Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 lipca 2015 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący - SSO Barbara Jankowska-Kocon

Sędziowie: SO Janusz Kasnowski

SO Aurelia Pietrzak

Protokolant sek. sąd. Tomasz Rapacewicz

po rozpoznaniu w dniu 2 lipca 2015 r. w Bydgoszczy

na rozprawie

sprawy z powództwa J. S. (1)

przeciwko Zakładowi (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w B.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego od wyroku Sądu Rejonowego w Bydgoszczy

z dnia 5 września 2014 r., sygn. akt I C 838/11

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że :

1.  w punkcie 1 (pierwszym) w miejsce zasądzonej kwoty 66.108 zł z ustawowymi odsetkami zasądza kwotę 9.604 zł (dziewięć tysięcy sześćset cztery złote) z ustawowymi odsetkami:

- od kwoty 6.600,65 zł od dnia 18 maja 2011 r.,

- od kwoty 1549,35 zł od dnia 28 października 2012 r.,

- od kwoty 564 zł od dnia 1 maja 2013 r.,

- od kwoty 890 zł od dnia 9 lutego 2014 r.,

do dnia zapłaty i oddala powództwo w pozostałej części;

2.  w punkcie 2 (drugim) zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 1691 zł (tysiąc sześćset dziewięćdziesiąt jeden złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu;

3.  w punkcie 3 (trzecim) zasądza na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Bydgoszczy tytułem zwrotu kosztów sądowych, tymczasowo wyłożonych przez Skarb Państwa:

- od powoda z zasądzonego roszczenia kwotę 6859,07 zł (sześć tysięcy osiemset pięćdziesiąt dziewięć złotych siedem groszy),

- od pozwanego kwotę 1210,43 zł (tysiąc dwieście dziesięć złotych czterdzieści trzy grosze);

II.  oddala apelację w pozostałej części;

III.  zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 4340 zł (cztery tysiące trzysta czterdzieści złotych) tytułem zwrotu kosztów postepowania apelacyjnego.

I C 838/11

UZASADNIENIE

Powód J. S. (1) wniósł o zasądzenie od pozwanego Zakładu (...) Sp. z o.o. z siedzibą w B. kwoty 35.000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 18 maja 2011 r. do dnia. zapłaty oraz kosztami procesu. W uzasadnieniu wskazał, że dochodzi od pozwanego zapłaty za okres od lutego 2005 r. do kwietnia 2011 r. z tytułu bezumownego korzystania przez pozwanego z działki nr (...), wchodzącej w skład nieruchomości położonej w K. wpisanej w KW nr (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Bydgoszczy. Powód zaznaczył, że przez tę nieruchomość przechodzi sieć wodociągowa należąca do pozwanego. Od 2005 r. nieruchomość stanowi własność S. S.. Na mocy umowy nieodpłatnego przeniesienia wierzytelności z dnia 9 maja 2011 r. S. S. zbył swoje roszczenie o zapłatę za wyżej wskazany okres na rzecz powoda.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa oraz zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu. W uzasadnieniu zaznaczył, że powód nie wykazał w żaden sposób wysokości dochodzonego roszczenia, a podstawę wyliczenia nie może natomiast stanowić opinia biegłego sporządzona w innej sprawie. Pozwany zaprzeczył, jakoby wodociąg usytuowany na działce syna powoda stanowił własność pozwanego.

Powód zmodyfikował ostatecznie swoje powództwo i wniósł o zasądzenie od pozwanej kwoty 35.000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 18 maja 2011 r. do dnia zapłaty; kwoty 5.678 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 28 października 2012 r. do dnia zapłaty; kwoty 5.510 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 1 maja 2013 r. do dnia zapłaty; kwoty 9.920 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 9 lutego 2014 r. do dnia zapłaty.

Wyrokiem z dnia 5 września 2014 r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 66.108 zł z ustawowymi odsetkami:

-

od kwoty 35.000 zł od dnia 18 maja 2011 r. do dnia zapłaty,

-

od kwoty 15.678 zł od dnia 28 października 2012 r. do dnia zapłaty,

-

od kwoty 5.510 zł od dnia 1 maja 2013 r. do dnia zapłaty,

-

od kwoty 9920 zł od dnia 9 lutego 2014 r. do dnia zapłaty.

