzieży z włamaniem), uprzednie (kilkukrotne skazanie za przestępstwa w tym w przeważającej mierze przestępstwa przeciwko mieniu). Z powyżej wskazanego faktu wielokrotnego skazania oskarżonego za przestępstwa wynika, że oskarżony wciąż wraca na drogę przestępczą i mimo orzeczonych wobec niego kar, których zadaniem powinna być m.in. prewencja indywidualna, nie nabrał on pragnienia stanowczej i zdecydowanej zmiany swojego życia. Oskarżony nie szanuje bowiem wyroków sądu, porządku prawnego i popełnia kolejne przestępstwa, w tym zwłaszcza przestępstwa przeciwko mieniu. W związku z tym, w oskarżonym nie wykrystalizowała się świadomość, że cudze mienie jest dobrem chronionym prawem. Mimo wielokrotnego skazania, oskarżony wobec tego, że wraca na drogę przestępczą, nie ma wciąż ugruntowanego przekonania, że cudza rzecz to rzecz, którą nie ma on prawa rozporządzać i którą to obejmuje we władanie wbrew woli jej właściciela lub innej uprawnionej osoby. Jak wynika z akt sprawy, D. G. był bowiem zdolny naruszać cudze mienie dzień po dniu czyli w minimalnych odstępach czasu. Brak oskarżonemu zatem było po pierwszym czynie jakiejkolwiek refleksji, że działa on wbrew porządkowi prawnemu. Własne przestępcze działanie nie obudziło w oskarżonym negatywnych emocji, krytycznej autorefleksji. Wręcz przeciwnie, po popełnieniu przestępstwa, oskarżony miał zamiar popełnienia przestępstwa kolejnego i skutecznie ten zamiar zrealizował (k. 230-231, 447-448). Co ważne, w niniejszej sprawie wyrok Sądu pierwszej instancji został wydany w stosunku do oskarżonego odpowiadającego w warunkach recydywy z art. 64 § 1 k.k. a więc w warunkach tzw. przestępczej powrotności. Wobec powyższego, w ocenie Sądu Okręgowego Sąd Rejonowy zbyt dużym znaczeniem obdarzył zapewnienia oskarżonego składane w toku prowadzonego postępowania, których świadectwem są wywiady kuratorskie, iż rozumie on niewłaściwość swojego dotychczasowego zachowania i pragnie on naprawić wyrządzone swym postępowaniem czyny i na tej podstawie przyjął, że w stosunku do oskarżonego zachodzi pozytywna prognoza kryminologiczna. W niniejszej sprawie bowiem wbrew stanowisku Sądu Rejonowego, wymierzona kara roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 3 lat nie spełni celów kary w postaci prewencji indywidualnej w stosunku do oskarżonego z wcześniej omówionych względów. W ocenie Sądu Okręgowego, Sąd Rejonowy stosując instytucję warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności, nie miał również na uwadze społecznego oddziaływania kary, a Sąd Okręgowy podziela w powyższej wskazanym zakresie zarzuty apelacyjne. Zważyć należy, że przy stosowaniu instytucji warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności decyduje nie tylko poprzedni tryb życia sprawcy, ale również szersze względy słuszności i celowości karania. Zawieszając warunkowo wykonanie kary, sąd jest zobowiązany wziąć pod uwagę świadomość prawną społeczeństwa, bo zawieszenie wykonania orzeczonej kary nie powinno powodować w opinii społecznej przekonania, że sprawca przestępstwa pozostał bezkarny ( zob. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 27 maja 2015 r., II AKa 97/15). W przedmiotowym stanie faktycznym, w ocenie Sądu Okręgowego zgodnie z zarzutem prokuratora jedynie zamiana wyroku w zaskarżonym zakresie przez wymierzenie oskarżonemu kary roku pozbawienia wolności spełni cele kary w zakresie oddziaływania na społeczeństwo. Społeczeństwo powinno bowiem uzyskać za pośrednictwem wyroku jednoznaczny i zdecydowany komunikat, że kradzież z włamaniem nie może uchodzić bezkarnie, zwłaszcza gdy jednostka dopuszczająca się tej kradzieży została wielokrotnie skazana za przestępstwa w tym przestępstwa przeciwko mieniu. Wyroki sądu powinny być bowiem ukierunkowane m.in. na tzw. pozytywną prewencję ogólną. W niniejszej sprawie wymiar kary z warunkowym zawieszeniem jej wykonania pozostaje rażąco niewspółmierny, a w związku z tym nie może prawidłowo kształtować świadomości prawnej społeczeństwa i z tego względu wyrok należało zmienić w omawianym zakresie.

Wobec uchylenia przez Sąd Okręgowy rozstrzygnięcia z punktu 2 wyroku Sądu Rejonowego - o warunkowym zawieszeniu wykonania kary należało również uchylić rozstrzygnięcie z punktu 3 wyroku - o oddaniu pod dozór kuratora sądowego. Na uwzględnienie nie zasługuje natomiast wniosek skarżącego o zobowiązanie oskarżonego do naprawienia szkody w wysokości tysiąca złotych na rzecz pokrzywdzonego. Sąd Rejonowy zasadnie nie orzekł bowiem wobec oskarżonego obowiązku naprawienia szkody, a Sąd Okręgowy podziela podane przez Sąd pierwszej instancji przyczyny nieorzekania wskazanego powyżej obowiązku.

W ocenie Sądu Okręgowego Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił w niniejszej sprawie stan faktyczny na podstawie należytej uwzględniającej przesłanki z art. 7 k.p.k. oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego. Wyrazem rozważenia przez Sąd pierwszej instancji całokształtu materiału dowodowego sprawy są wyczerpujące i logicznie uargumentowane we wskazanym powyżej zakresie – zgodne z zaleceniami wiedzy i doświadczenia życiowego – pisemne motywy wyroku sporządzone stosownie do wymogów art. 424 § 1 i 2 k.p.k. Sąd meriti dokonał także prawidłowej prawno-karnej oceny przypisanego oskarżonemu czynu. Oskarżony swoim działaniem jak słusznie uzasadnił to Sąd Rejonowy wypełnił wszystkie znamiona przestępstwa, za które został skazany, a Sąd Okręgowy podziela zapatrywania Sądu pierwszej instancji w powyższym zakresie.

Sąd Okręgowy nie ma również zastrzeżeń, co do rozstrzygnięć Sądu pierwszej instancji odnośnie wynagrodzenia na rzecz obrońcy z urzędu i kosztów postępowania.

Biorąc powyższe pod uwagę orzeczono jak w części dyspozytywnej wyroku.