Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 8 kwietnia 2015r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy II Wydział Cywilny – Odwoławczy w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Janusz Kasnowski (spr.)

Sędziowie: SO Wojciech Borodziuk

SO Aurelia Pietrzak

po rozpoznaniu w dniu 8 kwietnia 2015r. w Bydgoszczy na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi

S. O.

przy udziale

Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Bydgoszczy

na naruszenie prawa do rozpoznania sprawy sądowej bez nieuzasadnionej zwłoki toczącej się w Sądzie Rejonowym w Bydgoszczy o sygn. I C 1425 / 14

postanawia:

oddalić skargę.

Sygn. akt II S 16 /14

UZASADNIENIE

S. O. wniósł skargę z żądaniem stwierdzenia, że w postępowaniu toczącym się w Sądzie Rejonowym w Bydgoszczy w sprawie o sygn. I C 1425/14 nastąpiła przewlekłość postępowania, a w związku z tym domagał się zasądzenia od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Bydgoszczy na jego rzecz kwoty 7000 zł, jako odpowiedniej.

Skarżący upatrywał przewlekłości postępowania zasadniczo w braku podjęcia przez Sąd czynności zmierzających do merytorycznego rozpoznania sprawy. Twierdził, że od chwili złożenia pozwu upłynęło kilkanaście miesięcy, a poza tym sprawa powinna była zostać przekazana według właściwości do Sądu Rejonowego w Szczecinku, a tymczasem Sąd Rejonowy w Bydgoszczy zdecydował o przekazaniu sprawy do Sądu rejonowego w miejscowościS. B., gdzie nie ma sądu.

O złożeniu skargi zawiadomiony został Skarb Państwa – Prezes Sądu Rejonowego w Bydgoszczy, który przystąpił do sprawy w charakterze strony i wniósł o jej oddalenie.

W uzasadnieniu stanowiska opisał rodzaj podjętych dotychczas w sprawie czynności sądowych oraz wskazał terminy ich podjęcia, a nadto przyznał, że w toku postępowania występowały co prawda przerwy w podejmowaniu czynności sądowych, ale nie były one nadmierne i nie miały znaczenia dla czasu trwania postępowania. Zatem – w jego ocenie - nie doszło do nieuzasadnionego opóźnienia w rozpoznaniu sprawy (k.27).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Skarga S. O. nie znajduje żadnego uzasadnienia. Szczegółowa analiza rodzaju, celowości i terminowości podejmowanych czynności w sprawie I C 1425/14, prowadzi do wniosku, że postępowanie prowadzone było bez nieuzasadnionej zwłoki.

Wstępnie przypomnieć należy, że strona może wnieść skargę o stwierdzenie, że w postępowaniu, którego skarga dotyczy, nastąpiło naruszenie jej prawa do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki, jeżeli postępowanie w tej sprawie trwa dłużej, niż to konieczne dla wyjaśnienia tych okoliczności faktycznych i prawnych, które są istotne dla rozstrzygnięcia sprawy (przewlekłość postępowania). Natomiast dla stwierdzenia, czy w sprawie rzeczywiście doszło do przewlekłości postępowania wymaga się oceny w szczególności terminowości i prawidłowości czynności podjętych przez sąd, w celu wydania w sprawie rozstrzygnięcia co do istoty sprawy z uwzględnieniem jej charakteru, stopnia faktycznej i prawnej jej zawiłości, znaczenia dla strony, która wniosła skargę, rozstrzygniętych w niej zagadnień oraz zachowania się stron, a w szczególności strony, która zarzuciła przewlekłość postępowania (art. 2 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki - Dz. U. nr 179, poz. 1843 ze zm.). W orzecznictwie Sądu Najwyższego, sądów powszechnych i administracyjnych utrwalił się już pogląd, przez co nie zachodzi konieczność czynienia szerszych wywodów, że o przewlekłości postępowania można mówić dopiero wówczas, gdy pomiędzy kolejnymi czynnościami procesowymi sądu występują długie i nieuzasadnione przerwy albo też pewne czynności są mało celowe lub nie są podejmowane w ogóle.