Nadto Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2417 zł tytułem zwrotu kosztów procesu oraz zasądził od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Bydgoszczy kwotę 8.069,50 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

Sąd Rejonowy ustalił i zważył, co następuje:

Do 1995 r. właścicielami działki nr (...) położonej w K., dla której księgę wieczystą nr (...) prowadzi Sąd Rejonowy w Bydgoszczy, byli B. B. i jej mąż T. B.. Działkę tę sprzedali w dniu 9 stycznia 1995 r. J. S. (1) i jego żonie J. S. (2). W dniu sporządzenia aktu notarialnego B. B. nie miała świadomości znajdującego się na nieruchomości wodociągu. Od 2005 r. wyłącznym właścicielem nieruchomości jest syn powoda - S. S..

Wodociąg został wybudowany w latach 1992-1994 w czynie społecznym i w chwili zakupu nieruchomości przez powoda, znajdował się już pod jego działką. Wówczas, co do zasady, właściciele nieruchomości wyrażali pisemną zgodę na przebieg tego wodociągu przez ich nieruchomości.

Wodociąg ten został przekazany przez Gminę (...) jako aport do utworzonej w 1993 r. pozwanej spółki.

W kwietniu 2008 r. pozwany zakład skierował do J. S. (1) pismo z informacją, że odległość budynku lub innej zabudowy od wodociągu winna wynosić 4 metry. Ponadto, poinformowano go, że wodociągi zostały przekazane do Zakładu na przełomie 2000/2001 r. Przed 2000 r. inwestorem w zakresie sieci wodociągowej była Gmina (...). Pismo to sporządziła A. Z., zatrudniona wówczas u pozwanego na stanowisku inspektora ds. techniczno-administracyjnych.

Powód wielokrotnie wzywał pozwaną do zapłaty odszkodowania.

Uprzednio między stronami zapadł wyrok Sądu Okręgowego w Bydgoszczy z dnia 8 listopada 2010 r. (1 C 461/08), zasądzający na rzecz powoda kwotę 24.770 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 24 października 2008 r. do dnia zapłaty z tytułu bezumownego korzystania z działki za okres od stycznia 2001 r. do stycznia 2005 r. Powództwo w pozostałej części zostało oddalone. Wyrok ten został utrzymany w mocy wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 5 maja 2011 r. (sygn. akt I ACa 169/11).

J. S. (1) zawarł z S. S. umowy w przedmiocie nieodpłatnego przeniesienia wierzytelności z tytułu przysługującego S. S. roszczenia za okresy: od lutego 2005 r. do kwietnia 2011 r.; od dnia 1 maja 2011 r. do dnia 21 października 2012 r. - z tytułu bezumownego korzystania z opisanej wyżej nieruchomości przez Zakład (...) Sp. z o.o.

Sporna działka stanowi, gruntową drogę dojazdową do położonych w bezpośrednim sąsiedztwie zabudowań. Jej szerokość, na całej długości, oscyluje w granicach 6 m. Działka ma kształt wieloboku regularnego (w układzie kątowym) jest niezabudowana, poza jednym dojazdem z kostki brukowej. Powierzchnia strefy ochronnej przewodu wodociągowego wynosi 1558 metrów kwadratowych i stanowi ona 71,30 % powierzchni przedmiotowej działki.

Adekwatna kwota wynagrodzenia za korzystanie za bezumowne

korzystanie ze spornej działki wynosi:

-

za okres od 18 maja 2011 r. 31 sierpnia 2012 r. wynosi 13.735 zł,

-

za okres od lutego 2005 r. do 21 października 2012 r. wynosi 64.880 zł (przy założeniu, że grunt ten jest używany dla celów gospodarczych) lub 8150 zł (przy założeniu aktualnego i faktycznego przeznaczenia gruntu),

-

za okres od 22 października 2012 r. do 30 kwietnia 2013 r. wynosi 5681,86 zł (przy założeniu, że grunt ten jest używany dla celów gospodarczych) lub 564 zł (przy założeniu aktualnego i faktycznego przeznaczenia gruntu),

-

za okres od 1 maja 2013 r. do dnia 5 lutego 2014 r. wynosi 9290 zł (przy założeniu, że grunt ten jest używany dla celów gospodarczych) lub 890 zł (przy założeniu aktualnego i faktycznego przeznaczenia gruntu).

