Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V U 1304/16

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 marca 2017 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Ewa Nowakowska

Protokolant Alina Kędzia

po rozpoznaniu w dniu 8 marca 2017 r. w Kaliszu

odwołania Z. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

z dnia 4 października 2016 r. Nr (...)

w sprawie Z. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

o emeryturę

1.  Zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.z dnia 4 października 2016 r. znak (...)w ten sposób, że przyznaje Z. K.emeryturę od (...)r.

2.  Zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. na rzecz Z. K. kwotę 180zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 04.10.2016 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych w O.odmówił Z. K.przyznania emerytury, gdyż jako osoba urodzona po 31.12.1948 r. nie udowodnił na dzień 1.01.1999 r. co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, tylko 1 rok 10 miesięcy i 11 dni (w (...) K.),a odmówiono zaliczenia do takich prac zatrudnienia w Warsztacie Usługowym E. B. (1)w okresie od 1.10.1975 r. do 31.08.1983 r. jako że nie przedstawił na tę okoliczność właściwego świadectwa.

Odwołanie od tej decyzji wniósł do Sądu Z. K. domagając się przyznania emerytury po ustaleniu wykonywania pracy w szczególnych warunkach na podstawie zeznań świadków.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania.

Sąd ustalił co następuje:

Z. K. urodził się w dniu (...)

W okresie od 1.07.1972 r. do 30.09.1975 r. odbywał naukę zawodu u E. B. (1) prowadzącego warsztat kowalski w S.. Następnie od 1.10.1975r. do 31.08.1983r. pracował tam jako czeladnik w zawodzie kowal.

(dowód -świadectwapracy w aktach ZUS)

Odwołujący się swoje prawo do emerytury wcześniejszej wiąże z wykonywaniem pracy przy obróbce cieplnej metali przy użyciu młotów mechanicznych.

W świadectwie pracy w szczególnych warunkach z 30.09.1993 r. pracodawca zakwalifikował jego pracę w całym okresie od 1.07.1972 r. do 31.08.1993 r. jako pracę w szczególnych warunkach na stanowisku wymienionym w dziale III poz. 79 pkt. 2 wykazu A stanowiącego załącznik do zarządzenia nr 7 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z 19.05.1983 r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach w zakładach pracy hutnictwa i przemysłu maszynowego.

Pod wskazaną pozycją 79 mowa jest o kuciu ręcznym w kuźniach przemysłowych oraz o obsłudze młotów mechanicznych.

Z. K. pracował w warsztacie ślusarsko-kowalskim E. B. (1) od czasu podjęcia nauki zawodu do 31.08.1993 r.

Zakład świadczył usługi kowalskie i ślusarskie oraz wytwarzał i regenerował lemiesze i łopaty przy użyciu młota mechanicznego. Po ukończeniu nauki, od 1.07.1975 r. odwołujący się stale i w pełnym wymiarze czasu pracy zajmował się obsługą młota mechanicznego, którym wykuwał lemiesze i łopaty lub części maszyn rolniczych. Praca ta wymagała spłaszczeniu określonego kształtu metalu do cienkiego plastra, poprzez uderzenia młotem mechanicznym w rozgrzany metal.

Praca odbywała się w narażeniu na wysoką temperaturę pieca, w hałasie, ale przede wszystkim pracownik narażony był na drgania, bo trzymając nogę na przycisku odczuwał każde uderzenie młota o metal, który przytrzymywał w szczypcach.

Odwołujący się nie wykonywał prac ślusarskich ani typowo kowalskich, specjalizował się w obsłudze młota mechanicznego. Taką pracę wykonywał stale w pełnym wymiarze czasu pracy przez cały czas od 1.07.1975 r. do 31.08.1993 r. Po tej dacie zakład przejął R. P. (będący zięciem E. B.), a który z zakładem związany był wcześniej jako uczeń.

( dowód zeznania świadków R. P. od 13do 25 minuty, K. B. i odwołującego się z rozprawy w dniu 08.03.2017 r.)

Sąd zważył co następuje:

Zgodnie z art.184 ust.1 ustawy z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z FUS (Dz. U.2015 poz. 1302 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31.12.1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32-34, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (1.01.1999 r.) osiągnęli

1)  okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymagany w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzna oraz

2)  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art.27.

Stosownie do treści ust.2 emerytura ta przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do OFE lub przekazania środków tam zgromadzonych na rzecz budżetu państwa za pośrednictwem ZUS.

Stosownie do treści art. 32 cyt. ustawy ubezpieczeni będący pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnieni w szczególnych warunkach przez co najmniej przez 15 lat, nabywali prawo do emerytury w wieku obniżonym o 5 lat od podstawowego o ile udowodnili łączny staż ubezpieczeniowy określony w art.27 cyt. ustawy wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn.

Stosownie do ust.4 tego przepisu wiek emerytalny, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust.2 i 3 przysługiwało prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych tj. rozporządzenia Rady Ministrów z 7.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz.43 ze zmianami).