W sprawie z powództwa S. O. przeciwko Skarbowi Państwa – Zakładowi Karnemu w S. B. o zapłatę zawisłej w Sądzie Rejonowym w Bydgoszczy pod sygnaturą I C 1425/14, taka sytuacja jednak nie zaistniała.

Pozew w tej sprawie o zapłatę kwoty 5 000 zł za brak udzielenia przez pozwanego pomocy postpenitencjarnej przy opuszczeniu Zakładu Karnego, wpłynął do Sądu Rejonowego w Bydgoszczy w dniu 08.05.2014r. Do pozwu został dołączony wniosek powoda o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie pełnomocnika z urzędu (k.3). Już zarządzeniem sędziego Przewodniczącego z dnia 15.05.2014r. zobowiązano powoda do złożenia oświadczenia o stanie rodzinnym i dochodach, niezbędnego do rozpoznania jego wniosków i z dniem następnym wysłano je do powoda (k.10). Przy piśmie, które wpłynęło do Sądu w dniu 29.05.2014r. powód złożył wymagane oświadczenie (k.12 i 15 – 17). Zarządzeniem z dnia 27.06.2014r. sędzia Przewodniczący zarządził dochodzenie w celu sprawdzenia sytuacji majątkowej powoda, na podstawie art.109 ust.1 ustawy z dnia 28.07.2008r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, a w tym celu zobowiązał powoda do nadesłania dodatkowych informacji (k.19 vide et verte). Przy piśmie procesowym, które wpłynęło do Sądu Rejonowego w dniu 29.07.2014r. powód załączył stosowne zaświadczenie Dyrekcji ZK (k.23), a w konsekwencji postanowieniem z dnia 11.08.2014r. Sąd Rejonowy zwolnił powoda od kosztów sądowych i oddalił jego wniosek o ustanowienie pełnomocnika z urzędu w sprawie I C 1425/14 (k.25). Zmiany organizacyjne, które nastąpiły w Sądzie Rejonowym w Bydgoszczy spowodowały, że kolejna czynność sądowa została podjęta z pewnym opóźnieniem, bo zarządzeniem sędziego Przewodniczącego z dnia 15.12.2014r. wyznaczono termin rozprawy w sprawie na dzień 06.03.2015r. (k.32). Zdecydowano też o doręczeniu pozwanemu odpisu pozwu, w który w odpowiedzi na pozew podniósł między innymi zarzut niewłaściwości miejscowej Sądu Rejonowego w Bydgoszczy do rozpoznania sprawy i wskazał jako Sąd właściwy – Sąd Rejonowy w Szczecinku (k.41). W tych okolicznościach sędzia Przewodniczący zniósł wyznaczony termin rozprawy i Sąd Rejonowy w Bydgoszczy – postanowieniem z dnia 02.02.2015r. - zdecydował o przekazaniu sprawy Sądowi właściwemu (k.46). Przy podejmowaniu postanowienia Sąd Rejonowy rzeczywiście poczynił oczywista omyłkę, gdyż jako właściwy wskazał Sąd Rejonowy w S. B. (gdzie nie ma sądu), zamiast Sąd Rejonowy w Szczecinku. Tę oczywistą omyłkę sprostował niezwłocznie postanowieniem z dnia 12.03.2015r. (k.59). Wcześniej w piśmie z dnia 20.01.2015r. powód poinformował Sad Rejonowy w Bydgoszczy, by nie wzywano go i nie doprowadzano z ZK na rozprawę w dniu 06.03.2015r., a ewentualnie przesłuchano w miejscu jego pobytu, gdzie został przewieziony w celu odbycia kary pozbawienia wolności, a jeżeli nie byłoby to możliwe, to cofa pozew (k.51). W kolejnym piśmie z dnia 30.01.2015r. powód podał, że wnosi: o wycofanie jego wniosku o niedowiezienie na rozprawę w dniu 06.03.2015r., a tym samym cofam wniosek o cofnięcie pozwu; proszę o rozpatrzenie pozwu (k .53). Natomiast w piśmie z dnia 10.02.2015r. wniósł o przekazanie sprawy do Sądu Rejonowego w Szczecinku, gdzie wszczął postępowanie w listopadzie 2015r. w sprawie I C 1730/14 (k.56).