K. O. prowadzi działalność gospodarczą na nieruchomości przylegającej do działki powoda. Mogłaby ona wydzierżawić od powoda pas gruntu, jednak nie ma takiej możliwości, ponieważ biegnie tamtędy wodociąg. W miejscu tym chciałaby prowadzić np. myjnię samochodową.

Sąd Rejonowy uznał, że materialnoprawną podstawę roszczenia stanowiły przepisy art. 224 k.c. i art. 225 k.c. oraz przepisy o przelewie wierzytelności (art. 509 k.c.). W świetle tych przepisów legitymacja czynna powoda, w ocenie Sądu I instancji, została wykazana. Sąd również podkreślił, że nie ma znaczenia dla rozpoznawanej sprawy czy pozwany jest właścicielem spornej instalacji wodociągowej, ponieważ z treści przepisów art. 224-225 k.c. jasno wynika, że dotyczą one rozliczeń między właścicielem a posiadaczem rzeczy.

Sąd Rejonowy uznał, że kwestia samego posiadania spornej instalacji przez pozwanego wynika nie tylko z treści pisma, jakie pozwany przesłał w kwietniu 2008 r. do powoda, ale także z tego faktu, że instalacja ta została wniesiona do spółki jako aport przez uprzedniego właściciela Gminę (...) W związku z czym w świetle art. 49 § 1 k.c. sporny wodociąg wchodzi w skład pozwanego przedsiębiorstwa. Strona pozwana wprawdzie zaprzeczyła, że jest właścicielem tej instalacji, ale Sąd uznał, że skoro z tych urządzeń korzysta, to jest ich posiadaczem samoistnym zobowiązanym do wynagrodzenia powodowej straty.

W ocenie Sądu I instancji nie jest prawidłowa teza, jakoby właściciel gruntu albo powód wyrazili zgodę na istnienie tej instalacji. Ciężar tej okoliczności, zgodnie z art. 6 k.c., obciążał pozwanego, a on tego faktu nie udowodnił.

O braku dobrej wiary pozwanego, w ocenie Sądu Rejonowego, świadczy wyrok nakazujący pozwanemu zapłatę za wcześniejszy okres bezumownego zajmowania nieruchomości.

Zdaniem Sądu Rejonowego, wynagrodzenie powinno być dla powoda obliczone według stawek, jakie mógłby on uzyskać, gdyby nieruchomość oddał w odpłatne używanie na wolnym rynku. Przy tak znacznym ograniczeniu prawa własności, co spowodowane było istnieniem tzw. strefy ochronnej, poprzednik powoda został w zasadzie wyzuty z możliwości swobodnego dysponowania swoją własnością i dlatego należy mu się wynagrodzenie wedle stawek zaproponowanych przez biegłego dla nieruchomości przeznaczonej na cele gospodarcze. Jeden ze świadków zeznał bowiem, że był potencjalnie zainteresowany wydzierżawieniem tego pasa gruntu w celu rozbudowy własnego przedsiębiorstwa, prowadzonego na przyległej działce. W ocenie Sądu I instancji, należy więc domniemywać (art. 231 k.p.c.), że gdyby syn powoda mógł swobodnie dysponować swoją nieruchomością, to wynająłby ją właśnie na cele komercyjne.

Powód ostatecznie żądał od pozwanego zapłaty kwoty 66.108 zł za różne okresy bezumownego korzystania z nieruchomości. Biegły natomiast oszacował, że za łączny okres od lutego2005 r. do lutego 2014 r. suma adekwatnego wynagrodzenia za bezumowne korzystanie za powodową nieruchomość, przy założeniu jej przeznaczenia na cele gospodarcze, wyniesie 79,851,86 zł. Sąd uznał zatem, że roszczenie powoda mieści się w tym zakresie i dlatego zasądził kwotę 66.108 zł z ustawowymi odsetkami jak w punkcie 1 wyroku.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c., a o kosztach sądowych na podstawie 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jednolity: Dz.U.2014.1025). Na zasądzone koszty sądowe składa się opłata sądowa, od której ponoszenia zwolniony był powód (3.306 zł) i wydatki na wynagrodzenie biegłego.