Paragraf 2 powyższego rozporządzenia stanowi, że okresami prac uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w tym rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach wykonywana była stale i w pełnym wymiarze czasu obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Okresy te stwierdza zakład pracy na podstawie posiadanej dokumentacji w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach.

W braku właściwego dokumentu możliwe jest wykazywanie charakteru pracy wszelkimi środkami dowodowymi przewidzianymi w kpc.

O zakwalifikowaniu pracy do wykonywanej w szczególnych warunkach nie decyduje sam fakt wykonywania zatrudnienia w warunkach uciążliwych, szkodliwych dla zdrowia, ale fakt wykonywania pracy na jednym ze stanowisk ujętych w wykazie prac w szczególnych warunkach.

W świetle art. 32 ust.4 ustawy o emeryturach i rentach z FUS pracami w szczególnych warunkach nie są wszelkie prace wykonywane w narażeniu na kontakt z niekorzystnymi dla zdrowia pracownika czynnikami, lecz tylko te, które zostały rodzajowo wymienione w powołanym rozporządzeniu, na co wskazuje przepis § 1 ust.1 tego rozporządzenia stanowiący, że akt ten ma zastosowanie do pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymienione w § 4-5 rozporządzenia oraz w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia.

W utrwalonym orzecznictwie sądowym przyjmuje się, że dla oceny czy pracownik pracował w szczególnych warunkach nie ma istotnego znaczenia sama nazwa zajmowanego stanowiska, ale rodzaj powierzonej pracy. Musi to być praca odpowiadająca pracy na stanowiskach ujętych w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia.

Wykaz stanowiący załącznik do przepisów ogólnych – rozporządzenia z 07.02.1983 r. w odniesieniu do prac ujętych w dziele III- hutnictwo i przemysł metalowy operuje pojęciami ogólnymi, a nie nazwą stanowisk. Dla jego interpretacji koniczne jest posłużenie się zarządzeniem resortowym - Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego (z 30.03.1985 r. Dz.Urz. nr1 -3 z 1985 r.) Wykazy resortowe utraciły wprawdzie moc prawną z dniem 31.12.1998 r. ale, mają charakter informacyjny, techniczno-porządkujący, co daje im znaczenie w sferze dowodowej, bo z nich można wywodzić domniemanie faktyczne, że praca na stanowiskach wymienionych w nich jest pracą w szczególnych warunkach. Brak natomiast konkretnego stanowiska w takim wykazie w kontekście całokształtu ustaleń faktycznych może stanowić negatywną przesłankę dowodową (patrz wyroki Sądu Najwyższego z 22.04.2011 r. sygn. IUK 351/10- LEX nr 863944 oraz z 16.11.2010 r. sygn..IUK 124/10 LEX nr 707404).

Wyodrębnienie poszczególnych prac we wspomnianym wykazie ma charakter stanowiskowo –branżowy, pod pozycjami zamieszczonymi w kolejnych działach wymienia się konkretne stanowiska przypisane danym branżom i sposób kwalifikacji nie jest przypadkowy, bo specyfika poszczególnych branż determinuje charakter świadczonych w nich prac i warunki w jakich są wykonywane, ich uciążliwość i szkodliwość dla zdrowia.

Odwołujący się pracował w małym zakładzie dającym się przyporządkować do przemysłu maszynowego, metalowego, ale był to zakład raczej zbliżony do warsztatu rzemieślniczego niż zakładu przemysłowego. Nie dysponował piecami przemysłowymi. Odwołujący się mimo użytej nazwy stanowiska nie był kowalem w kuźni, ale wykonywał stale w pełnym wymiarze czasu pracę przy obsłudze młota mechanicznego, co ujęte jest w przepisach branżowych w dziale III poz. 79 pkt 3 -operator kuźniarki. Nieprecyzyjne użycie nazwy stanowiska nie sprzeciwia się uznaniu pracy za wykonywaną w szczególnych warunkach jeśli rodzaj wykonywanego zajęcia odpowiada pracy na stanowisku wymienionym w wykazie.

Odwołujący się wykazał zatem łącznie z okresem już uwzględnionym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Wniosek o emeryturę złożony został w dniu 31.08.2016 r.

Wiek 60 lat Z. K.ukończył w dniu (...)r. i z tym dniem spełnił ostatni z warunków do nabycia prawa do emerytury.

W tym stanie rzeczy Sąd i zgodnie a art.129 cyt. ustawy przyznał odwołującemu się prawo do emerytury od daty spełnienia ostatniego z warunków.

Zaskarżona decyzja podlegała zmianie i zgodnie z art.477 14 § 2 kpc orzeczono jak w wyroku.

Zawarte w pkt 2 wyroku orzeczenie o kosztach zastępstwa procesowego wynika z treści art. 98 k.p.c. i 108 k.p.c. oraz § 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22.10.201 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 poz. 1804 za zm).

Zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, skoro odwołujący się w toku procesu był reprezentowany przez radcę prawnego, a strona przegrywająca jest zobowiązana zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw, zatem należało zasądzić od organu rentowego koszty zastępstwa procesowego w stawce dla spraw o świadczenie z ubezpieczenia społecznego aktualnej w dacie wniesienia odwołania.