Przedstawiony wyżej szczegółowy przebieg postępowania w sprawie zainicjowanej przez S. O. (powoda) przed Sądem Rejonowym w Bydgoszczy pod sygn. IC 1425/14 pozwala stwierdzić, że pierwsze czynności sądowe zmierzające do usunięcia braków formalnych pozwu, rozpoznania wniosków powoda o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie pełnomocnika z urzędu były podejmowane w sprawie niezwłocznie. Nieznaczne opóźnienie powstało w okresie po zwolnieniu powoda od kosztów sądowych i wyznaczeniu terminu rozprawy, co było wynikiem zmian organizacyjnych w Wydziale Cywilnym Sądu Rejonowego w Bydgoszczy i koniecznością przydzielania sprawy do rozpoznania innemu sędziemu referentowi. Jest faktem znanym Sądowi Okręgowemu z urzędu, że w tym Wydziale Sądu rejonowego pozostaje bardzo wiele spraw do rozpoznania, przez co referaty sędziów liczą wiele spraw, przez co nie jest możliwe podejmowanie czynności z dnia na dzień. Po przejęciu sprawy do rozpoznania przez innego sędziego czynności były podejmowane już niezwłocznie. Nie bez znaczenia pozostawała w sprawie okoliczność, że powód skierował sprawę do Sądu Rejonowego w Bydgoszczy - niewłaściwego miejscowo, a Sąd ten nie mógł z urzędu przekazać jej od razu do Sądu właściwego (w S.), bowiem swoją niewłaściwość miejscową Sąd uwzględnia dopiero na zarzut podniesiony przez stronę przeciwną. W sprawie I C 1425/14 zarzut taki strona pozwana podniosła dopiero w odpowiedzi na pozew, która wpłynęła do Sądu Rejonowego w Bydgoszczy w dniu 29.01.2015r. (k.41). Sąd zareagował niezwłocznie, bo postanowieniem z dnia 02.02.2015r. stwierdził swoją niewłaściwość i zdecydował o przekazaniu sprawy do Sądu właściwego, a sędzia Przewodniczący zniósł termin rozprawy wyznaczony w tej sprawie na dzień 06.03.2015r. (k.46 -47).

Reasumując stwierdzić należy, że choć w okresie po zwolnieniu powoda od kosztów sądowych, do podjęcia zarządzenia o wyznaczeniu terminu rozprawy przerwa w działaniu Sądu rejonowego była nieco dłuższa, to jednak nie była ona nadmierna i nie miała tak istotnego wpływu na przebieg postępowania w sprawie. Co zaś tyczy się zasadności podejmowanych w sprawie czynności, to były one celowe. Nie bez znaczenia dla ostatecznej oceny skargi powoda i żądania udzielenia ochrony w ramach przepisów ustawy dotyczącej przewlekłości postępowania w sprawach sądowych pozostawało też zachowanie samego powoda, który w jednym piśmie podjął działania zmierzające do cofnięcia pozwu w sprawie, a w kolejnym zmienił swoje stanowisko ( cofnął cofnięcie) i domagał się przekazania sprawy do Sądu Rejonowego w Szczecinku, gdzie także wytoczył sprawę przeciwko temu samemu pozwanemu. Takie zachowanie samego powoda rodzi uzasadnione wątpliwości także co do ważkości zagadnień podjętych w sprawie IC1425/14, której jego skarga dotyczy.

Reasumując stwierdzić należy, że – wbrew twierdzeniom skarżącego – nie doszło do nieuzasadnionej zwłoki w rozpoznaniu sprawy IC 1425/14 zainicjowanej przez powoda w Sądzie Rejonowym w Bydgoszczy, dlatego też Sąd Okręgowy oddalił jego skargę jako nieuzasadnioną (na podstawie art.12 ust.1 ustawy przywołanej w początkowej części uzasadnienia).