Apelację od powyższego wyroku wniósł pozwany zaskarżając go w całości, zarzucając Sądowi I instancji:

-

naruszenie prawa materialnego, tj. art. 6 k.c. poprzez błędne przyjęcie, że powód udowodnił roszczenie,

-

niezbadanie w sposób należyty materiału dowodowego,

-

sprzeczność istotnych ustaleń z treścią zebranego materiału dowodowego, tj. wadliwe zastosowanie art. 233 § 1 k.p.c.

Mając powyższe na uwadze, skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w całości poprzez oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu za obie instancji.

Z ostrożności pozwany wniósł również o obniżenie wynagrodzenia powoda do kwoty odpowiadającej aktualnemu i faktycznemu przeznaczeniu gruntu, co znajduje potwierdzenie w stanie prawnym i faktycznym spornej nieruchomości.

W odpowiedzi na apelację powód wniósł o jej oddalenie w całości i zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego była częściowo zasadna.

Sąd Rejonowy w znacznej części dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych, również w zakresie wynagrodzenia za bezumowne korzystanie wskazał dwie możliwości, tj. przyjmując, iż nieruchomość mogłaby zostać wykorzystana na cele gospodarcze lub zgodnie z aktualnym i faktycznym wykorzystaniem. Natomiast w zakresie faktycznego zamiaru wykorzystania tej nieruchomości przez świadka K. O., Sąd Okręgowy nie podzielił tych ustaleń. W pozostałym zakresie Sąd Okręgowy przyjął ustalenia za własne.

Rozważania natury prawnej Sądu I Instancji, również w znacznej części Sąd Okręgowy podzielił, oprócz powodów dla których Sąd Rejonowy przyjął wysokość wynagrodzenia według stawek przy założeniu, że grunt ten jest używany dla celów gospodarczych, o czym mowa jest w poniższej części uzasadnienia.

Odnosząc się do poszczególnych zarzutów apelacji, Sąd Okręgowy nie podzielił pierwszego z nich, że powód nie udowodnił, iż sieć wodociągowa przechodząca przez działkę jego syna stanowi własność pozwanego. Sąd Rejonowy w bardzo szczegółowy sposób odniósł się do tej kwestii, a rozważania te Sąd Okręgowy w pełni podziela. Okoliczność, że wodociąg jest własnością pozwanego była już badana w postępowaniu przed Sądem Okręgowym w Bydgoszczy w sprawie I C 461/08. Sąd Rejonowy w niniejszej sprawie przeprowadził dowód z dokumentu na k. 101 wspominanych akt Sądu Okręgowego. Jest to pismo pozwanego Zakładu (...) Spółki z o.o. w B. z dnia 30 kwietnia 2008 r. kierowane do powoda J. S. (1), w którym wprost wskazano, że wodociągi zostały przekazane do pozwanego Zakładu na przełomie 2000/2001. W piśmie tym wprost wskazano, że dotyczy ono wodociągu (...)ułożonego na działce (...) w miejscowości K..

Ponadto instalacja została wniesiona do spółki jako aport przez uprzedniego właściciela Gminę (...), w związku z czym wchodzi w skład pozwanego przedsiębiorstwa (art. 49 § 1 k.c.).

Sąd Rejonowy zwrócił również uwagę na fakt, iż w przepisach regulujących odszkodowanie za bezumowne korzystanie z rzeczy (art. 224 k.c. i art. 225 k.c.) mowa jest o posiadaczu samoistnym, a w tym wypadku niewątpliwie pozwany jest posiadaczem wodociągu, korzystającym z niego w celu doprowadzenia wody do odbiorców.

W związku z powyższym, Sąd Okręgowy uznał, iż pozwany jest podmiotem zobowiązanym do zapłaty odszkodowania powodowi.

Natomiast rację ma pozwany, że Sąd Rejonowy przyjął błędne założenie, że powodowi przysługuje odszkodowanie według cen przyjętych dla nieruchomości przeznaczonej dla celów gospodarczych.

W tym miejscu należy podkreślić, że Sąd rozpoznający tę sprawę, nie jest związany ustaleniami zawartymi w uzasadnieniu prawomocnego wyroku w poprzedniej sprawie stron.

W ocenie Sądu Okręgowego, powód w żadnej mierze nie wykazał, iż planował na spornej działce prowadzić działalność gospodarczą. Nie wskazał na tę okoliczność żadnego wiarygodnego dowodu.

Sąd Rejonowy przyjął, że skoro poprzednik prawny powoda został wyzuty z możliwości swobodnego korzystania z całej nieruchomości, to powodowi należy się odszkodowanie według stawek, jakie mógłby uzyskać na wolnym rynku, czyli według stawek zaproponowanych przez biegłego dla nieruchomości przeznaczonej na cele gospodarcze.

Z tym poglądem Sądu I instancji, nie zgodził się Sąd Okręgowy. Nie można bowiem przyjąć z góry założenia, że skoro syn powoda nie może wykorzystać gruntu, który od początku był drogą, na cele gospodarcze, to należy mu się odszkodowanie według takiego miernika.

W pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę na fakt, iż powód kupił tę nieruchomość stanowiącą działki nr (...) położoną w K. stanowiące drogę, łąkę, rolę, rów. Od samego początku, gdy powód został właścicielem działki nr (...) stanowiła ona drogę o nazwie: ulica (...). Wynika to z umowy sprzedaży (akt notarialny z dnia 20.01.2005 r. – k. 4v akt Sądu Okręgowego w Bydgoszczy sygn. I C 461/08), jak i mapy (na k. 10 akt Sądu Okręgowego I C 461/08). W wypisie z rejestru gruntów Starostwa Powiatowego w B. działka nr (...) również jest oznaczona jako droga (k. 220 akt).

Gdy syn powoda nabywał nieruchomości gruntowe od powoda stanowiły one kompleks nieruchomości, tj. działki (...) są położone w swoim sąsiedztwie i stanowią pewną całość. Trudno zatem racjonalnie wytłumaczyć, że właściciel tych nieruchomości, której pewną część stanowi droga – użytkowana w ten sposób od wielu lat, kupił ją z myślą o prowadzeniu na drodze (z nadaną nazwą ulicy) działalności gospodarczej.

Powód wprawdzie przedstawił dowód z zeznań świadka K. O., która zeznała, że prowadzi działalność gospodarczą na działce sąsiadującej z działką nr (...) i wydzierżawiłaby od syna powoda pas gruntu stanowiący drogę, ale nie może z uwagi na wodociąg oraz fakt, że droga ta stanowi dojazd do innej posesji.

Powyższe zeznania, w ocenie Sądu Okręgowego, nie dają podstaw do uznania, że powód mógłby na spornej działce prowadzić działalność gospodarczą, bądź wydzierżawić ją świadkowi na ten cel. Oprócz bowiem zeznań świadka, nie zostały przedstawione żadne dowody na poparcie tezy, że na tym gruncie możliwe byłoby prowadzenie działalności gospodarczej, jak i że w ogóle były czynione jakiekolwiek starania w tym kierunku.

Sąd Okręgowy uznał zatem, że powód nie udowodnił w myśl art. 6 k.c., że sporna nieruchomość mogłaby zostać realnie wydzierżawiona na cele gospodarcze gdyby nie był posadowiony tam wodociąg.

W związku z powyższym, w ocenie Sądu odwoławczego, należało przyjąć, że powodowi (jako cesjonariuszowi) na podstawie art. 225 k.c. należy się odszkodowanie za bezumowne korzystanie przez pozwanego z działki nr (...) przy założeniu aktualnego i faktycznego przeznaczenia gruntu.

Wyrok Sądu Rejonowego podlegał zatem zmianie, na podstawie art. 386 § 1 k.p.c., w ten sposób, iż w miejsce zasądzonej przez Sąd I instancji kwoty 66.108 zł, Sąd Okręgowy zasądził kwotę 9.604 zł. Zmniejszona kwota stanowi wartość odszkodowania przy założeniu aktualnego i faktycznego przeznaczenia gruntu (jako drogi), a składa się na nią wyliczone według tego kryterium przez biegłego odszkodowanie za poszczególne okresy:

-

6600,65 zł - za okres od 1 lutego 2005 r. do 30 kwietnia 2011r.,

-

1549,35 zł - za okres od 1 maja 2011 r. do 21 października 2012 r.,

-

564 zł – za okres od 22 października 2012 r. do 30 kwietnia 2013 r.,

-

890 zł - za okres od 1 maja 2013 r. do 5 lutego 2014 r.

Wskazane powyżej kwoty 564 zł i 890 zł wynikają wprost z pisemnej opinii biegłego A. I. na k. 357 i 403. Natomiast kwoty 6.600,65 zł i 1.549,35 zł są wynikiem matematycznego wyliczenia odszkodowania na podstawie opinii biegłego. Powód żądał bowiem zapłaty odszkodowania z odsetkami ustawowymi za okres od 1 lutego 2005 r. do 30 kwietnia 2011 r. i za okres od 1 maja 2011 do 21 października 2012 r. Biegły natomiast cały ten okres ujął w opinii w jednej pozycji w kwocie 8150 zł (k. 278 akt). Natomiast dla potrzeby zasądzenia odsetek ustawowych według dat żądanych przez powoda Sąd musiał obliczyć odszkodowanie w okresach wyznaczonych przez powoda. Łącznie odszkodowanie za te okresy wynosi 8150 zł (od 1 lutego 2011 r. do 21 października 2012 r.), a w rozbiciu na dwa okresy podane przez powoda przedstawia się następująco:

-

6600,65 zł - za okres od 1 lutego 2005 r. do 30 kwietnia 2011r.,

-

1549,35 zł - za okres od 1 maja 2011 r. do 21 października 2012 r.

Wyrok Sądu I instancji w zakresie orzeczenia o kosztach procesu Sąd Okręgowy zmienił stosując zasadę wynikającą z art. 98 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c., odpowiedzialności za wynik procesu. Na skutek zmiany zaskarżonego wyroku w zakresie żądania głównego, powód wygrał proces w 15 %, a pozwany w 85 %.

Należy podkreślić, że fakt zwolnienia od kosztów sądowych nie ma wpływu na rozliczenie kosztów procesu. Zgodnie bowiem z art. 108 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. 2014.1025 j.t.) zwolnienie od kosztów sądowych nie zwalnia strony od obowiązku zwrotu kosztów procesu przeciwnikowi.

Koszty poniesione przez powoda to: wynagrodzenie pełnomocnika procesowego w kwocie 2400 zł (§ 6 pkt 5 w zw. z § 4 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U.2013.461 j.t. ze zm.) oraz 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. Obliczając 15 z kwoty 2417 zł, powodowi należą się koszty procesu za I instancję w wysokości 363 zł.

Koszty procesu pozwanego to również kwota 2417 zł (2400 zł ustalone wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego w oparciu o § 6 pkt 5 w zw. z § 4 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu i 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa). Z tej sumy pozwanemu należy się 85 %, czyli 2054 zł.

Po reasumpcji powyższych kwot, powód winien zapłacić pozwanemu kwotę 1691 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (2054 zł – 363 zł).

W pkt III ppkt 3 Sąd Okręgowy orzekł o kosztach sądowych poniesionych przez Skarb Państwa w postępowaniu przed Sądem Rejonowym. Zgodnie bowiem z art. 113 ust.1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić lub których nie miał obowiązku uiścić kurator albo prokurator, sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu. W myśl ustępu 2 pkt 1 cytowanego przepisu koszty nieobciążające przeciwnika sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji nakazuje ściągnąć z roszczenia zasądzonego na rzecz strony, której czynność spowodowała ich powstanie.

Łączna wysokość kosztów sądowych wyłożonych tymczasowo przez Skarb Państwa (wynagrodzenie biegłego) wyniosła 8069,50 zł. Strony zostały obciążone tymi kosztami proporcjonalnie do przegranej (powód 85 % na podstawie art. 113 ust. 2 pkt 1 ustawy o kosztach sądowych, a pozwany 15 na podstawie art. 113 ust. 1 tej ustawy).

Apelacja pozwanego w pozostałej części podlegała oddaleniu na podstawie art. 386 § 1 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na mocy art. 98 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. według tych samych proporcji jak zmieniono koszty postępowania pierwszoinstancyjnego. W postępowaniu apelacyjnym koszty poniosła tylko strona pozwana, a składały się na nie: opłata od apelacji w kwocie 3306 zł i 1800 zł wynagrodzenie pełnomocnika obliczone na podstawie § 6 pkt.6 w zw. z § 4 ust. 2 i § 12 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu. Z łącznej kwoty kosztów 5106 zł, powód winien zapłacić pozwanemu kwotę 4340 zł (85% z 5106 zł).